Surinaams museum ontruimd
'Verto sloeg advies
accountant in wind'
Uniek
Zware tijden voor boeren in de Haarlemmermeer
Megabioscoop in Scheveningen
Randstad
Groot politieteam pakt drugdealers
Directeur Zwanenburg haalt zelf de schilderijl
van het Surinaams Museum.
Surinamers zijn die me konden
helpen.'' Ook de bezoekersaan
tallen vielen tegen, niet in de
laatste plaats doordat juist de
Surinamers wegbleven. De di
recteur schat dat er vorig jaar
een paar duizend bezoekers zijn
geweest. Het kon zijn enthou
siasme niet temperen: „Ik ben
geboren in het district Marowij-
ne. Als je daar vandaan komt.
vecht je door, tot je erbij neer
valt." Swanenberg aanschouw
de gistermiddag zijn geheel lege
museum. Hij nam bij de leeg
haal-operatie zelf ook enkele
spullen onder zijn arm. De col
lectie wordt voorlopig opgesla
gen. Swanenberg moet eerst de
kosten van de ontruiming en de
achterstallige huur betalen om
ze terug te krijgen.
Van zijn uitkering kan de
amateur-museumdirecteur de
kosten niet betalen. Een laatste
telefoongesprek gistermiddag
met de stichting Federatie Suri
namers in Utrecht ('We willen
nog wel even kijken wat we
kunnen doen') hield de deur
waarder uiteindelijk ook niet te
gen.
„In het district Marowijne
foto npa roland de bruin
buigen we niet voor koloniale
schrik, ik zal niet bij de pakken
neer gaan zitten. Ik probeer ge
woon ergens anders het muse
um van de grond te krijgen", al
dus Swanenberg. Pijnlijk voor
hem was dat zijn laatste uurtje
in het museum door de grote
belangstelling van de media te
vens het drukste
betekende.
Gisteren heeft Amsterdam bij
de Raad van State gevraagd op
z'n minst alvast te mogen be
ginnen met het graven van de
daar voorziene Afrikahaven. Die
is volgens het stadsbestuur
noodzakelijk voor de ontwikke
ling van het gebied en het be
houd van werkgelegenheid in
de regio. Amsterdam kreeg
daarbij steun van Gedeputeerde
Staten en de Kamer van Koop
handel.
Het gebied is eigendom van
de hoofdstad; maar wordt om
geven door de gemeenten
Haarlemmerliede en Spaarn-
woude. Deze plaatsen willen dat
er eerst strakke regels komen
over de begrenzing van het ge
bied en de overlast. Het terrein
slokt een natuurgebied voor een
groot deel op en bovendien lig
gen er woningen op een steen
worp afstand. Zowel Haarlem
merliede en Spaarnwoude als
enkele bewonersorganisaties
drongen er gisteren op aan te
wachten op de Kroonuitspraak.
Aankoop De Regt Special Cable nekslag voor bedrijf
De nieuwe megabioscoop in Scheveningen krijgt een praktisch geheel glazen gevel, die volgens de initiatiefnemer goed aansluit bij het nabij gele
gen Circustheater dat onlangs ingrijpend is verbouwd. tekening pr
Nog voor de kerst moeten films gaan draai
en in de megabioscoop die aan het Scheve-
ningse Gevers Deynootplein gaat verrijzen.
Als het goed is, gaat deze maand de eerste
paal de grond in van het pand, dat tussen
de 25 en 30 miljoen gulden kost. De bio
scoop met acht zalen en 2200 stoelen komt
recht tegenover het Kürhaus op een stuk
grond dat nu nog parkeerterrein is.
Initiatiefnemer L. Nielsen gokt op het pu
bliek tussen 25 en 70 jaar oud dat op dit
moment praktisch niet naar de bioscoop
gaat. Hij is directeur van de drie samenwer
kende bedrijven Warner Brothers, Morgan
Creek en Chargeurs. Dit bedrijf wil in Ne
derland meerdere zogeheten multiplexbio
scopen gaan bouwen, onder meer in Am
sterdam, Rotterdam en Utrecht. Concurrent
MGM wil in Leiden een grote bioscoop
neerzetten.
Volgens Nielsen is bewust gekozen voor
een plek buiten de binnenstad. „Het huidi
ge bioscooppubliek bestaat nu voor een
groot deel uit jonge mensen die de rest van
de avond gaan feesten. Wij willen daarente
gen mensen aantrekken die nu bijna niet
meer uitgaan, omdat zij bijvoorbeeld kinde
ren hebben. Zij moeten hier dus makkelijk
kunnen komen met openbaar vervoer of
auto, makkelijk kunnen parkeren en snel
ook weer weg kunnen gaan.
Nielsen wil daarom ook een complex
bouwen langs de AIO in Amsterdam, in de
buurt van het World Trade Center of bij de
RAI.
In het multiplex wordt bioscoop gecom
bineerd met horeca. „Op alle verdiepingen,
die bereikbaar zijn met roltrappen, komen
voorzieningen voor drank en snacks. Maar
daarnaast komen er ook een restaurant en
een pizzabar in. Mensen die de eerste
avondvoorstelling bezoeken, willen wellicht
iets te eten naar huis meenemen. Wij zijn
nog in gesprek met verschillende kandida
ten voor de exploitatie van de horeca. Zelf
houden wij ons alleen bezig met het bio
scoopgedeelte."
Nielsen wil met zijn nieuwbouw inspelen
op de trend dat er meer mensen naar de
bioscoop gaan. „Het bezoekersaantal is ja
ren lang gedaald tot een zeer laag niveau.
Het afgelopen jaar gaf echter al een stijging
te zien. In denk dat die lijn wordt voortge
zet, zeker wanneer er meer comfort wat be
treft stoelen en geluid wordt geboden."
rudolf kleun
De voormalige directie van het in surséance van betaling
verkerende kabel- en touwconcern Verto heeft de aan
koop van De Regt Special Cable in 1988 doorgezet, on
danks een negatief advies van de accountant, Moret
Limpberg. Dat heeft J. de Regt, directeur van de de verko
pende partij - J.F. de Regt Holding - gisteren gezegd.
capelle aan den ussel ling was volgens de Verto-top te
duur. Met de directeur ontstond
verschil van inzicht over de te
voeren strategie.
Niet iedereen onderschrijft de
versie van de voormalige eige
naar. De huidige algemeen di
recteur van De Regt Special Ca
ble, D. Mackintosh, die het be
drijf samen met een aantal an
dere directeuren in 1990 over
nam, meent dat Verto gewoon
te veel heeft betaald voor De
leidde uiteindelijk
tot het faillissement van het ka
belconcern. De vestiging in Lei
derdorp was een van de bedrij
ven die daardoor definitief dicht
ging. Een kleine 90 mensen
kwam toen op straat te staan.
Moret Limpberg liet de Ver-
to-directeuren H. Drenth en C.
Gudde in september 1988 al
weten dat De Regt Special Cable
dat jaar afstevende op een hal
vering van de omzet, van 50 tot
25 miljoen gulden, en een ver
lies van ongeveer 1,5 miljoen.
Oorzaak was de malaise in de
offshore-industrie.
Desondanks betaalde Verto
voor De Regt 12,5 miljoen gul
den. Volgens voormalig eige
naar De Regt heeft de directie
van Verto de strop aan zichzelf
te wijten. Het kabel- en touw
concern was nog geen eigenaar
van de speciale-produktenfabri-
kant of de complete verkoopaf
deling werd geloosd. Die afde-
„De Regt - de voormalige ei
genaar - heeft het bedrijf gepre
senteerd als kip met de gouden
eieren. Verto is daar met open
ogen ingetuind." De Regt Spe
cial Cable had volgens Mackin
tosh al sinds 1985 te lijden on
der de crisis in de offshore-in
dustrie. Twee reorganisaties
bleken niet afdoende om het
bedrijf er weer bovenop te hel
pen. Niettemin deed de eige
naar bij de verkoop alsof er
sprake was van een veel betere
situatie.
Op zichzelf noemt Mackin-
amsterdam anp
De Amsterdamse politie heeft gistermiddag 23
mensen gearresteerd na aanhoudende klachten
over overlast als gevolg van handel in drugs rond
de flat Kruitberg in de Bijlmermeer.
Twintig verslaafden werden in de loop van de
dag heengezonden. De drie dealers die zich ook
onder de arrestanten bevonden zitten nog vast.
Zij worden vrijdag voorgeleid aan de officier van
justitie.
Er werden 72 bolletjes heroïne en cocaïne, een
tosh de aankoop een uitsteken-
de zet van Verto. „Het was een
goede keuze om laagrenderen-
de produkten zoals staalkabels
en touw te verruilen voor pro
dukten met een hogere toege- i
voegde waarde. Maar na de ver
koop dacht Verto dat de buit l
binnen was, terwijl aanvullende
reorganisaties nodig waren."
Afgelopen vrijdag maakten de
bewindvoerders van Verto de j
twee directeuren en vijf voor
malige commissarissen - onder I
anderen G.J. Doeksen, S. Over-
water, A.G. Penning en G.J.
Vunderink - mogelijk aanspra
kelijk te stellen voor het verlies I
van 30 miljoen gulden dat ont- i
stond door de overname van De
Regt Special Cable. Bewind
voerder mr. J. Houthoff bena- 1
drukt dat de claim nog niet defi
nitief is. „We zijn de zaak nog j
aan het onderzoeken. Om verja- 1
ring te voorkomen, hebben we
de affaire eind vorig jaar bij de
rechter-commissaris aange
kaart."
Op woensdag 26 januari heeft
Verto in Rotterdam een buiten
gewone algemene vergadering
van aandeelhouders belegd. Tij
dens die bijeenkomst komt on
der meer het verslag van de be
windvoerders aan de orde.
busje traangas en drieduizend gulden handels-
geld in beslag genomen. In totaal vijftig politie-
i werden ingezet bij de actie.
Volgens een woordvoerder van de politie wer
den tussendoor ook nog twee inbrekers gearres
teerd die in de flat Nellestein werden betrapt. Bo
vendien is'een straatrover opgepakt die in de om
geving actief was.
De politieacties bij Kruitberg gaan door tot er
een einde is gemaakt aan de overlast, aldus de
politiewoordvoerder.
Amsterdam
probeert aanleg
Afrikahaven
te forceren
WOENSDAG 12 JANUAR11994
Gratis wijn door
truc met azijn
amsterdam anp
De Amsterdamse politie
heeft in een levensmiddelen
zaak in Amsterdam-Zuid een
39-jarige man aangehouden,
die er een gewoonte van
maakte flessen wijn te stelen,
om vervolgens een gedeelte
lijk geledigde fles naar de
winkel terug te brengen en
zijn geld terug te eisen. De
flessen vulde hij bij met
azijn. Deze wijn is verzuurd,
zo luidde telkens zijn klacht,
waarop hij de 'aankoop' kon
retourneren en geld ontving.
De supermarktbranche is
'voor enkele duizenden gul
dens' benadeeld, aldus een
politiewoordvoerder. De leu
genachtige fijnproever heeft
bekend de truc ruim zestig
keer te hebben toegepast. De
man bleek op 10 december
te zijn ontsnapt uit een open
inrichting in Westlinge. Hij
moest nog 96 dagen in de in
richting doorbrengen.
De man stal de wijn door
gaans in verpakkingen van
vier tot zes flessen. Daarvan
dronk hij er twee of drie leeg,
om deze vervolgens te vullen
met azijn. Uit het telefoon
boek prikte hij een super
markt, waar hij zich met zijn
consumentenldacht meldde.
Daarbij zorgde hij ervoor, dat
hij de flessen terugbracht
naar een ander filiaal dan
waar hij ze had ontvreemd.
Omdat de politie het ver
moeden heeft dat meer per
sonen op deze manier in hun
drankbehoefte voorzien
duurt het onderzoek nog
voort.
Met gentherapie
behandeld kind
maakt het goed
leiden caroline van overbeeke
Carly Todd, het met genthera
pie behandelde Britse kind,
maakt het goed. Maar het is pas
in mei of juni duidelijk of de
therapie is aangeslagen bij het
anderhalf jaar oude meisje, dat
aan een ernstige afweerstoornis
lijdt. Bij gentherapie wordt een
gezond gen, gemaakt in een la
boratorium, in het lichaam in
gebracht via een beenmerg
transplantatie.
Kinderarts P. Hoogerbrugge
van het AZL en de Leidse pro
fessor D. Valerio werken samen
aan de toepassing van genthe
rapie bij ernstig zieke mensen.
Vorig voorjaar werd Carly Todd
behandeld. Zij heeft een zeldza
me ziekte, waardoor haar af
weersysteem niet werkt en zij
bijzonder vatbaar is voor infec
ties. Normaal gesproken is er
geen enkel uitzicht op genezing:
medicijnen bieden op den duur
geen soelaas meer.
Het gen dat in het laboratori
um is gemaakt, moet haar bloed
weer gezond maken. Als het
lukt, kan gentherapie het meisje
en andere kinderen met deze
ziekte genezen.
Professor Valerio is de eerste
onderzoeker ter wereld die
gentherapie op mensen toepast.
Behalve Carly Todd zijn ook
twee Franse kinderen die aan
dezelfde ziekte lijden, behan
deld met gentherapie.
HAARLEMMERMEER
PATRICK VAN DEN HURK
Het is met het Nederlandse
boerenbedrijf net zo gesteld als
met het huidige weer: veel win
terse buien met harde wind, en
de echte winter moet nog ko
men. Deze sombere conclusie
trok het Landbouw-Econo
misch Instituut (LEI) onlangs in
zijn prognoses voor dit jaar. Het
LEI staat niet alleen in zijn pes
simisme. Ook de Land- en
Tuinbouwbond en het Produkt-
schap voor Zuivel luidden in
hun nieuwjaarsboodschappen
de noodklok. Nederland ver
waarloost volgens hen het agra
risch bedrijf, een sector waar
het buitenland altijd jaloers
naar heeft gekeken.
Ook in de regio hebben de
boeren het zwaar. Vooral de ak
FNV-bond trekt
kort geding in
tegen glashandel
den haag anp
De Industriebond FNV heeft
een kort geding tegen de Zuid-
Hollandse Glascentrale inge
trokken. Het bedrijf heeft tot te
vredenheid van de bond een
eerder aangekondigd ontslag
van negen werknemers van de
vestiging in Dordrecht ingetrok
ken. Dat heeft de bond vandaag
meegedeeld.
De bond had bezwaar aange
tekend tegen het ontslag omdat
de Glascentrale volgens de cao
verplicht is met de vakbonden
te overleggen. Dat had het be
drijf niet gedaan. De FNV-bond
verwacht nu spoedig overleg
met de Glascentrale over de
aangekondigde reorganisatie.
kerbouw, grotendeels gecon
centreerd in de Haarlemmer
meer, kent door Europese
graan regels en nationale
milieu-eisen moeilijke tijden.
Het LEI constateert landelijk in
de.akkerbouw een inkomensda
ling van 20 procent over 1993
en een afname van het aantal
ondernemers met 3 procent. In
de polder is het door de hoge
grondprijzen nog iets beter. De
Haarlemmermeerse boeren
krijgen door die dure grond
makkelijker bankgaranties dan
hun collega's in andere delen
van het land. Maar, zeggen de
Huurachterstand h
amsterdam npa
De deurwaarder heeft gister
middag in Amsterdam een ein
de gemaakt aan het enige mu
seum in ons land van de Suri
naamse geschiedenis: het Suri
naams Historisch Museum.
Conservator, eigenaar, schoon
maker, verzamelaar en pen
ningmeester Thomas Swanen
berg begrijpt niet dat een sinds
het begin opgelopen huurach
terstand van 40.000 gulden zijn
geesteskindje fataal werd. „In
Nederland is geen begrip voor
het belang van de Surinaamse
geschiedenis."
Swanenberg was met zijn
museum gevestigd in een
buurtgebouw in Amsterdam-
Oost, waar hij zijn in 25 jaar bij
elkaar gespaarde Surinaamse
spullen sinds 1990 tentoonstel
de. De ferme huurachterstand
werd nooit door een subsidie
weggepoetst, Swanenbergs
fondswervende inspanningen
ten spijt.
Hij klopte aan bij de stads
deelraad-Oost, de gemeente
Amsterdam, de Nederlandse re
gering, de Surinaamse ambas
sade en de Surinaamse presi
dent Venetiaan. De overzeese
regeringsleider werd door Swa
nenberg persoonlijk benaderd
tijdens zijn bezoek aan Neder
land vorig jaar. „Maar op de
ambassade hadden ze vorig jaar
zelfs bijna geen geld voor de sa
larissen, ik bedoel maar", ver
klaart Swanenberg het uitblij
ven van geld uit zijn vaderland.
Ook een kort geleden ingezet
te campagne via de weekkrant
Suriname mocht niet baten.
„Mijn volk heeft de laatste jaren
veel problemen gekend. Ook
sociaal, daarom komt er geen
geld los. Terwijl er toch wel rijke
boeren, als het in Nederland re
gent, dan druppelt het in de
polder.
Philip Blom, akkerbouwer in
Hoofddorp en voorzitter van de
plaatselijke afdeling van de Ver
eniging van Bedrijfsvoorlich
ting, is niet echt optimistisch. Er
zit volgens hem nog wel enige
rek in de Haarlemmermeerse
landbouw, maar veel is dat niet.
„In de toekomst kijken is moei
lijk, maar er gaan gegarandeerd
boeren kapot als de prijzen zo
laag blijven. De rest zal het net
halen, zij het met een schraal
belegde boterham. Het is hopen
op tot 40.000 gulden
op betere tijden. Er is momen
teel echt een koude sanering
aan de gang. De zwakkere broe
ders gaan ten onder aan de lage
prijzen."
Blom geeft een rekenvoor
beeld. De prijs van graan, op
vrijwel alle akkerbouwbedrijven
het belangrijkste gewas, daalt
door de Europese regels voor
produktie- en prijsbeperking in
een aantal stappen tot bijna de
helft van de prijs die twee jaar
geleden nog werd gehaald. Daar
staat weliswaar een 'hectare-
steun' van de overheid tegen
over, maar toch daalt de op
brengst per hectare bij een ge
middelde opbrengst met zo'n
700 gulden. Negen van de tien
graanboeren verbouwen ook
aardappels, maar die haalden
afgelopen jaar hun prijs niet.
„Daar komt bij dat we bijvoor
beeld op milieugebied steeds
grotere investeringen moeten
doen, die niet terugkomen in de
opbrengst van de produkten.
De marge wordt steeds smal
ler."
Veel boeren vluchten daarom
in de 'vrije produkten', zoals ui
en, knollen, spruiten en bloe
men. Dat is vaak de enige uit
weg, omdat de conservenindus-
trie en de graszaadhandelaren
de graanprijs volgen, ook al zijn
de prijzen van die produkten
helemaal niet aan de graanprijs
gekoppeld. Blom: „En als de
consument nou eens iets terug
zou zien van die lage prijzen,
maar dat is niet zo. Dat mag
ook wel eens worden gezegd."
Bij de vrije produkten daalt de
prijs overigens na verloop van
tijd ook, omdat er te veel van
wordt geproduceerd. Qua prijs
aantreldcelijke andere gewassen,
zoals suikerbieten, zijn aan
quota gebonden en rpogen dus
niet zomaar worden geteeld.
Het lijkt een vicieuze cirkel
zonder uitweg, een serieuze be
dreiging voor de boerenstand.
„De individuele bedrijfssituatie
is natuurlijk erg belangrijk",
zegt Blom. „Een boer die zijn fi
nanciering bij de bank heeft be
rekend op de prijzen van vijf
jaar geleden, heeft een grote
kans op moeilijkheden. Iemand
die veel eigen vermogen in het
bedrijf heeft zitten, kan wat
meer hebben. En de boerderij
en met veel 'vreemd personeel'
krijgen de eerste klappen, om
dat ze de hoogste arbeidskosten
den haag anp
Amsterdam wil met spoed aan
de slag met de industrialisatie
van het ten noordwesten van de
stad gelegen gebied 'Ruigoord'.
Het Noordhollands provincie
bestuur keurde het daarvoor j
geldende bestemmingsplan al
in 1992 goed. Maar de gemeen-
te heeft steeds moeten wachten j
omdat bij de Kroon verscheide
ne beroepsprocedures tegen het
plan lopen.
hebben. Het familiebedrijf kan
het goedkoopst produceren,
omdat daar bijvoorbeeld over
werk niet hoeft te worden uitbe
taald."
Volgens Blom ligt de grens
van de sanering bij datzelfde fa
miliebedrijf, dat 90 procent van
de Haarlemmermeerse boeren
stand vormt. Als dat het loodje
legt, is het gedaan, zegt hij. Zie
hij de Nederlandse boer ten on
der gaan? „In theorie is het mo
gelijk. Je kunt alle produkten el
ders kopen en dan heb je ons
niet meer nodig. Dan laat ik on
ze enorme bijdrage aan de ex
port maar even buiten beschou
wing. Maar in welke situatie
kom je dan terecht? Je maakt je
als land volledig afhankelijk van
de wereldmarkt. Daar is de
overheid in mijn ogen absoluut
niet bij gebaat."
Haagse agent verdacht van ontucht
den haag De rijksrecherche heeft maandagmiddag op het
Haagse hoofdbureau van politie een 54-jarige hoofdagent van
het I laaglanden-korps aangehouden. De man wordt ervan ver
dacht met twee minderjarige meisjes, van vijf en zes jaar, on
tucht te hebben gepleegd. De politie heeft dat gisteren bekend
gemaakt. De ouders van de meisjes hebben aangifte gedaan. De
rijksrecherche onderzoekt de aanklacht verder. De politie houdt
nadere gegevens vooralsnog voor zich.
Onderzoek naar shovel-overval vordert
Amsterdam De Amsterdamse politie heeft dinsdag een 33-jarige
man gearresteerd die ervan wordt verdacht betrokken te zijn ge
weest bij een overval op een waardetransportbedrijf in Amster
dam-Zuidoost. Bij die overval werd met een shovel de pui van
het bedrijf geramd. De overval werd gepleegd op zaterdag 18 de
cember, rond half negen 's morgens. Twee gemaskerde en ver
moedelijk gewapende mannen dwongen het personeel geld af te
geven. De buit bedroeg 'enkele tonnen'. De verdachte werd aan
gehouden in de omgeving van zijn woning in Amsterdam-West.
Volgens een woordvoerder van de politie heeft technisch en tac
tisch onderzoek de recherche op het spoor van de man ge
bracht.