Avondmaal centraal in
'Langs Leidse Kerken'
Kerk Samenleving
Lezing over
'catechisten'
in Leiden
DINSDAG 4 JANUARI 1994
BUITENLAND KORT
Kunstschatten
Op aansporing van het Vati-
caan wordt voor het eerst in
de geschiedenis van de
Rooms-Katholieke Kerk in de
Duitse bisdommen de totaie
hoeveelheid waardevolle
kunstschatten geregistreerd,
gecatalogiseerd en op waar
de geschat. Het snuffelen in
magazijnen, sacristieën en
kelders kost de Duitse bis
dommen miljoenen. Maar
het loont de moeite: kunst
schatten van onschatbare
waarde, die tot op heden ver
borgen waren, worden ont
dekt. De inventarisatie moet
ook diefstal voorkomen. Ie
der beeld, schilderij en mis
gewaad en elke kandelaar
moeten tot in detail worden
gefotografeerd, beoordeeld,
op waarde geschat en be
schreven. Voor veel bisdom
men heeft de inventarisatie
al de moeite geloond. Zo
weet het aartsbisdom Mun-
chen pas nu dat het de groot
ste verzameling zilveren kel
ken bezit.
Kritiek Syrië
Het officiële Syrische dag
blad Syria Times heeft de er
kenning van Israël door het
Vaticaan gisteren 'goddeloos'
genoemd. De Engelstalige
krant beschuldigde het Vati
caan ervan de joden te ont
heffen van hun verantwoor
delijkheid voor de dood van
Jezus Christus en de Israëli
sche bezetting van Arabisch
land goed te keuren. Het
dagblad wijst onder meer op
artikel 2 van de afgelopen
donderdag ondertekende
overeenkomst, waarin opge
roepen wordt tot samenwer
king om antisemitisme, ra
cisme en religieus fanatisme
te bestrijden. ..Het is duide
lijk dat Israël niet bedoelt dat
haar dagelijkse racistische en
terroristische daden die ge
richt zijn tegen de inheemse
Palestijnen zijn inbegrepen."
Economisch beleid
De Argentijnse bisschoppen
Jorge Novak en Gerardo Su-
eldo hebben in een geza
menlijke nieuwjaarsbood
schap geprotesteerd tegen
het economische beleid in
hun land. Zij betuigden hun
solidariteit met de armen. De
bisschoppen verwezen naar
een volksopstand vlak voor
Kerstmis, toen ambtenaren
in Santiago del Estero, één
van de armste regio's in Ar
gentinië, het plaatselijke re-
gerings- en parlementsge
bouw en de rechtbank be
stormden en in brand sta
ken. Daarmee protesteerden
ze tegen economische maat
regelen waardoor duizenden
werknemers hun baan drei
gen te verliezen. De bis
schoppen riepen de regering
op haar economische beleid
te herzien en corruptie op
hoog regeringsniveau te be
straffen. „We schamen ons
voor het soort overeenkom
sten dat politici bereid zijn te
tekenen", aldus de bisschop
pen. Zij benadrukten dat 'ge
weld op hoog regeringsni
veau geleid heeft tot geweld
dadige reacties van sectoren
uit het volk'.
Israël-Vaticaan
De Grieks-katholieke plaats
vervangend patriarch, aarts
bisschop Francois Abou
Mokh, noemt de overeen
komst tussen Israël en het
Vaticaan een 'overhaaste
stap'. In de Syrische rege
ringskrant Tishrin zei de
aartsbisschop het moment
voor het aanknopen van di
plomatieke betrekkingen
'niet opportuun' te vinden.
Israël heeft niets veranderd
aan zijn politiek van bezet
ting van Arabische gebieden
en onderdrukking van Pales
tijnen, aldus Abou Mokh, die
zijn zetel heeft in Damascus.
Eerste lustrum gevierd met serie tentoonstellingen
Het eerste lustrum van het
project 'Langs Leidse Ker
ken' wordt gevierd met een
serie tentoonstellingen
rond het thema 'Avond
maal en Eucharistie in
kunst- en kerkhistorisch
perspectief. Naast de ze
ven monumentale kerken
in de binnenstad doen ook
het stedelijk museum De
Lakenhal en de Openbare
Bibliotheek mee aan het
jubileumproject, dat in de
maand juli wordt uitge
voerd.
LEIDEN DICK VAN DER PLAS
De organiserende stichting
'Langs Leidse Kerken' heeft
voor dit thema gekozen omdat
avondmaal en eucharistie tot de
kernpunten van de liturgie be
horen. Om die reden zijn deze
sacramenten ook mede-bepa
lend geweest voor de inrichting
van de kerkgebouwen. Zo heeft
bijvoorbeeld de protestantse
eredienst belangrijke wijzigin
gen ten opzichte van de katho
lieke opstelling van het interieur
met zich meegebracht.
De inhoudelijk-theologische
aspecten van de avondmaals- of
eucharistieviering zijn niet es
sentieel voor de exposities. Het
is vooral de bedoeling dat aan
de hand van liturgische voor
werpen, documenten en afbeel
dingen de vele facetten van de
avondmaalstraditie worden ge
toond. Het liturgisch vaatwerk
en de geschiedenis ervan krij
gen veel aandacht. De presenta
ties in de verschillende kerken
zullen telkens een andere kijk
geven op de traditie, de gebrui
ken en de beeldtaal rond het
eeuwenoude ritueel. Het muse
um De Lakenhal stelt de eigen
collectie Leids avondmaalszilver
ten toon en in de bibliotheek is
een expositie over maaltijdtra
dities te zien.
Een belangrijk onderdeel van
het project vormt de catalogus,
die zodanig wordt uitgevoerd
dat het boekwerk ook na afloop
van de serie tentoonstellingen
zijn waarde behoudt. De rijk ge
ïllustreerde uitgave zal ongeveer
100 pagina's tellen. Een groep
van specialisten, waaronder
theologen en kunsthistorici, be
lichten telkens weer een ander
aspect van het thema. Bij de
slichting 'Langs Leidse Kerken'
zijn in het kader van een werk
ervaringsproject tijdelijk twee
kunsthistorici in dienst getre
den die bij het Avondmaalspro-
ject als coördinatoren optreden.
Geschiedenis
'Langs Leidse Kerken' is in 1990
De Pieterskerk ii
i de deelnemers aan 'Langs Leidse Kerken'.
voortgekomen uit NCRV's Ker-
kepad. Jaarlijks wordt in de
maand juli extra aandacht ge
vraagd voor de monumentale
kerkgebouwen in de Leidse bin
nenstad, die dan gedurende alle
zaterdagen gratis voor het pu
bliek zijn geopend. Het is onder
meer mogelijk een stadswande
ling van kerk naar kerk te ma
ken, eventueel onder leiding
van deskundige gidsen van het
Gilde Leiden. Sinds 1991 is
steeds een bepaald thema aan
het project verbonden. Begon
nen werd in dat jaar met ten
toonstellingen over de geschie
denis van het kerkgebouw, in
1992 stond het orgel centraal en
vorig jaar was de openstelling
toegespitst op het thema 'ker
kinterieur'.
De deelnemende kerken aan
het project zijn de Hartebrug-
kerk (Rooms-Katholiek), de
Hooglandse Kerk (Nederlands
hervormd), de Lokhorstkerk
(doopsgezind-remonstrants), de
Lutherse Kerk (luthers), de Ma-
rekerk (hervormd, uit de Gere-
FOTO WIM DIJKMAN
formeerde Bondstraditie), de
Eglise Walonne (hervormd,
franstalig) en de Pieterskerk
(voormalige hoofdkerk, mo
menteel in handen van een par
ticuliere stichting).
De kosten van het lustrum
project worden geschat op rond
de 100.000 gulden. Een deel
hiervan wordt gedekt uit subsi
dies, maar de organiserende
stichting zal ook giften van par
ticulieren nodig hebben om de
begroting rond te krijgen.
VATICAANSTAD/DEN HAAG
Paus roept Nederlandse marine
op tot meer inzet voor de vrede
deeld bij het VN-embargo tegen
Servië en Montenegro en riep
op tot een voortdurend groei
end menselijk engagement voor
vrede in de Balkanregio. „On
danks alles weten we, dat de
huidige wereld naar vrede
neigt", aldus de paus.
Volgens Benistant is vlootaal-
moezenier B. van Horssen de
motor geweest achter het be
zoek aan de paus. Het was uit
zonderlijk dat de marinesche
pen in Napels afmeerden
Meestal doen de schepen ha
vens aan die dichter in de buurt
liggen van het voormalige Joe
goslavië.
Paus Johannes Paulus II heeft
gisteren leden van de Neder
landse marine opgeroepen zich
meer in te zetten voor de vrede
in Bosnië-Herzegowina. Zeven
tig opvarenden van de hr. ms.
Witte de With en Van Kinsber-
gen hadden tijdens een kort ha-
venbezoek aan Napels audiën
tie bij de paus aangevraagd en
gekregen, aldus de voorlichter
van de Nederlandse marine S.
Benistant.
De paus bemoedigde de vre
desmissie van de opvarenden
van de schepen die zijn inge-
Bibliotheken komen met nieuwe
adviesraad Levensbeschouwing
De vereniging van openbare bibliotheken in Nederland, het Ne
derlandse Bibliotheek en Lectuur Centrum (NBLC), heeft een
Adviesraad voor Godsdienst en Levensbeschouwing opgericht.
Deze raad komt in de plaats van het Christelijk Lectuur Centrum
en het Katholiek Cultuur Centrum, twee studie- en communica
tiecentra van het NBLC. Culturele en levensbeschouwelijke ver
anderingen in de Nederlandse samenleving hebben geleid tot de
vraag naar één breed opgezette adviesraad. In de nieuwe raad
zijn protestantisme, katholicisme, humanisme, jodendom en is
lam vertegenwoordigd. Tol de zeven leden behoren onder meer
S. Abdus Sattar (secretaris van de Nederlandse Moslim Raad),
W. Stael-Merckx (oud-voorzitter van de progressieve katholieke
Acht Mei Beweging), rabbijn drs. E. van Voolen (conservator van
het loods Historisch Museum) en prof. drs. A.J. van der Staay,
directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau en bijzonder
hoogleraar aan de Erasmus Universiteit voor de stichting Socra
tes van het Humanistisch Verbond.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERV. KERK
Aangenomen: naar Oudewater
P.F. Bouterte Schelluinen.
Beroepbaar: ds. C.H. van Campen-
hout (pred.), Hoogeweg 2, 9746
TN Dorkwerd, tel 050-774230.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen: naar Zaandam: M A
Jansenste Leeuwarden-West
GEREF. KERKEN VRIJG.
Aangenomen: naar Harkstede
i.c.m. Overschild: K.A. van der
Meer, kandidaat te Groningen die
bedankte voor Gees en voor Appin-
gedam.
GEREFORMEERDEGEM.
Bedankt: voor Ridderkerk-Slikker
veer: C. Sonneveltte Krimpen aan
den IJssel.
OUD GEREF. GEM. in NED.
Beroepen: te Werkendam: T. Klok
De jongerengroep van de H. Lo-
dewijkparochie in Leiden orga
niseert morgenavond een lezing
over het neo-catechumenaat.
Een belangrijke doelstelling van
deze beweging is de herevange
lisatie onder zowel katholieken
die van de kerk zijn vervreemd
als onder praktiserende katho
lieken. De catechisten zijn er
van overtuigd dat door een juis
te vorming de band van de ge
lovige met de kerk wordt ver
sterkt.
Om die reden begint de Leid
se Lodewijkparochie op 7 janu
ari met een volwassenenca
techese. De bijeenkomst van
morgenavond is bedoeld als een
eerste kennismaking. De lezing
wordt gehouden in de St. Ja-
cobshofaan de Doezastraat.
De neo-catechumenale bewe
ging ontstond zo'n vijfentwintig
jaar geleden in de sloppenwij
ken rond Madrid, waar het uit
gangspunt van het Tweede Vati
caans Concilie - de vernieuwing
van het geloof - op een bijzon
dere manier gestalte kreeg. Het
was juist in deze samenleving
waar diefstal, geweld en prosti
tutie tot de praktijk van alledag
behoorden, dat de mensen het
meest ontvankelijk bleken voor
het met een nieuw elan verkon
digen van het evangelie. Ook
veel praktiserende rooms-ka
tholieken werden gegrepen
door deze boodschap en zagen
de noodzaak om hun leven te
veranderen. Een aantal van hen
verliet huis en haard om in een
vreemd land met name onder
katholieken te evangeliseren.
Joodse groepen
blij met akkoord
Israël-Vaticaan
De joodse gemeenschap in Ne
derland is verheugd over de tot
standkoming van wederzijdse
erkenning tussen Israël en het
Vaticaan. Dat schrijven de voor
zitters van het Nederlands-Is
raëlitisch Kerkgenootschap, het
Portugees-Israëlitisch Kerkge
nootschap en het Verbond van
Liberaal Religieuze Joden in Ne
derland in een persverklaring.
„Naast het belang van regu
liere diplomatieke betrekkingen
tussen-de twee staten, ziet zij in
de overeenkomst tevens een be
langrijke bijdrage tot een goede
verstandhouding tussen het
joodse volk en de katholieke
kerk en het terugdringen van
het, helaas nog wereldwijd be
staande, antisemitisme", aldus
dr.ir. E.M. Wikler, dr.J.Z. Baruch
en prof.dr. C.L.Davidson na
mens de joodse gemeenschap.
De afgelopen donderdag ge
tekende overeenkomst tussen
het Vaticaan en de Joodse staat
maakt de weg vrij voor een be
zoek van de paus aan Israël, dat
waarschijnlijk in 1994 zal
plaatshebben.
COLOFON
HET WEER
HANS VAN ES
Depressie-optocht
Ook in de eerste week van het nieu
we jaar krijgt het westen van Euro
pa geen enkele kans om een beetje
op te drogen. De depressiestroom
weet na vijf weken bruisende acti
viteit van geen ophouden. Een
langdurige westcirculatie is in de
wintermaanden niet zeldzaam.
Meestal raakt zo'n Atlantisch regi
me na ongeveer drie weken wel uit
geput; ditmaal heeft de westcircu
latie een wat langere adem dan ge
bruikelijk.
Maar het is niet alleen de duur van
deze kletsnatte periode die in het
oog springt. De storingen nemen
de laatste weken een opvallend
zuidelijke route. De as van de
straalstroom loopt al een tijdje net
ten zuiden van ons land en dat ver
klaart meteen de hoge neerslag
sommen boven België (in decem
ber plaatselijk ruim 400 millime
ter), Frankrijk en Zuid-Duitsland.
Het regende gisteren opnieuw uit
voerig in veel West-Europese.lan-
den door toedoen van een levendi
ge storing op weg van Bretagne
naar de Noordzee. Aan de achter
kant van het regengebied bloeien
vandaag nog talrijke buien op. Tijd
voor opklaringen is er nauwelijks.
Een actieve 'New Foundlander'
raast de oceaan over en arriveert
morgen met een nieuw neerslag
pakket boven het zuiden van Enge
land. Dat betekent dus alweer een
natte dag. Het verhaal is nog niet
compleet, want op donderdag
heeft een volgende, snelle randsto-
ringvanuitdeGolf van Biscajeal
weer bezit genomen van onze om
geving. De intensiteit van deze de-
pressie-optocht bezorgt ons elke
dag minimaal 10 millimeter neer
slag. De temperatuur blijft nog op
redelijk niveau met 5 a 6 graden.
Op de lange termijn zijn de diverse
computermodellen niet in overeen
stemming. Duidelijk is in ieder ge
val wel dat een grote centrale de
pressie in de tweede helft van de
week in de buurt van Nederland
ligt. Minder zeker is de exacte posi
tie van de lagedrukkern. Blijft deze
boven de Noordzee liggen, dan zor
gen zuidwestenwinden voor een
aanhoudende toevoer van milde
oceaanlucht. In een ander scenario
komt de laagste luchtdruk boven
Midden-Europa terecht en in dit
geval beweegt koude, maar ook
drogere Scandinavische lucht in de
richting van ons land.
De atmosfeer lijkt dus te twijfelen.
Wordt het een voortzetting van het
natte en zachte beeld van dit mo
ment of valt de 'keuze' op een
meer winters getint weertype tegen
het einde van deze week?
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
woensdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Wisselvallig weer met van
van tijd tot tijd buien of re
gen, morgen ook hier en
daar sneeuw. Middagtem-
peratuur ongeveer 4 gra
den, in zuid-lerland en
Cornwall wat zachter.
België en Luxemburg:
Vandaag enkele buien,
maar ook een opklaring.
ten uitregen, met name in
de Ardennen voorafgegaan
door (natte) sneeuw. Mid-
dagtemperatuur vandaag
ongeveer 7 graden, mor
gen enkele graden lager.
Noord- en Midden-Frank-
Vandaag half tot zwaar be
wolkt en enkele buien, op
de hogere delen van de
Vogezen en Jura met
sneeuw. Morgen perioden met regen, in
de Vogezen en Jura mogelijk voorafge
gaan door sneeuw. Maximumtempera
tuur ongeveer 8 graden.
Portugal: Veel wolkenvelden en van tijd
tot tijd regen. Aan de Algarve wat meer
zon en kleinere neerslagkansen. Mid-
dagtemperatuur langs de westkust onge
veer 12 graden, aan de zuidelijke stran
den iets zachter.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje-. In het noordwesten overwegend
bewolkt en van tijd tot tijd flink wat re
gen en aan de kust veel wind. Aan de
Costa's in het zuiden en oosten geregeld
zon en vrijwel overal droog. Middagtem-
peratuur langs de Costa's tussen 15 en
18 graden. Canarische Eilanden: Wol
kenvelden en mogelijk een bui. Aan de
zuidstranden vooral morgen ook nu en
dan zon. Maxima in het zuiden ongeveer
20 graden.
Marokko en Tunesië:
Marokkaanse westkust: Wolkenvelden
en ten noorden van Casablanca een en
kele bui. Morgen weer droog en meer
zon. Maxima van 16 graden bij Tanger
tot 20 bij Agadir. Tunesië: Perioden met
zon, vooral morgen ook wolkenvelden.
Droog. Middagtemperatuur vandaag on
geveer 22 graden, morgen koeler.
Zuid-Frankrijk:
Aanhoudend wisselvallig weer met van
tijd tot tijd buien of regen. Aan de Cóte
d'Azur af en toe zon en wat kleinere
neerslagkansen. Middagtemperatuur
tussen 10 en 15 graden. Ook in de Al
pen en Pyreneeën valt geregeld neer
slag. In de Alpen zakt vandaag de
sneeuwgrens naar ongeveer 800 meter,
in de Pyreneeën naar 1200 meter. Mor
gen stijgt de sneeuwgrens weer enkele
honderden meters.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: Wolkenvelden, ook nu en dan zon
en plaatselijk wat regen. In-de Alpen en
Dolomieten vandaag nu en dan neer
slag, sneeuwgrens dalend naar 1200
meter. Morgen is het er weer overwe
gend droog. Middagtemperatuur in het
laagland van ongeveer 5 graden in de-
Po-vlakte tot 18 op Sicilië. Corsica en
Sardinië: Veranderlijk bewolkt en een
kleine kans op een bui. Maxima onge
veer 15 graden.
Turkije en Cyprus:
Op Cyprus en aan de Turkse zuidkust
ten oosten van Antalya vandaag eerst
nog plaatselijk regen, verder droog weer
en nu en dan zon. Maxima oplopend
naar 16 graden op de Dardanellen en
20 op Cyprus.
Duitsland:
Onbestendig weer met hier en daar wat
veis met sneeuw. Morgenmiddag van
het zuidwesten uit regen, plaatselijk
voorafgegaan door natte sneeuw. Maxi
ma rond 6 graden, morgen in het noor
den wat lager. Temperatuur in de zuide
lijke bergen op 1500 meter hoogte van
daag rond het vriespunt, morgen tijde
lijk oplopend tot enkele graden boven
Neerslagkans
Mmimumtemp.
Middagtemp.
WEERRAPPORTEN
WOENSDAG 5 JANUARI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 08.47 Zon onder 16.39
Maan op 01.17 Maan onder 11.49
Waterstanden Katwijk
Hoogwater08.33 21.03
Laagwater 03.51 16.26
Weerrapporten 03 januari 19 uur:
Amsterdam regen
Aberdeen regen
Zwitserland:
Vandaag of) de meeste plaatsen
slag, sneeuwgrens dalend
900 n
Morgen wolkenvelden, maar tot de
avond overwegend droog. Temperatuur
op 2000 meter hoogte vandaag dalend
naar min 5 graden, morgen weer oplo
pend tot iets onder nul.
Oostenrijk:
Vandaag enige tijd neerslag, sneeuw
grens in de loop van de dag dalend naar
ongeveer 1100 meter. Morgen wordt het
droog, verder zijn er wolkenvelden, hier
en daar ook wat zon en temperatuur op
2000 meter hoogte loopt op tot om het
vriespunt.
Stockholm zwaar be
Buenos Aires onbew.
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
U WAS met UW
ALiTO PÉ &OCHT
JlT6eV/U066M
Hoé VfcRKirMRT
U PAT PAN
IK WOL) GésJ
KOR-rg Re WZQr
NgMeN POOR
ÉÉM We'it-ANP//
J
