'Britse troepen gaan niet
weg uit Noord-Ierland'
Buitenland
Terug naar huis
Turken en Koerden slaags in Brussel
Noodlijdend Euro Disney
wordt mogelijk gesloten
Arafat draait klok terug, Rabin neemt de tijd
Jordanië zet Yasser Arafat onder druk
MAANDAG 3 JANUAR11994
«se ANP Algemeen N
DPA Deutsche Presse Agentur
Inri The Independent IPS
Mexicaanse boerenopstand: 55 doden PtA vindt Brits-Iers vredesplan 'waardeloos'
san christobalLeden van het Mexicaanse Nationale Bevrij
dingsleger Zapatista hebben zich na felle gevechten op nieuw
jaarsdag meester gemaakt van enkele dorpen en steden in de
zuidelijke deelstaat Chiapas. Bij het geweld zijn al zeker 55 do
den gevallen. De tot voor kort onbekende Zapatista's, genoemd
naar de Mexicaanse revolutionaire boerenleider Emiliano Zapa
ta uit het begin van deze eeuw, voeren actie tegen de Mexicaan
se regering en het leger, die ze beschuldigden van moord op de
oorspronkelijke bevolking. foto afp
'Rainier trouwt weduwe van Ni ven'
londen Prins Rainier van Monaco treedt mogelijk in het huwe
lijk met Hjordis Niven, de weduwe van de Britse acteur David
Niven. Dat hebben de Britse roddelbladen het afgelopen week
einde gemeld. Volgens de Daily Mirror vindt het huwelijk dit
voorjaar plaats in Monte Carlo en zal Rainier (70) aftreden ten
gunste van zijn zoon Albert (35). Rainier is sinds 1949 aan de
macht in Monaco. De advocaat van de prins, Thierry Lacoste,
ontkende de trouwerij.
Prijzen in China schieten omhoog
peking» Talloze winkeliers in China hebben hun prijzen met ze
ker 30 procent opgeschroefd. Het is een reactie op de door Pe
king doorgevoerde geldhervorming op nieuwjaarsdag. De prij
zen in hotels zijn met 30 tot 60 procent verhoogd. De onderne
mers hopen hiermee het effect van de plotselinge, forse waarde
vermindering van de Chinese munteenheid te compenseren.
Kalimijn Bischofferode definitief dicht
BiscHOFFERODEHet al ruim een jaar durende conflict rond de
Oostduitse kalimijn in Bischofferode is definitief opgelost. Enke
Ie uren voor de officiële stillegging oudejaarsnacht onderteken
den de ondernemingsraad en de firma Kali unci Salz GmbH een
compromis, met eraan gekoppeld een sociaal plan. Met het
nemen van het compromis kwam ook een einde aan de honge
staking en aan de bezetting van de mijn.
Klimmer overleeft val van 300 meter
londen Een 27-jarige bergbeklimmer heeft in de bergen van
Noord-Schoüand een val van meer dan 300 meter overleefd. Een
ziekenhuis in Glasgow meldde gisteren dat hij zware verwondin
gen heeft aan het hoofd, maar niet levensgevaarlijk is gewond.
De klimmer stortte zaterdag door een sneeuwbalkon in de die
te en werd door reddingsploegen gevonden onder de top v
1.300 meter hoge Aonach Beag, niet ver van Loch Ness.
Zes Chinezen vermoord in Spanje
gandia De Spaanse politie heeft een onderzoek ingesteld
de mogelijke betrokkenheid van Chinese bendes bij de moord
op zes Chinezen in een restaurant aan de kustplaats Gandia. D
politie drong zaterdagavond het restaurant binnen nadat
gemeld dat de zaak al vijf dagen niet meer open was. Binnen 1;
gen de met bijlen bewerkte lichamen van de Chinezen.
Gonzalez geen lijsttrekker PSOE
Barcelona De socialistische premier van Spanje, Felipe Gonza
lez, is niet meer beschikbaar als lijsttrekker van de socialistische
partij PSOE bij de volgende parlementsverkiezingen in 1997. De
Spaanse socialisten beschikken sinds de parlementsverkiezingen
van afgelopen juni over 159 van de 350 zetels in het parlement
en regeren met de gedoogsteun van de Baskische en Catalaanse
nationalisten. Gonzalez is al vanaf 1982 premier.
Saudi-Arabië bezuinigt 20 procent
riyad Saudi-Arabië moet dit jaar zo'n 20 procent bezuinigen.
Het tekort zal worden teruggebracht van 7,4 miljard dollar
(ongeveer 14 miljard gulden) in 1993, tot 1,2 miljard (2 miljard
gulden) dit jaar. Óp korte termijn zal er geen devaluatie van de
nationale munteenheid, de riyal, komen. De lage olieprijzen,
met 15 dollar (zo'n 28 gulden) de laagste sinds vijfjaar, hebben
het land tot de forse bezuinigingen gedwongen. Saudi-Arabië is
voor 75 procent afhankelijk van de olie-inkomsten.
De eis van het Ierse Republikeinse leger (IRA) tot de te
rugtrekking van de Britse troepen uit Noord-Ierland is
gisteren door premier John Major verworpen. Voor de
BBC herhaalde hij dat het IRA eerst het geweld moet af
zweren voordat het aan gesprekken over de toekomst
van Noord-Ierland kan deelnemen. De IRA heeft inmid
dels definitief laten weten het Iers-Britse vredesplan
'waardeloos' te vinden.
Belfast Rtr-afptussen de Britse premier Major
en zijn Ierse ambtsgenoot
Reynolds het IRA en andere or
ganisaties een plaats aan de on
derhandelingstafel als zij zou
den afzien van geweld.
De protestantse Ulster Free
dom Fighters (UFF) hebben in
middels laten weten niets te
voelen voor het Brits-Ierse plan.
Voor de televisie verklaarde de
Martin McGuinness, een voor
aanstaand lid van de Sinn Fein,
de politieke arm van het IRA,
had in een Iers zondagsblad ge
zegd dat geen enkel vredesvoor
stel acceptabel is dat niet de
Britse terugtrekking uit Noord-
Ierland inhoudt. Op 15 decem
ber bood een overeenkomst
organisatie ook in 1994 haar ge-
weldscampagne te zullen voor
zetten. De UFF is de meest ge
welddadige organisatie in
Noord-Ierland. Zij was in 1993
verantwoordelijk voor meer do
den dan het republikeinse IRA.
In de verklaring stelt zij dat „zo
lang er pan-nationalistische ter
reur en politieke dwang bestaat,
we het recht hebben ook in
1994 militair te reageren".
Terwijl het Brits-Ierse voorstel
op de klippen dreigt te lopen,
begon Noord-Ierland het nieu
we jaar met aanslagen. In
Belfast werden kort na de jaar
wisseling zeker tien brandbom
men tot ontploffing gebracht in
winkels en een bibliotheek. Vol
gens de burgemeester van de
stad zit de IRA achter de aansla
gen. Er vielen overigens geen
slachtoffers.
Burgemeester Reg Empey
veroordeelde de aanslag. Voor
de BBC-radio zei hij: „Het is een
cynische actie van het IRA, want
het weet dat mensen met het
nieuwjaarsfeest hopen op iets
beters dan zij de laatste tijd
hebben meegemaakt. De stad
heeft een moeilijk 1993 achter
de rug en iedereen hoopte op
een vreedzamer 1994." Hoewel
de aanslagen nog niet door het
IRA zijn opgeëist, lijken ze veel
op de acties die de stadsguerril-
la-organisatie tegen zogenoem
de „economische doelen" on
derneemt.
Zjirinovski dreigt Duitsers
met 'totale vernietiging'
correspondent
De Russische rechts-t
tiscfie parlementariër Zji
rinovski heeft de Duitsers met
oorlog en ..totale vernietiging"
gedreigd als hij in Moskou aan
de macht komt. Dat blijkt uit
bandopnamen die de Duitse
geheime dienst op 29 decem
ber in de Bulgaarse hoofdstad
Sofia heeft gemaakt. De Rus
had toen net van een Duitse
diplomaat gehoord dat hij
geen visum kreeg. Minister
Kinkel (buitenlandse zaken)
verklaarde dat Bonn het ge
drag van Zjirinovski tegenover
de diplomaat niet kan aan
vaarden. De diplomaat kreeg
te horen dat hij „spoedig geli
quideerd" zou worden.
Kinkel uitte zich bezorgd
over de politieke uitlatingen
van de Rus. „Maar", zo voegde
„we kunnen er niet omheen
dat hij gezien het grote aantal
kiezers blijkbaar veel steun ge
niet in Rusland." Kinkel zei
verder dat hij persoonlijk een
discussie met Zjirinovski niet
uit de weg zou gaan. „De man
moet met politieke middelen
worden bestreden", aldus de
bewindsman. De minister
achtte het volkomen juist dat
Duitsland Zjirinovski een vi
sum had geweigerd, maar
sloot niet uil dat Zjirinovski in
de toekomst wel een visum
krijgt.
Na het incident op het Bul
gaarse vliegveld heeft de Duit
se regering volgens goedinge-
lichte kringen besloten dat ac
tiviteiten van internationale
rechts-extremisten in Duits
land nog scherper zullen wor
den gecontroleerd. Zjirinovski
en andere extremistische Rus
sen onderhouden nauwe ban
den met gelijkgezinde Duitse
groepen.
Kwadé Chinees
blaast fabriek op
Een werknemer die kwaad was
dat hij geen chauffeur mocht
worden, heeft kort geleden een
deel van een munitiefabriek in
het Chinese Shuangpai opge
blazen. Behalve de werknemer
zelf kwamen nog zestig mensen
om. Met ontstekers en slag
hoedjes maakte de man eén
bom die zo krachtig was, dat
mensen op twee kilometer af
stand tegen de grond werden
geworpen.
Na onrustig weekeinde met veel arrestaties:
BRUSSEL «PETER DE VRIES
Schwarzkopf
tegen aanslag
op Saddam
Norman Schwarzkopf heeft
voor het uitbreken van de Golf
oorlog begin 1991 zijn veto uit
gesproken over plannen om de
Iraakse leider Saddam Hussein
te vermoorden. Binnen het Pen
tagon, het Amerikaanse minis"-
terie van defensie, waren wel
voorstanders van het plan, dat
uitgevoerd had moeten worden
door Amerikaanse comman
do's. De Amerikanen wilden
Hussein te grazen nemen tij
dens een vlucht van de Iraakse
hoofdstad Bagdad naar het door
hem in augustus 1990 bezette
Koeweit. Speciale legereenhe
den hadden met Stinger-raket-
ten de helikopter
schieten.
PARUS DPA-Rtr
Het noodlijdende amuse
mentspark Euro Disney gaat
misschien dicht. Topmana
ger Michael Eisner zei tegen
het Franse weekblad Le
Point „alles, inclusief slui
ting" voor mogelijk te hou
den. Eisner probeert volgens
sommigen de banken onder
druk te zetten met zijn harde
woorden. Moedermaat
schappij Walt Disney en on
geveer vijftig banken zijn in
onderhandeling over een
herstructurering van de
schuldenberg van
Parijse amuse-
ïtspark.
Door de uitlatingen van
Eisner gingen de aandelen
van Euro Disney op de Parij
se effectenbeurs onderuit.
De koersen zakten na de
opening van de markt met
zo'n 6 procent.
De Amerikaanse moeder
maatschappij Walt Disney,
die 49 procent van de aande
len Euro Disney bezit, houdt
het park tot en met 31 maart
overeind met een noodle-
ning. Is er na die tijd geen
schuldenakkoord bereikt,
dan bestaat de kans dat de
Euro Disney de deuren moet
sluiten. Er werken 10.000
i bij Euro Disney.
correspondent
De Brusselse politie heeft afge
lopen nacht zeker vijftig Turkse
jongeren tijdelijk opgepakt, na
dat die voor de tweede opeen
volgende nacht rellen en vecht
partijen uitlokten met groepen
Koerden. Ongeveer 500 Turkse
jongeren smeten bij winkels van
Koerden de ruiten in en de
monstreerden bij een Rijks
wachtkazerne. Ook werd een
molotovcocktail naar een wa
gen van de Rijkswacht gegooid.
De Belgische minister Tob
back (binnenlandse zaken)
heeft de rechtsradicale Turks-
nationalistische 'Grijze Wolven'
voor de rellen van zaterdag
nacht verantwoordelijk gesteld.
Volgens de Rijkswacht zouden
de vechtpartijen van afgelopen
nacht veel minder politiek geïn
spireerd zijn. De meeste arres
tanten waren vanochtend al
weer op vrije voeten gesteld.
Het ging merendeels om met
knuppels en messen gewapen
de Turkse jongeren, van wie de
jongsten ongeveer 12 jaar wa-
De ongeregeldheden in de
Brusselse gemeenten Sint-
Joost-ten-Node en Schaarbeek
begonnen zaterdagnacht na af
loop van een vierdaagse voet
tocht van 200 Koerden van
Bonn naar Brussel. Turkse om
wonenden ergerden zich aan de
Koerdische vlag die de aanhan
gers van de afscheidingsbewe
ging PKK voerden.
Bij daaropvolgende, uren du
rende vechtpartijen vielen meer
dan tien gewonden, en verricht
te de politie zeker acht arresta
ties. De Koerdische deelnemers
aan de 'mars van de vrijheid'
werden met behulp van Rijks
wacht-wagens geëvacueerd. Zij
willen hun voettocht vandaag
afsluiten met een demonstratie
voor het Europees parlement.
Een aantal Koerden ging gis
terochtend in hongerstaking om
zo een onderhoud af te dwin
gen met voorzitter Delors van
de Europese Commissie en met
een delegatie uit de Belgische
regering. De Belgische minister
Claes (buitenlandse zaken)
heeft de Koerden inmiddels een
gesprek toegezegd. De groep
Koerdische demonstranten
moet België waarschijnlijk mor
gen verlaten.
Weer bloedige
machtsstrijd
rond Kabul
Bij zware gevechten tussen
troepen van de Afghaanse presi
dent Burhanuddin Rabbani en
zijn tegenstanders, die vandaag
voor de derde achtereenvolgen
de dag rond de hoofdstad Kabul
woeden, zijn zeker 70 mensen
om het leven gekomen en raak
ten 700 mensen gewond.
De strijd heeft zich uitgebreid
naar de noordelijke provincies
van het land. Het zijn de bloed
igste gevechten sinds een half
jaar. Islamitische fundamenta
listen en ex-communisten on
der leiding van generaal
Dostum strijden samen tegen
het staatshoofd. Een voormalige
communistische generaal die
aan de zijde staat van Dostum,
heeft via de telefoon gezegd dat
er sprake is van een staatsgreep
tegen Rabbani.
Rabbani riep alle islamitische
groeperingen op hem te steu
nen en bestempelde de strijd als
„een nieuwe fase in de heilige
oorlog". Hij beschuldigde
Dostum ervan de gevechten te
hebben uitgelokt en beschreef
zijn strijd als een tegen commu
nistische bandieten.
Gevechtsvliegtuigen van de
president voerden een reeks
bombardementen uit op het
historische Bala-Hissar-fort, het
hoofdkwartier van generaal
Dostum ten zuiden van Kabul,
en op de wijk Tsjarasiab waar
de belangrijkste rivaal van Rab
bani, premier Hekmatyar ver
toeft.
De Hezb'i-islami partij van de
premier liet in Pakistan weten
dat alle tegenstanders van de
president tegen hem ten strijde
zijn getrokken. De coalitie heeft
zich volgens Hezb'i-islami
meester gemaakt van het minis
terie van defensie en het parle
mentsgebouw in de stad.
Generaal Dostums mannen
zouden evenwel op de luchtha
ven door presidentiële troepen
in het defensief gedreven zijn.
Tot dusver beheerste Dostum
het vliegveld. Weinig nauwkeu
rige artillerie-beschietingen
over en weer veroorzaakten veel
slachtoffers, voornamelijk onder
de burgerbevolking. Zeker 7.000
raketten werden afgevuurd op
de hoofdstad, drie ziekenhuizen
werden daarbij getroffen.
ACHTERGROND
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL CORRESPONDENT
De PLO stuurt woensdag een
vertegenwoordiger naar Am
man, in een poging een crisis
met Jordanië le voorkomen.
Farouk Khaddoumi, hoofd van
de politieke afdeling, moet pro
beren het met koning Hussein
eens te worden over de afron
ding van een akkoord over poli
tieke coördinatie. De koning
heeft PLO-leider Yasser Arafat
het afgelopen weekeinde ge
waarschuwd dat hij eenzijdig
een vredesverdrag met Israël zal
sluiten als de PLO niet snel ver
der onderhandelt. De vorst wil
ook dat Arafat ophoudt te spre
ken over een toekomstige fede
ratie van Palestina en Jordanië.
Jordanië heeft onlangs de im
port v'an landbouwprodukten
van de Westelijke Jordaanoever
stopgezet als een manier om
druk uit te oefenen. Hussein is
ook geïrriteerd geraakt door het
uitblijven van Arafats goedkeu
ring voor een economische
overeenkomst die Jordanië al
twee maanden geleden met de
Palestijnen heeft bereikt.
Het afgelopen weekeinde ontving men in Jeruzalem
twee faxen met wijzigingsvoorstellen van de PLO. De
eerste ging over nieuwe formuleringen, waarmee de
Israëlische regering zegt te kunnen leven. De tweede was
door voorzitter Arafat persoonlijk voorzien van
kanttekeningen. En Arafats kritiek gaf Rabin de indruk
'dat de PLO een streep heeft gehaald door alles wat in
Cairo is bereikt'.
De nieuwe eisen van Arafat hebben betrekking op het
beheer van de grensovergangen en de omvang van het
autonome gebied Jericho. De PLO-voorzitter wil dat er
een internationale troepenmacht met Amerikaanse
deelname en een Palestijnse politie-agent worden
gestationeerd op de bruggen over de Jordaan. Israël is
daar tegen omdat de aanwezigheid van de Palestijn zou
kunnen worden uitgelegd als een symbool van
Palestijnse soevereiniteit. Arafat wil ook dat de enclave
Jericho wordt uitgebreid tot aan de Jordaan in het
oosten en de Dode Zee in het zuiden.
Een geïrriteerde premier Jitschak Rabin vertelde zijn
kabinet gisteren dat de Palestijnen niet te vertrouwen
zijn als het gaat om mondelinge overeenkomsten. „Van
nu af aan staan we erop dat alles schriftelijk wordt
vastgelegd", zei hij. Het probleem is dat er verschil van
mening bestaat over het resultaat dat de Israëlisch-
Palestijnse stuurgroep in Egypte heeft geboekt.
Uit alles blijkt dat in Cairo verwarring troef was. De
belangrijkste onderhandelaars aan de Israëlische kant
minister van buitenlandse zaken Shimon Peres en aan
de Palestijnse Arafats medewerker Abu-Mazen
spraken elkaar een aantal malen onder vier ogen. Abu-
Israël wil niet verder onderhandelen met de PLO over
zelfbestuur in de Gazastrook en Jericho als Yasser
Arafat zich blijft verzetten tegen vorige week in Cairo
gemaakte afspraken. Premier Rabin heeft een nieuwe
ronde in het overleg over veiligheidsvraagstukken
voor onbepaalde tijd uitgesteld. De PLO ontkent dat
in Cairo bindende afspraken zijn gemaakt.
Mazen wordt in Israël wel aangeduid als 'de Palestijnse
Peres'.
Beide heren blijken telkens weer bereid een stap verder
te zetten op het vredespad d&n hun bazen. Ze kunnen
het daardoor goed met elkaar vinden, maar af en toe
raken ze uit het zicht van de hoofdmacht. De Israëlische
minister Sarid en PLO's Nabil Sha'ath waren ook als
onderhandelaars in Cairo. De Egyptische minister van
buitenlandse zaken, Amr Moussa, fungeerde als
stuwende kracht.
Tegen het einde van de onderhandelingen kregen lagere
goden in de stuurgroep opdracht het een en ander op
papier te zetten, op basis van het besprokene. Peres
vertelde het kabinet gisteren dat hij het verslag heeft
voorgelezen aan de Palestijnse onderhandelaars, die 'ja'
zouden hebben geknikt. Hij zei ook dat Abu-Mazen later
nog had bevestigd dat het een gezamenlijk document
De Palestijnse delegatieleden is daar niets van
bijgebleven. Zij kozen bewust voor vaagheid omdat ze
na elke onderhandelingsronde met Arafat te maken
krijgen. En de PLO-leider staat in het Midden-Oosten
bekend als iemand met een zwak geheugen als het gaat
om afspraken. Rabin zegt het niet hardop, maar zijn
irritatie geldt ook zijn eigen onderhandelaars. Voor de
faxen uit funis aankwamen moet hij van Peres en Sarid
de indruk hebben gekregen dat in de gesprekken met
Abu-Mazen en Sha'ath forse vooruitgang was geboekt.
Misschien is dat gebeurd ook de F.gyptenaren waren
na afloop redelijk optimistisch maar van wat
mondeling is toegezegd valt niets meer te reproduceren.
Sha'ath zei het afgelopen weekeinde dat de partijen in
Cairo nooit de bedoeling hebben gehad een akkoord te
bereiken en dat hij niet begrijpt waarom Israël nu „een
crisissfeer scheptDe enige documenten die zijn
opgesteld omschreef hij als ontwerpschetsen, bestemd
om Rabin en Arafat een indruk te geven van het
besprokene. „We zijn op het goede spoor", verklaarde
hij luchtig. „Er zijn nog wat meningsverschillen, maar
die kunnen in het verdere verloop van de
onderhandelingen wel worden opgelost." Wat de PIT)
betreft staat niets een bijeenkomst van de Taba-
commissie' in de weg.
De opbeurende woorden van Nabil Sha'ath ten spijt
meent men in Jeruzalem dat Arafat het overleg weer bij
'af wil laten beginnen. Hij zou zelfs wijzigingen willen
aanbrengen in de vier maanden geleden in Washington
getekende principe-verklaring. Daarom wil Israël
duidelijkheid voor het Taba-overleg kan worden hervat.
„We nemen rustig de tijd", zei Rabin gisteren, in de
veilige wetenschap dat Arafat zijn felbegeerde waren van
niemand anders kan kopen.
