BA 'Levensbeëindiging zonder verzoek soms verdedigbaar' Kerk Samenleving 'Als pastoor leg ik niets op: ik probeer deurtjes open te zetten' Invloeden op onweer DONDERDAG 13 ME11993 Egypte De Egyptische autoriteiten hebben drie Amerikanen en een Nieuwzeelander vrijge laten die in maart waren gearresteerd op verdenking van pogingen moslims tot het christendom te beke ren. Dat heeft de advocaat Majida Rachwan meege deeld. De drie Amerikanen zijn maandag naar Cyprus vertrokken. De Nieuwzee lander is nog in Egypte, maar wil spoedig het land verlaten. Volgens Rachwan heeft president Hosni Mu barak, kennelijk pnder druk van de Verenigde Staten, zijn belangrijkste bondge noot, vorige week bevel ge geven tot vrijlating van de vier. De christenen, mede werkers van een Ameri kaans bedrijf, hebben ge zegd toegewijde christenen te zijn en met groepen moslims te hebben gedis cussieerd over godsdiensti ge zaken. De moslims in Egypte, ongeveer 90 pro cent van de bevolking, is het bij wet verboden zich te bekeren tot het christen dom of een andere gods dienst. Bevrijdingstheoloog De 'vader van de bevrij dingstheologie', Gustavo Gutierrez, is door president Francois Mitterrand van Frankrijk benoemd tot lid van het Legioen van Eer. De president onderscheidde de Peruaanse theoloog voor de 'voorbeeldige' wijze waarop hij zijn geloof verbindt met strijd legen uitbuiting, machtsmisbruik, armoeae en nood. Gutierrez (64) leg de met zijn in 1971 gepubli ceerde boek 'Theologie van de bevrijding' de grondsla gen voor de bevrijdings theologie. Deze theologie borduurt voort op de keuze voor de armen, waarmee de Latijnsamerikaanse bis schoppen in 1968 instem den. Antisemitisme Het antisemitisme betekent op dit moment geen be dreiging voor de Duitse sa menleving. Dat kan echter snel veranderen als opinie leiders, politieke partijen, media, maatschappelijke organisaties en de kerken hun ondubbelzinnige ver oordeling van het antisemi tisme opgeven, zei de voor zitter van de Evangelische Kerk in Duitsland (EKD), bisschop Klaus Engelhardt, gisteren bij een ontmoeting met vertegenwoordigers van Amerikaanse joodse or ganisaties. Engelhardt on derstreepte dat de kerken elke vorm van antisemitis me te vuur en te zwaard moeten bestrijden. Stasi-archieven Het Vaticaan wil van de ar chieven van de Stasi, de staatsveiligheidsdienst in de vroegere DDR, en van atidere geheime diensten in het voormalige Oostblok gebruik maken in zalig- en heillgvorklaringsprocessen. Dat is gisteren in kringen van de Vaticaanse Congre gatie voor de Zalig- en Hei ligverklaringen gezegd. Met behulp van de archieven hoopt de Congregatie beter te kunnen bepalen of ie mand voor een verheffing tot de eer der altaren in aanmerking komt. Het Vati caan hoopt vooral meer te weten te komen over de processen die in de com- 'luimtisehe tijd tegen ker kelijke leiders zijn gevoerd. BUITENLAND KORT Prof dr. H.M. Kuitert buigt zich in nieuw boek over 'het bittere lijden De ethicus en theoloog prof. dr. H.M. Kuitert vindt het in bepaalde situaties verdedigbaar dat een arts het leven van een patiënt beëindigt zonder dat deze daar uitdruk kelijk om heeft gevraagd. Een arts heeft het recht in noodgevallen het principe 'nooit levens zonder verzoek daartoe beëindigen' los te laten om daarmee de barm hartigheid te redden, schrijft Kuitert in zijn boek 'Mag er een einde komen aan het bittere einde?'. KAMPEN «ANP Kuitert, emeritus-hoogleraar aan de Vrije Universiteit, keerde zich in 1981 in zijn boek 'Een gewenste dood: euthanasie als moreel en godsdienstig pro bleem' tegen de onvoorwaarde lijke afwijzing van actieve eu thanasie waaraan onder meer de Rooms-Katholieke Kerk en behoudende gereformeerde kerken nog altijd vasthouden. Hij wilde een herziene, vierde druk van dit boek publiceren, maar zag na enige tijd de on mogelijkheid daarvan in. Kuitert heeft daarom een geheel nieuw boek geschreven, waarin hij in gaat op de geneeskundige, godsdienstige en maatschappe lijke aspecten van 'levensbeëin digingen euthanasie'. De ethicus en theoloog is in de loop der jaren beter gaan in zien dat levensbeëindiging op verzoek niet kan worden geïso leerd van euthanasie zonder verzoek. Bovendien heeft hij meer oog gekregen voor de pro blemen die artsen met het toe passen van euthanasie hebben. Maar voor hem blijft staan dat levensbeëindiging met of zonder verzoek thuishoort in de context van de zorg die een arts heeft voor een patiënt die zich aan hem heeft toevertrouwd. Hij blijft er daarom tegen dat euthanasie in het Wetboek van Strafrecht blijft staan. De offi cier van justitie kan niet voor dokter spelen en de dokter moet zich niet laten leiden door 'wat zou de officier ervan zeg gen', meent Kuitert. Minister Hirsch Ballin van justitie had vorige week kritiek op deze gedachtegang. Het gaat bij euthanasie niet om hande lingen op medische indicatie, zei hij bij het in ontvangst ne men van een brochure van de Unie Katholieke Bonden van Ouderen. REDACTIE DICK VAN DER PLAS. 071 -161 'Minder haat in Kroatië' LEIDSCHENDAM ANP „Kroatië zit niet zo vol haat als we gedacht hadden", constateert secretaris ds. E. van Straten van de Algeme ne Doopsgezinde Sociëteit (ADS) na afloop van een vierdaags bezoek aan dit gebied. Veel mensen zien volgens hem wel degelijk mogelijkheden voor een vreedzaam samenleven van verschillende bevolkings groepen. Een kleine delegatie doopsgezinden sprak de af gelopen week met een aan tal mensen in Kroatië 'die hun nek uitsteken tegen de heersende stroom in'. Ais 'historische vredeskerk' voelde de delegatie zich ge roepen deze mensen te la ten weten dat de doopsge zinden met hen meeleven. DE EIOEPING Wat beweegt iemand om te kiezen voor een loopbaan in dienst van de kerk? De huidige pastoor J.J. (Jan Jetse) Bol (50) van de Herensingelparochie in Leiden werd in zijn tienerjaren vooral geïntrigeerd door de uitstraling van het Klein-Seminarie van de Missionarissen van het Heilig Hart in Driehuis, waar hij als mulo-leerling dagelijks langs fietste. „Daar wil ik ook heen", flitste het door zijn hoofd als hij de 200 jongens rond de gebouwen met elkaar zag optrekken. Langer dan een jaar heeft zijn schoolloopbaan op de mulo dan ook niet geduurd. Bol werkte jarenlang als jongerenpastor - in Scheveningen, Rijswijk en Leiden - voordat hij begin dit jaar tot 'herdert van de Herensingelparochie werd benoemd. Hij is verder actief binnen de Vereniging voor Pastoraal Werkenden in het bisdom Rotterdam. LEIDEN DICK VAN DER PLAS Als priester heb ik nog de klas sieke opleiding vanaf het Klein- -Seminarie gevolgd en tegelij kertijd ook volop de veranderin gen in de jaren zestig meege maakt. Dat beschouw ik als een voordeel. Zelf heb ik er altijd flink aan getrokken om de be weging in de kerk te houden. Maar ik kan dankzij mijn ach tergrond ook meevoelen met de mensen die het oude koesteren. Dat is toch ook een deel van mijn leven. Er zijn wel momenten ge weest waarop ik heb gedacht 'Wat doe ik nog eigenlijk in die kerk?' Maar dan ben je toch nog teveel van de oude stempel om eruit te stappen. Het gaat in fei te ook niet om de kerk, het gaat om de mensen die je wilt hel pen om naar het evangelie te groeien. Maar dat moet dan ge beuren van waar die mensen staan. Je moet aanvoelen wat hen beweegt, hoe zij hun geloof beleven. En daar dan op aan sluiten. Als pastoor heb je na tuurlijk wel een eigen inbreng, maar ik voel er niets voor om dingen op te leggen. Het is be langrijker dat je er in slaagt 'wat deurtjes open te zetten'. Natuurlijk probeer ik zelf ook wel wat te veranderen. De He rensingelkerk is bijvoorbeeld idioot groot voor het huidige aantal bezoekers. Er zijn zo n 1000 zitplaatsen, maar als er in e in totaal worden pewiid. Dat werd min- nrnhlemen met zich mpphrarht. In de i een heel weekeinde in totaal 250 bezet zijn, heb je het wel gehad. Alleen bij gelegenheids diensten zit het vol. Nu zijn die cijfers op zich niet belangrijk. Het gaat er tenslotte om wat je in een kerk kunt beleven en dat zit niet in aantallen. Het oogt al leen niet als er her en der ver spreid wat mensen in de kerk zitten. Wat ik zou willen is dat de mensen elkaar tijdens de diensten meer zouden opzoe ken. Dan kun je de kerk heel kunstmatig kleiner maken door ergens een touw te spannen, maar daar voel ik niets voor. Het kost tijd om mensen zelf te laten beseffen dat onze relatie met God ook te maken heeft met hoe we ten opzichte van el kaar staan. Tijdens de eerste jaren van mijn opleiding was het voor mij behoorlijk vanzelfsprekend dat ik uiteindelijk tot priester zou worden gewijd. Dat werd min der toen ik de gelegenheid kreeg om de theorie af te wisse len met het werk in de praktijk. Ook dat had te maken met het feit dat de kerk zich steeds meer op de samenleving oriënteerde en er ook voor ons studenten steeds grotere vrijheden kwa men. Je was steeds op zoek naar waar je grenzen lagen. Ik was in die tijd actief in de Vredesbewe ging en mijn hart ging vooral ook uit naar het jongerenwerk. Na de afronding van mijn stu die heb ik in 1971 bewust geko zen voor een baan als jongeren pastor, zonder tot priester te zijn gewijd. Ik had dus in feite de positie van pastoraal werker. De wijding sloot ik op termijn niet uit, maar ik hoefde niet zo nodig. Pas toen er enkele jaren later echt een gebrek aan pries ters kwam en dat in de parochie waar ik in Scheveningen werkte problemen met zich meebracht, heb ik die stap toch gezet. Dat signaal vanuit de parochie heb ik voor mezelf vertaald met het begrip 'de gemeente roept me'. Aan mijn wijding ging een ge sprek vooraf met de toenmalige bisschop Simonis van Rotter dam, die weinig snapte van waar ik met de jongeren mee bezig was. Zo vond hij het ui terst vreemd dat ik het niet als mijn hoofddoel zag om de jeugd weer in de kerk te krijgen. Vind je het belangrijk om elke dag de mis op te dragen, ook als er niemand is?, vroeg hij me on der meer. Nou, dat vond ik on zin. En ga je nog weieens biech ten?, wilde hij verder weten. Nee, dat deed ik niet. Dat werk te in de praktijk ook allang niet meer. Uiteindelijk heeft Simo nis mij toch gewijd, in 1976, in de parochiekerk in Schevenin gen. In de periode rond mijn wij ding dacht ik al: er komt nie mand meer bij. Die ontwikke ling tekende zich al af in de ja ren zestig, toen steeds meer jongens tijdens de opleiding af haakten. We moeten het werk inmiddels doen met een kwart van de mensen die in de jaren zestig beschikbaar waren. Dat heeft ingrijpende gevolgen. Zo moet je je voortdurend afvra gen: wat kan ik wel en wat kan ik niet doen? Wat ik niet wil is 100 procent van mijn tijd in een kerkgebouw zijn. Dan denk ik weieens: moeten we wel zoveel kerken en vieringen hebben? Er wordt nog veel te veel gedacht dat je pas wat met je geloof doet als er een priester bij is. Veel be ter is het te leren hoe we geza menlijk het geloof beleven en hoe we samen gestalte geven aan het begrip 'kerk zijn'." HET WEER ROB GROENLAND Een opvallend veel gestelde vraag aan mij is welke invloed de rivieren op onweersbuien hebben. Het valt me op dat vrijwel alle vraagstellers wel ouders of ooms hebben die stellig beweren dat buien bij de oe vers van een rivier blijven hangen. Een duidelijk antwoord hierop ge ven is lang niet altijd even makke lijk omdat onweerssituaties in veel verschillende vormen kunnen op treden. Als we te maken hebben met snel trekkende onweersbuien in een krachtige bovenluchtstro ming, kunnen we stellen dat de in vloed van rivieren of meren nihil is. Echter, als we te maken hebben met vrijwel geen stroming in de at mosfeer, waardoor de buien zich lokaal ontwikkelen en soms geheel boven één plaats uitregenen, heb ben watergebieden wel degelijk in vloed. In het voorjaar en het zomer seizoen is het land overdag warmer dan het water van meren of plas sen. En dan zie je dat buien bij weinig stroming in de atmosfeer een voorkeurspositie opzoeken, na melijk daar waar de luchtbellen het sterkst door de ondergrond worden opgewarmd. In onze regio is het Rijnmondge bied, metal zijn industrie, een plaats waarboven onweersbuien zich lokaal het eerst kunnen ont wikkelen. De Biesbosch vormt dan weer een relatief koele plaats, die onweersbuien mijden. Het kan bij de zich traag voortbewegende bui en voorkomen dat een zogenaamd halt wordt gemaakt vlak voor een maar dat de bui aan de rivierzijde sterk aan activiteit inboet. Voor de waarnemer aan de grond lijkt het dan alsof de bui tot stilstand komt. Ook een veel gemaakte opmerking is dat buien terugkomen. Wat hier gebeurt is dat wegtrekkende buien aan hun achterzijde verder aan groeien, waardoor het vanaf de grond lijkt alsof de bui terugkomt. Gisteren overdag trok er een on weerslaagje over het zuidoosten van ons land naar het noordoosten. Onder invloed van deze trekrich ting draaide langs de hele kust de wind naar het noorden, waardoor het vlak aan het strand tot onder de 20 graden afkoelde. Landinwaarts werd het in de steden nog 24-25 graden. Boven het verre binnen land verschenen er in de namiddag flinke stapelwolken die daar tot on weersbuien uitgroeiden. Boven de Noordzee kwam tegelijkertijd een groot mistgebied naar het zuiden zakken. Dit mistgebied arriveerde in de loop van de avond als een laag stratus voor onze kust. Van daag en de komende dagen bevin den we ons in een gebied met wei nig stroming met nogal wat bewol king en overdag gematigde tempe raturen van 14-16 graden. HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig toten met vrijdag. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Tamelijk koud en wissel vallig weer. In Zuid-Enge- land vandaag eerst nog opklaringen, overigens veel bewolking en perio den met regen. Maxima van 8 graden in Schotland tot 15 graden in het zui den van Engeland. België en Luxemburg: Af en toe zon en enkele buien, vandaag mogelijk met onweer. Maxima on- Af en toe z morgen vooral in het wes ten. Middagtemperatuur langs de Kanaalkust onge veer 14, landinwaarts 16 tot 19 graden. Portugal en Madeira: Portugal: Veranderlijk bewolkt e vandaag enkele buien, mogelijk met on weer. Middagtemperatuur ongeveer 19 graden, in het noorden rond 15 graden. Madeira: vandaag perioden met zon en droog. Morgen wolkenvelden en een en kele bui. Middagtemperatuur ongeveer 20 graden. Spanje en de Canarische Eilanden: Spanje: Veranderlijk bewolkt en vooral vandaag een enkele regen- of onweers bui. Langs de oostelijke en zuidelijke costa's perioden met zon en waarschijn lijk droog. Maximumtemperatuur tussen 20 en 25 graden, maar in het noordwes ten rond 17 graden. Canarische Eilan den: Perioden met zon en droog. Mid dagtemperatuur 22 tot 25 graden. Marokko en Tunesië: Marokko: Perioden met zon en in het noorden kans op een bui. Maximumtem peratuur aan zee 21 tot 26 graden. Tu- gen geleidelijk perioden met z een enkele bui. Warm met maxima aan zee tussen 25 en 30 graden, landin waarts nog enkele graden hoger. Zuid-Frankrijk: Af en toe zon maar ook een enkele re gen- of onweersbui. Morgen maar nog steeds kans op een ma van 18 graden aan de w« 23 graden aan de Riviëra. Mallorca enlbiza: Veranderlijk bewolkt gen- of onweersbui. Morgen zon. Maxima ongeveer 19 graden. Italië, Corsica en Sardinië: Veranderlijk bewolkt en van tijd tot tijd een regen- of onweersbui. Maxima onge veer 21 graden. Griekenlanden Kreta: Perioden met zon en kans op een bui. Op Kreta en op de eilanden in de Egeïsche Zee op de meeste plaatsen droog. Maxima tussen 22 en 27 graden. Neerslagkans Minimumtemp. Middagtemp. VRIJDAG 14 MEM 993 Zon- en maanstanden Zon op 05.45 Zon onder 21.22 Maan op 02.44 Maan onder 14.02 Waterstanden Katwijk Hoogwater 10.28en 22.57 Laag water 5.26 en 18.31 Weerrapporten 12 mei 20 ui Maxi- Rotterdam onbew. Maastricht zwaar öew. zw3 Barcelona halfbew Brussel Cyprus 22 12 2 27 14 0.4 21 13 0 HEINZ pus jij wiue taakt ffakkev met&oatter aafs -z£l0&jz£fjc> sa km el EA/OMDE TAAJpT EXTRA LC/CAST/& T£MAAcEfU AiEB ERfUOS ££H HEEL FHK &/ST LXCRHE&J CELAAN Turkije en Cyprus: Perioden met zon en waarschijnlijk droog. Middagtemperatuur tussen 20 en 25 graden. Duitsland: Perioden met zon en vooral morgen en kele regen- of onweersbuien. Middag temperatuur ongeveer 20 graden, mor gen enkele graden lager. Zwitserland; Af en toe zon en vooral 's middags en 's avonds enkele regen- of onweersbuien. Maxima in de dalen ongeveer 18 gra- Oostenrijk: Af en toe zon en vooral 's middags en 's avonds enkele regen- of onweersbuien. Middagtemperatuur in de dalen onge veer 20 graden. Polen: Af en toe zon. In de loop van vandaag enkele regen- of onweersbuien. Maxima ongeveer 23 graden, morgen enkele gra- Tsjechië en Slowakije: Perioden met zon en toenemende kans op een regen- of onweersbui. Maxima rond 22 graden, morgen iets lager. Stockholm Warschau Wenen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1993 | | pagina 18