V ernieuwingsbe wegingen 'handvest' mensenrechten Kerk Samenleving Nationale Gebedsdag trekt 2500 deelnemers Kerkdienst of gewoon alternatief gebeuren? 'Kerk moet zich sterk maken voor theologie van het leven' MAANDAG 10 JANUARI 1994 DICK VAN DER PI BUITENLAND KORT Stasi-verleden 1 Van de ongeveer 4700 evan gelisch-lutherse predikanten in het oosten van Duitsland hebben er in ieder geval zes tig een belast Stasi-verleden. Dit blijkt uit een onderzoek van het Duitse persbureau EPD onder de acht evangeli sche 'Landeskirchen' in de voormalige DDR. De onder zoeken naar Stasi-contacten van predikanten zijn nog niet in alle kerken afgerond. Maar het is voor de kerkleiders al wel duidelijk dat het aantal medewerkers dat samen werkte met de veiligheids dienst aanmerkelijk lager uit valt dan aanvankelijk werd gevreesd. In de kerk van An- halt is het onderzoek afge rond en is duidelijk gewor den dat acht van de 526 ker kelijke medewerkers een be last verleden hebben. De be schuldiging dat de Stasi de hele kerk geïnfiltreerd had, is derhalve 'mateloos overdre ven', reageert voorzitter Eberhard Natho. Maar tege lijk is gebleken 'dat er ook in de kerk zonde bestaat'. Stasi-verleden (2) In de kerk van Thüringen zijn inmiddels 650 van de 800 predikanten onder vraagd door de officiële on derzoekscommissie (de 'Gauck-Behörde'). Bij 27 van hen heeft de commissie con tacten met de Stasi geconsta teerd. Negen voorgangers hebben daarbij echter hun ambt niet geschonden, aldus bisschop Roland Hoffman. Bij de Stasi-onderzoeken hanteren de kerken verschil lende methoden. Vier 'Lan deskirchen' verplichten al hun medewerkers tot een be zoek aan de officiële onder zoekscommissie. In Saksen daarentegen worden predi kanten opgeroepen zich wij- willig te laten onderwagen. Moskee 1 Enkele maanden voor het eerste bezoek van een paus aan Libanon, heeft een isla mitische geestelijke^ opgeroe pen een moskee té bouwen op de plaats waar volgens de overlevering Jezus zijn eerste wonder zou hebben verricht. De shi'itische sjeik jaafar Sayegh heeft met zijn oproep niet alleen een politiek-reli- gieuze polemiek veroorzaakt, maar ook een oud archeolo gisch debat opgerakeld. Hij wil een moskee in Qana-al- Jalil. enkele kilometers ten zuidwesten van Tyrus. Voor veel Libanezen staat vast dat dit de plek is waar lezus - op de bruiloft te Kana - water in wijn veranderde. Deze mon delinge overlevering staat haaks op de mening van vele archeologen, die op basis van een korte passage in het Evangelie naar Johannes tot de slotsom zijn gekomen dat Kana binnen de grenzen van het huidige Israël ligt. Moskee (2) Voorzitter Nabih Bern' van het Libanese parlement, voorman van de shi'itische, pro-SyrischeAmal-beweging, is niet blij met de plannen van de sjeik. „Qana is voor ons een symbool en wij ac cepteren niet dat zij een plaats van extremisme en fa natisme wordt." Het Libane se leger is paraat om de his torische plek te verdedigen. Berri bezocht in november het Vaticaan, waar hij een document vond dat volgens hem onomstotelijk bewijst dat Qana-al-Jalil het woegere Kana geweest is. „Deze ont dekking maakt duidelijk dat Jezus zijn eerste wonder in Tyrus heeft verricht." Berri vindt de uitdagende oproep van de sjeik niet passen in de christelijke en islamitische traditie van het land. Kritische katholieken uit heel Europa hijeen in Brussel Rooms-katholieke vernieuwingsbewegingen uit Europa hebben gisteren in Brussel een gezamenlijk handvest voor de mensenrechten in de kerk aangenomen. Zij eisen daarin onder meer een gelijke behandeling van mannen en vrouwen, homo's en hetero's. BRUSSEL ANP Ook het recht op wije menings uiting en andere 'voor de hand liggende' rechten worden in het document bepleit. Dat zou ei genlijk niet nodig hoeven zijn, aldus Ruud Bunnik van de Ne derlandse Acht Mei Beweging (AMB), omdat ze voor een deel ook in het kerkelijk wetboek worden gegarandeerd. „Het probleem is echter dat er vaak niet naar wordt gehandeld." Het handvest is een initiatief van het netwerk 'Kirche im Auf- bruch', waarbij inmiddels ver nieuwingsbewegingen uit elf Europese landen zijn aangeslo- Ongeveer 2500 mensen hebben afgelopen zaterdag in Barneveld de Nationale Gebedsdag be zocht. De belangstelling over trof alle verwachtingen van de organisatoren. Directeur Arnold van Heusden van de Evangeli sche Alliantie sprak zelfs van 'een Godswonder'. De gebedsdag wordt gehou den sinds 1982, het jaar waarin evangelische organisaties de ac tie 'Er is hoop' begonnen. De af gelopen jaren steeg het aantal bezoekers tot gemiddeld 1200, met een piek ten tijde van de Golfoorlog. Vorig jaar werd be sloten van de Joriskerk in Amersfoort naar de veel grotere Veluwehal in Barneveld te ver huizen. Was het nu een kerkdienst of 'gewoon' een alternatief gebeu ren met een geestelijke tintje, gisteren in jongerencafé Vox in Leeuwarden? De meningen daarover waren verdeeld. „Wat maakt het uit, ik heb hier jaren op gewacht", zei een jongen uit Dokkum die de kerk allang de rug heeft toegekeerd. De gereformeerde Leeuwar der evangelisatiepredikant drs. Jan Strikwerda vindt de vraag 'helemaal niet opportuun'. „Het belangrijkste is dat hier wat ge beurt en dat jongeren zich er door aangesproken voelen. Dus is het een waardevolle aanvul ling op datgene wat normaal gesproken in een kerkgebouw plaatsvindt." Een kerkdienst in een kroeg. Het idee werd bedacht door de werkgroep 3x7, een initiatief van vier gereformeerde jonge ren uit Leeuwarden. Het viertal experimenteert al ruim twee jaar met alternatieve kerkdien sten in een bijzaaltje van de ge reformeerde Parkkerk te Leeuwarden. De werkgroep probeert in die diensten 'het ge loof op een eigentijdse wijze handen en voeten te geven'. Ruurd Walinga, lid van de werkgroep: „De meeste jonge ren voelen zich niet aangespro ken door een gewone kerk dienst. De taal die daar gespro ken wordt, is voor hen onbegrij pelijk. Neem bijvoorbeeld het votum en de groet waar een ge wone kerkdienst mee begint. Daar begrijpen jongeren niets van. Wij zeggen gewoon: leuk ten. Het netwerk is enkele jaren geleden opgericht uit protest te gen 'de Vaticaanse trend om buiten de wil van het volk Gods om aartsconservatieve bis schoppen te benoemen'. In hun slotverklaring schrij ven de veertig afgevaardigden, die vanaf donderdag in Brussel hebben vergaderd, dat alleen een bescheiden kerk zonder machtspretenties het evangelie kan prediken. „De feitelijke hië rarchische opzet van de Rooms- Katholieke Kerk verduistert de evangelische boodschap." De vernieuwingsbewegingen herkennen ook in de democra tie een 'evangelische waarde'. Zij betreuren het daarom zeer dat het Vaticaan van burgerlijke overheden vraagt de democra tie hoog te houden, terwijl de kerk 'in eigen huis' de democra tische principes vaak schendt. 'Kirche im Aufbruch' is even als de daaraan nauw gelieerde 'Europese conferentie voor de mensenrechten in de kerk' vooralsnog een Westeuropese aangelegenheid. Uit Hongarije. Tsjechië en Slowakije waren al leen gastleden aanwezig. In 1995 wordt de jaarlijkse ont moeting in Budapest gehouden. Nieuwe pastoor parochie 'Maria Presentatie' in Roelofarendsveen ROELOFARENDSVEEN Priester J. van Swieten (59) wordt de nieuwe pastoor van de parochie Maria Presenta tie in Roelofarendsveen. Hij is momenteel nog deken van de Zuidhollandse eilanden en pastoor van de plaatsen Den Briel en Middelharnes. Van Swieten zal 70 procent van zijn tijd besteden aan het feitelijke parochiewerk. Voor de overige 30 procent van zijn takenpakket zal hij de huidige deken van Alkema de, H.F. van Zoelen, in zijn werk bijstaan. Van Swieten volgt in Roelofarendsveen pastoor W.H. de Munck op, die begin dit jaar met pensioen is ge- Behalve het aantal belangstel lenden is sinds vorig jaar ook het aantal organisaties dat zich achter de gebedsdag schaart, verdubbeld. Naast de vertrouw de groeperingen als de Evange lische Alliantie en Agapè, doen nu ook bewegingen als Opwek king en de Navigators mee. De grotere toeloop wordt voor een deel daaraan toegeschreven. „Maar er is natuurlijk ook ge beden voor een grote op komst", aldus Dick Kraaij van Agapè. EO-prediker Henk Bin nendijk zei dat 'de geest van ge bed' langzaam maar zeker over Nederland neerdaalt. Tijdens de bijeenkomst werd, onder het motto 'Bidden met open ogen', in kleine groepjes gebeden voor alle mogelijke onderwerpen. dat jullie hier zijn. Jullie krijgen de groeten van God." De werkgroep hanteerde in de Parkkerk de 3x7-formule. Een bijeenkomst van drie kwar tier, bestaande uit zeven ele menten: begroeting, zang, mu ziek, bijbellezing, een praatje, gebeden en een cadeautje. De belangstelling liep de laatste tijd echter sterk terug. „Wij trokken daaruit de conclusie dat de drempel van het kerkgebouw voor veel jongeren toch te hoog is. Vandaar dat we besloten naar een andere lokatie te zoe ken", vertelt Johan Meinsma, eveneens lid van de werkgroep. Die lokatie werd jongerencafé Vox, een initiatief van van Youth for Christ-Leeuwarden. Het succes was ongekend. Het café was gisteren tot de nok toe gevuld. Omdat het de eerste keer was, hadden de organisa toren niet gekozen voor de ver trouwde 3x7-formule, maar een soort bijbels RuR georganiseerd, een 'love-talk show'. Eerst wer den twee hedendaagse 'make laars in liefde' gevraagd naar hun kijk op de liefde, vervolgens was het de beurt aan drie bijbel se figuren, Ruth, David en Ja cob. Met in een van de hoofd rollen drs. Jan Strikwerda. De bezoekers namen het to neelspel van de amateurs voor lief. De reacties op het gebeuren waren over hel algemeen zeer positief. De bezoekers waren met name te spreken over de ongedwongen sfeer tijdens de 'dienst'. Maar toen de bar open ging, werd het pas echt gezellig. Ondanks het feit dat er geen sterke drank werd geschonken. Sam Kobia: „Als we ons alleen bezighouden met rechtvaardigheid en vrede, wreekt zich dat op de schepping." FOTO ANP GENEVEEPD Alleen preken is niet voldoende om iets te veranderen, ontdek te de Kenyaan Sam Kobia tij dens zijn studie theologie. Ge confronteerd met de menson waardige omstandigheden in de krottenwijken van Nairobi besloot de methodistische pre dikant begin jaren zeventig ste debouwkunde te gaan stude ren. Het besef van de noodza kelijke verbinding tussen zeg gen en doen zal hem van pas komen in zijn nieuwe functie als directeur van de meest ge politiseerde afdeling van de Wereldraad van Kerken: Ge rechtigheid, Vrede en Schep ping. Maar ook als stedebouwkun- dige werd Kobia teleurgesteld: met het anders bouwen van de stad ben je er niet. Aan de sociale en economische problemen liggen machtsverhoudingen en economische en sociale structuren ten grondslag. Ook in zijn nieuwe functie wil hij de problemen bij de wor tels aanpakken. Dat geldt voor het Noord-Zuid - conflict, de mensenrechten, de toename van ge weld, oorlogen, nieuwe etnische conflicten en vragen van economische rechtvaardigheid. De 46-jarige Kobia wil de samenhang tussen vrede, rechtvaardigheid en het milieu verbete ren. „Als we ons alleen bezighouden met recht vaardigheid en vrede, wreekt zich dat op de schepping", aldus Kobia, die zich sterk maakt voor een 'theologie van het leven'. Kobia wil Dit is het tweede van vijf portretten van nieuwe programmaleiders bij de Wereldraad van Kerken. Het eerste portret stond in de krant van 7 januari. proberen het conciliair proces nieuw leven in te blazen. Ker ken en basisgroepen zal wor den gevraagd wat voor hen het belang is van de in 1990 tijdens de assemblee van de Wereld raad in Seoul aangenomen tien punten. Daarin worden kerken en christenen gewezen op hun verantwoordelijkheid op het gebied van gerechtigheid, vre de en het milieu. In veel kerken werd hier niets mee gedaan. Het zwaartepunt van zijn werk wil Kobia in Afrika leggen. Er bestaan plannen voor een Afri- ka-programma waaraan alle af delingen van de Wereldraad van Kerken mee zullen doen. De Afrikaanse staten moeten worden ondersteund in hun streven naar democratisering. Kobia wil zich ervoor inzetten dat de Afrikanen hun lot in eigen hand nemen. Toen Kobia van 1978 tot 1984 bij de Wereldraad werkte, was Afrika ook al zijn specialisme. Terug in zijn vaderland werd hij voorzitter van zijn kerk op het gebied van economische ont- wikkelingsvragen. In 1987 werd hij gekozen tot secretaris-generaal van de Kenyase Raad van Kerken. Het is hem zwaar gevallen Kenya en zijn hoge functie daar te verlaten. „Ik heb me steeds opnieuw afgevraagd of ik niet een onvoltooide opgave achterlaat", aldus Kobia. Toch heeft hij de nieuwe baan in Geneve graag aangenomen. „Want uiteindelijk doe ik hetzelfde werk, alleen op een andere plek." HET WEER DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck IK. H6B Het VAK VAN AVJfJ VADER WAA/T PiE WAS OOK- BA N KOVERVALLER EN AADH OPA WAS BAN KOVERVA R COLOFON Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiat DIRECTIE B.M. Essenberg. G.P Arno! HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor Nypels, Henk van der Post (adj) OMBUDSMAN: R D Paauw, tel. dag 11.30 uur 071 -356215, of per post REGIOKANTOOR. Telefoon 02521 -19353. Fax 02521 -1 RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels) ABONNEMENTEN per kwartaal VERZENDING PER POST Nederland: per kwartaal 125,50 overige landen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING mat/mvrij: 18 00-19.30 uur, zat. 10.00-12.00 uur Telefoon071-143241 Nieuwe IJslanddepressie I 85,55 84,55 Tijdens het afgelopen weekeinde zette het 'drogende weer' verder door. De periode van 3 a 4 regenlo- dagen die achter ons ligt is op zich misschien niet zo bijzonder, maar we moeten wel terug naar de laatste week van november 1993 om een vergelijkbare 'droogte' te gen te komen. Zaterdag draaide de wind naar zuidelijke richting en de lucht die vanaf het continent werd aangevoerd bevatte minder vocht. De bewolking begon steeds meer op te lossen en toen zondagmorgen een uitgedroogd frontje was gepas seerd, kregen we enkele uren uit bundige zonneschijn voorgescho teld. Wat een weelde, na vele drijf natte weken; je ziet de opklaringen dan meteen weerspiegeld in de ge zichten van de mensen. Sinds lang was weer enige recreatie buitens huis mogelijk. De stranden en duinpaden langs de Hollandse kust trokken bij deze pittige winterzon veel bezoekers. Het lijkt erop alsof de oceaande pressies even van slag zijn en hun herfstachtige ingrediënten elders rondstrooien. Dat is maar ten dele waar. Op de weerkaart van vandaag tolt een lagedrukcentrum rond in de zeegebieden ten westen van Ier land. De gebruikelijke verplaatsing in oostelijke richting wordt afge remd, door de vorming van een blokkerend hogedrukcentrum bo ven Noord-Europa. Er is sprake van een blokkade, waarbij de nor male westelijke winden worden af- j geremd. De stroming wordt boven Engeland opgesplitst in een tak die naar het noorden afbuigt, terwijl een andere deel van de stroom zui delijk van ons land de Middelland-1 se Zee in duikt. Zo'n atmosferische blokkade kun j je vergelijken met een rotsblok in het midden van een rivier, waarbij de watermassa in twee stromen wordt gesplitst. Blokkades in de wintermaanden dragen de belofte 1 van een mogelijke wmterinval in zich. Maar het 'blok' boven Scan dinavië lijkt te zwak gefundeerd om de niet aflatende westenwinddrift tegen te houden. Een volgend front loopt zich in de buurt van ons land vast en morgen blijft het vrij rustig met hooguit lichte regen. Vanaf woensdag komt er weer vaart in de stroming van de oceaan. Het ziet er; naar uit dat de oude draad weer wordt opgepakt als een nieuwe IJs- landdepressie met wind en regen zachtere lucht over Nederland laat uitstromen. HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Half tot zwaar bewolkt en een enkele bui. Soms veel wind. Middagtemperatuur ongeveer 6 graden maar in het zuiden van Engeland en Ierland enkele graden België en Luxemburg: Wolkenvelden, vooral in het oosten ook af en toe zon. In het westen wat re gen of motregen, elders vrijwel droog. Middagtem peratuur ongeveer 6 gra- Noord- en Midden-Frank- Vandaag wolkenvelden en op veel plaatsen wat regen of motregen. Morgen in de westelijke helft bewolkt en regenachtig, in het oosten opklaringen en meest droog. Middagtemperatuur ongeveer 6 graden, jn het uiterste westen oplopend naar 10 graden. Spanje en de Canarische Eilanden: Spaanse Costa's: Nogal veef bewolking en op veel plaatsen buiige regen, moge lijk onweer. In de loop van morgen weer opklaringen. Maxima van 13 graden bij Barcelona tot 17 bij Benidorm en Mala- ga. Canarische Eilanden: Aan de zuids- tranden perioden met zon en droog. Aan ilijke stranden wolkenvelden Neerslagkans Minimumtemp. Middagtemp. Wind op Maxin i de ongeveer 22 graden. Marokko en Tunesië: Marokkaanse westkust: vandaag in het noorden overwegend bewolkt en van tijd tot tijd regen. In het zuiden wat zon. Morgen van het westen uit droger en nu en dan zon. Maxima van 16 graden bij Tanger tot tegen de 20 in het zuiden. Tunesië; vandaag perioden met zon, vooral in het zuiden bij Monastir. Droog. Morgen weer bewolking en buiige regen. Middagtemperatuur'ongeveer 18 gra den, morgen lager. Zuid-Frankrijk: Vandaag veel bewolking en op de mees te plaatsen regen. In het oosten eerst nog droog. Morgen veranderlijk bewolkt en wat droger. In de Alpen kans op sneeuw. Middagtemperatuur van 7 gra den bij Limoges tot 12 aan de Middel landse zeekust. Portugal en Madeira: Portugal: Veel bewolking en van tijd tot tijd regen. In de Algarve ook wat zon. Middagtemperatuur aan de kusten tus sen 12 en 15 graden. Madeira: Wolken velden, ook af en toe zon en kans op een bui. Middagtemperatuur ongeveer 18 Mallorca en Ibiza: Italië, Corsica en Sardinië: Italië: Wolkenvelden en-eerst bijna al leen in het zuiden nog regen. Morgen in het noorden bewolkt en perioden met re gen. Naar het zuiden toe droger en wat zon. In de noordelijke bergen plaatselijk Middagtemperatuur 5 gra- e meeste plaatsen droog. Morgen bewolkt en regenachtig. Maxima dalend naar ongeveer 13 gra- Griekenland en Kreta: Wolkenvelden afgewisseld door wat zon. Nu en dan een bui of regen. Middagtem peratuur tussen 14 en 17 graden. Turkije en Cyprus: Veranderlijke bewolking en een enkele bui. Middagtemperatuur aan de kusten ongeveer 16 graden. Duitsland: Wolkenvelden, ook af en toe zon en in het zuiden en midden vandaag plaatse lijk wat regen. In het noorden en morgen ook elders vrijwel droog. In de bergen zacht met op 1500 meter temperaturen ruim boven nul, later kouder. Middag temperatuur in het laagland tussen 3 en 7 graden. Vandaag aan de voet van de Beierse Alpen door föhn temperatuur oplopend naar ruim 10 graden. Zwitserland: Wolkenvelden, in de bergen ook gere geld zon. Geleidelijk afnemende neer slagkansen en morgen meest droog. Al leen in Engadin nog kans op sneeuw. Temperatuur op 2000 meter in de mid dag vandaag rond het vriespunt, morgen weer kouder. Oostenrijk: Wolkenvelden en in het westen bij Tirol meest droog. In het oostén bij het Salz- burgerland nu en dan regen of sneeuw, Temperatuur op 2000 meter hoogte op lopend naar rond het vriespunt. WEERRAPPORTEN DINSDAG 11 JANUARI 1994 Zon op 08.44 Zon onder 16.47 Maan op 07.58 Maan onder 16.43 Waterstanden Katwijk Hoog water 02.28 «14.41 Laag water 10.27 22.55 Weerrappotten 09 januari 19 uur: Amsterdam zwaar be ozo 5 16 14 8erlijn Boedapest Brussel Cyprus Klagenfurt Kopenhagen Locarno Londen Luxemburg Madrid Malaga Mallorca Moskou Stockholm onbew. Wenen mistbank Zurich zwaar bes Bangkok half bew Buenos Aires onbew Casablanca zwaar bei Los Angeles onbew New Orleans onbew New York onbew TelAviv onbew. Tokyo onbew. HEINZ OPLOSS/WcS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 10