'Meer woningen
in Groene Hart'
'Ze gaven mij overal de schuld van'
'Mijn man zag alleen
maar een paar hielen'
Ondernemer van het jaar zit vast
Hele slierten gajes - zelfs getrouwde mannen
Het Gesprek van de Dag/Randstad
Ministerie: geen woningnood
14 DINSDAG 4 JANUAR11994
Nationale Woningraad vindt open gebied 'niet heilig'
REGIO» PAUL V
Als de gemeenten in het Groene Hart écht meer wonin
gen willen bouwen, moeten ze snel zijn. Wijzend op de
dreigende woningnood en inspelend op de komende
verkiezingen, kunnen ze landelijke politici mooi vragen
om woningbouw in het Groene Hart niet langer af te
remmen.
er duur en vaak vervuild.
„Als we wachten tot die wo
ningbouwlocaties echt wat wor
den, hebben we voor het eerst
sinds de oorlog weer woning
nood in Nederland", vreest de
NWR-directeur. „Het aantal mi
granten overtreft de verwach
tingen, het geboorteoverschot
groeit en er wonen steeds min
der mensen per woning. Niet
bouwen is vooral zonde omdat
kopers en investeerders zéér ge
ïnteresseerd zijn, gezien de lage
rentestand."
Maar waarom het Groene
Hart? „We moeten niet langer
doen alsof het gebied heilig is",
begint Kempen. „We moeten
.ook bedenken dat er heel aardi
ge vrije-sectorwoningen kun
nen komen, die weer kunnen
leiden tot de broodnodige door
stroming vanuit goedkope
huur- of koopwoningen." Aan
tallen woningen of bouwloca-
Dat stelt directeur B. Kempen
van de Nationale Woningraad
(NWR), een koepel van woning
corporaties. Hij pleit niet voor
volbouwen van het hele gebied,
maar denkt wel dat 'een wijkje
hier en daar aardig kan helpen
in Nederland'. „Laat de landelij
ke politici maar eens langsko
men en verantwoording afleg
gen waarom ze de woningnood
laten stijgen."
Officieel zit er een rem op de
woningbouw in het Groene
Hart, het gebied tussen de vier
grote steden. Na 2005 mag het
inwonertal er niet meer groeien,
tot die tijd slechts mondjes
maat. Het Rijk wil het gebied zo
groen mogelijk houden en het
wonen bij het werken concen
treren: rond de grote steden
dus. De problemen blijken daar
echter groot: de bouwgrond is
ties kan en wil hij niet noemen:
„Daar moeten gemeenten maar
mee komen."
Burgemeester M. Boelen van
Rijnwoude voelt er weinig voor
om de discussie aan te wakke
ren. „Als vragende partij ver
zwak je je onderhandelingsposi
tie alleen maar. Laat het Rijk
maar komen. Dan stellen wij
onze voorwaarden wel."
Zo eist de burgervader dat de
polders van 'zijn' kernen Bent
huizen, Koudekerk en Hazers-
vvoude gevrijwaard blijven van
hoge flats en grote bossen. Hij
wil goed openbaar vervoer,
voorrang voor de eigen bewo
ners en geen hoge-snelheidslijn
voor de TGV: „Want", zo ver
klaart Boelen de harde opstel
ling richting Rijk, „wie zich
brandt, moet op de blaren zit
ten."
Dat woningbouw in het Groe
ne Hart steeds meer bespreek
baar wordt, begrijpt hij goed.
„Reken maar na: een vierkante
meter grond kost hier zo'n 15
gulden, bij de grote steden hon
derden guldens. Tuinderijen
moeten daar worden uitgekocht
en verplaatst en er is veel bo
demvervuiling."
Er is geen woningnood en die komt er ook niet.
Zo reageert het ministerie van Vrom op de
waarschuwing van directeur Kempen van de
Nationale Woningraad. Hoewel de voorspellin
gen over het tekort aan woningen in de meest
sombere prognoses uiteenlopen, zijn de Wo
ningraad en Vrom het er wel over eens dat het
tekort aan huizen in 1995 rond de 200.000 zaT
liggen als er niet snel wordt gebouwd. Dat de
bouw nu niet snel genoeg gaat, komt doordat de
de plaatsen in de buurt van de grote steden die
zijn aangewezen voor grootschalige nieuw
bouw, pas bebouwd kunnen worden als er we
gen en vooral spoorlijnen zijn aangelegd. „Want
anders kruipt iedereen gelijk weer in zijn auto
en dat is niet de bedoeling", licht de woordvoer
der van Vrom toe. „Bovendien zijn er nogal wat
bouwplaatsen die licht vervuild zijn en eerst
moeten worden schoongemaakt."
Daarnaast wil minister Alders van milieu kos
te wat kost voorkomen dat het Groene Hart van
Holland wordt volgebouwd. Bouwen in de re
gio, ver van de grote steden, is volgens hem
geen oplossing omdat er dan weer te veel wordt
gereisd, waardoor het milieu verder wordt be
last.
Helderse zakenman verdacht van drughandel
HELDER/UMUIDEN
In 1990 riep de Ondernemers
Vereniging van Den Helder hem
nog uit tot 'ondernemer van het
jaar'. Zijn vloot groeide zó snel
dat het Helderse bedrijfsleven
een onderscheiding op zijn
plaats vond. Nu zit de zaken
man vast. De recherche be
stempelt hem als hoofdver
dachte in een organisatie die
drugtransporten op touw zette.
„Ik kan het ook nog steeds
niet geloven of begrijpen", rea
geert directeur C. Leeuw van
MCD. Dit bedrijf nam de suc
cesvolle firma van de 42-jarige
Helderse zakenman over. Een
'fusie' op de dag na zijn arresta
tie.
Aanwijzing na aanwijzing sij
pelde binnen bij het Alkmaarse
bureau van de regiopoliüe
Noord-Holland Noord. De za
kenman zou handelen in verdo
vende middelen. Sindsdien
hield een ploeg van twaalf
speurders de activiteiten van de
scheepvaartondernemer en zijn
organisatie in de gaten.
Het recherchewerk kwam af
gelopen donderdag tot een cli
max toen een tien man sterk ar
restatieteam van de waterpolitie
voor de kust van IJmuiden de
visserskotter Erva enterde. Op
de kotter werden echter geen
drugs gevonden.
Bij deze actie werden vier op
varenden gearresteerd. Dezelfde
middag deed de politie huiszoe
king bij de 42-jarige hoofdver
dachte in Den Helder, bij een
40-jarige inwoner van Bergen
en een 49-jarige Rotterdammer.
Rechercheurs hielden ook dit
drietal aan. Inmiddels zijn ook
administratieve gegevens van
de hoofdverdachte in beslag ge
nomen en volgden huiszoekin
gen in Schiedam, Assen en tien
andere plaatsen in bij elkaar vijf
provincies.
„Het was donderdag de dag
om toe te slaan omdat het vaar
tuig toen voor de Noordhol
landse kust terechtkwam", ver
telt politiewoordvoerder G. Ha-
geman. „We verdenken de
groep rond 4e Helderse ver
dachte al maanden van deelna
me aan een criminele organisa
tie. Het transport van vorige
week was niet de eerste duistere
zaak waarbij ze waren betrok
ken."
Vanuit Alkmaar werd voor dit
onderzoek samengewerkt met
de douane, de kustwacht en di
verse andere Nederlandse poli
tiekorpsen. Voor het werk op
zee schakelde het onder
zoeksteam vorige week de
IJ muider post van de politie te
water in. Op welk punt het mis
ging, is nog onduidelijk, maar
dat de observaties stuk liepen,
staat nu als een paal boven wa
ter. Hageman: „Enkele van de
verdachten verklaarden na hun
arrestatie dat ze het vermoeden
kregen dat de politie ze op het
spoor was. Daarop hebben ze
de hasj voor de Spaanse kust
gedumpt." Vier verdachten
hebben inmiddels toegegeven
dat zij drugs wilden aanvoeren.
Bij de Helderse Ondernemers
Vereniging (HOV) is het even
slikken. Een collega die pas nog
zo glorieus in het zonnetjes was
gezet als uitmuntend voorbeeld
voor het bedrijfsleven? Een man
die zijn bedrijf zo explosief kon
laten groeien? En die zit in de
cel? HOV-secretaris B. Schrijver:
„Van deze verdenking schrik ik
me kapot. Maar je kunt zoiets
bij zo'n verkiezing natuurlijk
nooit vóór zijn. Drughandel
komt soms bij lieden boven wa
ter van wie je het absoluut niet
verwacht."
Vervoerbedrijf
in problemen
AMSTERDAM
Het Gemeentevervoerbedrijf
Amsterdam (GVB) moet geen 55
maar bijna 85 miljoen gulden
structureel inleveren ten gevol
ge van bezuinigingen van het
Rijk. Die voorspelling deed di
recteur B. Smit van het GVB gis
teren in zijn nieuwjaarstoe
spraak. Hij kondigde daarin ver
zelfstandiging aan. Onder het
personeel is daartegen hevig
verzet gerezen.
De afgelopen jaren zijn er al
honderden banen verdwenen
door bezuinigingen. Hoe het
nieuwe bedrag moet worden in
gevuld is nog onduidelijk. Het
aantal reizigers zal moeten
groeien, aldus Smit. Groei is
mogelijk door onder meer tram
en bus sneller te maken en door
de reeds aangekondigde uit
breiding van het metronet.
Amsterdams
bedrijfsleven
pessimistisch
AMSTERDAM NPA
Vooral het buitenland moet een
beter beeld krijgen van Amster
dam. Dat zei voorzitter R. de
Vilder van de Amsterdamse Ka
mer van Koophandel gisteren in
zijn nieuwjaarsrede. Hij denkt
vooral aan het beter 'verkopen'
van het drugbeleid. Bovendien
moet er meer geld uit Den Haag
komen voor de openbare veilig
heid in en bereikbaarheid van
de stad.
Aanleiding voor deze uitspra
ken is de zorgelijke economi
sche situatie in de hoofdstad.
Het afgelopen jaar daalde de
omzet van het bedrijfsleven met
gemiddeld 2,4 procent. Lande
lijk was die daling een vol pro
cent lager. Ook op het gebied
van de export doet Amsterdam
het minder goed dan andere re
gio's. En de werkgelegenheid
daalt er sterker dan elders.
De Vilder toonde zich voor
het eerst sinds jaren pessimis
tisch over de toekomst. „Dat er
een duidelijk en definitief her
stel zal plaatsvinden is uit de nu
beschikbare cijfers niet op te
maken."
De een kust zijn geliefde, de
ander zoent zijn buurman. Als
de klok twaalf heeft geslagen,
en het nieuwe jaar is aange
broken, is het voor even vrede
op aarde. Voor veel mensen al
thans, maar niet voor ieder
een. Want er zijn altijd lieden
die dat moment juist aangrij
pen om er een grote puinhoop
van te maken. Ze trekken een
spoor van vernieling door stad
en land, niets en niemand ont
ziend. Ook dit keer was het
weer raak in de regio Leiden.
Een aantal slachtoffers en oog
getuigen doet op deze pagina
verslag van hun ervaringen.
Elke Leidenaar weet het inmid
dels: tijdens de jaarwisseling is
het 'bal' in de Leidse Marnix-
straat. Dan trekt het schorrie
morrie de stoute schoenen aan.
Dan vliegen straatstenen door
de lucht, vatten auto's vlam en
sneuvelen ruiten. En terwijl het
gespuis zijn gewelddadige feest
je viërt, zien de buurtbewoners
sidderend toe.
Daarom ook willen twee vrou
welijke ooggetuigen van de ge
beurtenissen rond deze jaarwis
seling hun naam liever niet in
de krant. Het rapalje, dat ook dit
keer weer flink huishield, zou
wraak kunnen nemen,
ze daarom voor het
gemak maar Annie en Jannie.
„Met oud en nieuw kom ik niet
buiten", zegt Annie. „Het vuur
werk steken we ook altijd in de
tuin af. We durven gewoon de
straat niet op."
Dat durft Jannie ook niet. Ster
ker nog: ze doet de gordijnen
dicht om maar niets van de alle
vernielingen te hoeven zien.
„Mijn man en ik raken behoor
lijk overspanden als oud en
nieuw nadert", zegt ze. „Elk jaar
is het vreselijk. Vorige keer nog
hebben ze de ruit van onze
voordeur ingegooid. D'r lag een
steen op de trap. En
een vrouw uit de straat moest
een paar jaar geleden naar het
ziekenhuis omdat een bom te
gen haar been was geslagen.
Die ketste af van een agent. Die
moest ook naar het zieken
huis."
Agenten, weten de beide vrou
wen, vormen vaak het doelwit
tijdens de relletjes. Jannie:
„Daarom voel ik me helemaal
niet zo lekker als er toevallig een
paar voor ons raam staan. Als er
een steen naar ze gegooid wordt
en ze stappen opzij, zeilt dat
ding zo door o
r bin-
Annie: „Auto's voor de deur, dat
is ook niks. Als ze die in de fik
steken houden onze ramen het
niet. Dit jaar kwam er iemand
om half zeven een oude jeep
brengen, aan een sleepkabel.
Toen wist ik al dat ze die 's
avonds in de fik zouden steken.
Volgens mij doen ze dat ook ge
woon om de verzekering op te
lichten."
„Vorig jaar stond dat ouwe lijk
nog voor de deur. Van dat wijf
ig
Hij is er zelf nog niet helemaal
achter. Is hij nou dader of
slachtoffer? Een twintigjarige
Voorschotenaar haalde zich de
woede van een flink aantal
buurtbewoners op de hals toen
hij - maar ook anderen - een
vreugdevuur ontstak op de krui
sing Van Helsdingenlaan/Van
der Houwendreef. De politie
moest erbij komen om de boel
te sussen. De brandweer greep
overigens niet eens in, het
vreugdevuur vormde geen be
dreiging voor de omgeving. Op
de plek van het brandje is in
middels praktisch niets meer te
zien, op een grote zwarte vlek
op de straat na dan.
„Achttien pallets, net zo veel
kerstbomen en acht autoban
den", somt de jongen op. „Maar
van die autobanden zijn er
maar vier verbrand. De anderen
hebben we van de stapel ge
haald. Moest van de politie. We
hebben sowieso ook meer din
gen van de stapel afgetrokken.
Want het vuur werd op een ge
geven moment wel erg hoog.
Zo'n vier meter, denk ik. En dat
was niet echt de bedoeling."
Oudejaarsnacht was hij zelf om
twee uur naar binnen gegaan.
„Ik kreeg overal de schuld van.
Als iemand een pak vuurpijlen
op het vuur gooide, kreeg ik de
woedende reacties. Ik was echt
niet de enige, die daar liep. De
anderen zijn tot zeven uur 's
ochtends doorgegaan, heb ik
gehoord."
„Ik heb de hele nacht niet gesla
pen", verzucht een buurman
die over zijn auto gebogen staat..
„Een vuurtje stoken mag wat
mij betreft maar dit was geen
vuurtje meer." Hij wijst naar de
motorkap. „Allemaal roetvlek
ken en die moet ik er af zien te
krijgen." De man vond anders
Een paar brandende autobanden, wat pallets en een stel kerstbomen zorgden voor eei
tense Van Helsdingenlaan en Van der Houwendreef. De buurtbewoners vonden het n
dan de brandweer dat er wél
een gevaarlijke situatie was ont
staan. „Ons huis had er geen
last van. de wind stond gelukkig
goed. Maar die huizen aan de
overkant, daar waar die bomen
„De
zijn hier blijkbaar
veel gewend", zegt de
moeder van de twintigjarige. „Ik
kreeg ook allemaal commen
taar, dat het een schande was.
Ik wist niet eens dat er wat aan
de hand was. We wonen hier
nog niet zo lang maar ik hoorde
dat dit soort dingen de jaren
hiervóór nooit voorkwamen."
De twintigjarige: „De volgende
dag heb ik alles netjes opge
ruimd, natuurlijk." Zijn moeder:
„Kijk, hij heeft nog zwarte sok
ken." De buurman: „Dat hij de
boel heeft opgeruimd is nog een
pluspuntje."
De twintigjarige: „Volgend jaar
ga ik maar eens aan de politie
vragen of er niet een veldje is
uit Oegstgeest. Ik wilde dat ding
weg hebben, maar toen wou-ie
ineens niet meer rijden. Heeft
een man hier uit de buurt hem
nog weg moeten duwen. De
buurtbewoners zelf zetten de
auto's ook elk jaar bij de Groen-
oordhallen voor de zekerheid.
Meestal al om een uurtje of zes,
halfzeven."
Want dan begint het al te broei
en. Dan komen de jongeren
aanzetten. Ze kletsen wat met
elkaar op het hekje aan het eind
van de straat bij de Willem de
Zwijgerlaan. Ze doen luidruch
tig en de baldadigheid straalt er
vanaf. „Ze komen van alle kan
ten", zegt Jannie. „Hele slierten
gajes. En echt niet alleen uit de
ze buurt hoor." „Nee", vult An
nie aan. „Er zitten zelfs grote
kerels tussen, getrouwde man
nen uit de Merenwijk. En ook
ouders hier in de buurt doen
mee. Die zeggen tegen de kin
deren: kijk uit jongens, politie,
lopééé! De politie doet wel z'n
best, maar ze kunnen niks be
ginnen tegen dat gajes."
Ach", verzucht Annie verder,
het is een hel. Al kun je af en toe
ook wel lachen. Dit keer stond
de broek van een jongen in de
fik. Eigen schuld, denk ik dan."
„Het is verschrikkelijk", zegt
Jannie. „Ze rijden met auto's
door het vuur. Ze vernielen
stoplichten. En er lopen zelfs
kleuters tussen met gigantische
zakken vuurwerk. Maar aan de
andere kant. Ik hoef er niet om
te verhuizen. Ik woon hier nu
zeventien jaar. Die relletjes zijn
traditie geworden met oud en
nieuw. Maaralleen dón. Verder
gebeurt hier niks."
HERMAN JOUSTRA
waar we dit kunnen doen. Of
misschien doe ik het helemaal
niet meer." De buurman: „Ik
denk dat ik maar eens ga vragen
of ze hier niet een open plek
voor kunnen aanwijzen.
Ze zitten op een vandalisme-
gevoelige plek. Daar zijn de
winkeliers aan het Katwijkse
Hoornesplein zich uitermate
van bewust. Niet voor niets
sluiten ze het winkelcentrum
ieder jaar met oud en nieuw
hermetisch af met dikke hou
ten platen. Deze jaarwisseling
mochten de voorzorgsmaatre
gelen echter niet baten. Balda
dige jeugd trok een schot voor
een ingang weg en deed een
rondje langs de winkelruiten.
Zo sneuvelden twintig ruiten
door putdeksels en trottoirte
gels. De ruiten zijn inmiddels
zo goed als allemaal gerepa
reerd. Maar de winkeliers vra
gen zich nu al af wat hen vol
gend jaar te wachten staat.
Eén van hen: „Ik was hier aan
wezig maar ik heb niemand
gezien. De ruit van de voor
deur werd ingeslagen en voor
dat we er naar toe waren gelo
pen. waren die vandalen weg.
Mijn man was er het eerste bij
en die zag alleen nog tnaar
een paar hielen." De vrouw
wil niet met haar naam in de
krant. Ze is bang voor repres-
sailles. „Straks komen ze nog
een keer langs", aldus de
Haar nering was deze jaarwis
seling voor het eerst mikpunt
van vandalen. „We zitten hier
nu twintig jaar, nooit last ge
had. Maar het is hier wel erg
geweest. Voordat het plein
zo'n zes, zeven jaar geleden
werd afgesloten, waren de rui
ten van de drankwinkel, die
hier toen nog zat, ieder jaar
aan de beurt."
De middenstander heeft kri
tiek. Op het functioneren van
de politie wel te verstaan. Met
de vorming van het regiokorps
heeft de hermandad volgens
haar geen zicht meer op 'de ri
sico-plaatsen'. „Ik bei] teleur
gesteld", zegt ze. „Ik weet dat
er maar een beperkt aantal
politiemensen beschikbaar is,
maar zet ze dan wel op de kar
dinale punten. Toen we hier
nog gewoon gemeentepolitie
hadden, surveilleerden agen
ten hier altijd in de buurt.
Maar nu kwam de ME toen
het te laat was."
Ook bij supermarkt Van Vliet
was het raak. „Eén ruit inge
gooid met een putdeksel",
zegt bedrijfsleider C. Westdijk.
„Die voorzorgsmaatregelen,
die we hier altijd treffen met
oud en nieuw zijn heel hard
nodig. Tot vorig jaar waren de
maatregelen altijd voldoende.
Maar nu, met de verandering
van gemeente- naar streekpo-
litie was de beveiliging een
stuk minder. Misschien is men
niet meer zo goed op de hoog
te van mogelijke brandhaar
den."
Westdijk is van plan een af
spraak te maken met de poli
tie. „Al dan niet samen met de
winkeliersvereniging om te
kijken of er niet beter bevei
ligd kan worden." Aangifte
heeft hij inmiddels al gedaan.
„Sowieso voor de verzekering
en zo'n aangifte kan ook altijd
van pas komen als ze iemand
oppakken. O, er zijn een paar
jongens opgepakt? Dat wist ik
nog niet."
Over te weinig politie-sure-
veillance durft voorzitter J.G.
Pijnaker van winkeliersvereni
ging Hoornesplein geen uit
spraken te doen. „Ik was er
niet bij met oud en nieuw, dus
daar kan ik geen zinnig woord
over zeggen. Maar we gaan
wel in gesprek met de politie.
Eens kijken of we dit volgend
jaar kunnen voorkomen."
Het risico van vernielingen is -
zo weet hij - wellicht wel te
verkleinen, maar uitsluiten is
onmogelijk. „We lopen hier
meer risico dan in bijvoor
beeld Katwijk aan den Rijn.
Dat heeft te maken met de
buurt. Er woont hier allerlei
slag mensen. Ik moet een
beetje voorzichtig zijn maar
als er iets geheurt in Katwijk is
het vaak in de Hoornes. Niet
alleen hier op het plein, hoor.
Er zijn op de Hoorneslaan ook
verkeerslichten en telefooncel
len vernield. En twee auto's in
de brand gestoken."
De visserskotter Erva waarmee volgens justitie drugs werden gesmokkeld.
FOTO UNITED PHOTOS DE I
