bon
ANC begint
'campagne
van actie'
auto
VOORDEEL
Kans op grote schoonmaak in Italië
Buitenland
Palestijnen vragen uitstel van vredesoverleg
Principe-overeenkomst tussen partijen Angola
Jelstin wil verstandiger
koers hervormingsbeleid
Ja,
EEN IDEALE BIJLAGE OM UW
OCCASION IN TE PLAATSEN.
uiasch»^4
ZATERDAG 17 APRIL 1993
Turkmenistan kiest ander schrift
moskou Turkmenistan stapt af van het cyrillisch schrift. De
president van de voormalige Sovjet-republiek, Nijazov, introdu
ceerde deze week een nieuw alfabet in Latijnse lettertekens, zo
meldt het Russische persbureau ITAR-TASS. Het nieuwe alfabet
wordt op 1 januari 1996 officieel in gebruik genomen. De tus
senliggende tijd is nodig om het Turkmeense volk vertrouwd te
laten raken met de nieuwe letters.
Forse groei luchtvaart voorzien
frankfurt» Airbus voorziet dat het vliegverkeer de komende 20
jaar verdubbelt. In de komende jaren zijn zijngens de vliegtuig
producent 11.650 nieuwe toestellen nodig, waarvan 8.000 met
ruimte voor ten hoogste 210 passagiers (een markt waarop ook
Fokker zich beweegt) en 5.400 vliegtuigen met een grotere capa
citeit.
Telefoonmonopolie onder vuur
brussel Als het aan EG-commissaris Van Miert ligt, worden
binnen vijf jaar de nationale telefoonmonopolies zoals dat van
PTT Telecom volledig afgeschaft. Hij trotseert daarmee de mees
te Europese PTT's, die liever tot de eeuwwisseling willen wach
ten. Van Miert komt binnenkort met voorstellen om de markt
voor telecommunicatie in de EG tussen 1994 en 1998 volledig
open te gooien.
Zwaardere straf op terreur Colombia
bogota De Colombiaanse regering heeft gisteren per decreet
besloten straffen op terroristische activiteiten te verdubbelen tot
een maximum van zestig jaar gevangenisstraf. Dit naar aanlei
ding van de bomaanslag van donderdag in Bogota, waarbij zeker
elf doden en honderd gewonden vielen.
Weer racistische aanval in Italië
milaan Leden van een jeugdbende hebben gisteren in Milaan
twee Srilankaanse immigranten aangevallen. De twee moesten
in het ziekenhuis worden opgenomen. De aanval kwam enkele
uren nadat de leider van een immigrantenorganisatie (ook een
Srilankaan) in Rome door skinheads in elkaar was geslagen.
Armeniërs stoppen met offensief
moskou Armeense troepen in de omstreden Armeense enclave
Nagorno-Karabach in Azerbaidjan hebben gisteren hun offen
sieftegen Azerbaidjaanse troepen gestaakt. Dat hebben de pers
bureaus Interfax en ITAR-TASS bericht. Onduidelijk is of het be
stand lang zal duren.
Tientallen neushoorns gedood
kathmanpu De afgelopen twee maanden zijn in het Chitwan-
park in Nepal ongeveer 80 neushoorns gedood. Dat werd giste
ren bekend. De dieren zouden gedood zijn om hun hoorns,
waaraan een potentieverhogende werking wordt toegeschreven.
De beesten zouden dooratropers uk India zijn gedood.
'Geen gezondheidsrisico Tomsk'
moskou De radioactieve vervuiling veroorzaakt door de explo
sie op 6 april in een kernreactor in de Siberische stad Tomsk le
vert geen gevaar op voor de volksgezondheid. Dit hebben verte
genwoordigers van het Internationale Atoomenergie Agentschap
(IAEA) gisteren verklaard. Een delegatie van het IAEA bezocht de
plaats van het ongeluk donderdag.
Het ANC begint volgende week een 'campagne van mas
sale actie' om de regering te dwingen voor eind mei een
datum bekend te maken voor de eerste non-raciale ver
kiezingen in Zuid-Afrika.
johannesburg p. v
n nuusenburg
correspondent
Daarnaast eisen het ANC, de
Zuidafrikaanse Communisti
sche Partij (SACP) en het vak
verbond Cosatu de instelling
van een Uitvoerende Over-
gangsraad. Daarmee krijgen zij
invloed op het regeringsbeleid
en met name controle over po
litie en leger.
De campagne van demon
straties en eventueel stakingen
is een uitvloeisel van de moord
op de zwarte leider Chris Hani.
Hani werd vorige week zaterdag
vermoord door de fanatieke an
ti-communist Janusz Walus.
Gisteren bleek dat Walus ook
ANC-leider Nelson Mandela en
minister Pik Botha op zijn tien
namen tellende dodenlijst had
staan.
Maandag, de dag van Hani's
begrafenis, is door het ANC uit
geroepen tot dag van nationale
rouw. Er zal niet gewerkt wor
den. Vandaag wordt er weer in
veel steden gedemonstreerd om
de vermoorde SACP- en ANC-
leider te herdenken. Morgen
wordt Hani's lichaam opge
baard in Soweto, in het grootste
voetbalstadion van Zuid-Afrika.
De radicaal getoonzette ver
klaring waarin de actiecampag
ne werd aangekondigd, bevat
tevens een scherpe aanval op
president De Klerk. „Het geduld
van het volk is niet eindeloos.
De onderhandelingen kunnen
niet eindeloos voortduren", al
dus de verklaring.
De regering heeft zich deze
week bereid verklaard de onder
handelingen te versnellen, maar
ook gezegd dat ze niet eenzijdig
of uitsluitend in overleg met het
ANC, een verkiezingsdatum kan
vaststellen. Dat moet worden
besproken met alle 26 partijen
die zijn betrokken bij de onder
handelingen over de toekomst
van Zuid-Afrika.
Om te voorkomen dat de be
togingen opnieuw uit de hand
lopen, heeft de regering veilig
heidsmaatregelen genomen,
waaronder de instelling van een
avondklok in 19 districten. Het
ANC liet gisteren echter weten
dat „elke poging om vreedzaam
protest te verhinderen op mas
sief verzet zal stuiten".
Palestijnse ballingen dragen hun gewonde makker naar hun kampement in niemandsland.
JERUZALEM »Rtr-AFP-AP
De Palestijnse delegatie in het
vredesoverleg voor het Midden-
Oosten heeft de Amerikanen
gisteren gevraagd de nieuwe ge
spreksronde uit te stellen. Die
ronde zou 20 april beginnen.
Volgens de Palestijnen is niet
voldaan aan de „vereiste voor
waarden". Het gaat vooral om
de door Israël gedeporteerde
Palestijnen. De onderhandelin
gen liggen sinds vorig jaar de
cember stil. Toen wees Israël
400 Palestijnen uit die lid zou
den zijn van extremistische or
ganisaties, waaronder Harnas.
De Palestijnse ballingen die
gisteren in Zuid-Libanon in de
richting van de Israëlische linies
trokken, hebben hun mars ge
stopt nadat een van hen ge
wond was geraakt door de in
slag van een Israëlische tank
granaat. De mars was bedoeld
als protest tegen mogelijke her
vatting van het vredesoverleg.
Een bomaanslag kostte giste
ren op de door Israel bezette
westelijke Jordaanoever het le
ven aan twee Palestijnen.
De Angolese regering en de verzetsbewe
ging Unita hebben gisteren na vier dagen
onderhandelen een beginsel-akkoord be
reikt over machtsdeling. Een Unita-afge-
vaardigde waarschuwde echter voor al te
groot optimisme. Volgens hem is een volle
dig vredesakkoord nog ver weg.
Regering en Unita zijn het erover eens
geworden dat de verzetsbeweging een „gro
tere rol krijgt in het bestuur op zowel natio
naal, regionaal als plaatselijk niveau". Er
moet nog over worden onderhandeld welke
regeringsposten Unita krijgt.
Unita-leider Jonas Savimbi streeft vol
gens Unita-onderhandelaar Valentin niet
naar een ministersfunctie. De Angolese re
gering heeft wel zijn veiligheid en zijn vrij
heid gegarandeerd om mee te doen aan de
tweede ronde van de presidentsverkiezin
gen. Die moeten op een nog vast te stellen
tijdstip worden gehouden.
De vredesgesprekken vinden plaats onder
toezicht van de Verenigde Naties. Ze wor
den gehouden in Abidjan, de grootste stad
van Ivoorkust. Het overleg moet een eind
maken aan de gevechten die uitbraken toen
Unita niet wilde erkennen dat het had ver
loren in de verkiezingen van september vo
rig jaar.
Op vrijdag 23 april hebben wij weer
zo'n fraaie goed gelezen AUTOBIJ LAGE
boordevol met alle
"AUTOWETENSWAARDIGHEDEN"
in Haarlems Dagblad,
IJmuider Courant en
Leidsch Dagblad.
Ain\a\\ uiK\Hy^ 1
In deze bijlage met
GRATIS SLAGREGEL
(een regel extra
groot afgedrukt)
en nog eens
MOSKOU-MINSK dpa-UPI-ap
De Russische president, Jeltsin,
vindt dat de hervormingen in
zijn land „verstandiger, effectie
ver en resultaatgerichter" moe
ten worden uitgevoerd. Hij zei
dat gisteren op een bijeenkomst
in het Kremlin tegen een gezel
schap van 4.300 ondernemers.
Waarnemers beschouwen het
als een poging van jeltsin om de
conservatieve krachten voor
zich te winnen. Op 25 april
hoopt Jeltsin dan het referen
dum te kunnen winnen.
Voor de „vereiste correcties"
in het hervormingsbeleid moet
de gematigde conservatief Oleg
Lobov zorgen, die zojuist is be
noemd tot eerste vice-premier.
Lobov is nu de belangrijkste re
geringsfunctionaris voor het
economisch beleid. Hij moet te
genwicht bieden aan de pro
gressieve vice-premier Boris
Fjodorov, die de basis voor de
hervormingen heeft gelegd.
Vice-president Roetskoj is in
tussen in de tegenaanval ge
gaan, nadat Jeltsin hem de afge
lopen dagen had opgeroepen af
te treden. In het parlement be
schuldigde Roetskoj de Russi
sche leiding van een „onge
hoorde verspilling van nationale
eigendommen".
De leiders van het Gemene
best van Onafhankelijke Staten
(GOS) hebben gisteren in de
Witrussische hoofdstad, Minsk,
hun steun uitgesproken voor
hun Russische collega Jeltsin.
Ze menen dat de toekomst van
hun samenwerking alhangt van
het referendum van 25 april. De
Oekraïse president, Kravtsjoek,
waarschuwde dat als Jeltsin het
referendum verliest, het GOS
bedreigd wordt door de conser
vatieve krachten die de Sovjetu
nie willen herstellen.
Amerikaanse topmanagers
verdienen gigantisch veel
De Amerikaanse economie
stagneert, maar de topbe
stuurders in het Amerikaanse
bedrijfsleven slepen ineer
geld in de wacht dan ooit te
voren. Uit het jongste num
mer van het tijdschrift Busi
ness Week blijkt dat het ge
middelde inkomen van een
Amerikaanse topmanager vo
rig jaar 3,8 miljoen dollar be-
doeg. Dat was 56 procent
meer dan in 1991.
De absolute kampioen is
Thomas Frist van het medi
sche concern Hospital Corp
of America. Hij vergaarde ln
1992 een inkomen van ruim
127 miljoen dollar (228 mil
joen gulden). Het meeste, 126
miljoen dollar, vloeide voort
uit aandelenopties die hij van
het bedrijf als beloning had
gekregen.
Op de tweede plaats staat
San ford Weill van het finan
ciële concern Primcrica met
een totaal inkomen van ruim
67 miljoen dollar. Derde is
Charles Lazarus, topman van
de keten van speelgoedwin
kels Toys 'R' Us met 64 mil
joen dollar.
Amerikaanse topfunctiona
rissen in het bedrijfsleven
verdienen ruim vier keer zo
veel ais hun lapanse collega's.
Het gemiddelde salaris van
een Amerikaanse arbeider
bedroeg vorig Jaar ruim
24.000 dollar, dat van een le
raar 34.000 dollar en dal van
een technisch specialist
58.000 dollar.
Fraude in Belgische kolenmijn
brussel peter de vries
correspondent
Rond de Kempense Steelkool-
mijnen (KS) is gisteren een
enorm financieel schandaal los
gebarsten. De Belgische justitie
deed gisteren een inval in de
KS-kantoren.
De affaire ontstond toen
manager Kluft onlangs onver
wacht opstapte. Direct daarna
werd gerept over malversaties
bij het voormalige mijnbouw
bedrijf. KS kreeg voor de slui
ting van vijf mijnen de afgelo
pen jaren 100 miljard frank,
ruim 5,5 miljard gulden. Daar
mee moest onder meer de af
vloeiing van personeel worden
betaald. Volgens de milieupartij
Agalev is zeker 300 miljoen gul
den 'onduidelijk' besteed. En de
christen-democaat Weyts sug
gereert dat er een zwart circuit
was voor de verkoop van
200.000 ton kolen, bedoeld om
geld te geven aan relaties of om
opzichters bij hun pensionering
zwart wat extra's te geven.
Kiezer moet morgen en overmorgen ja of nee zeggen op zeven vragen
rome eelco van der linden
sKeoiog-
*end0; cfeKolommeo.
Totale oplage ruim
108.000 exemplaren
met een leesbereik
van maar liefst
283.000 personen
boven de 13 jaar.
word* j
vr\')da9
.-143545^ j
(Of andere autoaanbiedingen)
08'
correspondent
De Italianen gaan morgen en maandag
naar de stembus voor niet minder dan acht
referenda. Verreweg de belangrijkste vraag
is of men wil dat 238 van de 315 leden van
de Senaat worden gekozen via een distric
tenstelsel met een meerderheidsprincipe.
Dit houdt in dat degene die in zijn of haar
district de meeste stemmen krijgt, wordt af
gevaardigd.
Het referendum wordt door velen afge
schilderd als een historische gebeurtenis.
Als het 'ja' wint, en dat zit er dik in, dan is
dat het einde van de dictatuur der politieke
partijen en het begin van een hervorming
van het hele politieke bestel. Dat meent al
thans de initiatiefnemer van dit referen
dum. de gewezen christen-democraat Ma
rio Segni.
Hervorming van het kiesstelsel wordt be
schouwd als een voorwaarde voor de sane
ring van het rammelende en corrupte poli
tieke systeem. De hoop is dal een distric
tenstelsel stabiele, daadkrachtige regerin
gen oplevert die minder gebonden zijn aan
de almachtige partijsecretarissen. Minder
partijen, meer duidelijkheid voor de kiezer
en de mogelijkheid na 45 jaar stagnatie
dat de oppositie ook eens kan regeren,
zijn de vroomste wensen van de 'ja -aan
hangers.
Hoewel het referendum alleen de Senaat
betreft, zal winst van 'ja' ook worden uitge
legd als een signaal om de Kamer van Afge
vaardigden via het districtenstelsel te laten
kiezen. Daarvoor is echter wetswijziging
nodig.
Voor de Senaat ligt dat anders. Haar le
den, althans driekwart van hen, worden al
gekozen via een districtenstel. Een kandi
daat heeft in zijn district echter 65 procent
van de stemmen nodig om een zetel te ver
overen. Omdat dit praktisch nooit voor
komt, worden de zetels in de praktijk toch
via een systeem van evenredige vertegen
woordiging toegewezen. In het nieuwe sce
nario zal deze drempel van 65 procent ver
dwijnen.
Het referendum gaat over een vrij kleine
technische verandering, maar heeft wel een
grote psychologische waarde. Het 'ja', zo
menen de voorstanders, staat voor hervor
mingen en is tegen de oude en corrupte
'nomenklatoera'. Erg verwarrend is echter
dat de partijen van die nomenklatoera de
christendemocratische DC en de socialisti
sche PS1 zich juist hebben uitgesproken
voor het 'ja' volgens velen een manoeu
vre om niet alle geloofwaardigheid te verlie-
Voor het 'si' zijn ook de Lega Nord en de
meerderheid van de ex-communistische
PDS. Tegen zijn de meeste kleine partijen,
omdat zij de kans lopen in het nieuwe sys
teem te worden weggevaagd. Voorstanders
van het 'nee' menen daarom dat de oude
partijen proberen met de nieuwe regels
zichzelf weer een sterke positie te venver
ven. De 'nee'-aanhangers willen daarom in
filaats van een nieuw kiesstelsel onmiddel-
ijk verkiezingen, en dus met de oude re
gels. Dan kunnen de kiezers de in opspraak
geraakte partijen een stevige afstraffing ge-
President Scalfaro voelt echter niet voor
vervroegde verkiezingen. Gisteren bena
drukte hij het belang van de referenda en
liet hij doorschemeren dat de regering-
Amato aanblijft tot een regering kan wor
den gevormd die kan rekenen op een brede
basis in het parlement. Zo'n regering zou
haar program moeten afstemmen op de
uitkomst van de referenda, en zich dus zich
moeten inzetten voor hervorming van het
Idestelsel. Tot nu toe is het niet gelukt zo'n
regering te vormen.
Behalve over een verandering van de
Kieswet moet morgen en overmorgen over
nog zeven andere vragen worden gestemd.
Die gaan over afschaffing van subsidies
voor politieke partijen, over afschaffing van
de ministeries van staatsparticipatie, toeris
me en landbouw, over beperking van de be
voegdheden van ziekenfondsen, over de be
noeming van bestuurders van (staats)ban-
ken, en over het afschaffen van celstraf voor
druggebruiken.
