Koelkast niet uitzetten
als je op vakantie gaat
Sint-Jan in de olie
Leven en wonen
m
.pilil
Paardestaart
tikje anders
Pen-spellen
Pencomputer nu werkelijkheid
Amsterdam heeft eerste
gezondheidswarenhuis
Nieuwe dessins
in kunstglas
DINSDAG 22 JUNI 1993
RtDACTit •HtNRitTTEV
TUIN
Een van de meest magische geneeskrachtige planten die in Neder
land te vinden zijn, is het Sint-Janskruid, in sommige streken ook
wel Johanneskruid genoemd. In het Latijn altijd dezelfde naam:
Hypericum perforatum.
Deze plant bloeit elk jaar weer rond de langste dag en dus ook rond
het feest van Sint-Jan op 24 juni. Daaraan heeft het de Nederlandse
naam te danken, al heeft men het in sommige streken ook wel over
wonderkruid. Terecht want Sint-Janskruid wordt op velerlei manier
in de kruidengeneeskunde en de homeopathie gebruikt. Maar dat
is hier mijn afdeling niet. Dus vandaag alleen over de bereiding van
de wonderlijk goed werkende Sint-Jansolie die ieder kan maken.
Eerst eens goed zoeken naar bloeiend Sint-Janskruid. Een flora of
een deskundige op het gebied van wilde planten kan het tekort aan
eigen kennis makkelijk aanvullen. De plant is makkelijk te herken
nen en een bewijs dat het om de goede gaat, vinden we bij de rode
vingers. We plukken voor de bereiding namelijk bloemen en knop
pen die op springen staan. Bij dat plukken krijgen we rode vingers
afkomstig van de etherische olie in de bloem.
We plukken een jampot vol bloemen en knoppen. Niet aandruk
ken, maar losjes vullen. Eenmaal thuis vullen we de jampot met
olie. Zelf gebruik ik altijd zonnebloemolie. Maar mijn illustrator, die
strenger is in de leer, houdt het op olijfolie.
Is de pot tot de nok vol met olie en steekt er geen enkel bloemetje
uit, dan gaat het deksel erop en wordt de jampot op een warme,
liefst zonnige plaats gezet. Na ruim een week is de olie vuurrood.
We zeven dan alles en als we nog wat bloemen weten te staan vul
len we deze rodq olie nog eens met bloemen. In dat geval wordt de
olie nog roder en werkzamer. Als we voldoende goede olie hebben
vullen we liefst donkere, glazen flesjes ermee.
We bewaren deze olie op een donkere koele plaats en gebruiken de
olie voor de huid die er prachtig op reageert. Zelfs kloven en be
schadigingen verdwijnen bij geregeld gebruik. Verder is deze olie
de meest ideale zonneolie voor hen die bruin willen worden. Sint-
Janskruid bevordert, zowel in- als uitwendig gebruikt, het bruinen
van de huid. De plant is 'fotofobisch'. Dus wel oppassen bij te snel
le verbranding.
Ook inwendig kan de olie goede diensten bewijzen bij depressie en
maag- en darmstoornissen. In dit geval tweemaal per dag een klein
theelepeltje. Er zijn géén schadelijke bijwerkingen bekend. Tot slot:
men mag wilde planten niet meer opsteken in de natuur, maar het
is niet verboden om zaad mee te nemen. Op een beetje schrale
grond gedijt de plant uitmuntend. Althans in mijn tuin komt hij
overal en nergens op. Tot mijn grote vreugde.
LEZERSVRAAG
Heel veel dank aan de heer F. G. M. NEDERKOORN UIT HAAR
LEM. Hij schrijft dat hij, sedert hij tijd heeft om te tuinieren, veel
gebruik maakt van Cocopeat, ofte wel gecomposteerde kokosvezel.
Het is een rul produkt met een neutrale (ik neem aan rond 6 a 7)
Ph, dus niet zo zuur als turf.
Deze Cocopeat houdt de grond los en vochtig, maar is vrijwel on
verteerbaar, net als turf en voegt dus géén voedingsstoffen toe aan
de grond. Cocopeat zou vanuit milieuoogpunt beter zijn dan turf,
omdat met turfsteken oude veengebieden aangetast worden.
Ik blijf evenwel met één vraag zitten: wordt bij de teelt van kokos
palmen al dan niet gebruik gemaakt van insekticiden en zo ja, blij
ven restanten ervan in Cocopeat? Indien er iemand onder de lezers
is, die dit raadsel weet op telossen houd ik me aanbevolen.
De Chaemomelis van MEVROUW STOFBERG-BIJTEL UIT HEEM
STEDE bloeit weinig en vooral onderaan. De vraag is moet die
Chaemomelis (welke?, er zijn er meerdere soorten) gesnoeid wor
den? Niet nodig, maar desgewenst mag men na de bloei de zij
scheuten op twee of drie knoppen insnoeien. De struik is nog jong
en zal bij goede zorg ongetwijfeld méér gaan bloeien.
Tweede vraag: wanneer moet ik laagbloeiende planten als zene-
groen, schildersverdriet en dergelijke opnemen en opnieuw plan
ten? Antwoord: de aller beste tijd is het voorjaar en dan liefst in een
periode dat het niet meer vriest. Gewoon alles opnemen, de mooi
ste planten er uitzoeken, nieuwe compost op de plaats en opnieuw
planten. Als het kan op een andere plaats.
Aangieten. Vooral niet vergeten.
Derde probleem; het lieflijke speenkruid dat een plaag aan het wor
den is. Hoeft niet, speenkruid werd door mij in mijn jonge jaren ge
bruikt als leverancier van popaardappeltjes; de kleine bolletjes die
onderaan de plant te vinden zijn en voor verspreiding zorgen. Ze
vormen zich niet alleen onder de grond, óók in de oksels van de
plant. Het zijn er dus een boel. Desondanks vormt speenkruid geen
probleem omdat het midzomer verdwijnt. Als men dan de plaatsen
waar het stond beplant met een groene of halfgroene grondbedek-
ker (dovenetels halfgroen maagdenpalm blijvend groen) is
het leed geleden. Maar gun een paar speenkruidjes de ruimte. Ide
aal voor vroege insekten op zoek naar honing en stuifmeel.
Veel dank aan F. J. M. SPAAN UIT HAARLEM voor de gebruiks
aanwijzing van de Triplochlamys multiflora. Mevrouw Stijger-Cre-
zée vroeg informatie over deze plant, maar ik kon deze informatie
niet vinden. F. Spaan wel. De oude naam voor deze plant is Pavo-
nia (waarom veranderen ze ook steeds namen?). Deze is familie
van de Malvaceae en bloeit de hele winter tot april indien de plant
op kamertemperatuur voor een licht oost-west venster komt te
staan. Eist veel luchtvochtigheid, maar mag verder niet te nat wor
den gehouden. In het voorjaar beginnen met bemesten en indien
de plant te sprietig wordt terugsnoeien.
Komt er bij u al tuinierend of wandelend in de natuur een vraag
op? Greet Buchner zal proberen voor u het antwoord te vinden.
De vraag kunt u opsturen naar Damiate Dagbladen, Postbus 507,
2003 AP Haarlem t.a.v. de redactie LEVEN EN WONEN.
Speciale kast voor bewaren groente en fruit
THEAWAMEllNK
De groente-fruitkast waarin de produkten zeker een week
'fris' blijven. foto pr
We zouden ons toch geen raad meer weten zonder koel
kast. Zeker als de zomer zoals dit jaar tot nu toe ook
weer aan de zeer warme kant is. Daarom hier enkele
weetjes-en tips om het warme jaargetijde zo koel moge
lijk door te komen. En dat geldt dan uiteraard vooral voor
de inhoud van de koel- en vriesruimte.
weer terug zijn. Vertrek je voor
een periode van hooguit drie
weken, laat hem dan liever ge
woon doorwerken. Een koelkast
die niet wordt geopend ver
bruikt heel weinig stroom. Door
het koelsysteem enkele weken
uit te schakelen loop je de kans
dat er in het systeem een sto
ring optreedt omdat het koel-
middei niet meer circuleert.
Wie voor enkele maanden
van huis gaat, doet er goed aan
de kast wél uit te schakelen.
Zorg er voor dat de deur open
blijft en niet dicht kan vallen.
(Een handdoek over de boven
kant van de deur hangen).
Wordt een koelkast uitgescha
keld en blijft de deur dicht, dan
ontstaan in het luchtdicht afge
sloten interieur schimmels en
hinderlijke geurtjes. En vooral
die luchtjes krijg je er bijna niet
meer uit.
Sommige mensen vragen zich
bij een hittegolf af of de tempe
ratuur in de koelkast dan wel op
peil blijft. Als je de deur niet
langer open laat staan dan strikt
noodzakelijk, zal dat zeker het
geval zijn. Een te koude stand
plaats voor koel- of vrieskast
kan juist veel eerder tot proble
men leiden. In het koelgedeelte
ligt de gewenste temperatuur
tussen 2 en 7 graden. Hoe kou
der de (bij)keuken is, des te lan
ger blijft het ook in de kast
koud. Dit betekent dat het ook
langer duurt eer de thermostaat
het signaal 'koelen' geeft. Bij
tweedeurskasten met één ther
mostaat voor zowel koel- als
vriesruimte kan dit, bij een tem
peratuur van beneden de 12
graden, tot gevolg hebben dat
deze in het vriesvak te hoog op
loopt. Bij warm weer zal er veel
eerder gekoeld worden.
Warm weer is natuurlijk iets
anders dan een door andere
oorzaken oververhit keukenkli
maat. Zet een koelkast daarom
nooit direct naast het fornuis of
een CV-radiator. Vooral het for
nuis kan voor overlast zorgen.
Een koelkast die niet te koud en
niet te warm staat werkt het
best en het meest efficiënt.
Liever doorwerken
Er zijn mensen die voordat ze
op vakantie gaan de koelkast-
/diepvriezer leeg maken en
hem dan uitschakelen tot ze
Koele snufjes
Tegenwoordig zijn er koelkas
ten met alle mogelijke frisse
snufjes te koop. Sommige luxu
euze kasten hebben in de deur
een of twee kraantjes waaruit
frisdranken kunnen worden
getapt die aan de binnenkant
van de deur koel staan opge
steld in speciale flessen of con
tainers. Er zijn ook kasten met
een ijsblokjes-automaat, even
eens toegankelijk via een vak
aan de buitenzijde in de deur.
De nieuwe series koelkasten
zijn uitgerust met een nul-gra
den-vak. waarin vers vlees, vis
en zacht fruit of kwetsbare
groente dagenlang vers blijven.
Helemaal nieuw is de
groente/fruitkast van Asdal
Gourmatics. In deze kast heerst
een traploos instelbare tempe
ratuur tussen de 3 en 14 graden.
Het bijzondere van deze kast is
dat niet alleen de temperatuur,
maar ook de relatieve lucht
vochtigheid naar wens kan wor
den ingesteld, tot een maxi
mum van 90 procent. Bij een
percentage van tussen de 80 en
90 procent blijven fruit en
groente veel langer vers dan in
een traditionele koelkast.
Glasdeur
Via twee diagonale openingen
in de achterzijde van de kast
wordt de lucht per etmaal twee
maal ververst, zodat nooit nare
luchtjes kunnen ontstaan. De
indeling kan naar wens met
draadroosters en/of -korven
worden uitgevoerd. Er is keuze
tussen een dichte deur en een
glasdeur (kun je zonder deze te
openen overzien hoe het met de
voorraad staat). In beide geval
len kan de deur naar keuze
links-, dan wel rechtsdraaiend
worderi gemonteerd. Deze
groente/fruitkast wordt be
schouwd als een aanvulling op
een reeds aanwezige koelkast.
Is er in de keuken geen plaats
voor, dan kan hij in bijkeuken,
kelder of garage worden onder
gebracht. Omdat groente en
fruit in deze kast veel langer
goed blijven, kun je volstaan
met het eens per week inkopen
van dergelijke produkten. De
kast is ook handig voor wie een
moestuin heeft. Direct invriezen
of weggeven van 'overproduk-
tie' van eigen bodem is niet
meer noodzakelijk.
Je hoeft geen haarkunstenaar
meer te zijn om van lang haar
iets aparts te maken. Zelfs dat
handige familielid kan 'met
pensioen', want er komen
steeds weer nieuwe slimme
hulpmiddeltjes om het zelf te
doen. Na de hair scroo is er nu
de ponytail twister, waarmee je
van je paardestaart iets bijzon
ders maakt.
Het is een plastic lus aan een
puntige steel. Die steel steek je
achter het elastiekje van de
paardestaart. Nu haal je de
staart door de lus en trek je het
apparaatje naar beneden, zodat
de staart door het haar wordt
getrokken. Verder trekken tot de
paardestaart onder het elastiek
je te zien is en de twister loslaat.
Paardestaart aantrekken om het
kapsel te verstevigen.
Dit is de eenvoudigste ma
nier. Hierna kun je de staart bij
voorbeeld vlechten; de vlecht
ligt dan mooi plat tegen het
hoofd. In het bijgeleverde boek
je nog vijf andere voorbeelden.
Prijs van het pakketje: twister,
handleiding elastiekjes, kam en
borstel, nog geen 18 gulden. In
sommige zaken is de twister
ook los te koop.
Meer informatie:' P. Groenen
dijk, Eindhoven tel. 040 -
46 15 25 of Van Tongeren Lei
den tel. 071 - 12 52 12.
MB heeft vier Pen-spellen: mi
ni-spelletjes die je opbergt in
een grote, dikke balpen waar
mee je ook nog kunt schrijven.
In de houder van de pen zit een
opgerold spelbord, in de dop
dobbelstenen, in de gleuven
vier gekleurde pionnen. Geko
zen kan worden uit Ski wed
strijd, Schatduiken, Ruimtege
vecht en Geheim agent. De
spelletjes zijn bedoeld voor
twee spelers. Prijs rond de 20
gulden.
Ombre
express
water
proof
Snikheet of vochtig,
een forse regenbui,
de Dior oogschaduw
ombre express (een
fijne crème) kan er
tegen. De donkere
kant van de applica
tor brengt de oog
schaduw gelijkmatig
aan, de lichte zijde
verdeelt het over het
oog. Moet de kleur
nog lichter: verder
met de vingers uit
werken. Er zijn zes
kleuren: helder vio
let; lichtblauw; zacht
groen; warm oranje;
goudbrons; en
paarsachtig roze.
Prijs: 49.
Trilwekkers. zaklampen met sirene, pannen met extra grip, moun
tainbike-rolstoelen, muggenbeet-uitzuigers, pillenvergruizers, anti-
allergische hoeslakens, thermisch vervormbare schoenen, ver
pleegbedden in huiselijke stijl. Alles, maar dan ook alles wat een
mens kan bedenken om, in geval van ziekte of handicap, het leven
praktisch te veraangenamen, is nu onder één dak te vinden.
Op 10 juni opende het eerste gezondheidswarenhuis in Neder
land zijn deuren, in de Amsterdarpse wijk Buitenveldert. De naam
is: Welzorg. Het nieuwe warenhuis, opgezet door de Nederlandse
AFC Holding NV, is gespecialiseerd in produkten en diensten op
het gebied van gezondheid, preventie en comfort.
Meer informatie: 020 - 54 81 200.
Eind deze maand is de Toshiba's Pencom
puter T100X te koop. Het is een apparaat
zonder toetsenbord en van een nieuwe ge
neratie. Hij is nog duur (ongeveer 10.000
gulden) en naar men verwacht speciaal ge
schikt voor mensen die formulieren en en
quêtes moeten invullen. In september ver
schijnt een Nederlandse versie; de eerste
kent alleen nog Engelse commando's.
Het scherm heeft het B5-formaat, net iets
kleiner dan een A4'tje. Toshiba heeft het
elektronische notebook zo gecreëerd dat
men het met één hand kan vasthouden, zo
dat de andere hand vrij is om te noteren.
Bij gebruikers denkt men aan mensen die
ter plekke gegevens willen vastleggen en
analyseren. Daarom is het beeldscherm te
gelijkertijd het opschrijfblok. Men kan aller
hande formulieren oproepen en op het
drukgevoelige'scherm gegevens met de pen
invullen. Het resultaat van de berekening
valt dan direct af te lezen.
Creditcards
De computer is uitgerust met een energie
zuinige 386-processor, die een snelheid van
33 MHz haalt. Het standaard 4 MB werkge
heugen kan worden uitgebreid tot 20 MB.
Een zeer kleine harde schijf is ingebouwd.
Hij kan 40 MB bevatten. Met creditcard-
achtige uitbreidingen, via de zogenoemde
PCMClA-standaard. kunnen vele soorten
extra geheugen, netwerkaansluitingen, een
(fax)modem of een minialuur harde schijf
aan de computer worden toegevoegd.
Een heel bijzondere toepassing van de
PCMCIA-kaarten is beveiliging. Twee grote
notebooks (modellen T4600 en T4600C met
De computer met het drukgevoelige scherm
waarop je met een pen kunt schrijven.
fotorcpo
kleur), zijn uitgerust met twee PCMCIA-slo-
ten. In een daarvan past de CryptCard, een
door de fabrikant samen met InfoSys ont
wikkelde creditcard. Via deze kaart worden
alle gegevens die naar de harddisk worden
gestuurd of er van gehaald versleuteld. Het
stelen van zo n machine en demonteren is
dus zinloos. Zonder kaart is de draagbare
computer waardeloos.
Daarnaast heeft het apparaat nog een
toegangsbeveiliging met codewoorden. Met
wachtwoorden kunnen vier verschillende
gebruikers en een systeem manager van de
machine gebruik maken. Elk kan dan zijn
eigen toepassingen ontsluiten, zonder daar
bij de gegevens van een ander te kunnen Ie
zen of wissen. Er zijn forse schijven van 200
of340 MB ingebouwd.
De meeste bad- en douchescheidingswan
den hebben een beglazing van acryl, ook
wel kunstglas genoemd. Na de flauw door
schijnende structuurdessins van de eerste
badwanden hebben we de glasheldere pa
nelen gekregen, maar de laatste jaren wor
den deze toch weer opgesmukt met een fi
gurering. waarbij de doorkijk meestal ge
handhaafd blijft.
Nieuw bij Koralle bad - en douchcwanden is
onder meer het speelse dessin Mare (zee),
waarin allerlei diepzeemotieven zijn ver
werkt, zoals vissen, schelpdieren, wieren en
dergelijke, compleet met luchtbellen.
Een ander nieuw dessin heeft de naam
Splash meegekregen en wekt op het eerste
gezicht de indruk alsof kinderen net een
enorm waterballet hebben gehouden en de
scheidingswand hebben ondergespetterd.
Koralle badwanden zijn te koop in een
groot aantal sanitairshowrooms.
Herrie over nieuw
parfum St Laurent
De wijnboeren uit de Champagne zijn boos
op couturier Yves Saint Laurent. Die had
namelijk de euvele moed zijn nieuwste par
fum Champagne te dopen. En dat zien de
wijnboeren helemaal niet als een eerbetoon
aan hun produkt, in tegendeel: „We willen
niet dat onze naam devalueert tot etiket
voor sigaretten, kant-en-klaar eten of lui
ers", was het commentaar van Mare Brug-
non, president van het Comité van Cham
pagne Wijnen. De champagne-makers zul
len daarom ook naar de rechter stappen.
Voor gevoelige tanden
Voor gevoelige tanden is er een nieuwe pas
ta op de mrftkt: Elmex Sensitive. De pasta
bevat een extra zacht polijstmiddel. dat het
harde tandglazuur glad houdt /onder het
tandbeen te slijten. De amin-fluoride vormt
tijdens het poetsen een beschermend laagje
over de tand, waardoor tandplak zich min
der gemakkelijk kan hechten
Poetscontrole-1
Onderzoek heeft aangetoond dat je met een
handtandenborstel zes minuten moet poet
sen om ongeveer 75 procent van de tand
plak te verwijderen, zegt Braun Nederland
BV. Met de traditionele elektrische tanden
borstel heb je daar rond de drie minuten
voor nodig, maar voor de Braun Plak (^on
trol D5 is twee minuten genoeg. Wie zich
aan de 'optimale poetstijd' wil houden, kan
de ingebouwde timer benutten: als die gaat
knipperen, is er genoeg gepoetst. De beste
methode om het gebit te reinigen is 'tand
voor tand en kies voor kies', aldus Braun
Poetscontrole-2
Jordan controleert het poetsen op een an
dere manjer: de steel van de tandenborstel
Magie verandert tijdens het poetsen van
kleur. Bij een temperatuur van ongeveer 25-
29 graden Celsius duurt dat ongeveer twee
minuten. Jordan: „Dit geeft een goede indi
catie of er lang genoeg gepoetst wordt.De
borstel is er in junior en senior en in de
kleuren rood, paars en blauw.
Gel-serie
Ellen Betrix heeft een complete verzor-
gingsserie op gelbasis op de markt ge
bracht. De serie bestaat uit zes produkten:
een verzorgende gel voor overdag, een in
tensieve gel voor de veeleisende huid, een
regenererende gel voor 's nachts, een
vochthoudende gel voor de bijzonder droge
huid. een zachte oogver/orgingsgel en een
'bronzer gel', die de huid een natuurlijke
tint geeft. De produkten bevatten geen par
fum, kleurstoffen, emulgatoren en vet In de
gehele serie is panthenol verwerkt, alle dag-
verzorgingspreparaten bevatten een UV-fil-
