Indianen in greep leger Buitenland Zapatista's strijden tegen het 'doodvonnis voor de indianen' Slecht weer zorgt voor overlast in Frankrijk Oorlog tussen Korea?s door VS in '87 voorkomen Opdelen Aeroflot aan basis vliegtuigongeluk Het conflict in een notedop Sinn Fein biedt sprankje hoop op vrede in Ulster Commotie over kind van wie de moeder nooit is geboren DINSDAG 4 JANUAR11994 Bosbranden teisteren Australië sydney De ergste bosbranden in het oosten van Australië sinds 15 jaar hebben aan twee brandweermannen en honderden die ren het leven gekost. Acht personen raakten gewond. Tiendui zenden hectares langs de Australische oostkust, in de deelstaat New South Wales, staan in brand. Felle winden wakkeren het vuur aan. Gezien de minstens zeventig brandhaarden in de erg droge bossen, wordt brandstichting vermoed. foto reuter parus» hansgertsen corespondent Duizenden automobilisten zijn gistermiddag bevrijd uit hun benarde positie nadat ze zon dagnacht aan het einde van hun wintersportvakantie in de Fran se Alpen vast kwamen te zitten in de sneeuw. Naar schatting 10.000 mensen moesten in de omgeving van Tignes en Va! d'Isère de nacht noodgedwon gen doorbrengen in hotels, sporthallen, kazernes, bij parti- culieren of in de eigen auto. Elders in Frankrijk zorgde de aanhoudende regenval voor grote problemen. In het zuid- westen traden de rivieren de Ir' Dordogne, de Lot, de Garonne seoul AFP-Rtr Noord- en Zuid-Korea hebben in januari 1987 op de rand ge balanceerd van een zeeslag die gemakkelijk had kunnen leiden tot een oorlog tussen beide lan den. De Verenigde Staten heb ben het uitbreken van een tweede Koreaanse Oorlog ver- 1 hinderd. Dit meldt één van de belangrijkste kranten van Zuid- Korea vandaag onder aanhaling ex-president Chun Doo- hwan. Aanleiding tot de spanning vas de vlucht van een Noordko- eaanse arts naar Japan. De Ja- panse regering had aangekon- d dat ze de dokter met zijn gezin het land zou uitzetten. Hierop stuurden beide Korea's CURSUS CAFÉBEDRIJF f295,- Binnenkort start de cursus Vakbekwaamheid Cafébedrijf o.a. in: Den Haag, Delft, Zoetermeer, Leiden, Alphen a/d Rijn, Gouda. Deze cursus bestaat uit 10 wekelijkse lesavonden en kost in totaal f 295,-. Men kan zich nog aanmelden. Lagere school als vooropleiding is voldoende. Het examen is op 1 juni. De zeer afwisselende cursus wordt zowel door vrouwen als mannen uit pure hobby gevolgd. Sommige hebben in hun achterhoofd de gedachte om ooit nog eens 'n eigen bedrijf(je) te beginnen. Ook is er thans een groot tekort aan vakbekwaam Horecapersoneel De lessen worden levendig gebracht met dia's, vrijblijvend wijnproeven etc. Ook gaat men gezamenlijk naar een Brouwerij. Met het Diploma kan men zelfstandig een Café, Petit-Restaurant, Disco, Kantine, etc beheren. is zowel mondeling als schriftelijk te volgen. SUBSIDIE TOT 100% MOGELIJK. Voor gratis Brochure of aanmelden, bel: Stichting Horeca Onderwijs Postbus 1161, Breda. 076-710078 CURSUS HANDELSKENNIS HORECA of RESTAURANTBEDRIJF haarlem willeke heukoop De tot voor kort onbekende Za patista's die in de Zuidmexi- caanse provincie in opstand ko men tegen hun slechte situatie, hebben zichzelf genoemd naar de Mexicaanse revolutionaire boerenleider Emiliano Zapata. Samen met Pancho Villa leidde hij in het begin van deze eeuw een boerenopstand die tot doel had de toen al zeer slechte posi tie van de boeren te verbeteren door middel van landhervor mingen. Zapata werd in 1919 door regeringsleiders vermoord. Zijn hedendaagse geestver wanten beschuldigen de Mexi caanse regering en het leger van moord en onderdrukking van de oorspronkelijke bevolking. De provincie Chiapas wordt al tijden gecontroleerd door een handvol grootgrondbezitters. Samen met de al sinds 1929 re gerende Institutionele Revolu tionaire Partij (PRI) wisten zij elke vorm van tegenstand vanuit de indianenbevolking de kop in te drukken. Tot de Mexicaanse in 1924 maakte Chiapas deel uit buurland Guatemala. De bevol king van de provincie is voor tweederde deel van indiaanse afkomst. In Mexico vormen de indianen sinds jaar en dag een achtergestelde groep. Zij leven in grote armoede, genieten nau welijks onderwijs en hebben weinig eigen landbouwgrond en wijwei niets in de melk te brok kelen. De economische hervormin gen die de Mexicaanse presi dent Carlos Salinas de Gortari tijdens de jaren tachtig door voerde, hadden een enorm ef fect op de armste en zo goed als onmondige bevolking van Mexico waartoe ook de inwo ners van Chiapas zich moeten rekenen. De voordelen zijn dui delijk: een groeiende midden klasse, dalende inflatie, fiscale discipline, nieuwe gunstige afbetalingsvoorwaarden voor de buitenlandse schuld en een opmerkelijke toename van het aantal buitenlandse investerin gen. Maar de andere kant van de medaille is dat de kloof tussen de 'nieuwe rijken' en de armen alleen maar groter is geworden. Volgens de Wereldbank leven inmiddels 32 miljoen van de 85 miljoen Mexicanen in armoede, terwijl een bevolkingsexplosie onder de armen hun situatie nog dreigt te verergeren. De re gering slaagt er niet in die kloof te verkleinen. Naast de uiterst belabberde positie die de overwegend straatarme indianen in Mexico innemen, maken de Zapatista's zich kwaad over het Noordame- rikaanse Vrijhandelsverdrag (Nafta) dat op 1 januari van kracht werd. Door het verdrag tussen Mexico, de Verenigde Staten en Canada hoopte presi dent Salinas Mexico op te stu wen in de vaart der volken. Maar het is de waag of econo mieën en staten die zoals Mexi co met sociale en politieke spanningen kampen, opgewas sen zijn tegen de druk van deze vrije handel. Volgens regerings economen zal het verdrag werk gelegenheid, rijkdom en nieuwe mogelijkheden scheppen. Dat is wel zo, maar deze ontwikkeling zal zich voltrekken via een pro ces van natuurlijke selectie tus sen winnaars en verliezers dat zelfs de meest stabiele, homo gene democratieën aan het wankelen zou brengen. De Zapatista's zijn ervan overtuigd dat zij de grote verlie zers zijn bij het alom toege juichte Nafta. De boeren wezen dat zij hun landbouwproduk- ten, die ze nu al moeilijk kun nen slijten door de concurrentie in eigen omgeving, door de lage handelsbarrières helemaal niet meer kwijt kunnen op de Mexi caanse markt. Ze wezen dat hun waar uit de markt zal wor den gedrukt door veel goedko pere Amerikaanse en Canadese produkten. De opstandige boe ren noemen Nafta dan ook de 'doodstraf voor de arme boe renbevolking en zij stellen pre en de Gironde op diverse plaat sen buiten hun oevers. Vooral in de omgeving van Cahors is de schade aanzienlijk. Honder den bewoners moesten gisteren worden geëvacueerd. Ook in de omgeving van Saintes is een be gin gemaakt met het evacueren van bedreigde gehuchten en woonwijken. Daar is de rivier de Charente buiten zijn oevers ge treden. Het einde van de waterover last in het zuidwesten van Frankrijk is nog niet in zicht. De autoriteiten wezen gezien de aanhoudende regenval dat het peil van diverse rivieren nog minstens een halve meter zal stijgen. oorlogsschepen naar het Japan se eiland Tsushima tussen Ko rea en Japan. Ook had Zuid-Korea zijn luchtmacht in staat van paraat heid gebracht, aldus ex-gene raal Chun die president van Zuid-Korea was van 1980 tot 1988. Naar zijn zeggen „had hij besloten het risico van een oor log te nemen". Zover kwam het echter niet: de VS wisten Tokyo ertoe te be wegen de Noordkoreaanse vluchtelingen naar een derde land te laten gaan. Hiervoor bood Taiwan zich aan. Later heeft de arts zich alsnog in "Zuid-Korea gevestigd, aldus Chun tegenover de krant Joon gang Daily. Een Fran^aise doet op het Moskouse vliegveld Domodedovo navraag naar een van de passagiers van het gisteren tijdens de vlucht van Irkoetsk naar Moskou neergestortte vliegtuig. Onder de slachtoffers waren zeventien buitenlanders, van wie tien Duitsers. foto epa joeri kabobnov MOSKOU DEBORAH SEWARD Echt comfortabel was Aeroflot nooit. De luchtvaartmaatschap pij stond bekend om haar ver tragingen en slechte service. Nu ervaren vele passagiers een reis met Aeroflot ronduit als be angstigend als gevolg van de overbezetting van de vliegtui gen, het slechte onderhoud en de verwarring rondom het uit eenvallen van de luchtvaart maatschappij. De Russische televisie waar schuwde gisteren dat de Russi sche burgerluchtvaart mogelijk voor een „volledige ineenstor ting" staat. Een woordvoerder van Aeroflot weigerde cijfers over vliegrampen te geven. Sinds het uiteenvallen van de Sovjetunie, twee' jaar geleden, zijn alle vormen van openbaar vervoer verslechterd. Maar de chaos bij Aeroflot, dat eens be weerde de grootste luchtvaart maatschappij ter wereld te zijn, is het meest dramatisch. Na het uiteenvallen van de Sovjetunie gingen alle voorma lige Sovjet-republieken over tot naasting van de Aeroflot-toe- stellen en luchtvaartmaatschap- Geen van de 111 passagiers en negen bemanningsleden aan boord van de Russische Toepolev-154 van Baikal Air, die gis teren kort na het opstijgen van het vliegveld van Irkoetsk in Siberië is neergestort, heeft de ramp overleefd. De Russische televisie meldde dat op de grond ook nog een boer was omge komen. Volgens het persbureau Itar-Tass is het hydraulische systeem van het toestel enkele momenten voor het vlam vat ten van de motoren uitgevallen. De Toepolev-154 is een drie- motorig vliegtuig dat 180 passagiers kan vervoeren. Baikal Air is een van de vele nieuwe regionale luchtvaartmaatschappijen in Rusland. pijen op hun grondgebied. Meteen verrezen er 15 nationale maatschappijen. In Rusland kwamen regionale maatschap pijen van de grond, vaak met maar enkele toestellen. Het hele gecentraliseerde sys teem voor onderhoud, veilig heidsinspecties en kwaliteits controle van reserve-onderde len hield op te bestaan. De con trole over het aantal passagiers dat aan boord gaat en het ge wicht van de bagage werd min der streng of hield op. Tegen betaling kan iedere rei ziger aan boord van een vlieg tuig komen, ook als is het over boekt. De corruptie binnen Aeroflot is wijdverbreid. Passa giers die met Aeroflot of de na zaten daarvan vliegen, treffen vaak iemand anders aan op de zitplaatsen die voor hen zijn ge reserveerd, en moeten daarom in het gangpad zitten. Soms worden ook tickets verkocht van rijen stoelen die niet be staan. Verder kan het maximaal toe gestane gewicht aan meegeno men bagage ver worden over schreden door een stewardess, of zelfs de piloot, wat roebels of iets anders toe te stoppen. Door een teveel aan bagage zijn nooduitgangen, gangpaden en toegangen tot toiletten vaak versperd. Door overboeking en het te veel aan bagage zijn vluchten van Aeroflot en de opvolgers vaak gevaarlijk overladen. In augustus bijvoorbeeld overleef- sident Salinas daarvoor verant woordelijk. Een andere vrees die onder de indianen leeft, is het volko men verlieS van hun culturele identiteit. De Mexicaanse over heid toonde tot nu toe bar wei nig begrip voor de indiaanse cultuur. De boeren vrezen dat die cultuur helemaal het onder spit zal moeten delven door de steeds groter wordende invloed van het moderne westerse ge- dachtengoed dat samen met Nafta Mexico binnenkwam. den slechts v crash van een YAK-40 vliegtuig met 36 zitplaatsen in Tadzjikis tan. Het toestel vervoerde 80 mensen plus hun bagage. Vele vliegvelden in de voor malige Sovjetunie zijn oud. Hun apparatuur voldoet bij lange na niet aan westerse standaarden. Ofschoon de prijzen van de tic kets torenhoog zijn gestegen, is er nog steeds niet genoeg geld voor belangrijke verbeteringen. De explosieve toename van het aantal regionale luchtvaart maatschappijen baart ook zor gen. Deskundigen zijn bang dat ze te klein zijn om benodigde onderhoud aan de vliegtuigen goed te kunnen uitvoeren. De internationale divisie van Aerof lot heeft de beste vliegtuigen gehouden. De oude vliegtuigen werden aan de binnenlandse maatschappijen overgelaten. Vorig jaar registreerden de Russische autoriteiten bijna 200 nieuwe luchtvaartmaatschap pijen of ondersteunende bedrij ven, ofschoon vele van deze on dernemingen slechts op papier bestaan. Vele managers van de andere ondernemingen ont breekt het aan ervaring. Bevolking en locatie: Chiapas ligt in het zuiden aan de grens met Guatemala. De bevolking is overwegend van gemengde Spaanse en in diaanse origine. Vooral op het platteland is de armoede groot, want Chiapas is een van de meest onderontwikkelde gebieden van Mexico. De we gen in Chiapas zijn slecht. De mensen in de provincie leven van de veehouderij en hout kap. Indianenbevolking: De Lacandons en andere in dianenvolken, maar ook men sen van gemengde origine, klagen al lange tijd dat zij door rijke veeboeren van hun grond worden gejaagd. Het bestuur van Chiapas en de federale re gering in Mexico-Stad zouden daar niets tegen doen. De in dianen klagen ook dat de overheid de kap van het re genwoud toestaat, terwijl er geen nieuwe bomen worden geplant. Volgens de indianen verdwijnt zo het leefgebied van mens en dier. De rebellen: De rebellen zeggen met dui zenden te zijn, de regering houdt het op enkele honder den. Volgens getuigen zijn de opstandelingen goed getraind en zwaar bewapend. Verzets leiders ontkennen banden met andere guerrillabewegingen in Midden-Amerika. De rebellen hebben hun Zapatista-Natio- naal Bevrijdingsleger genoemd naar Emiliano Zapata, een held van de Mexicaanse revo lutie. Versterkingen naar Mexicaanse deelstaat De opstandige indiaanse boeren in het zuiden van Mexi co hebben gisteren vier van de negen dorpen die ze in het weekeinde bezetten, moeten prijsgeven, zeggen ver schillende bronnen. De regering heeft 12.000 man ver sterking gestuurd naar de roerige deelstaat Chiapas, al dus de Mexicaanse media. De opstandelingen hebben on der meer de steden Ocosingo (30.000 inwoners) en San Cristobal de las Casas (80.000 inwoners) moeten prijsgeven. Volgens de regering hebben de opstandige indiaanse boeren al leen de stad Altamirano nog in handen. Het is onduidelijk hoe veel doden er bij de gevechten zijn gevallen. Volgens de officië le opgaaf hebben 86 mensen de dood gevonden. Andere berich ten zeggen dat alleen al in de stad Tuxtla Gutierrez aan de zij de van het regeringsleger 150 doden zijn gevallen. Hoeveel indianen, verenigd in het Zapatista Nationaal Bevrij dingsleger (EZLN), in opstand zijn gekomen, is onduidelijk. De regering houdt het aantal op 400, terwijl de gnerrilleros zich beroemen op een leger van 5.000 man. Journalisten ter plekke schatten het aantal Za- patisten op 800 a duizend man. De opstandelingen zeggen dat ze jarenlang zijn opgeleid in het Lancondon-oerwoud, dat zich uitstrekt over de grens met Guatemala. Volgens een Mexi caanse regeringsfunctionaris onderhouden de Zapatisten nauwe banden met opstandige groepen in het naburige Guate mala en andere Middenameri- kaanse landen. Een linkse Gua- temalaanse groepering ontkent echter dat er banden zijn met de Mexicaanse boeren. Het EZLN eist het aftreden van de „dictatoriale" regering van president Carlos Salinas en wil de strijd aanbinden tegen de armoede in Mexico. President Salinas erkent dat „armoede en ongerechtigheid" de oorzaken zijn van de onlusten in Chiapas. Hij waarschuwt echter dat ge weld geen oplossing is voor de al jaren bestaande sociale nood. hoop nadat Martin McGuinne- ss, de tweede man van Sinn Fein zondag nog voor een dom per had gezorgd. Volgens hem was vrede alleen mogelijk in dien de Britten uit Noord-Ier- land vertrekken. Adams zei gisteren: „De geza menlijke verklaring (van de pre miers) bevat voor de allereerste keer een erkenning van de Brit ten dat de Ieren als volk. hoewel onder zeer vele voorwaarden, het recht hebben op zelfbe schikking. Dit recht is nooit eer der door de Britten erkend. Daarmee is in elk geval de sleu telvraag beantwoord CORRESPONDENT In afwachting van een finaal oordeel over het Brits-Ierse vre desplan heeft Gerry Adams, de leider van Sinn Fein (de politie ke tak van de IRA), zich gister avond gematigd positief over dat plan uitgelaten. Adams zei dat de Britten in het plan voor het eerst het recht van de Ieren op zelfbeschikking erkenden. Het plan werd vorige maand door de premiers van het Vere nigd Koninkrijk en Ierland ge lanceerd. De uitlatingen van Adams worden gezien als een sprankje Peres:'PLO kan eisen later aan de orde stellen' JERUZALEM AD BLOEMENDAAL CORRESPONDENT De PLO kan de eisen die Israël verwerpt later dit jaar opnieuw ter discussie stellen, maar ze moet nu streven naar een spoe dige invoering van zelfbestuur in de Gazastrook en Jericho. Dat zei gisteren de Israëlische mi nister Peres (buitenlandse za ken) in een poging de crisis in de onderhandelingen met de Palestijnen op te lossen. De on derhandelingen zitten vast op de Palestijnse eis van deelname aan de grenscontrole van de au tonome gebieden en de om vang van het gebied Jericho. In de Gazastrook is vandaag massaal gestaakt uit protest te gen de dood van drie jonge Pa lestijnen die gisteren bij de he vigste incidenten sinds weken door Israëlische soldaten wer den doodgeschoten. CORRESPONDENT Een week na de omstreden bevalling van een 59-jarige vrouw is in het Vere nigd Koninkrijk een nieuwe storm op gestoken over genetische manipulatie. Aanleiding is een onderzoek naar de mogelijkheid om eicellen van geabor teerde foetussen bij onvruchtbare vrouwen in te planten. Het onderzoek aan Edinburgh Univer sityis al in een vergevorderd stadium. Doctor Roger Gosden, hoofd van het onderzoeksteam, heeft zijn werk ech ter tijdelijk gestaakt na woedende re acties uit de wereld van de politiek. Gosden wacht nu eerst het oordeel af van de ethische commissie van de Britse Medische Associatie, de be roepsorganisatie van artsen. Doel van het onderzoek is het pro bleem van het nijpende tekort aan do nor-eicellen op te lossen. Tegenstan ders betoogden gisteren echter dat het onaanvaardbaar was dat kinderen ge boren worden van wie de moeder (in feite de geaborteerde foetus) nooit geboren was. Dame Jill Knight, een Conservatief La gerhuislid, verklaarde: „Ik kan niet be grijpen hoe de medische stand kan overwegen om kinderen te produce ren van wie de moeder nooit heeft be staan. Wat zal het effect op het kind zijn, als dat uiteindelijk achter de waarheid komt? Het is absoluut schandalig om te pogen kinderen door middel van experimenten voort te brengen. Deze vorm van genetische manipulatie is Orwelliaans (naar het boek 1984 van de schrijver George Or well, red.), en moet worden gestopt". Volgens David Alton, een Liberaal-De mocratisch Lagerhuislid, zijn soortge lijke experimenten al op muizen ge daan. Als ze ook op mensen worden gedaan, is dat een brug te ver. Het zou gelijk staan aan baarmoeder-roof." Al ton onthulde dat het afgelopen jaar al 62.000 „designer boren. Ook zouden menselijke genen zijn ingeplant bij koeien, schapen, muizen, konijnen, vissen en varkens. „De daaruit geboren varkens waren blind, impotent en reumatisch", aldus Alton. Maar Gosden verdedigde zijn onder zoek. Hij zei: „Vrouwen die geen werk zame eierstokken hebben vanwege het Syndroom van Turner, kankerbehan deling of een vroege overgang, kunnen profijt hebben van deze eicellen, die anders gewoon verbrand worden. Wie tegen abortus is, zal uiteraard ook te gen het gebruik van de foetus zijn. Maar al6 we als natie van mening zijn dat abortus onder bepaalde omstan digheden is toegestaan, is er veel te zeggen voor het gebruik van de foetus ten behoeve van anderen". Aan dode foetussen worden in rijping zijnde vruchtbeginselen ontrokken en ingeplant bij vrouwen. Foetussen van 10 tot 12 weken oud hebben al eier stokken, waarin zich na 5 maanden een maximum van 5 miljoen eicellen bevindt. Tegen de tijd dat de baby wordt geboren, is dit aantal al gedaald tot 1 miljoen. Vrouwen blijven tot aan de menopauze eicellen verliezen. Het was de derde keer in luttele dagen dat genetische manipulatie de gemoe deren in het Verenigd Koninkrijk bezig hield. Het geval van de 59-jarige kraammoeder was omstreden, omdat de eicellen negen jaar na haar over gang bij haar waren ingeplant. (Een 62-jarige vrouw is inmiddels 3 maan den zwanger na een behandeling in dezelfde kliniek in Rome.) En kort voor de jaarwisseling reageer den politici en kerkleiders kritisch op het-voornemen van een kliniek om de eicellen van een blanke vrouw bij een zwarte vrouw in te planten. De zwarte vrouw heeft een relatie met een blan ke man, van wie de zaadcellen afkom stig zullen zijn, en wil een blank kind omdat ze vreest dat een kind van ge mengde kleur een zwaar leven tege moet gaat. In Frankrijk heeft de minister van volksgezondheid, Philippe Douste- Blazy, gisteren een wet aangekondigd die kunstmatige bevruchting verbiedt voor vrouwen die hun vruchtbare pe riode achter de rug hebben. Douste- Blazy, zelf arts, zei dat het zowel voor de gezondheid van de moeder als van het kind gevaarlijk is als vrouwen bo ven de veertig met behulp van moder ne technieken toch een kind krijgen. Hij beschouwt dit bovendien als im moreel: „Ik vind het absoluut shoc kerend dat een kind van 18 straks een moeder van 80 heeft. Dat is totaal on verdiend". De Franse wet kent al een aantal restricties voor oudere vrouwen omdat een reageerbuisbevruchting al leen is toegestaan met embryo's uit een eigen eicel. Clinton wil prijs wapenlicenties fors verhogen WASHINGTON AFP In een poging het aantal wa penwinkels drastisch terug te dringen, gaat de Amerikaanse president Bill Clinton het Con gres voorstellen de prijs van wa penvergunningen te verhogen van 20 naar 1200 gulden. De kosten voor een wapenvergun ning zijn sinds 1968 onveran derd. Door de prijsverhoging van de verkooplicentie zal zon tachtig procent van de rond 244.000 wapenverkopers de li centie niet meer verlengen, schat de afdeling van het min steile van financiën die zich be zighoudt met de wapenhandel. Minister Bentsen (financiën) maakt vandaag ook andere maatregelen beleend die moe ten leiden tot een betere con trole van de wapenhandel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 5