Verzet tegen reis
naar Indonesië
't Is SALE bij IKEA!
'Na zijn vrijlating was hij niet goed bezig'
Binnenland
Affiche van Wolkers voor ANC
Deelnemers Chips-actie
winnen 58 cent in loterij
Kappersketen koopt miljoenenfraude af
Afval ondergronds
Simons blijft
nog tot april
Oost-Europa mag op
termijn ook bij NAVO
Veel langdurig zieken
niet op tijd gekeurd
Malus-systeem leidt
tot strengere selectie
2WOENSDAG 5 JANUAR11994
Staking haven Amsterdam beëindigd
Amsterdam De staking in de Amsterdamse haven is vanmorgen
beëindigd. De elf jongeren om wie de staking uitbrak, worden in
de banenpool in de haven geplaatst. Zij hadden een diploma
van de haven- en vervoersschool, maar kregen - tegen CAO-af-
spraken in - aanvankelijk geen werk. De bonden en de werkge
vers hebben nu afgesproken dat ze de komende maanden
'structureel overleg' gaan voeren over een betere afstemming
van werk en mensen in de haven.
t woordvoerder.
Tonnen schade na brand Norit-fabriek
klazienaveen Een brand in een van de twee turfdrogerijen van
de Purit-fabriek in Klazienaveen, waar onder andere de bekende
Norit-tabletten worden gemaakt, heeft gisteren voor tonnen
schade aangericht. De produktie van de fabriek, die werk biedt
aan 240 mensen, loopt geen gevaar. De oorzaak van de brand is
nog niet bekend, maar brandstichting en broei zijn uitgesloten,
zo zegt e
Vier jaar voor poging tot doodslag
alkmaar De rechtbank in Alkmaar heeft gisteren een 31-jarige
Amsterdammer wegens poging tot doodslag veroordeeld tot vier
jaar cel. De man bekende op 14 juni in een snackbar in Purmer-
end vier maal op de vriend van zijn ex-vrouw te hebben gescho
ten. omdat deze zijn zoontje zou hebben mishandeld. Officier
van justitie T. Luigjes had wegens poging tot moord negen jaar
geëist.
Burgemeester: Stem niet op CD
heerlen Burgemeester Pleumeekers (CDA) van Heerlen heeft
gisteren een dringend beroep gedaan op de inwoners van zijn
gemeente om bij de gemeenteraadsverkiezingen niet op ex
treemrechtse groeperingen te stemmen. De Centrumdemocra
ten doen aan de verkiezingen mee. Pleumeekers zei zich daartoe
verplicht te hebben gevoeld, hoewel een burgemeester geacht
wordt boven de partijen te staan. Volgens de burgemeester pro
beren zij gevoelens van ontevredenheid bij burgers uit te buiten
'voor eigen politiek gewin door minderheden als de grote zon
debok af te schilderen'.
Lijk vermiste Nederlander gevonden
den haag In het Andes-gebergte in Peru zijn onlangs de stoffe
lijke resten gevonden van een 28-jarige man uit Rotterdam, die
al acht maanden was vermist. Dat heeft zijn familie gisteravond
bevestigd. Volgens de politie van de Zuidperuaanse stad Are-
quipa werd het lijk twaalf dagen geleden aangetroffen in een ra
vijn. Over de doodsoorzaak is niets bekend. De man was mei vo
rig jaar alleen vertrokken voor een tocht door de bergen.
'Bezoek kamerleden veel te eenzijdig
Het bezoek van kamerleden aan Indonesië dat zaterdag
begint, heeft geleid tot verzet van organisaties voor men
senrechten en de vakcentrale FNV. Het bezoek zou veel
te eenzijdig zijn omdat er alleen ontmoetingen zijn met
officiële gezagsdragers terwijl er te weinig aandacht zou
zijn voor de 'slechte situatie van de mensenrechten' in
Indonesië.
De organisaties, Amnesty Inter
national, Humanistisch Overleg
Mensenrechten en Komite
Indonesië vinden dat kamerle
den er beter aan doen eens een
kijkje te nemen in gevangenis
sen in Atjeh of Oost-Timor of
eens te praten over censuur, de
vakbonds-onvrijheid of het
kaalkappen van het regenwoud,
in plaats van te praten met be
langrijkefiguren.
De actie van de organisaties is
aan de late kant omdat het pro
gramma al samen met het
Indonesische parlement is vast
gesteld. De kamerleden die naar
Indonesië gaan zijn kamervoor
zitter Deetman, Brinkman
(CDA), Wöltgens (PvdA), Van
Mierlo (D66), Dijkstal (WD) en
Zijlstra (CDA) en
Van Veldhuizen (PvdA). Groen-
Links stuurt niemand mee om
dat ze het programma veel te
eenzijdig vindt.
De kamerleden hebben een
officiële ontmoeting met presi
dent Soeharto en praten met
andere ministers. Verder is er
een ontmoeting met vertegen
woordigers van mensenrech
tenorganisaties op Java. Met
wie is niet bekend. De kamerle
den vliegen ook naar Balikpa-
pan om daar een regenwoud
project te bekijken. Oost-Timor
Atjeh of West-Papua worden
niet bezocht.
Er is ook geen ontmoeting ge
regeld met mensenrechtenacti
vist J. 'Poncke' Prinsen die vorig
jaar nog een visum voor Neder
land werd geweigerd omdat hij
eind jaren veertig uit het Neder
landse leger is gedeserteerd. De
mensenrechtenorganisaties ho
pen toch dat Princen en de ka
merleden elkaar spreken. Vol
gens de organisaties wil Princen
wel maar zouden Brinkman en
Dijkstal daar helemaal niets
voor voelen, terwijl Wöltgens en
Van Mierlo daar wat positiever
tegenover staan. De politici wa
ren gisteren niet voor commen
taar bereikbaar.
Een echt kritisch bezoek
wordt het niet want dat past
niet in het beleefdheidsbezoek.
Het gaat om een een uitgesteld
tegenbezoek van Nederland aan
het Indonesische parlement dat
hier in 1990 was. Nederland zou
eigenlijk al in 1991 naar Indone
sië reizen maar dat ging niet
door wegens het bloedbad in de
hoofdstad van Oost-Timor.
Daar schoten militairen in no
vember 1991 op een groep de
monstranten, waarbij tussen de
vijftig (regeringscijfer) en twee
honderd (cijfer mensenrechten
organisatie) doden vielen.
Amsterdam In het Stedelijk Museum in Amsterdam
overhandigde schrijver en beeldend kunstenaar Jan
Wolkers gisteren het verkiezingsaffiche dat hij voor
het ANC heeft ontworpen aan de vertegenwoordiger
in Nederland van die partij, Zolile Magugu. Samen
met tien andere ontwerpen van Nederlandse kunste
naars en vormgevers komt het affiche van Wolkers in
De Verwachting, een eenmalige uitgave van de tijd
schriften Amandla en De anti-apartheidskrant. De
uitgave staat geheel in het teken van de verkiezingen
in Zuid-Afrika die op 27 april worden gehouden.
foto anp cor mulder
s-eters die hebben meege-
aan de Oudejaarsloterij-
van de zoutjesfabriek
Smiths Chips, zijn ongeveer 58
rijker geworden. Smiths
in totaal 105.000 gulden
prijzen in de loterij, maar
st dat bedrag verdelen on
der tweehonderdduizend klan
ten. De fabriek had 10.000 loten
in elk 25 gulden gekocht.
Chips-eters moesten in de
laatste twee maanden van 1993
ririe streepjescodes van chips
verpakking opsturen. De even
tuele prijs (de hoofdprijs is vier
miljoen) zou vervolgens eerlijk
worden verdeeld over de inzen
ders. Dat werd dus 58 cent per
deelnemer.
„Dat is .natuurlijk altijd het ri
sico van een loterij", vertelt
woordvoerster Karin Baakman
van Smiths, „maar we hadden
toch wel verwacht dat we wat
meer zouden winnen. Die 58
cent krijgen alle deelnemers op
gestuurd. Daar hebben ze recht
op." Smiths is als grote
uit de strijd gekomen. De
sale deelname aan
tekende voor de fabrikant een
gigantische omzet van zeker
600.000 zakken chips
ber en december vorig jaar.
utrecht anpverdenking dat een deel van de ruim duizend
personeelsleden zwart werd uitbetaald. De admi
nistratie en kassa-apparatuur werden in beslag
genomen.
In het gerechtelijke vooronderzoek dat volgde,
zijn twee- tot driehonderd getuigen, onder wie
veel werknemers, verhoord. Omdat de verdedi
ging daarbij niet de kans kreeg getuigen aan de
tand te voelen, werd op haar verzoek het vooron
derzoek eind 1992 weer heropend.
Cosmo heeft alles altijd ontkend. De schikking
wordt uit lijfsbehoud betaald. „We vinden, louter
op zakelijke gronden, dat deze schikking altijd
beter is dan nog een robbertje vechten met Justi
tie", aldus de advocaat van Cosmo. De PR-advi-
seur zegt dat de sfeer in de vijftig kapperszaken in
België en Nederland heeft geleden onder alle pu
bliciteit. „Negatieve berichten kosten ook veel
Kappersketen Cosmo Hairstyling heeft vorige
maand voor vijf miljoen gulden een schikking
met belastingdienst en Justitie getroffen om aan
strafvervolging wegens fraude te ontkomen. Justi
tie in Utrecht heeft dat gisteren desgevraagd
meegedeeld.
Het gaat om achterstallige belastingen en niet
op tijd afgedragen sociale premies in 1989. Cos
mo zal het bedrag overmaken aan de fiscus en de
bedrijfsvereniging. Voor Justitie is daarmee de
kous af. De zaak-Cosmo liep al jaren. In decem
ber 1989 werden invallen gedaan in het Amers-
foortse hoofdkantoor en in elf filialen, op aanwij
zing van bedrijfsvereniging Detam, het GAK en de
Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst.
Cosmo zou voor de fiscus omzet 'afromen'
door computers te manipuleren. Ook bestond de
Vietnamezen
alsnog naar huis
Nog dit jaar zullen 350 Viet
namezen teruggaan naar
Vietnam. Zij kwamen jaren
geleden vanuit Tsjechië naar
ons land. Begin volgende
week wordt een akkoord ver
wacht met Vietnam.
De Vietnamezen werkten
in Tsjechoslowakije in het
kader van de communisti
sche broederhulp. Na de re
volutie in Tsjechoslowakije
eind 1989 werden veel Viet
namezen als illegalen het
land uitgezet.
Gesprekken met Vietnam
liepen aanvankelijk op niets
uit. Inmiddels heeft Vietnam
beloofd ze bij terugkeer niet
te vervolgen wegens landver
raad.
a?,.;-
GLADB0
slaapbank.
Nü
Met kortingen
tot wel 60%.
Staatssecretaris Hans Simons
(volksgezondheid) blijft nog tot
april in functie en vertrekt niet
al aan het einde van deze
maand naar Rotterdam. Door
langer aan te blijven, vergemak
kelijkt Simons zijn opvolging.
Minister D'Ancona van WVC
voelde er namelijk niets voor de
taken van Simons er een half
jaar bij te nemen. Simons gaat
de lijst trekken voor de PvdA in
Rotterdam en combineert tijde
lijk de plaatselijke politiek met
de landelijke.
Simons blijft in elk geval aan
als bewindsman tot de nieuwe
gemeenteraad in Rotterdam op
12 april is geïnstalleerd. Maar
het kan ook nog langer duren
als partijen in Rotterdam er niet
in slagen een nieuw college te
vormen. Voor de korte periode
na 12 april dat Simons er even
tueel niet is, wordt geen nieuwe'
staatssecretaris meer benoemd.
Dat heeft geen zin, omdat de of
ficiële regeerperiode van het ka
binet eindigt bij de Tweede-Ka
merverkiezingen van 3 mei.
amsterdam
Het crimineel 'curriculum vitae' van een
van de Heineken-ontvoerders, een 42-ja-
rige Amsterdammer, moet worden aan
gevuld met het doodschieten van een
douanier. De man bekende gisteren dat
hij de dodelijke schoten heeft gelost. Tij
dens de verhoren beroept hij zich op
'noodweer'. De Amsterdammer, enthou
siast lid van een schietvereniging, vertel
de zijn advocaat dat hij pas schoot nadat
hij tijdens een vluchtpoging zeifin zijn
been was geschoten.
De Heineken-ontvoerder reed zich zon
dagavond tijdens een achtervolging met
een nog voortvluchtige compaan vast in
een afgesloten straat in de Amsterdamse
binnenstad. De tien kilo cocaïne die hij
in een vest op zijn lichaam droeg, bleek
hem meer waard dan het leven van de
douanier. „Mijn cliënt zegt niet te heb
ben geweten wie hem achtervolgden.
Het konden volgens hem evengoed lie
den zijn die hem wilden 'rippen', zijn
drugs wilden afpakken", zegt mr. V.
Kraal, advocaat van de Amsterdammer.
Kees Sietsma, die in 1983 als hoofdin
specteur bij de Amsterdamse politie het
onderzoek leidde naar de ontvoerders
van Heineken en diens chauffeur Ab Do-
derer, wil niet te veel woorden aan de
schutter vuil maken. „Als hij nu maar
goed wordt opgeborgen. Daar gaat het
om. Wat voor een man hij is, doet er niet
meer toe. Het leed dat hij met zijn af
schuwelijke daad heeft aangericht,
vraagt om een hard antwoord", vindt
Sietsma, die tegenwoordig directeur van
een beveiligingsbureau is. „Het waren
toen al harde criminelen die in staat wa
ren dit soort dingen te doen. Ook hij,
zeer zeker.
Het aandeel van de nu weer opgepakte
Amsterdammer in de ontvoeringszaak
bestond onder meer uit het metselen en
timmeren van de 'cel' voor Doderer en
Heineken in een loods op een Amster
dams industrieterrein. De Amsterdam
mer, van professie timmerman, zat het
gebruikelijke tweederde deel van zijn
straf uit. Hij zat acht jaar, waarvan een
groot deel in de strengste afdeling van de
gevangenis in Scheveningen, de toen
malige 'bunker'. Hij deelde die met on
der anderen een collega-ontvoerder die
zich enige tijd had 'ontfermd' over de
vrouw van horeca-gigant Van der Valk.
Volgens advocaat Kraal is de Amster
dammer er in die tijd niet op vooruit ge
gaan. „Hij is daar psychisch beschadigd
geraakt. Hij raakte het zicht op de reali
teit kwijt. Ik denk dat hij niet in het cri
minele milieu was teruggekomen als ze
hem daar niet zo hard hadden aange
pakt. Isolement, geen enkele privacy, het
strenge regime, zeker nadat hij een keer
was gevlucht. De man is een mooie illu
stratie van wat er met mensen gebeurt
die in die zware afdelingen zitten."
In een reactie op de schietpartij verklaar
de een van de andere Heineken-ont
voerders dat de Amsterdammer sinds
zijn vrijheid in 1991 'volledig is ont
spoord'. Hij zei dat hij erg was geschrok
ken van het voorval zondagavond, maar
dat hij wel wist dat zijn ex-collega de
laatste tijd 'niet goed bezig' was. Een uit
spraak waaraan voormalig politieman
Sietsma zich mateloos ergert. „Alsof hij
•vroeger wèl goed bezig was".
Voor de Alkmaarse hoofdagent P. van
Hove is de gebeurtenis een persoonlijk
drama. Al jarenlang probeert de politie
man het bewijs te verzamelen tegen de
42-jarige Amsterdammer van wie hij ze
ker zegt te weten dat deze in 1977 op
hem en een collega schoot. In Van Ho-
ves auto in Amsterdam-Noord werd des
tijds het respectabele aantal van 146 ko-
Conclusie Lubbers na bezoek aan Clinton:
washington hans de sruun
correspondent
De aanvankelijke meningsver
schillen tussen de VS en de Eu
ropese bondgenoten over de
uitbreiding van de NAVO met
de landen van Oost-Europa zijn
grotendeels verdwenen. Al
thans, die indruk heeft premier
Lubbers overgehouden aan zijn
ontmoeting gisteravond met de
Amerikaanse president Clinton.
Volgens Lubbers zijn Neder
land en de VS het eens dat de
Oosteuropese landen inclusief
Rusland 'het perspectief moet
worden geboden lid te worden
van de NAVO'. Alleen over het
tempo waarin dat zou moeten
gebeuren, denken Amerikanen
en Europeanen nog anders.
De Europese NAVO-landen
willen sneller dan de VS. Maar
Lubbers gelooft niet dat dit tot
problemen hoeft te leiden op de
NAVO-top van volgende week
in Brussel. Die gaat vooral over
de relatie van de alliantie met
de vroegere communistische
landen.
De staatshoofden en rege
ringsleiders zullen zich volgen
de week naar verwachting uit
spreken voor 'een geleidelijke
uitbreiding van het bondge
nootschap naar de nieuwe de
mocratieën ten oosten van het
NAVO-gebied'. Dat 'geleidelijk'
houdt volgens Lubbers in dat
die uitbreiding er komt, maar
dat er alleen geen concrete da-
Lubbers heeft Clinton ge
waarschuwd 'niet te onder
schatten dat bij de Oosteurope
se landen een groot gevoel van
onveiligheid bestaat'. Het risico
bestaat dat sommige landen in
de verleiding komen naar ande
re oplossingen te zoeken 'zoals
neutraliteit of extremisme', al
dus Lubbers. De Poolse presi
dent Lech Walesa waarschuwde
gisteren in een interview met
The Washington Post al dat het
afhouden van Polen door de
NAVO tot de terugkeer van het
communisme kan leiden.
Lubbers zei Clinton dat de
Europeanen de armen ook na
drukkelijk naar Rusland willen
uitstrekken. Lubbers: „We mo
gen Rusland niet als iets totaal
anders zien. Daarom moeten
we ook niet om Rusland terwille
te zijn de zaak nu gaan vertra
gen".
De Amerikaanse president
reist na de NAVO-top naar
Praag voor een ontmoeting met
de Poolse, Hongaarse en Tsje
chische leiders, en daarna naar
Moskou voor zijn tweede top
met president Boris Jeltsin.
Clinton zal in beide steden de
besluiten van de NAVO-top ko
men toelichten.
zoetermeer
Amsterdam In Amsterdam-West zijn medewerkers van de gemeente bezig met de aanleg van een ondergronds afvalsysteem. Het is de bedoeling
dat containers van glas, papier, GFT-afval en overig vuil grotendeels onder de grond komen te liggen. Bij dit zogeheten metro-systeem is de capa
citeit veel groter dan bij de bovengrondse afvalbakken. De gemeente Amsterdam neemt een proef van een jaar. Als het systeem bevalt, wordt het
ook in andere delen van de hoofdstad toegepast. foto dijkstra bv fred steenman
Collegaover man die douanier doodschoot:
gels geteld. Het Openbaar Ministerie kon
het bewijs tegen de man echter niet
rondkrijgen. De politieman Van Hove
restte niets anders dan maar een boek te
schrijven.
De 'oude' zaak van Van Hove, die uitein
delijk stukliep omdat de ex-ontvoerder
weigerde zijn achterwerk onder een
röntgenapparaat te leggen zodat een
vermeende kogel wond kon worden be
keken, wordt na zijn arrestatie niet her
opend. Sietsma maakt dat niets uit:Als
hij toen ook voor die schietpartij was
veroordeeld, had hij misschien iets lan
ger vastgezeten. Maar dan was deze
douanier nog steeds dood gejveest. Die
Van Hove heeft, laat ik het zo zeggen,
wel goed ingeschat waartoe deze groep
in staat was".
De Amsterdammer kreeg tijdens zijn de
tentie begeleiding van psychiaters. En hij
studeerde korte tijd rechten. Door het
lossen van de dodelijke schoten op de
douanier, getrouwd en vader van twee
kinderen, heeft de man binnenkort ge
noeg tijd'om die studie alsnog af te ma
ken.
Toezichtkamer: Afspraken niet nagekomen
Dienst (GMD). Zij kregen in die
gevallen tijdelijk een volledige
arbeidsongeschiktheidsuitke
ring, in afwachting van de vast
stelling van hun arbeidsonge
schiktheidspercentage.
Het is de bedoeling dat de
ziektewetarts van de bedrijfs
vereniging en de keuringsartsen
elkaar in de loop van het eerste
ziektejaar bijtijds inlichten over
de ziekteprognose. Dat is in veel
gevallen niet gebeurd.
De grootste uitvoeringsorga
nisatie, het GAK waarin de
GMD is opgenomen, zegt zelfs
dat aan verbetering van bewa
king en sturing van de gevalsbe
handeling 'bewust' niets gedaan
is. De veranderingen waarvoor
het GAK staat op andere terrei
nen, die gepaard gaan met het
verdwijnen van werk voor 1.500
personeelsleden, voltrekken
zich zo snel dat aanpassingen in
de gevalsbehandeling alleen
maar stagnerend zouden wer
ken.
Afspraken over tijdig herkeuren
van langdurig zieke werkne
mers zijn niet nagekomen.
Daardoor hebben veel werkne
mers langer een hogere uitke
ring gehad, dan waar ze wellicht
recht op hadden. Het gaat om
afspraken tussen bedrijfsvereni
gingen en het GAK. De bedrijfs
verenigingen moeten ervoor
zorgen dat de keuringsarts van
de Gemeenschappelijke Medi
sche Diénst (GMD) tijdig wordt
ingeschakeld om de arbeidson
geschiktheid van langdurig zie
ke werknemers te beoordelen.
Volgens de Toezichtkamer
van de Sociale Verzekeringsraad
(SVr) is er veel mis gegaan met
de overdracht van gegevens.
Begin 1993 trok de Toezichtka
mer al aan de bel. Toen bleek
dat veel werknemers na een jaar
ziekteverlof nog niet eens ge
keurd waren door de arts van de
Gemeenschappelijke Medische
leidschendam
Als gevolg van het zogeheten
bonus-malus-systeem kijken
werkgevers veel strenger naar
de gezondheid van nieuw per
soneel. Dat blijkt uit een NIPO-
onderzoek onder duizend werk
gevers.
78 procent van hen zei meer
dan vroeger naar de gezond
heidsaspecten te kijken. De
helft zegt personeel eerder te
ontslaan en zes van de tien
werkgevers zeggen door de re
geling liever tijdelijk dan vast
personeel aan te nemen.
Voorzitter Kamminga van het
Koninklijk Nederlands Onder-
erbond (KNOV) maakte
deze gegevens gisteren in zijn
nieuwjaarstoespraak in Leids-
chendam bekend. De organisa
ties van werkgevers treldcen al
lang fel van leer tegen de WAO-
boetes, die volgens hen ave
rechts werken. Werkgevers
moeten de boete betalen als
een van hun werknemers ar
beidsongeschikt wordt. De boe
te kan oplopen tot een halfjaar
salaris. Staatssecretaris Wallage
van sociale zaken wil een werk
groep, bestaande uit overheid,
vakbeweging en werkgevers, la
ten studeren op een verzachting
van de regeling.
