Luchtmacht
tegen boeren
Buitenland
Ingestorte loopgraaf is
oorzaak ontsporing TGV
Doden bij winterstorm in VS
Frankrijk wil Amerikaanse interventie in Bosnië
Neergestort
vliegtuig was
overbelast
Moslimcommandant Juka Prazina vocht alleen voor eigen gewin
Russische premier met
zegen in het Witte Huis
i/OENSDAG 5 JANUAR11994
Aanhangers broer Bhutto beschoten
larkana De Pakistaanse politie heeft vanmorgen het vuur ge
opend op aanhangers van Murtaza Bhutto, de broer en rivaal
van premier Benazir Bhutto. Er zijn zeker vijf gewonden geval
len, van wie twee er ernstig aan toe zijn. Broer en zus Bhutto
staan als kemphanen tegenover elkaar in de Pakistaanse poli
tiek.
^JON
Protestanten eisen aanslagen Dublin op
belfast De Noordierse protestantse militie Ulster Volunteer
Force (UVF) heeft de twee aanslagen van gisteren in Dublin op
SEEKkantoren van de politieke vleugel van de IRA, Sinn Fein, opge-
jëist. Bij de aanslagen vielen twee lichtgewonden. Het waren de
eerste politiek-gemotiveerde aanslagen in de Ierse hoofdstad
ginds jaren.
Roebel nieuwe munt in Tadjzikistan
ooESJANBETadzjikistan heeft besloten de nieuwe Russische
roebel als munteenheid in te voeren. Alle roebels van voor 1993
- zullen ongeldig worden verklaard.
Lei Geen huwelijk Rainier-weduwe Niven
,r monaco» Prins Rainier van Monaco treedt niet in het huwelijk
iUr ininet Hjordis Niven, de weduwe van de Britse acteur David Ni-
nhofven. Volgens de koninklijke persdienst missen de berichten in de
Britse schandaalbladen, waarin werd gemeld dat Rainier (70) en
lu'rtjNiven (72) dit voorjaar zouden trouwen, iedere grond.
Spermadonor moet betalen voor kind
imdianapolis» Een Amerikaanse onderwijzer die bereid is geweest
[als spermadonor te fungeren voor een vrouwelijke collega die
Igraag een kind wilde hebben, moet hiervoor nu betalen. Het Hof
den, van Beroep van de staat Indiana oordeelde dat de man 100.000
pijn; dollar (ongeveer 200.000 gulden) moet betalen voor de opvoe-
sdenlding van het kind. Dit terwijl de vrouw op schrift vastgelegde dat
zijn. ze geen financiële steun van de man verlangde. Volgens het Hof
heeft de moeder echter niet de bevoegdheid om het recht van
m haar kind op financiële ondersteuning door de vader teniet te
doen.
Deel Vietnam kampt met hongersnood
hanoi Meer dan 20.000 mensen in Vietnam lijden honger als
hijn-feevolg van een langdurige droogteperiode. De rijst is door
jen - droogte voor een belangrijk deel verwoest. Leden van de Van-
,cre_ Kieu- en van de Pa-Co-minderheden in het bergachtige centrale
deel van het land trachten zich met het eten van planten en bla
deren in leven te houden.
.s. j
Weer Algerijnse rechter gedood
algiers Gewapende moslimextremisten hebben gisteren de
rechtbankvoorzitter in de westelijke Algerijnse stad Oued R'hiou
igedood. Hij is de negende rechter die sinds mei in Algerije is ver
moord. Sinds twee jaar geleden het politieke geweld in het land
losbarste, vormen rechters, politieagenten en veiligheidstroepen
Ide voornaamste doelwitten van moslim-extremisten.
arus hans gertsen
drrespondent
roor de Franse spoorwegen SN-
tF dreigt de Eerste Wereldoor-
bg nog een vervelend en duur
taartje te krijgen. Het tracé van
Ie TGV-Nord (Parijs-Lille) blijkt
-jp ten minste zeven plaatsen
Iver nog deels intacte loopgra
ven- en gangenstelsels uit de
Terste Wereldoorlog te lopen.
Hoe gevaarlijk dat is, bleek op
|^1 december. Een hogesnel
heidstrein liep toen ter hoogte
Ablincourt-Pressoir in de
met een snelheid van.
lOO kilometer per uur uit de
jails na het instorten van een
gangenstelsel onder het talud,
in eerste instantie schreef de
NCF het ongeval toe aan ver-
akkingen die het gevolg waren
an de heftige regenval van de
1 fgelopen maanden.
Het tracé van de TGV-Nord
popt dwars door een deel van
8e beruchte slagvelden waar
Rissen 1916 en 1918 een mee-
jogenloze loopgravenoorlog
plaatsvond. Met name de Brit-
jen en de Duitsers legden zeer
uitgebreide gangenstelsels aan
jtm aan eikaars moordende ar
tilleriebeschietingen te ontko-
Na afloop van de oorlog wer
den de ingangen van die gan
genstelsels met dynamiet opge-
Dlazen en met zand en aarde
dichtgestort. Ze blijken, bijna
Indianen vluchten naar bergen
Mexico heeft gevechtsvliegtuigen en helikopters van de
luchtmacht ingezet tegen de Indiaanse rebellen van het
Zapatistische Nationale Bevrijdingsleger (EZLN) in de
zuidelijke staat Chiapas. De bombardementen geven aan
dat de Mexicaanse autoriteiten de boerenopstand tot el
ke prijs willen neerslaan.
SAN CHRISTOBAL DE LAS CASAS
Een ooggetuige zag gisteravond
dat een bommenwerper meer
dan een uur lang raketten af
vuurde op een op een nederzet
ting van Chamula-indianen op
een heuvel buiten San Cristo
bal. Het leger heeft 14.000 man
ingezet man tegen het EZLN.
De bisschop van San Cristobal,
Samuel Ruiz, noemde het ge
weld dat tegen de opstandelin
gen wordt gebruikt „buiten pro
porties". De rebellen verweet hij
„een suïcidale houding".
De naar schatting 1.000 tot
2.000 voornamelijk indiaanse
boeren die op nieuwjaarsdag
zes plaatsen bezetten, hebben
zich verder teruggetrokken in
de dichtbegroeide bergen van
de staat Chiapas. Ze namen hun
gewonden mee. De opstande
lingen hebben aangekondigd
tot de dood te zullen strijden
voor hun rechten. Ze beschuldi
gen de Mexicaanse regering van
genocide en eisen land op voor
inheemse boeren.
Na zware gevechten hebben
Mexicaanse strijdkrachten de
plaatsen Altamirano en Ocosin-
go heroverd. In de straten van
Ocosingo lagen talrijke lijken.
Volgens het Mexicaanse minis
terie van defensie zijn tot dus
ver 93 slachtoffers gevallen, on
der wie 59 rebellen, zeven sol
daten en 27 burgers. Het minis
terie geeft toe dat het uiteindef-
lijke aantal slachtoffers veel ho
ger zal liggen. Een ambtenaar in
de hoofdstad van de staat Tuxt-
la Gutierrez zei dat alleen al 150
regeringssoldaten zijn omgeko-
Een tweede winterstorm bin
nen een week heeft in het
oosten van de VS aan ver
schillende mensen het leven
gekost. Van North Carolina
tot Maine woedde gisteren
een sneeuwstorm, waarbij
meer dan dertig centimeter
sneeuw werd gedeponeerd.
In meerdere staten werd
de noodtoestand afgekon
digd en moest de Nationale
Garde te hulp komen. Vol
gens de autoriteiten vielen er
zes doden, onder wie een
jongen die in New Hampshi
re onder een auto gleed.
Tientallen vliegvelden wer
den gesloten en vluchten af
gelast. In Waynesburg, Zuid-
west-Pennsylvania, viel 84
centimeter sneeuw.
In Pittsburgh zorgde de
sneeuw in ieder geval voor
sfeerrijke beelden. Ski's
vormden het geschikste ver
voermiddel.
foto reuter john beale
tachtig jaar na dato, nog altijd
voor een deel intact.
Dat is bijzonder slecht nieuws
voor de Franse spoorwegen. Bij
de aanleg van de TGV-lijn tus
sen Parijs en Lille heeft de SNCF
onvoldoende rekening gehou
den met dat gevaar. De SNCF
moet nu alsnog zeer kostbare
bodemonderzoeken laten uit
voeren op alle verdachte plaat
sen. Dat zal volgens de spoor
wegen ten minste twee maan
den in beslag nemen. Bij het
onderzoek zal gebruik worden
gemaakt van in militaire archie
ven aanwezige stafkaarten uit
de Eerste Wereldoorlog.
Totdat het tracé definitief vei
lig is verklaard, zullen de hoge
snelheidstreinen tussen Parijs
en Lille in de gevarenzones hun
snelheid moeten beperken. Ter
compensatie van de vertragin
gen geeft de SNCF de reizigers
tussen Parijs en Lille 10 procent
korting.
De ontdekking dat gangen
stelsels uit de Eerste Wereldoor
log nog op diverse plaatsen in
tact zijn, heeft ook grote finan
ciële gevolgen voor de aanleg
van de TGV-lijn naar Straats
burg waarmee binnenkort
wordt begonnen. De toekomsti
ge TGV-Est doorkruist nog veel
meer slagvelden uit 'la Grande
Guerre' dan de lijn tussen Parijs
en Lille.
De sporen die granaatschreven op het gezicht van deze 77-jarige mar
zoon en drie kleinkinderen kwamen bij de beschieting om het leven.
hebben achtergelaten spreken boekdelen. De man overleefde e
parus-wenen afp-ap
Frankrijk zal de Verenigde Staten tijdens
de NAVO-top volgende week vragen te
interveniëren in Bosnië. Parijs vreest dat
de brandhaard in het voormalige Joego
slavië zich verspreidt over het zuiden
van Europa en de Balkan. Tijdens een
uitzending van het televisiestation Fran
ce 2 herinnerde de Franse minister Léo-
tard (defensie) er gisteren aan dat vanuit
Bosnië de Eerste Wereldoorlog is begon-
De Bosnische premier Silajdzic heeft
gisteren met de Kroatische minister Gra-
nic (buitenlandse zaken) in Wenen een
akkoord bereikt waardoor de gedeelde
stad Mostar aan de Europese Unie in be
heer wordt gegeven zodat de bewoners
kunnen terugkeren. Maar het plan kan
pas uitgevoerd worden als de drie strij
dende partijen een wapenstilstand slui
ten. Besprekingen over een staakt-het-
vuren worden 18 januari in Genève
voortgezet.
De Bosnische Kroaten en de door
moslims geleide regeringstroepen waren
bondgenoten toen de Bosnische Serviërs
in het voorjaar van 1992 begonnen met
het innemen van gebieden, waarop de
oorlog uitbrak. Begin 1993 begon de alli
antie breuken te vertonen.
De laatste dagen zijn de partijen naast
de strijd op het slagveld ook in een woor
denstrijd verwikkeld. De Kroatische pre
sident Franjo Tudjman en andere
Kroatische leiders hebben de internatio
nale gemeenschap herhaaldelijk opge
roepen de Bosnische Kroaten te bescher
men. De Bosnische Kroaten lijken het op
het slagveld slechter te doen dan de
slechter bewapende, maar zeer gemoti
veerde moslims.
De Kroaten zinspeelden erop dat ze
zelf mogelijk direct zullen interveniëren
als een dergelijke bescherming uitblijft.
Silajdzic reageerde hierop met de uit
spraak dat reguliere Kroatische troepen
al betrokken zijn bij de strijd in Bosnië-
Hercegovina.
CDU en CSU
willen Herzog
als president
De CDU en haar Beierse zuster
partij CSU zijn het eens gewor
den om Roman Herzog, de
voorzitter van het constitutio
nele hof, voor te dragen als op
volger van president Richard
von Weizsacker. Herzog wordt
waarschijnlijk op 24 januari op
een CDU/CSU-bijeenkomst in
München officieel als kandidaat
voorgedragen.
Herzog is 59 jaar oud en is
sinds 1987 president van het
Bundesverfassungsgericht. Daar
voor vervulde hij verschillende
ministersposten in de regering
van de deelstaat Baden-Würt-
temberg. Herzog heeft laten we
ten dat hij nog niet heeft beslo
ten of hij de voordracht aan
vaardt.
Veel gewonden
bij explosie in
NAVO-complex
Zeker 27 mensen zijn gisteren
gewond geraakt bij een explosie
waardoor brand ontstond op
een marinecomplex van de
NAVO in de buurt van Athene.
Drie van hen zijn er ernstig aan
toe. De meeste gewonden zijn
militairen. Ze kregen ademha
lingsmoeilijkheden doordat ze
rook hadden ingeademd. De
ontploffing is vermoedelijk ver
oorzaakt door kortsluiting in
een hoogspanningskabel. Het
ongeluk gebeurde in de onder
grondse NAVO-commandoba-
sis voor het oostelijk deel van de
Middellandse Zee op de berg
Hymettus, vlakbij Athene.
Het ongeluk met de Toepolev-
154 die maandag in Siberië
neerstortte, heeft aan 124 men
sen het leven gekost. De Russi
sche autoriteiten maakten giste
ren bekend dat het toestel naast
111 officieel geregistreerde pas
sagiers en negen bemanningsle
den ook nog vier verstekelingen
aan boord had. Eerste onder
zoek naar de oorzaak van de
ramp geeft aan dat de Toepolev
te zwaar was beladen en dat
fouten zijn gemaakt bij de repa-
aldus een bericht van het pers
bureau Itar-Tass.
Volgens ingewijde zegslieden
vervoerde het toestel 20 ton
meer dan voor dit type vliegtuig
is toegestaan. Overbelading zou
dus mede-oorzaak van de ramp
kunnen zijn geweest. De be
langrijkste oorzaak lijkt echter
een gebrekkig uitgevoerde repa
ratie van de middelste motor.
Kort na het opstijgen van het
vliegveld van irkoetsk meldde
de piloot dat deze motor in
brand was gevlogen. Volgens
experts is hierdoor de brand
stoftoevoer naar de andere twee
motoren afgesneden, waardoor
het toestel volledig onbestuur
baar raakte en neerstortte.
Sinds het uiteenvallen van de
Sovjetunie, twee jaar geleden,
zijn alle vormen van openbaar
vervoer verslechterd. Maar de
chaos bij Aeroflot, dat eens be
weerde de grootste luchtvaart
maatschappij ter wereld te zijn,
is het meest dramatisch.
Als er één ding in het leven van Jusuf
'Juka' Prazina uit Sarajevo zeker Was,
dan was het dat zijn dagen waren ge
teld. Ook vier lijfwachten en een ko
gelvrij vest konden hem uiteindelijk
niet beschermen. In de omgeving van
Luik maakten twee kogels een einde
aan het leven van de crimineel, mos
limcommandant en volksheld Juka
(30). Maandag maakte de Belgische
politie bekend dat het stoffelijk over
schot van de Bosniër afgelopen vrij
dag door twee lifters is gevonden.
In de zomer van 1992 was Juka in Sa
rajevo op het toppunt van zijn macht.
De door hem opgerichte militie, ook
wel 'Juka's Wolven' genoemd, had met
succes felle gevechten geleverd met de
Servische milities rond Sarajevo. Zijn
grote mond, zijn vrijgevigheid en
moed, gaven hem in de Bosnische
hoofdstad de heldenstatus. De 'Robin
Hood van Sarajevo' werd hij genoemd.
Juka wist zich tegelijkertijd schaamte
loos te verrijken. Hij smokkelde voed
sel dat hij tegen woekerprijzen in Sa
rajevo verkocht, hij handelde met de
Serviërs, terroriseerde de bevolking en
stal auto's van zijn stadsgenoten. Juka
liet zich bij voorkeur rondrijden in een
luxe terreinwagen of een gloednieuwe
BMW. Hij had lak aan alles en ieder
een.
Op het hoogtepunt van zijn roem, in
de hete zomer van '92, had deze krant
een vraaggesprek met Juka in zijn
zwaar gebarricadeerde hoofdkwartier
niet ver van het Kosovoziekenhuis. In
de kast stonden dure flessen whiskey,
champagne, cognac, schalen vol met
snoep en fruit. Daarnaast stonden
twee televisies. Hier en daar slingerde
een autoradio of een draadloze tele
foon, munitie en geweren. Juka at in
zijn eentje een enorme schaal vers
fruit leeg, terwijl dat bijna nergens in
Sarajevo nog te krijgen was.
Jusuf Prazina werd geboren in één van
de volkswijken van Sarajevo als zoon
van een bouwvakker. Hij stond voor
de burgeroorlog die Bosnië verscheur-
de bekend als een kleine crimineel die.
auto's stal en inbraken pleegde. Zijn
officiële beroep was detective. Juka
ontkende uiteraard een crimi
neel te zijn: „Ik ben nooit veroor
deeld".
Figuren als Juka speelden tijdens de
Juka in zijn hoofdkwartier in Sarajevo. In
zijn eentje verorberde hij een schaal vers
fruit terwijl dat nergens in Sarajevo nog
te krijgen was. foto npa
eerste maanden van de burgeroorlog
een belangrijke rol. Een leger was er
niet. De verdedigingsmacht tegen de
Serviërs bestond aanvankelijk uit cri
minelen uit de onderwereld van Sara
jevo en mensen uit de volksbuurten
die met beperkte wapens de vijand te
lijf gingen. Juka en zijn broeders in het
kwaad Ismet 'Celo' Bajramovvc en
'Campo' roofden wapens uit de op
slagplaatsen van het toenmalige offi
ciële Joegoslavische leger (JNA) of
kochten die van de Serviërs. Ze wisten
met succes de stad te verdedigen.
De Bosnische regering trachtte de on
officiële milities te integreren in de of
ficiële strijdkrachten. Dat lukte aan
vankelijk slechts ten dele. De lokale
krijgsheren als Juka, Celo en Campo
hadden aan de macht geroken en
stonden die niet zonder moeite af. De
handel in drugs, auto's, voedsel en
drank was lucratief.
Maar halverwege '92 begonnen de
problemen. Juka vocht enkele vendet
ta's uit met het Kroatische leger in Sa
rajevo dat toen nog met de moslims
meevocht. Nadat een overeenkomst
bekend werd tussen Servië en Kroatië
om eikaars vluchtelingen toe te laten
uit Sarajevo, sloot hij een keer uit pro
test de stad af. De toenmalige bevel
hebber van het Bosnische leger, gene
raal Sefer Halilovic, kreeg op gruwelij
ke wijze de rekening van zijn poging
om met Juka af te rekenen. Zijn vrouw
en broer kwamen bij een granaatont-
ploffing om het leven. Deze aanslag
wordt aan Juka toegeschreven.
Na opnieuw een conflict met de leger
leiding besloot Juka over te lopen naar
de Kroatische strijdkrachten HVO.
Toen was al een onofficieel arrestatie
bevel tegen hem uitgevaardigd wegens
zijn criminele activiteiten. Juka vlucht
te naaf Mostar waar hij uiteindelijk te
genover zijn oude vrienden kwam te
staan. In de stad vocht hij met de
Kroaten tegen de moslims in oost-
Mostar. Het leverde hem een onoffi
cieel doodvonnis in Sarajevo op. Hal
verwege vorig jaar deserteerde hij ook
uit het Kroatische leger en dook hij op
in Luik.
Sindsdien stonden er verschillende
prijzen op zijn hoofd. Of hij ook inder
daad door bijvoorbeeld een moslim
commando is geëxecuteerd, is de
vraag. Het kan even goed een afreke
ning zijn geweest binnen het crimine
le milieu van Luik, waar veel voorma
lig Joegoslaven wonen. Want waar
Juka kwam, maakte hij veel vijanden.
Dat heeft zijn korte levensgeschiede
nis genoegzaam bewezen.
moskou hans geleunse
correspondent
De Russische premier Tsjerno-
myrdin kreeg gisteren de zegen
van de Orthodoxe Kerk mee,
toen hij zijn nieuwe kantoor in
het Witte Huis betrok. Tsjerno-
myrdin nam zijn intrek in de
kantoren die oud-parlements
voorzitter Chasboelatov be
woonde totdat het leger hem en
de zijnen vorig jaar oktober op
last van president Jeltsin uit het
Witte Huis bombardeerde.
Bisschop Arseni zegende niet
alleen Tsjemomyrdins verdie
ping. maar het hele gebouw.
„We bidden om Gods zegen
voor allen die hier werken om
het vaderland te dienen", zei
hij. Arseni overhandigde de pre
mier, een oud-communist, een
ikoon van de Heilige Maagd
Maria. Tsjernomyrdin beloofde
onmiddellijk de kerk duizend
ikonen terug te geven die nu
nog onder staatsbeheer vallen.
Het Witte Huis is van binnen
en buiten volledig gerestaureerd
door vijfduizend arbeiders, on
der wie tweeduizend speciaal
aangeworven Lurken, die dag
en nacht hebben doorgewerkt.
In de Sovjet-periode was het
Witte Huis al de zetel van de re
gering van de Russische repu
bliek. Na de staatsgreep van au
gustus 1991 en de latere ontbin
ding van de Sovjetunie verhuis
de de regering naar het hoofd
kwartier van de Communisti
sche Partij en het parlement
bleef in liet Witte Huis.
De bedes en zegeningen bij
de heropening gisteren konden
het eerste nieuwe onheil niet
verhinderen. Nadat een anonie
me beller liet weten dal er een
bom was geplaatst moest het
Witte Huis worden geëvacu
eerd. Het bleek na een mini-
tieuze speurtocht door het ge
bouw loos alarm.
De terugkeer van de regering
naar het gebouw aan de Mos-
kva-oever is uiterst omstreden.
Alle partijen in het nieuwe
twee-kamerparlement wilden
het Witte Huis terug en protes
teerden tegen Jeltsins besluit
om de volksvertegenwoordiging
een noodbehuizing toe te ken-
