'Nu kunnen we meepraten'
Cultuur Kunst
Rijksprentenkabinet eert verzamelaar Klaver
Bang On a Can: veel
muziek, geen 'big bang'
Restauratie Mondriaan-
huis naar hoogste punt
Eendagskunst aan Katwijks strand
Auke de Vries winnares Kinderjury
DINSDAG 22 JUNI 1993
Expositie
jubilerende
beeldhouwers
BAARN ANP
De Kring van Nederlandse
Beeldhouwers bestaat 75
jaar. Het jubileum wordt ge
vierd met een expositie in
het park en de Orangerie van
Kasteel Groeneveld in Baarn.
Er zijn - van 26 juni tot en
met 29 augustus - beelden te
zien van leden als An-
driessen. Braat. Chabot. Cou-
zijn. Grosman. Krop. Mendes
da Costa, Richters. Van Pal-
landtVisser. Wenkebach,
Bodenkamp en Van Spron-
sen.
De kring werd in 1918 op
gericht om „werkzaam te
zijn in het belang van de
beeldhouwkunst en harer
beoefenaren-' en houdt dat
nog steeds vol.
De kring was in de Tweede
Wereldoorlog actief in het
verzet en verschillende leden
hebben later oorlogsmonu
menten vervaardigd. Ook dit
aspect komt aan de orde tij
dens een aparte tentoonstel
ling over de geschiedenis van
de kring in de Orangerie.
Twee bands in
't Stathuys
LEIDEN
'Distract Vibes' en Barefoot
Rabbit' zijn de groepen die het
seizoen in 't Stathuys aan de
Breestraat komende zaterdag
afsluiten. Het centrum is zowel
vrijdag als zaterdag geopend.
Na een swingavond op vrijdag,
met dj Loode. wordt zaterdag
avond het seizoen definitief uit
geluid.
Anderhalf jaar geleden trok
'Barefoot Rabbit' zich terug bij
de I-eidse Vereniging van Pop
muzikanten. Daar werd het mu
zikale ei gelegd, dat inmiddels
voor de kenners geen onbeken
de meer is. De muziek is ver
want met die van 'The Toy fac
tory': strakke drums, funky bas.
gierende gitaren en agressieve
zang.
Distract Vibes' wijkt hier met
een mystieke bas, metal getint
slagwerk, een sprookjesachtige
dwarsfluit en een noisy psycho-
gitaar vanaf. De groep maakt
een geluid, gei'nspireerd op
liefde, agressie en romantiek.
De zaal is vrijdagavond om tien
uur open. zaterdag al om negen
uur.
Toverlei in selectie theatercircuit
leiderdorp» Het Leiderdorpse amateurgezelschap Toverlei is uit
gekozen om deel te nemen aan de selectiedagen van het Zuid
hollands Amateurtheater Circuit. Van de twee of drie voorstellin
gen die tijdens de selectie op 26 en 27 juni als beste uit de bus
komen wordt een programma gemaakt dat een toernee maakt
langs zeven Zuidhollandse theaters, waaronder het Alphense
Parktheater en het Leidse Microtheater Imperium. Toverlei
moet het met de produktie 'Beklim elke berg' opnemen tegen
zes andere theatergezelschappen.
Voorlopig laatste lunchconcert
leiden i let laatste lunchconcert, althans van seizoen 92/93.
klinkt donderdagmiddag in de K&O Kapelzaal. De uitvoerenden
zijn de klarinettist Toru Sakamoto, de cellist Tormad Dallen en
de forte-pianist Beni Araki. Van Ludwig van Beethoven voeren
zij de pianotrio's opus 11 en opus 38 uit. Aanvang: 12.45 uur.
Muzikaal festijn op boulevard
NOQRDwijKZes showkorpsen en drumfanfares uit het hele land
doen mee aan de Boulevard Taptoe parade die op 30 juni op de
Noordwijksc Koningin Wilhelminaboulevard wordt gehouden.
De showbands Excelsior uit Delft. Irene uit Ede en Jong-Holland
uit Zwijdrecht, het Trompetterkorps Rijnmondband uit Schie
dam. de Showbrassband Thalita uit Gaardingen en de IJmuider
Harmonie zullen vanaf acht uur 's avonds van zich doen horen.
Veertien Nederlandse en twee
wereldpremières. Dat was het
netto resultaat van de muziek-
marathon afgelopen weekeinde
in Paradiso. een imitatie van de
twaalf uur durende opening van
het Newvorkse Bang On A Can-
festival (BOAC). Deze muziek
manifestatie biedt sinds 1987
onderdak aan de jongste gene
ratie componisten die preten
tieloos pretenderen De Nieuwe
Muziek in pacht te hebben.
De componisten zijn opge
groeid met de rock van Led
Zeppelin in de ene en de zich
steeds herhalende muziek van
van Karlheinz Stockhausen in
de andere luidspreker. Zij laven
zich met hetzelfde gemak, aan
Pink Floyd en The Doors al§ aan
Phillip Glass en Arnold Schön-
berg. Zij benoemden Morton
Feldman. Frederic Rzewski,
Henryk Görecki en. verrassend,
Louis Andriessen tot 'vaderfigu
ren' van het festival. An-
driessens interpretatie van de
'minimal music' vond op Ame
rikaanse bodem direct een
warm onthaal. De jonge com
ponisten herkenden zijn eigen
zinnigheid, zoals ze ook het
unieke in Feldman herkenden.
Juist deze oorspronkelijkheid
ontbreekt in de werken van de
Amerikanen. De generatie aan
gevoerd door BOAC-organisato-
ren David Lang. Michael.Gor
don en Julia Wolfe leent ideeën,
akkoordcombinaties, klankkleu
ren en zelfs sferen, zonder er
iets wezenlijks mee te doen,
zonder te integreren. De nieuwe
notenschrijvers wakkeren
slechts het verlangen naar die
oude Pink Floyd-lp aan. Of zij
doen ons zelfs Phillip Glass lief
hebben na Gordons 'Industry'
voor cello.
Toch heeft deze uiting van de
Amerikaanse cultuur iets. De
authentieke sfeer die de in Pa
radiso aanwezige BOAC-organi-
satoren, -componisten en -mu
sici wisten op te roepen is in al
les ondogmatisch en straalt een
enorme artistieke onafhanke
lijkheid uit.
In dit klimaat zijn het de oude
rotten als Andriessen, Rzevvsky
of een immer weerbarstige Cor-
nelis de Bondt en lang en breed
overleden grootheden als Ives
en Schönberg die met kop en
schouders uitsteken boven de
overvloed aan nieuwe muziek.
Werken die zich op het trom
melvlies genesteld hebben, he
ten 'Three page sonata' (Ives)
en vooral 'Hout' (Andriessen),
met dank aan de fabelachtige
vertolking van de BOAC All
Stars. Met het Nederlands Bla
zers Ensemble stond deze club
tot na middernacht garant voor
musiceren op topniveau.
Ook zij konden niet verhullen
dat BOAC vooralsnog het karak
ter heeft van proeftuin en
kweekvijver. Lr wordt naar har
telust geëxperimenteerd, geïmi
teerd en gecomponeerd, de Big
Bang van De Nieuwe Muziek
blijft echter uit.
Jemey Kaagman voorzitter BV Pop af:
De BV Pop, de vakbond voor popmuzikanten, krijgt een
nieuw gezicht. Jerney Kaagman (45) neemt vandaag na
negen jaar afscheid als voorzitter van de belangenorgani
satie. In augustus wordt de benoeming van een opvolger
verwacht.
Kaagman, bekend als zangeres van de Nederlandse
popgroep Earth Fire, heeft het te druk met haar werk
voor het vorig jaar opgerichte Radio Noordzee Nationaal.
Verder vindt zij het hoog tijd dat een muzikant die vaker
optreedt, de belangen Van de musici gaat verdedigen.
,,Met Earth Fire heb ik per
jaar zo n 30 optredens. Dat is te
weinig om nog precies aan te
voelen wat de problemen zijn
waar muzikanten mee kam
pen," zegt de Haagse die op
haar zestiende al in de popbizz
verzeild raakte. Zij heeft de gita-
riste Andrea Steinmetz van The
Nasty Girls bij de bond voorge
dragen als haar opvolger.
Jerney Kaagman was in 1984
één van de ongeveer tien muzi
kanten die de BV (belangenver
eniging) Pop oprichtten. Een
vakbond voor muzikanten was
tot dan toe een ongekend feno
meen. Het selecte groepje musi
ci wilde namens de muzikanten
in Nederland een gesprekspart
ner vormen voor bij voorbeeld
de overheid, boekingskantoren
en plateqjriaatschappijen.
Op het moment dat een voor
zitter moest worden gekozen,
keek iedereen richting Jerney.
..Ik stond al in de schijnwerpers
en bij een dergelijke club is het
belangrijk om een bekend per
soon aan het roer te hebben,"
zegt ze.
Binnen de kortste tijd was de
Earth Fire-zangeres het boeg
beeld voor de BV. In de media
trad zij naar buiten als de
spreekbuis van musicerend Ne
derland. De taak van de BV Pop
was en is tweeledig: aan de ene
kant het opkomen voor in de
knel geraakte muzikanten, aan
de andere kant het mee-bepa-
len van het (pop)muziekbeleid
in Nederland. In 1984 woedde
bij voorbeeld al een kleine twin
tig jaar de discussie over het in
voeren van een „auteursrecht"
voor de uitvoerende muzikant.
In tegenstelling tot andere lan
den in Europa, kende Neder
land dat (samen met België)
niet.
Achterban
„Toen we met de BV Pop be
gonnen. werd daarover overleg
gevoerd door mensen die niet
zelf in de popmuziek werkzaam
waren. Een overleg dus zonder
degenen waar het om ging. Als
ik als Jerney Kaagman had aan
geklopt. had ik niks in te bren
gen gehad. Maar als voorzitter
van de BV Pop. met een achter
ban van honderen muzikanten
natuurlijk wel." zegt de zange
res.
De vakbond heeft op het be
leidsgebied haar nut bewezen:
begin juli wordt de Wet op de
naburige rechten van kracht.
Daarin is vastgelegd dat de mu
zikant recht heeft op een ver
goeding. telkens wanneer een
opname wordt uitgevoerd of
uitgezonden. Om dit admini
stratief te regelen is de SENA
(Stichting ter Exploitatie van
NAburige rechten) in het leven
geroepen. Verder zijn met de
organisatie voor auteursrechten
Buma/Stemra gesprekken
gaande over het administratieve
samenwerking. Hoe hoog de
vergoedingen voor de muzikan
ten worden, is nog niet bekend.
Een belangrijke impuls voor
het werk van de muzikanten-
bond was het opgaan in de
Kunstenbond FNV ongeveer
drie jaar geleden. Daarmee kre
gen Jerney en de haren in één
klap de beschikking over een
uitgebreide adminstratie en nog
veel belangrijker: een legertje
rechtsgeleerden.
„We hebben meteen ge
vraagd of de juristen voor ons
alle problemen waar popmuzi
kanten mee kampen konden
bekijken." zegt Jerney. „Zo zijn
onder meer standaardcontrac
ten geformuleerd voor muzi
kanten die met platenmaat
schappijen in zee gaan." Mede
door toedoen van de BV Pop
dienen boekingskantoren te
genwoordig een vergunning te
hebben om muzikanten te laten
optreden.
Hoewel er veel is bereikt door
de nu 350 leden tellende vak
bond. is het gemiddelde muzi
kantenleven niet al teveel beter
geworden. Nog steeds is het
Jemey Kaagman: „Er komen steeds meer bands maar het aantal plaatsen waar kan worden opgetreden neemt
niet toe." foto»anp
vechten geblazen om een plekje
in de business. „Er komen
steeds meer bands maar het
aantal plaatsen waar kan wor
den opgetreden neemt niet
toe." zegt lerney Kaagman.
„Dat betekent dat het vinden
van optredens steeds moeilijker
wordt. En juist dat is belangrijk
om als muzikant te groeien. Ie
moet contact hebben met het
publiek."
AMSTERDAM FRAN^OISE LEDEBOER
Op een tekening van de 17de-
eeuwer Cornelis Dusart ver
schoont een vrouw een jongetje
dat met opengesperde beentjes
op haar schoot ligt. Aan de uit
drukking vol afkeer op haar ge
zicht is te zien dat de zuigeling
een flinke stank verspreidt. Dit
kostelijke tafereeltje maakt deel
uit van de collectie met 130 ou
de tekeningen van de Amster
dammer Jacobus A. Klaver. Een
tentoonstelling in het
Rijksprentenkabinetkabinet is
nu een passend eerbewijs aan
een amateurverzamelaar die de
afgelopen 20 jaar veel verrassin
gen bijeenbracht.
„Verzamelaars worden gebo
ren, niet gemaakt, heb ik me
wel eens laten vertellen. Ik ge
loof dat daar veel waars in zit.
Net als in de bewering dat de
goede verzamelaar een soort
kunstenaar is die verzamelt wat
volledig bij hem past. In mijn
geval zijn dat tekeningen van
oude meesters. Ze horen bij
mijn karakter, mijn persoon",
vertelt de onlangs gepensio
neerde 65-jarige zakenman. De
selectie van 107 tekeningen uit
vooral de 17de eeuw getuigt van
een passie die zich uitsluitend
richtte op wat hij mooi vond.
Klaver heeft zijn blik gelukkig
niet laten verduisteren door
grote namen als Rembrandt en
Ruisdael. Hoofd Rijksprenten
kabinet Peter Schatborn wijst er
op dat het aanbod van belang
rijke oude tekeningen boven
dien steeds schaarser is gewor
den met als gevolg enorme
prijsstijgingen. Als Klaver zich
had willen beperken tot deze
neusjes van de zalm. was hij er
nooit in geslaagd zo n collectie
aantrekkelijke werken van be
kende en minder bekende
meesters bijeen te brengen.
Onbevangen
Schatborn prijst de „onbevan
gen blik" waarmee Klaver zijn
keuze maakte uit wat hij sim
pelweg aantrekkelijk of be
gerenswaardig vond. Hij vroeg
weliswaar geregeld deskundig
advies aan de medewerkers van
het Rijksprentenkabinet, maar
volgde tenslotte altijd het kom-
.pas van zijn eigen waardering
en voorkeur. Een aankoop was
soms gewoon een gelukkig toe
val. Het „Gezicht op Jisp" van
Abraham Rutgers dat op de om
slag van de catalogus staat, kon
Klaver in 1985 alleen bemachti
gen dankzij een sneeuwstorm.
Florence Het Uffizi museum in Florence is afgelo- werkt om de beschadigde kunstwerken weer toon-
pen weekeinde weer voor het publiek geopend. Het baar te maken. De bewaking in het museum staat
museum was drie weken geleden zwaar bescha- op scherp. foto ap
digd door een autobom. Met man en macht is ge-
In de veilingzaal van Sotheby's
in New York waren daardoor
veel minder potentiële kopers
dan gewoonlijk aanwezig.
Een van de opvallend mooie
tekeningen van bekende mees
ters is een vrouwenhoofd van
Hendrick Goltzius. Met de pen
bootste Goltzius het fijne lijnen
spel van een kopergravure na.
Het resultaat was een heel pre
cieze afbeelding van een mooie
jonge vrouw met fraai gecon
strueerde haarwrong. Rem
brandt's collega Jan Lievens is
aanwezig met een lief portretje
van een oude vrouw in rood en
zwart krijt. Frans van Mieris de
Oude verrast met zijn aandoen
lijke tekening „De droeve tij
ding". Een dienstbode kijkt
handenwringend naar haar in
katzwijm gevallen meesteres.
Gerbrand van den Eeckhout
is een van de minder bekende
kunstenaars in de collectie-Kla
ver. maar zijn weergave van een
slapend meisje in een lange jurk
met 17de-eeuws kapje is zeer
geslaagd. Eveneens verrassend
is de bijdrage van de enige
vrouwelijke kunstenaar. De
Friezin Margareta de Heer had
een voorkeur voor de weergave
van scharrelend pluimvee in
idyllische landelijke sferen.
Dat Klaver ook haar selecteer
de. is typerend voor zijn origi
nele en frisse benadering.
„De verzameling Jacobus A.
Klaver" in het Rijksmuseum
(Stadhouderskade 42 Amster
dam) is te zien tot en met 25
juli. De openingstijden van het
museum zijn van dinsdag tot
en met zaterdag van 10.00 tot
17.00 uur, op zon- en feestda
gen.
AMERSFOORT ANP
De restauratie van het Mondri-
aanhuis, gevestigd in het
Amersfoortse pand waar de be
roemde schilder (1872-1944)
werd geboren, zal in november
helemaal klaar zijn. Vrijdag al
wordt het hoogste punt van de
verbouwing bereikt. Het Mon-
driaanhuis krijgt een belangrijke
functie in het Mondriaanjaar
(19'94), dat verder onder meer
wordt gemarkeerd met een ten
toonstelling in het Haags Ge
meentemuseum.
Het Mondriaanhuis en een
erbij getrokken schoolgebouw
gaqn functioneren als expositie
ruimte (met als voornaamste
onderwerp de ontwikkeling van
de kunstenaar Mondriaan) en
documentatiecentrum (dat
reeds voor het publiek geopend
is).
Het documentatiecentrum
bestaat uit een databank en de
verzameling van de Stichting
Mondriaanhuis: zo n 4000 boe
ken. tijdschriften', catalogi, re
censies, brieven, foto's, affiches,
videofilms, cassettes en ma
quettes. Het bijeen brengen
daarvan is een nog steeds lo
pend proces.
Niet alleen Mondriaan zal
aandacht krijgen in het huis,
ook worden een beeld en werk
van tijdgenoten getoond. Het
geboortehuis van Mondriaan
werd enkele jaren geleden aan
gekocht dooi de Vriendenkring
Mondriaan. De restauratie kost
in totaal twee miljoen gulden,
waarvan driekwart uit subsidies
werd bekostigd. Vijf ton is door
de vrienden bijeen gebracht. De
financiering voor de inrichting
en andere materialen js nog niet
rond.
katwuk Een niet alledaags tafereel was gisteren
aan het Katwijkse strand te zien. Bij de Watering
werd onder de titel 'Grens-Gestalte' een kunstma
nifestatie door twaalf (beeldende) kunstenaars uit
de regio gehouden. Met behulp van een flink aantal
vrijwilligers richtten zij daar fasegewijs een kunst
werk op. dat tegen zonsondergang weer werd afge
broken. Begeleid dooreen gelegenheidsensemble
ontstond zó een eendagskunstwerk. opgebouwd
uit natuurlijke materialen als bamboe en wilgete
nen. Niet elke strandgast kon evenveel waardering
voor dit evenement opbrengen, al was bij de mees
ten de reactie: „Ze doen maar wat ze niet laten
kunnen, mij zitten ze niet in de weg."
In het project werden grenzen tussen land en zee,
lente en zomer, dag en nacht, licht en donker in een
steeds wisselende gestalte duidelijk. De veelzijdige
toepassingen van het begrip grens vormden de
aanleiding voor dit totaalwerkstuk, dat mede dank
zij een subsidie van de provincie Zuid-Holland tot
stand kwam.
foto hfnk bouwman
AMSTERDAM
twee van de drie leeftijdscategoriee"n gooide
'Blauwe plekken' van de schrijfster Auke de Vries 'Blauwe plekken' de hoogste ogen. In de jongste
is door ruim 27.000 kinderen uitverkoren tot het categorie (6 tot 10 jaar) ging de voorkeur naar De
mooiste kinderboek dat in 1992 is verschenen. In Minprins' van de auteur RoaJd Dahl.
