Raiser bepleit geweldloosheid
ÉL
Kerk Samenleving
Aartsbisschop Carey: zoeken naar
vreedzame oplossing conflict Sudan
1 L."
f
WOENSDAG 5 JANUAR11994
UIT DE KERKBLADEN
Terugblik (1)
De jaarwisseling is altijd
een mooi moment om te
rug te kijken op de gebeur
tenissen in de afgelopen
maanden. Traditiegetrouw
gebeurt dat in 'De nieuwe
kerkbode' van de Gerefor
meerde Kerken van Katwijk
aan den Rijn, Katwijk aan
Zee, Rijnsburg en Valken
burg door G.L. Heij. Na een
aantal beschouwingen over
de internationale politiek,
'scheert' hij achtereenvol
gens de beoogde CDA-pre
mier Brinkman, de paus en
de Gereformeerde Bond.
Eerst Brinkman, met een
aanloopje: .,In ons eigen
land zijn in het afgelopen
halfjaar enige moeilijke za
ken opgelost. De nieuwe
WAO-regeling en de eutha-
nasie-kwestie kregen hun
afronding. Over de nieuwe
Vreemdelingenwet beslist
de Eerste Kamer dezer da
gen. De slechte economi
sche situatie dwingt tot ver
dergaande bezuinigingen.
De weg naar de Bijstand en
de WW wordt moeilijker ge
maakt, de zorgsector ligt
onder vuur en andere sub
sidies worden verlaagd of
ingetrokken. Tussen de co
alitiegenoten kraakt het nog
steeds. De PvdA vindt dat
na het WAO-debacle voor
zichtig moet worden ge
opereerd met de verkiezin
gen in het vooruitzicht.
Maar Brinkman heeft bijna
elke week wel een nieuw
geintje waarmee hij de rode
kat in de gordijnen jaagt.
Ongetwijfeld een knappe
man, die Brinkman, maar
te rechtlijnig voor een poli
ticus."
Terugblik (2)
Dan de paus: „In zijn ency
cliek 'Veritatis Splendor", de
glans van de waarheid,
heeft paus Johannes Paulus
II weer eens gewezen op de
noodzaak van het handha
ven van de morele normen,
ook die t.a.v. de sexualiteit,
en op het grote belang van
gehoorzaamheid aan de
bisschoppen. Waarmee dus
voor vele mensen niets
wordt opgelost. Wel kan
worden geconstateerd dat
met betrekking tot de bis
schopsbenoemingen in Ne
derland de lijn van de con
frontatie schijnt te worden
verlaten. Dat is ongetwijfeld
een lichtpunt."
Terugblik (3)
Dan, tot* slot, de Gerefor
meerde Bond: „In het Sa
men op Weg-proces is vor
dering gemaakt door het
aannemen van de concept
kerkorde voor de Verenigde
Protestantse Kerk in Neder
land. Op zichzelf verheu
gend, maar de onzekerheid
over de toekomst van het
proces is nog geenszins
weggenomen. De kerkorde
gaat nu zijn tweede ronde
in naar classes en kerkera
den en de Gereformeerde
Bond zal deze ronde benut
ten om de tegenstand tegen
het SoW-proces te verhevi
gen. Het is bedroevend en
beschamend om te zien
hoe de Bond erop uit is de
eigen positie te handhaven
en geen verantwoordelijk
heid voor de kerk als geheel
te nemen. De Remonstran
ten hebben het al voor ge
zien gehouden, de I.uther-
sen wordt het bepaald niet
aantrekkelijk gemaakt en
het is dat de Gereformeer
den niet meer terug kun
nen, anders zouden wij
moeten zeggen: 'Bekijk het
Onbegrijpelijk dat een
verzoening met zoveel
strijd gepaard moet gaan!"
Secretaris Wereldraad van Kerken ziet zichzelf als 'voordenker'
De secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken, dr.
Konrad Raiser, heeft zich opnieuw voor volstrekte ge
weldloosheid uitgesproken. Er is geen enkel christelijk ar
gument voor het gebruik van geweld, zei Raiser in een
nieuwjaarstoespraak voor de Zwitserse tv.
de 323 lidkerken van de Wereld-
Hij erkende dat hij met dit raad. Raiser zei zichzelf te zien
standpunt niet de mening weer- als een 'voordenker'. In de ko-
geeft van de meerderheid van mende jaren moeten de kerken
de traditionele opvattingen van
een christelijke oorlogsethiek
overboord zetten en zich inzet
ten voor een ethiek van de
rechtvaardige vrede.
Het is in 1994 de taak van de
kerken dat oorlogen geen reli
gieconflicten worden, zei Rai
ser. Zulke conflicten zijn het
moeilijkst van allemaal bij te
leggen omdat het daarbij om de
diepste waarheden gaat en om
dat ze ook bloediger en verbit
terder worden uitgevochten dan
andere conflicten. In dit ver
band zei Raiser het te betreuren
dat de publieke opinie en de
media nog maar weinig belang
stelling voor het werk van de
kerken hebben. Tien jaar gele
den was het thema Wereldraad
en Zuid-Afrika nog een bericht
op de voorpagina waard, inzake
Bosnië-Hercegovina is dat niet
het geval. Een ronde-tafelconfe
rentie van de religies over het
conflict in het vroegere Joego
slavië, vorige maand in Honga
rije door de Wereldraad en de
Konferentie van Europese Ker
ken georganiseerd, kreeg nau
welijks aandacht van de media,
zo beklaagde Raiser.
Arabische Liga bezorgd over
overeenkomst Israël-Vaticaan
LONDEN. ANP
De aartsbisschop van Canterbu
ry, dr. George Carey, vindt dat
de internationale gemeenschap
'met meer energie en verbeel
dingskracht' een vreedzame op
lossing moet zoeken voor het
conflict in het zuiden van
Sudan. Dat zei hij gisteren op
een persconferentie in Londen,
na afloop van een vierdaags be
zoek aan het Afrikaanse land.
Vooral de landen die aan het
grotendeels christelijke Zuid-
Sudan grenzen en gematigde
moslimlanden zouden hieraan
een bijdrage kunnen leveren.
De leider van de Anglicaanse
Kerk doelde onder meer op Ma
leisië, dat hij kortgeleden be
zocht.
In reactie op beschuldigingen
dat zijn weigering om de
Sudanese hoofdstad te bezoe
ken provocerend was, zei hij dat
hij hoopte dat redelijke moslims
hem niet als bedreiging öf als
vijand zouden zien. Carey had
geweigerd Khartum te bezoeken
omdat zijn programma daar
door de fiindamentalistisch-is-
lamitische regering zou worden
bepaald. De Sudanese regering
wees vorige week donderdag in
verband met Carey's bezoek
aan het rebellerende zuiden van
Sudan de Britse ambassadeur,
Peter Streams, uit.
Het beeld dat Carey van het
bezoek het meest is bijgebleven
is dat van lijdende mensen die
om hulp smeken na dertig jaar
oorlog en bloedvergieten. Maar
hij noemde het een bron van
hoop dat zijn bezoek de aan
dacht van de media heeft geves
tigd op de 'verschrikkelijke pro-
>-generaal van de
Arabische Liga, Esmat Abdel
Megid, en de leider van de
politieke afdeling van de PLO,
Faruk Kaddumi, hebben hun
bezorgdheid geuit over het
akkoord tussen Israël en het
Vaticaan. Zij vrezen dat de
overeenkomst kan worden
gezien als een erkenning van
de Israëlische heerschappij
over Jeruzalem.
Dat blijkt uit een communi
qué dat na een bijeenkomst
in Cairo openbaar werd ge
maakt. In de verklaring wijzen
Megid en Kaddumi erop dat
het Vaticaan in het verleden
altijd een houding heeft aan
genomen die in overeenstem
ming is met de resoluties van
de Verenigde Naties over Je
ruzalem. Het Vaticaan staat
bekend om een 'rechtvaardi
ge en objectieve houding' in
de Jeruzalem-kwestie. Daar
om mag er van worden uitge
gaan, dat het alles zal doen
'om vrede en stabiliteit in de
Heilige Stad' te bewerkstelli
gen en de stad als een 'sym
bool van tolerantie en samen
leven van religies' te behou
den.
Buber-Rosenzweig-medaille voor
twee godsdienstwetenschappers
Aartsbisschop George Carey.
blemen' van het land.
Hij prees de 'indrukwekkende
oecumenische samenwerking'
van de kerken in Sudan en was
vol lof over de rooms-katholieke
bisschop Taban van Torit. Deze
voorzitter van de Nieuwe
Sudanese Raad van Kerken ont
moette hij bij zijn aankomst in
Nairobi.
„Het christelijk geloof in het
zuiden verspreidt zich snel", al
dus Carey. „De angst is groot,
dat een overwinning door over-
heidskrachten zal leiden tot uit
roeiing van het christendom."
WIESBADEN DPA
De Buber-Rozenzweig-medaille
van het Genootschap voor
Christelijk-joodse Samenwer
king wordt dit jaar toegekend
aan twee godsdienstweten
schappers. De prijs gaat naar de
schrijvers van het Lexicon voor
christelijk-joodse ontmoeting,
Clemens Thoma, en de in 1991
gestorven Jakob Petuchowski.
Dat heeft het genootschap gis
teren in Wiesbaden meege
deeld.
Met de medaille, genoemd
naar de joodse filosofen Martin
Buber en Franz Rosenzweig,
worden hun verdiensten voor
de toenadering tussen christe
nen en joden gehuldigd. De
prijs wordt op 6 maart uitge
reikt tijdens de opening van de
Week van de Broederschap in
Wiesbaden, die sinds 1951 jaar
lijks wordt gevierd.
Petuchowski, wiens weduwe
de prijs in ontvangst zal nemen,
bekleedde in Cincinnati de eer
ste leerstoel ter wereld voor
christelijk-joodse studies bij een
opleiding voor rabbijnen. Flet
onderzoek dat Petuchowski
deed lag vooral op het gebied
van de christelijk-joodse the
ma's. In 1989 publiceerde hij
samen met zijn vriend Thoma
het Lexicon. Thoma leidt sinds
1981 het Instituut voor joods-
christelijk onderzoek aan de
theologische faculteit van I.u-
zem. Hijjwas vier jaar lang advi
seur van de Vaticaanse com
missie voor de religieuze be
trekkingen met het jodendom.
BOEKBESPREKING
I Korinthe XII-XVI
Eén van de oudste radio-programma's van de Evangeli
sche Omroep is 'De Bijbel Open' waarin bijbelse tek
sten voor een breed publiek toegankelijk worden ge
maakt. Sinds een aantal jaren worden de teksten van
deze bijbelstudies in boekvorm uitgebracht. Zo ver
schenen de afgelopen periode van de hand van domi
nee C. den Boer onder meer bijbelstudies van de Ro
meinen, de Pastorale Brieven (I en II Timotheüs) en
Galaten. Nu heeft deze studieleider van de 'Theologi
sche Hogeschool vanwege de Gereformeerde Bond in
de Nederlandse Hervormde Kerk' de brieven aan de ge
meente van Korinthe ter hand genomen. Reeds uitge
bracht zijn twee delen over de hoofdstukken 1 tot en
met 6 en 7 tot en met 11 van I Korinthe en nu is er dan
het deel over de hoofdstukken 12 tot en met 16.
Van de eerste brief van Paulus aan de Korinthe beho
ren de gedeelten vanaf hoofdstuk 12 volgens Den Boer
vermoedelijk tot de meeste gelezen passages uit de Bij
bel. De radioprogramma's over dit bijbelboek werden
uitgezonden in de periode van oktober 1992 tot en met
januari 1993. De tekst van de uitzendingen is aangevuld
met kanttekeningen, voetnoten en tekstverwijzingen,
die gebruikt kunnen worden bij verdere studie. Door
het opnemen van gespreksvragen is het boek verder ge
schikt voor bijbelgespreks- en studiegroepen.
I Korinthe XII-XVI deel 3 ds. C. den Boer. - Kampen Kok
Voorhoeve, 1993. - 291 p. ISBN 90-297-1160-4. Prijs 37,90 gul-
Bij de tijd
Met schroom en vreugde stelde de Leidse predikant Ad
Alblas het boekje 'Bij de tijd' samen, een bundeling van
wekelijkse overwegingen die in de periode van 6 okto
ber 1992 tot en met 26 oktober 1993 verschenen in 'De
Leidenaar'. Zijn opdracht luidde destijds om voor dit
huis-aan-huis blad 'iets laagdrempeligs en meditatiefs'
te schrijven voor een breed publiek.
De hervormde predikant, onder meer belast met het
om de tijd bewust te doorleven: bij de tijd te blijven.
Bij de tijd A. Alblas. Het boekje is te bestellen door 10 gulden
over te maken op pro 1847148 t.n.v. G. de Geus, Tulpenstraat 7
in Leiden. Het boekje wordt dan thuisbezorgd.
Adam, vraag hulp!
Een hartekreet, of beter gezegd: een eigentijdse nood
kreet. Zo typeert de uitgever het boek 'Adam, vraag
hulp!' van Gerry Velema-Drent. De schrijfster blaast
met deze uitgave de discussie over de plaats van de
vrouw in de evangelische beweging nieuw leven in. Ze
vraag zich daarbij af 'hoeveel rampen er nog
gebeuren voor Adam zich bewust wordt van het onm
bare, aanvullende en hem complementerende deel
het v
i de v
Dominee A. Alblas.
FOTO HIELCO KUIPERS
Bijzonder Kerkewerk, koos in veel gevallen voor bespie
gelingen naar aanleiding van actuele gebeurtenissen of
bijzondere data. Hij begint bijvoorbeeld met een tekst
naar aanleiding van de 3 oktober-viering, om zich de
week daarop in zijn overweging 'Angst' te laten inspire
ren door de verschrikkingen van de 'Bijlmerramp' met
het El Al-toestel.
'Bij de tijd' is volgens Alblas altijd 'gekleurd door de
tijd'. Maar misschien is die kleur toch ook weer niet zó
tijdgebonden en krijgen de teksten iets 'voor alle tij
den', schrijft hij in zijn voorwoord. In die zin is 'Bij de
tijd' een niet-tijd-gebonden commentaar 'bij de tijd',
i een gezamenlijke toekomst bin
nen het 'lichaam van Christus - de gemeente' - te bie
den, moeten volgens Velema-Drent in evangelisch Ne
derland nog veel achterstanden worden weggewerkt.
„Vrouwen zullen veel ruimte en stimulans nodig heb
ben om met de man in de pas te komen lopen. Daar is
visie en een levensstijl van Christus voor nodig. Daar
zijn mannen voor nodig die mans genoeg zijn om zich
te laten aanvullen door dat andere deel van Gods beeld,
neergelegd in Eva."
De schrijfster droomt van een toekomst voor de
evangelische beweging binnen ons land, 'waar Adam
niet langer zonder Eva de 'hof wil bewerken'. „Daar
waar Adam ruimte maakt voor haar, zodat zij naast
hem kan staan in het werk van God, daar drukt Adam
het voetspoor van Jezus Christus. Ja, hetgeen God heeft
samengevoegd, dat scheide de mens niet."
Het boek wordt ingeleid door Wim Velema, die zijn
'medebroeders' in het voorwoord oproept met een wel-
gemeend: 'Lees verder en laat je uitdagen.'
Adam, vraag hulp!de samenwerking tussen man en vrouw in de
gemeente Gerry Velema-Drent. - Kampen Kok Voorhoeve,
1993. - 160 p. ISBN 90-297-1176-0. Prijs24,50 gulden.
DICK VAN DER PLAS
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
«5CDOREN *7
U REEI?
IN\A-06D
U BLiES ZO HARD irJ HET pl)f>jE
DAT HET BAULONrJeUC MET EEN
ÖROTE KNAL urr eu<AAR KNAKTE
ACH
MACHT PER
öeWoONTE.
JA.
l! A4AART 1958
BGRoEP
SPe-fTL- TUBA iM
JA
H/AARONV DEED O ora 0
i&g a
f
f
}f\
COLOFON
DI fftCT'ME?' B.^V^^ibwpG'p^Amo W (adj). J
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Ma)oor. Frans
Nypels, Henk van der F
OMBUDSMAN: R D F
11.30 uur071 -356215, of per post
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat82,2321 BM Leiden
Telefoon 071-356356.
REGIOKANTOOR
Jag 9 30-
KLACHTEN BEZORGING
mat/m vri| 18 00-19 30 ui
zat 10 00-12.00 uur
Telefoon 071-143241
HET WEER
Buiig weertype
Het zeer natte weer in de eerste
week van 1994 houdt nog wel even
Oceaandepressies nemen voor
land een zeer ongunstige rou
te, waarbij wij steeds de meest ac
tieve neerslagzones over ons heen
krijgen. De diverse regenstations in
Noord- en Zuid-Holland tapten de
afgelopen dagen circa 30 millime
ter regenwater af en daar komt de-
week nog minstens 20 millime
ter bij. Gisteren leek het in eerste
aanleg met de nattigheid wel mee
te vallen. Op de Noordzee lag
weliswaar een lagedrukgebied,
ons land profiteerde in de
ochtenduren van een opklaringsge-
bied, tussen twee buienstoringen
in. Later in de middag en avond
passeerde er een trog, waarbij de
regenbuien talrijker en bovendien
ook zwaarder werden.
De trog is een fenomeen dat zich
meestal voordoet aan de achterzij
de van voorbijtrekkende Atlanti
sche depressies. In de meeste ge
vallen zien we eerst het frontensys
teem (warmtefront en koufront)
met gestage regenval overtrekken.
Het ergste leed lijkt geleden, want
het klaart flink op in heldere lucht.
Maar als toetje heeft de depressie
dan nog de buien van de trog in
petto. Het systeem is op de weer
kaart herkenbaar aan een uitzak
king of knik in de luchtdruklijnerv,
meestal aan de zuid of zuidwestzij
de van de depressiekern. Een trog jM
hangt samen met een verhoogde
onstabiliteit van de atmosfeer mei I
kou in de bovenlucht, waardoor de I
buiigheid wordt opgepept. De tern I
peratuurverschillen tussen voor- e(
achterzijde van de trog zijn vrij ge- i
ring. Anders dan tijdens de passa- I
ge van een front, waarbij tempera-
tuur en luchtvochtigheid vaak dra: I
tisch verandert.
De regen van vandaag hangt same I
met het volgende frontale systeem
dat snel over de oceaan naderbij
kwam. Ook morgen hebben we noj
diverse natte uren bij een lucht
druk, die tot onder 980 millibar
daalt. Dit duidt op de nabijheid vaf m0„er
de depressiekern, die op vrijdag P
voor een buiig weertype zorgt. De a
kans op wat zonnige momenten
neemt toe, maar het wordt wel wal he"-
kouder met in de nacht temperate teleur^
ren dicht bij nul. viager
De verwachting op wat langere ter- die er i
mijn is haast niet te maken omdat heeft c
de verschillende computermodel- per i f,
len het 'oneens' zijn Er zijn aan- ^,ordt
wijzingen voor een (bescheiden)
doorbraak van Scandinavische werPl
lucht met boven ons land een winq. meesti
in de noordoosthoek. Het zou dan huurb
tijdens het weekeinde wat kunneni rekent
gaan opdrogen met in de nacht teleurj
lichte vorst. Een ander model bere Het ui
kent onveranderd nat, maar zacht de Ma
januariweer bij zuidwestenwinden; tegen(
1 Bonav
Schotland,
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
Engeland,
Wales en Ierland:
Wisselvallig weer met van
tijd tot tijd regen of buien,
in Schotland en morgen
Vandaag in Ierland en En
geland nog maxima rond 7
geveer 3 graden.
België en Luxemburg:
Overwegend veel bewol
king en perioden met re
gen. Maxima vandaag
rond 8 graden, morgen en
kele graden lager.
Noord-
rijk:
Midden-Frank-
bewolking en perio-
ten ook enkele opklarin
gen. Vandaag maxima on
geveer. 10 graden, morgen
in de noordwestelijke helft
van het gebied enkele gra-
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Bewolkt en veel regen, in de
bergen en plaatselijk op de hoogvlakten
ook sneeuw Aan de Costa's in het oos
ten en zuiden eerst nog droog en zon.
Met name aan de noordwestkust valt
plaatselijk erg veel neerslag en vandaag
ige westenwind. Maxi-
Wolkenvelden
zuidstranden ook perioden met zon.
Morgen later op de dag toenemende be
wolking en in de avond regen. Maxima
aan de zuidstranden ongeveer 20 gra
den, morgen iets hoger.
Marokko en Tunesië:
Marokkaanse westkust: Wolkenvelden,
ook af en toe wat zon en vrijwel overal
droog. Morgen later op de dag op veel
plaatsen regen. Maxima van 16 graden
bij Tanger tot 20 bij Agadir, morgen iets
warmer. Tunesië: Perioden met zon, ook
nu en dan wolkenvelden. Droog. Mid-
dagtemperatuur aan de kust ongeveer
20 graden.
Zuid-Frankrijk:
Aanhoudend wisselvallig weer met van
tijd tot tijd buien of regen. Aan-de Cöte
d'Azur af en toe wat zon en iets kleinere
neerslagkansen. Middagtemperatuur in
het laagland meest tussen 10 en 15
graden. Ook in de Alpen en Pyreneeën
valt geregeld neerslag en het gaat flink
waaien. In de Alpen stijgt de sneeuw
grens geleidelijk naar 1700 meter, in de
Pyreneeën naar 2000 meter.
Mallorca en Ibiza:
Perioden met zon en tot morgenavond
droog. Middagtemperatuur oplopend
naar ongeveer 18 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: Wolkenvelden, ook nu en dan zon
en voornamelijk vandaag nog kans op
wat regen. Morgen steekt mogelijk de
Scirocco op. In de Alpen en Dolomieten
eerst nog droog, maar morgen neerslag,
sneeuwgrens rond 1500 meter. Middag
temperatuur in het laagland van onge
veer 4 graden in de Po-vlakte, 16 bij Ro
me tot 18 op Sicilië. Corsica en Sardi
nië: Veranderlijk bewolkt en waarschijn
lijk droog. Maxima ongeveer 15 graden.
Turkije en Cyprus:
Perioden met zon en droog. Maxima op
lopend naar 17 graden op de Dardanel-
len en ruim 20 op Cyprus.
Duitsland:
Half tot zwaar bewolkt en perioden met
regen, ook in Sauerland, de Harz en het
Zwarte Woud. In de Beierse Alpen steekt
morgen de föhn op, waardoor het er dan
overwegend droog blijft. Maxima in het
laagland van 4 graden in het noorden tot
8 in het zuiden, morgen door föhn nog
enkele graden hoger. Temperatuur in de
zuidelijke bergen op 1500 meter hoogte
geleidelijk oplopend tot ruim boven nul.
Zwitserland:
Vandaag wolkenvelden en hier en daar
wat neerslag, sneeuwgrens oplopend
naar 1700 meter. Morgen aan de zuid
flank van het Alpenmassief regen, boven
1600 meter sneeuw, aan de noordflank
wat kleinere neerslagkansen en door
föhn op 2000 meter hoogte tempera
tuur oplopend tot ongeveer plus 3 gra-
Oostenrijk:
Vandaag geleidelijk droog en hier en
daar een opklaring. Morgen aan de zuid
flank van het Alpenmassief regen, boven
1600 meter sneeuw, aan de noordflank
kleinere neerslagkansen en door föhn
temperatuur op 2000 meter oplopend
naar ongeveer plus 3 graden. In het oos
ten eerst nog droog en nu en dan zon.
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
WEERRAPPORTEN
Zon op 08.46 Zonondi
Maan op 02.37 Maan on
Waterstanden Katwijk
Hoog water 09.39 22.08
Laagwater 04.46 17.25
Weerrapporten 04 januari 19 ul
Bordeaux half bew
Luxemburg regenbui
Madrid licht bew.
Malaga licht bew.
Mallorca half bew.
Wenen
w 12 18 12 22
