Kunstminaars op de fiets
Summer Jazz '93: aandacht voor regionaal talent
Cultuur&Kunst
Eensgezindheid smoort
verfrissende openheid
Zestiende Uitmarkt
in een relaxte sfeer
Stedelijk Museum opent culturele
seizoen met Amerikaanse kunstenaars
3-DAAGSE SUPERKOOPJE
10 MAANDAG 30 AUGUSTUS 1993
Kunst te zien bij instellingen
regio Aquarellen en pastels van Frieda Wit zijn van 1 tot 30
september te zien in de openbare bibliotheek in Hillegom. Wit
schildert bloemen, landschappen en portretten. De openingstij
den van de bibliotheek zijn maandag, dinsdag, woensdag en
vrijdag van 13.30-17 uur, woensdagen vrijdag ook 19-20.30 uur,
dinsdag en zaterdag 10-12 uur. In het Leiderdorpse verpleeghuis
Leythenrode komt op 17 september een expositie van aquarel
len van Jos van Kuilenburg-van Pelt. De tentoonstelling duurt tot
29 oktober en is dagelijks van tien tot tien uur te zien.
Cartoons in Kunsthal Rotterdam
Rotterdam In de Kunsthal in Rotterdam is tot en met 3 oktober
de tentoonstelling „Grote lijnen en details" te zien. De tentoon
stelling geeft een overzicht van het werk van de Utrechtse car
toonist Jos Collignon. Collignon tekent sinds 1980 voor de Volks
krant. De tentoonstelling bestaat uit 40 karikaturen en cartoons
en een videopresentatie.
Ook uitgaansmakrt Rotterdam
Rotterdam Zaterdag 4 september vindt in Rotterdam de uit-
'aansmarkt plaats. Tijdens de uitgaansmarkt presenteren de
kunstinstellingen uit Rotterdam en omgeving zich op de infor
matiemarkt. Tevens wordt het museumpark in gebruik geno
men. Het museumpark met in de directe omgeving Museum
Boymans-van Beuningen, het Nederlands Architectuur Instituut,
de Kunsthal, het Hendrik Chabotmuseum, de villa Dijkzigt, het
Natuurmuseum en het Sophia Kinderziekenhuis, is een park
met een evenwicht tussen architectuur en natuur.
Zesde Metropolis-festival
Rotterdam In het Zuiderpark in Rotterdam is zondag 5 septem
ber voor de zesde keer het Metropolis-festival. Op het program
ma staan 17 bands uit Nederland en uit het buitenland, het kin
derparadijs KinderMetropolis en een festivalmarkt. De bands
spelen vooral veel gitaarmuziek en heavy metal, maar dit wordt
aangevuld met rap, dance en cross-over. Na het festival in het
park is de .After Metropolis Party" in Nighttown in Rotterdam.
Zelfportret Goya onderschept
chambéry De Franse douane heeft in het departement Savoye
drie Spanjaarden aangehouden, die een zelfportret van de be
roemde Spaanse schilder Francisco de Goya (1746-1828) bij zich
hadden. De Spanjaarden hadden het schilderij bij binnenkomst
in Frankrijk niet aangegeven. De waarde van het zelfportret
wordt geschat op drie miljoen gulden.
Debat aankoopbeleid Lakenhal
LEIDEN INGRID APPELS
over haar open houding.
Punt van discussie was het
gemeentelijk experiment om de
provinciale subsidie direct te la
ten besteden door De Lakenhal,
zonder tussenkomst van selec
tie-commissies. Ander punt was
het wel of niet concentreren op
'Leidse kunst'. Het laatste werd
door wethouder Koek in haar
openingswoord meteen gerela
tiveerd met de opmerking dat
'Leidse kunst' niet bestaat.
Noch volgens haarzelf, noch
volgens De Lakenhal.
Een panel, bestaande uit Abe
van der Werff (voorzitter), Ma
rijke Verhoef, Rianne Peeters,
Fred Wagemans en Kitty Zijl
mans, zette de discussie in. In
een persoonlijke presentatie
van de verschillende panelleden
bleek meteen een verrassende
eensgezindheid. De algehele te
neur was dat het aankoopbeleid
ook in de toekomst door De La
kenhal zelf moet worden be
paald. Dit bevordert een consis
tente visie (waar bij snel roule
rende commissies al gauw ver
snippering ontstaat), en een sti
mulerende werking op de pro-
duktie van Leidse kunstenaars.
Dit betekent niet per definitie
een vanzelfsprekend aankoop
accent op Leidse kunst. Vooral
Open Ateliers in Alphen
chef annemiek ruygrok. 071 -356472, plv -chef jan rijsdam. 071 -356473
Drommen stalen rossen
staan geparkeerd voor de
Alphense ateliers. Binnen
staan hun in vrijetijdskle-
ding gehulde bezitters zich
te vergapen aan de ten
toongestelde kunst. „Goh,
wat beeldig dat portretje.
Nog mooier dan een foto."
Waarop de kunstenares:
„En toch heb ik in geen
dertig jaar een penseel
meer vast gehouden. Ik
schilder pas weer sinds een
jaar."
ALPHEN AAN DEN RUN
•IRENE VAN BEVEREN
De gesprekken kabbelen voort,
En nieuwe fietsers druppelen
binnen. Want het 'kunst en
kunstenaars in het wild kijken'
gebeurde voornamelijk op de
fiets tijdens het 'Open Atelier'-
weekend in Alphen en omstre
ken. Voor de verandering was
het mooi weer. Dus ging men
op de pedalen via de cultuur-
hap-route.
Ruim 20 kunstenaars in de re
gio hadden de deuren voor be
zoekers opengezet, van wie 7 in
Alphen. Het kijkje in hun artis
tieke keuken varieerde van het
bekijken van beelden en schil
derijen tot demonstraties steen
drukken en weven.
Iets kneuterigs had het alle
maal wel. Textielkunstenares
Lon Blom bijvoorbeeld heeft
haar atelier thuis aan de Barn
steenstraat. Driehoog. Dus dat
is aanbellen. Ontvangen wor
den door de heer des huizes die
was aangesteld als een soort lift
boy zonder lift: gasten boven
brengen en vervolgens als een
haas terug als de deurbel een
nieuwe kunstminnaar meldt. En
terwijl je boven nog nadenkt
over deze slankmakende func
tie, geeft de volslanke weefster
al uitleg over haar imposante
weefgetouwen met pedalen en
andere ingewikkelde mechanie
ken.
Zo weet ik nu dat scheren
voor wevers niet een schaap be
treft, maar een speciale manier
van draadopbinden. En dat
Blom een ikat-techniek gebruikt
om impressionistische textiel-
schilderingen te maken. Bene
den gekomen mag ik een zelf-
geweven boekelegger uitzoe
ken.
Verderop in de Hoofstraat
huizen 5 kunstenaars in de
voormalige galerieruimte van
Hofman Van der Zee. Twee
van de vijf zijn aanwezig: Gerdy
Oskam en Marieke van Ameron.
Vrouwen dus, zoals de meeste
kunstenaars in Alphen lijken te
zijn. Volgens Van Ameron om
dat vrouwen minder ambitieus
zijn. „Mannen timmeren in de
grote steden aan de weg. Vrou
wen blijven achter in slaapste
den als Alphen."
De schilderes heeft middenin
haar atelier een schilderij met
een fel gekleurde haas tentoon
gesteld. Ook liggen er tekenin
gen. De gasten roezemoezen
zoals blijkbaar hoort in de ge
wijde vertrekken van de kunst.
Zachtjes klinkt het: „Beeldig" en
„Nou nee, dit vind ik minder"
of „Hoe zou het gemaakt zijn?"
Geduldig en vriendelijk volgt
uitleg.
Impulsaankopen zijn er niet
gedaan bij Van Ameron. Maar
ze is enthousiast over het laag
drempelige effect van de 'Open
Atelier'-dagen. Het heeft vol
gens haar ook de niet-reguliere
galeriebezoeker naar de kunst
gelokt. Beneden toont Oskam
haar tekeningen en beelden van
dieren en mensen. Toegankelij
ke kunst die veel bekijks en vra
gen krijgt. Een man wil weten
hoe de kunstenares een giraffe
heeft gemaakt. Aan de hand van
wasmodellen doceert de beeld
houwster over het hoe en wat
van de langnek, waarvoor ze
ook nog bij een dierenarts is ge
weest om de anatomie onder de
knie te krijgen. Het aanwezige
publiek is onder de indruk van
zoveel studie. En na nog wat
rond te hebben gekeken, gaat
men weer naar buiten. Op weg
naar het volgende atelier.
amsterdam
De zestiende Uitmarkt die het
weekeinde op het zonnige Leid
se- en Museumplein in Amster
dam werd gehouden, is in relax
te sfeer verlopen. Dat zei Arthur
van Schendel, directeur van het
Amsterdams Uitburo gisteren
tijdens een afsluitende perscon
ferentie. Naar schatting een half
miljoen mensen hebben een
bezoekje gebracht aan één van
de vele gratis voorstellingen.
Met de jaarlijkse Uitmarkt die
traditiegetrouw de opening
vormt van het culturele seizoen
in Nederland, worden potentië
le bezoekers het theater bin
nengelokt. Dat dat lukt leren de
cijfers. Uit onderzoek blijkt dat
de helft van de mensen die op
de Uitmarkt kennis heeft ge
maakt met een voorstelling, er
later in het seizoen ook daad
werkelijk naar toe gaat. De
voorproefjes - gratis presenta
ties - werken dus echt. Verder
blijkt uit het onderzoek dat on
geveer de helft van de bezoe
kers van buiten Amsterdam
komt.
De meeste bezoekers slente
ren maar wat schijnbaar doel
loos rond op het Uitmarktter
rein. Ze luisteren, bekijken een
foldertje en laten de markt over
zich heenkomen. Anderen gaan
bewust te werk en strepen met
de pen de voorstellingen aan
die ze absoluut willen zien.
Soms wordt dat haasten, zoals
de bezoeker in het Stedelijk
Museum bij het Museumplein,
die merkt dat zijn programma
voorschrijft dat hij over tien mi
nuten bij Jango Edwards op het
Leidseplein moet zijn. „Dat
wordt rennen", verzucht hij en
spurt weg.
In de theaterzalen van de
Stadsschouwburg, de Melkweg,
Bellevue, de Nieuwe de la Mar
en De Balie waren voorstellin
gen of discussies geprogram
meerd en stonden ondanks het
rflooie weer lange rijen.
Om de kwaliteit van de Uit
markt te garanderen werd voor
het hele terrein een uitventver
bod afgekondigd. Alleen de vas
te vergunninghouders - de ha-
ringkar, de ijscoman en de hot-
dogverkoper - mochten zaken
doen. Voorkomen werd daar
door dat de Uitmarkt tot een
dampend en vretend festijn
werd omgebouwd. De kunst- en
cultuuruitingen stonden ten
slotte voorop.
Opmerkelijk was de talkshow
van Rudi Fuchs, directeur van
het Stedelijk Museum. Hij ont
ving in de Nieuwe Vleugel van
zijn museum gasten uit de we
reld van de beeldende kunst, de
literatuur en de politiek. De
talkshow was een daverend suc
ces en volgens Arthur van
Schendel absoluut voor herha-,
ling vatbaar.
Een ander succesvol optreden
was van de dansgroep Djazzex,
zaterdagavond in de Stads
schouwburg. Na afloop ontvin
gen de dansers van minister
D'Ancona van wvc de CJP-Podi-
umprijs 1993. Het daaraan ver
bonden prijzengeld van vijfdui
zend gulden gaven zij door aan
het Aidsfonds.
Tegenslag was er ook. Zo kon
de bioscoopzaal in de onder
doorgang van het Rijksmuseum
zaterdag pas om 17.00 uur open
omdat de projector doorbrand
de. Toch kon het hele program
ma bestaande uit voorstukjes
van films uit het komend sei
zoen en korte speelfilms nog ge
heel worden afgewerkt.
Wagemans legde er de nadruk
op dat over enige tijd niet meer
geldt waar het werk vandaan
komt, of met welke gelden het is
betaald. Kwaliteit dient, naast
eenheid van collectie, als eerste
criterium te gelden. Een waar
schuwing kwam van Van der
Werff: we worden tegenwoordig
klaargestoomd om alles voor
zoete koek te slikken, en beslis
singen komen meer en meer
van één persoon. In dit geval
werd vertrouwen uitgesproken
in de huidige directrice, maar in
principe valt er veel te zeggen
voor stemrecht van beeldend
kunstenaars, omdat deze vaak
beter kunnen kijken dan niet-
kunstenaars. En deze
In de bijna volle zaal hing een
verwachtingsvolle stemming.
Voor het eerst in de Leidse ge
schiedenis zou in Stedelijk Mu
seum De Lakenhal een open
baar debat gehouden worden.
Dit om het aankoopbeleid mo
derne kunst van de afgelopen
jaren te verantwoorden, naast
de gebruikelijke presentatie in
de vorm van een tentoonstel
ling. De moedige keuze voor
een openbaar debat staat in één
lijn met de verfrissende Open
heid die de huidige directrice,
Jetteke Bolten, voorstaat. Dat zij
het debat onder het mom van
een 'plezierige zomeraangele-
genheid' opende zegt genoeg menging zou een gezonde, kri-
tische discussie vervolgens al
leen maar ten goede komen.
Het panel was het er ook over
eens dat er in de museale pre
sentatie geen 'Leidse afdeling'
mag ontstaan. Het mag echter
ook niet zo zijn dat het museum
in de eenheidsworst van vele
andere stedelijke musea valt,
met één Visch, één Armando,
één Appel. Waardoor alle mu
sea op elkaar lijken. Het muse
um moet een duidelijk gezicht
ontwikkelen (iets wat Bolten
ook voorstaat). Hoe, dat bleef in
het midden hangen. Het woord
was vervolgens aan het publiek.
Een pleidooi voor het uitdragen
van een 'Leids gezicht' veroor
zaakte enige commotie. Wilde
men niet juist af van het juk der
marginaliteit? Conclusie was
dat het wel degelijk interessant
zou kunnen zijn een plaats in te
ruimen voor - optimaal - Leids
werk. Aangezien dit in grote lij
nen ook de visie is van het mu
seum ontbrandde ook nu geen
felle discussie. Uit de nogal
matte sfeer sprak een onwen
nigheid met dit nieuwe debatfe
nomeen. Het is jammer dat er
geen duidelijker tegenstellingen
binnen het panel werden neer
gezet, wat een pittige discussie
had kunnen bevorderen.
recensie dick hermsen
Summer Jazz '93 Gezien: 28/8, Straatcir-
cuit: Kaiserstraat, Doezastraat, Rapenburg,
Boisotkade, Leiden.
Zaterdagmiddag, half vier. Het
is nog rustig op het 'circuit'. De
taps worden, aangesloten, de
glazen gespoeld en gestapeld.
Het rooster voor de saté wordt
ingevet, de saus bereid. De eer
ste bands doen hun sound
check om te controleren of het
geluid in orde is. Nog even de
bekkens verzetten. Een krakend
snoer wordt vervangen. „Her-
Halen we nou wel of niet de eer
ste chorus?" Ongemakkelijk be
wegen de muzikanten zich tus
sen de instrumenten. „Mag ik
even bellen want de gitarist had
er al lang moeten zijn." Een half
uur later beklimmen de bands
de diverse podia. De start van
de achtste editie van 'Summer
Jazz 1993' is een feit.
Over het niveau van de deel
nemende groepen hoeven de
bezoekers van het festival niet
te klagen. Internationale top
pers staan weliswaar niet op het
programma, maar voldoende
aandacht is er voor zowel lan
delijk als regionaal talent. Het
ontbreken van echte pu
bliekstrekkers is misschien wel
de charme van dit festival. Hier
mee houd je het publiek voort
durend gespreid over alle acts.
Bovendien is het sociale verkeer
voor velen net zo belangrijk als
de alom aanwezige muziek.
De zon glimlacht vriendelijk
tussen de wolken door wanneer
de de eerste akkoorden klinken.
Een handjevol echte liefhebbers
zoekt zijn plaats in de buurt van
de muziek. Ook zij weten dat je
nu nog rustig kunt genieten.
Vanavond is het weer dringen
geblazen. In een eerste omloop
langs het stratenparcours wordt
De Beets Brothers aan het werk tijdens Summerjazz '93: sfeertje en goede kwaliteit.
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
al direct duidelijk dat het begrip
'jazz' ruim geïnterpreteerd mag
worden. Later op de dag zal blij
ken dat jazz ook nog wel eens
met pop wordt verwisseld. Een
kniesoor die daarop let, want er
wordt goed gemusiceerd.
Voor de ware bluesfreaks is
vroeg in de middag het Pardoe-
za-podium gereserveerd. Hier
laat de 'Mc. Anthony's Biues-
gang' horen hoe dit soort mu
ziek moet klinken: eerlijk en
recht voor zijn raap. Evenals an
dere jaren is de dixieland weer
ruim vertegenwoordigd. Met
bands als 'The Willick Square
Jazz Band', 'The Harbour Jazz
Band' en de 'Del Prado Dixie
Stars' is de kwaliteit voor dit ge
nre gewaarborgd. Geja Griek
brengt met haar 'Teacher's
Band' enkele prachtige jazz-
standards opnieuw tot leven.
In de loop van de avond
wordt het drukker en drukker.
Rond elf uur is er bij de diverse
podia geen doorkomen meer
aan. De belangstelling voor de
bands is groot. Naast de muzi
kale kwaliteit, speelt de aange
name avondtemperatuur hierbij
een niet onbelangrijke rol. De
drank vloeit rijkelijk en de war
me snacks vinden gretig aftrek.
Boogie woogie is nog steeds
populair bij het publiek. 'Mr.
Boogie Woogie Firesweep
Blues Band' en de 'Rob Hoeke
Band', geen onbekenden op het
festival, laten wederom stevig
van zich horen. Het 'Oerkest'
trekt veel aandacht met muzi
kale bewerkingen van Prokofjev
tot Zappa, die gespeeld worden
op een rondvarende boot. Café
'De Tregter' kiest dit jaar voor
de meer eigentijdse jazz. 'Shoot
Again', sinds kort regelmatig op
televisie te bewonderen als be
geleidingsband van het Leidse
zangduo 'Indigo', zorgt voor vir
tuoos vertolkte fusionmuziek.
Karei Boehlee oogst, met een
voor deze gelegenheid samen
gestelde kwaliteitsband, terecht,
veel succes. Aansluitend vindt
nog een 'battle' plaats tussen
drie tenorgiganten: Ron van den
Bergen en Bob en Simon Rigter.
Rond twee uur 's nachts wor
den de taps afgesloten, de gla
zen die nog heel zijn nogmaals
gespoeld en gestapeld. De saté
was om twaalf uur al op, dus die
roosters zijn al lang weer
schoon. Maar pas bij de opko
mende zon hervindt de stad
haar rust.
AMSTERDAM ANP
I I Hifi Jll VAN MAANDAG T/M WOENSDAG OP O
Het Stedelijk Museum in Amsterdam opent het
culturele seizoen met twee tentoonstellingen van
Amerikaanse kunstenaars.
In drie zalen op de eerste verdieping zijn vanaf
28 augustus tot en met 10 oktober ongeveer der
tig schilderijen te zien van de in Los Angeles ge
boren John Wesley (1928). Van de veel jongere vi
deo-kunstenaar Gary Hill (1951) is op dezelfde
verdieping een overzichtstentoonstelling samen
gesteld. Het museum laat verspreid over zeven
zalen, negen video-installaties van. hem zien. De
videotentoonstelling is georganiseerd in samen
werking met het Musée National d'Art Moderne,
Centre George Pompidou.
Tijdens een bijeenkomst in het Stedelijk zei
museumdirecteur Rudi Fuchs dat Hills werk in
feite het vervolg vormt op Wesleys kunst, zij het
met andere middelen. Wesley is lange tijd be
schouwd als vertegenwoordiger van de pop-art.
Volgens Fuchs staat hij echter meer tussen de
pop-art en de minimal-art in. Zijn onderwerpen
zijn veelal humoristisch. Pop-artkunstenaars, als
Andy Warhol zochten hun onderwerpen in de al
ledaagse werkelijkheid van de wegwerp massa
cultuur.
Wesley is in Europa, aldus Fuchs. altijd een
beetje terzijde geschoven. Dat komt volgens hem
omdat wij Europeanen grote moeilijkheden heb
ben met humoristische kunst. Kunst is voor ons
pas echt als het ernstig en dramatisch is. zo luidt
Fuchs' verklaring. Wesley's werk was overigens
wel te zien op de Documenta in Kassei in 1972.
Op de laatste Documenta - vorig jaar - was de
video-kunstenaar Gary Hill present met de spec
taculaire installatie „Tall Ships". Dat werk is nu
ook in Amsterdam te zien. Veel Documenta-gan-
gers hebben die installatie in Kassei waarschijnlijk
niet gezien, gezien de lange rijen wachtenden.
„Tal! Ships" is uitgevoerd in een bijna geheel
verduisterde gang van zo'n 30 meter lang. Aan
weerszijden staan op de muur mensen geprojec
teerd. die naar je toe komen lopen, als je als be
zoeker passeert. Als de bezoeker doorloopt, trek
ken ook de video-personen zich terug. Het geheel
is spookachtig en fascinerencj.
Op de tentoonstellig is ook het werk „Beacon
(Two Versions of The Imaginary)" uit 1990 te
zien, dat het Stedelijk tijdens de tentoonstelling
Energieën in 1990 aankocht.
