'Showroom
bij de klant'
Js
Winst van Kondor Wessels blijft
gelijk ondanks inzakkende markt
'Secretaresse op afstand'
'Dafconstructie' voor Evers Staal
Stand van Zaken
|IGEN
BAAS
Verlies van Mogen
daalt geleidelijk
VRIJDAG 2 APRIL 1993
CHEF WILLEM SPIERDIJK, C
De Geus richt lounges Schiphol in
Het landelijke Zwammerdam en de dynamiek van Schip
hol. Het contrast kan nauwelijks groter. Maar zonder de
inbreng van de Zwammerdamse interieurbouwer De
Geus zou Schiphol er heel anders hebben uitgezien. De
Geus is al jarenlang min of meer vaste leverancier van in
formatiebalies en het richtte ook restaurants en wacht
ruimtes in op de luchthaven. Nu komt daar de inrichting
van de business-class lounge en de Van Gogh-room in
het nieuwe stationsgebouw-west nog eens bij. In totaal
goed voor een oppervlak van tweeduizend vierkante me-
ZWAMMERDAM RUDOLF KLEUN
De wachtruimtes in het sta
tionsgebouw-west worden van
alle gemakken voorzien. Plek
ken om te rusten, werkhoeken
met computers, buffetten en te-
levisiehoeken. Bij de uitvoering
wordt op grote schaal kersen
hout toegepast. Ook bijvoor
beeld bij de aftimmering van te
lefooncellen. De hele klus moet
binnen vier maanden zijn uitge
voerd. De order werd in januari
binnengehaald en de lounges
moeten op 1 mei klaar zijn.
Hoewel De Geus twee jaar ge
leden ook al een business-class
lounge en een andere Van Gogh
Room timmerde voor de KLM
moest nu opnieuw met twee
concurrenten worden gewedij
verd om de opdracht te krijgen.
De Geus schreef uiteindelijk te
gen de scherpste prijs in. Direc
teur F. Boer: „Daarbij scheelt
het misschien wel dat we die
eerdere ervaring hadden. Je
kunt het werk beter inschatten
Vaste relaties
De KLM en Schiphol horen tot
de ongeveer dertig vaste relaties
voor wie De Geus interieurs
bouwt. Balies van De Geus
staan bij KLM-vestigingen over
de hele wereld. Een andere in
ternationale afnemer is het mi
nisterie van buitenlandse zaken
dat bij De Geus een groot aantal
inrichtingen van ambassades
bestelde.
F. Boer: „In feite hebben we bij de KLM wel tien verschillende opdrachtgevers.
Vaste relaties zijn belangrijk
in de branche waarin De Geus
werkt. Directeur Boer: „Je ont
wikkelt uiteindelijk samen met
de klant een produkt. Wij ont
werpen in eigen beheer, bij
voorbeeld een balie in huisstijl.
We maken proefmodellen en
passen die in overleg weer aan,
uiteindelijk ontstaat dan de de
finitieve versie. Een klant komt
FOTO BEN DE BRUIJN
dan over het algemeen weer te- drachtgevers."
rug, ook voor een andere stijl. De basis voor dergelijke vaste
Als ze een volgende keer naar relaties vormt vooral mond-op
een ander gaan, betekent het mond-reclame. Actieve werving
dat wij iets niet goed hebben via advertenties levert De Geus
gedaan." Bij grote opdrachtge- vrijwel niets op. Boer: „Meestal
vers is het overigens niet van- hebben nieuwe klanten ergens
zelfsprekend dat er met één in- een interieur gezien dat wij ge-
terieurbouwer wordt gewerkt maakt hebben en willen ze ook
Boer: „In feite hebben we bij de zoiets." Een echte showroom
KLM wel tien verschillende op- met een presentatie van pro-
dukten heeft het bedrijf niet.
„Als mensen iets willen zien,
bellen we meestal oude klanten
en vragen we of we daar mogen
kijken. Onze showroom staat bij
de klanten."
Winkels
De Geus Interieurbouw waar nu
35 mensen werken, begon zo'n
45 jaar geleden als eenmans
timmerbedrijf. Nog altijd is het
bedrijf sterk ambachtelijk van
karakter, seriewerk komt niet
voor. Via de vervaardiging van
etalageschotten kwam De Geus
indertijd terecht in de bouw van
winkelinterieurs.
Boer: „Dat was in de tijd dat
het met de middenstand nog
goed ging. Om de vier tot vijf
jaar werd er verbouwd en moest
ook de inrichting worden ver
nieuwd. Die ontwikkeling is
sterk afgezwakt door de op
komst van de ketens. Wij heb
ben ons eerlijk gezegd nooit af
hankelijk willen maken van één
leverancier en hebben geleide
lijk ons terrein verlegd naar de
interieurbouw."
Daarbij concentreert De Geus
zich op de inrichting van kanto
ren, receptieruimtes, balies en
zo nu en dan ook woningen.
„Dat zijn altijd bijzondere, dure
huizen. Samen met een binnen
huisarchitect zorgen we dan
voor de complete nrichting,
soms zelfs tot en met het be
stek. Het huis wordt dan hele
maal compleet opgeleverd. Vol
gens Boer gaat het daarbij om
een apart slag opdrachtgevers.
Mensen die geen tijd of zin, of
geen van beide, hebben om
zich bezig te houden met de in
richting en afwerking van hun
B Stlllp.
De een droomde altijd al
van een eigen bedrijf.
Voor een ander was het
ondernemerschap de
laatste mogelijkheid om
uit de werkloosheid te
komen. Een derde zag het
gat in de markt dat
niemand anders opviel.
Allemaal hebben ze
gemeen dat er voor kozen
hun eigen baas te worden.
Vandaag: Mieke van
Meygaarden van
secretariaats- en
kantoorservice Office
Support in Leiden.
k doe alles op het ge
bied van kantoorser-
vice. Klanten kunnen
hier bijvoorbeeld brieven laten
tikken, cassettes of floppy's ach
terlaten met teksten. Voor een4
vereniging houd ik onder meer
het adressenbestand bij en
draai ik etiketten met namen en
adressen van de leden uit als ze
moeten worden aangeschreven.
Verder heb ik een telefoon-ant-
woorddienst voor bedrijven.
Technisch werkt dat heel een
voudig door de telefoon door te
schakelen. Voor iedere klant
heb ik een aparte lijn. Dat werkt
perfect.
Vooral voor kleine bedrijven
Het Leidse Mogen International
(plantentechnologie) heeft vorig
jaar opnieuw verlies geboekt.
Wel verminderde het negatieve
saldo van 1,2 miljoen gulden in
1991 tot 900.000 gulden in 1992.
Het bedrijf beklemtoont dat het
verlies al vijf jaar achtereen klei
ner wordt. Pas in 1995 verwacht
Mogen quitte te spelen.
Sinds 1987, toen Mogen ging
draaien, is er nog geen boekjaar
met winst afgesloten. Dat is vol
gens directeur ir. A.L. Breure
geen vreemde zaak. „Voorzover
ik weet is er geen gerenom
meerd bedrijf in de planten
technologie dat winst maakt".
De kosten kunnen volgens hem
niet veel lager en zullen nog wel
verder moeten stijgen om de
kritische massa voor een onder
neming in een deze branche te
bereiken. Mogen telt nu onge
veer zeventig werknemers.
Mogen vergrootte de omzet
vorig jaar met zes procent tot
5,6 miljoen gulden. De inkom
sten uit contract-research ble
ven iets achter bij de verwach
tingen en daalden met zeven
procent tot 4,1 miljoen gulden.
De inkomsten uit licentie-over
eenkomsten vielen ten opzichte
van het voorgaande jaar twaalf
keer zo hoog uit en bedroegen
1,2 miljoen.
Mogen veredelt gewassen via
genetische methoden. Het be
drijf stelt zijn technologie be
schikbaar aan ondernemingen
elders in de wereld via licentie
overeenkomsten. Mogen wordt
op de effectenbeurs verhandeld
via de incourante markt. Grote
aandeelhouders zijn Gist-Bro-
cades met een kleine vijf pro
cent, Volmac-oprichter Joop
van Oostrom met twaalf pro
cent en de Arab Banking Corpo
ration met 8,3 procent van de
certificaten.
COLUMN
Biotechnologie al oud
Veel mensen beschouwen de biotechnologie
als een revolutionaire ontwikkeling die ge
plaatst moet worden in het rijtje van onder
meer de informatica en de nieuwe communicatietech
nologie. Echter de biotechnologie is veel ouder dén deze
technieken en vindt haar oorsprong zelfs eeuwen gele
den.
Rond 9000 voor Christus slaagden onze voorvaderen
erin brood, kaas en yoghurt te bereiden gebruikmakend
van micro-organismes via alcoholische gisting. Vanaf die
tijd is de mensheid zich actief gaan bezighouden met
het gebruik van deze organismes voor haar eigen wel
zijn. Zo werd enkele duizenden jaren later in de tweede
helft van de zeventiende eeuw in Spanje ontdekt dat ko
perwinning kon geschieden met bacteriën.
Evenals bij andere technieken ontwikkelde ook de bio
technologie zich steeds sterker in de laatste honderden
jaren. Bekende geleerden zoals Pasteur, Fleming en Ban
ting zorgden voor nieuwe doorbraken in deze 'oude'
technologie. Dat resulteerde onder meer in nieuwe pro-
dukten zoals vaccins, penicillines, insuline en enzymen.
Daarnaast werd de kennis vanaf 1900 ook gebruikt bij
het zuiveren van rioolwater door micro-organismes.
Ongeveer 50 jaar geleden slaagden onderzoekers erin
het basismateriaal van onze erfelijkheid op te sporen,
het DNA, terwijl men enkele jaren later erin slaagde ook
de structuur van deze stof in kaart te te brengen. Vanaf
deze tijd zijn de onderzoekers gerichter gaan werken in
de biotechnologie. In feite ontstond er een 'nieuwe' bio
technologie. Was men vroeger nog vaak bezig deze za
ken te bestuderen via 'trial and error' thans kan ook vaak
een verklaring worden gegeven voor bepaalde processen
in micro-organismes.
Met de ontdekking van het DNA verschoven de interes
ses van de wetenschappers zich mede naar het celmate
riaal van plant, dier en mens. Deze tendens werd nog
versterkt toen einde jaren zeventig nieuwe 'gereed
schappen' zoals de recombinant DNA en hybridoma
technologie zich aandienden. Daardoor werden onder
zoekers in staat gesteld veel directer te werken aan on
der andere cellen.
Hierdoor is het mogelijk geworden een hele serie nieuwe
produkten te maken die een enorme bijdrage zullen le
veren aan het welzijn van huidige en toekomstige gene
raties. Zo zullen er in de toekomst nieuwe medicijnen
komen voor de behandeling van kanker, maar ook tegen
de ziekte van Alzheimer en nog vele andere bekende en
minder bekende kwalen. Ook heeft de biotechnologie
het mogelijk gemaakt nieuwe testen te produceren die
bijvoorbeeld AIDS kunnen aantonen, maar ook diverse
vormen van kanker.
Naast toepassingen in het humane veld zijn er ook door
braken te verwachten bij planten en dieren. Zo zal het in
de toekomst mogelijk zijn dat sommige planten zelf be
strijdingsmiddelen produceren, onschadelijk voor mens
en dier, ter eigen bescherming. Juist dit soort ontwikke
lingen rond het gebruik van bio
technologie bij plant en dier
staat de laatste jaren sterk in de
belangstelling. Opvallend is dat
het vooral angst een beweegre
den is voor mensen om zich te
gen deze ontwikkeling te verkla
ren. Voor mij is het aspect angst
altijd een ongezonde beweegre
den in de discussie rond bio
technologie. Eerder moeten za
ken als het welzijn van mens en
dier en de risico's van bepaalde
technieken centraal staan in de
huidige discussie rond deze al
oude technologie.
LEIDEN RUDOLF KLEUN
en voor starters die vanuit huis
werken is een abonnement op
de antwoorddienst handig. Ze
kunnen de hele dag op pad naar
klanten en weten zeker dat de
telefoon aangenomen wordt.
Een persoonlijke benadering is
veel effectiever dan een ant
woordapparaat. Wie in de Gou
den Gids een bepaald soort be
drijf zoekt, belt in de praktijk
vaak direct het volgende num
mer als er een bandje wordt af
gedraaid. Als de telefoon wordt
opgenomen en je boodschap
wordt aangenomen is dat an
ders. Dan krijg je het idee dat je
een secretaresse aan de lijn
krijgt. Feitelijk is dat ook zo, al
leen ben ik een secretaresse op
afstand.
Het heeft er altijd al ingezeten
bij mij, een eigen bedrijf begin-'
nen. Maar hoe gaat dat; je hebt
een full-time baan die druk is
en het komt er niet van. Maar
vorig jaar raakte ik onverwacht
werkloos. Ik heb nog wel wat
gesolliciteerd, maar al snel ben
ik toch begonnen met de voor
bereidingen om voor mezelf te
beginnen. Speciale cursussen
heb ik niet gevolgd. Maar die
had ik eigenlijk al gedaan toen
ik nog als office-manager werk
te.
Wel heb ik een onderne
mingsplan opgesteld. Dat is nog
een nele klus. je moet de finan
ciële- en marketingaspecten
van je bedrijf uitvoerig beschrij
ven. Daar moet niet licht over
worden gedacht. Maar op basis
van dat ondernemingsplan heb
ik een starterskrediet gekregen.
Noodzakelijk omdat ik behoor
lijk wat apparatuur heb moeten
kopen. Verder heb ik de afgelo
pen tijd folders laten drukken
en bedrijven aangeschreven.
Er gaat nogal wat tijd over
heen voordat daarop wordt ge
reageerd. Inmiddels hebben de
eerste klanten zich gemeld,
maar ik zit nog volop in de aan
loopperiode. Om ervan te kun
nen leven moet het verder
groeien. Een voordeel voor mij
is dat ik ben gevestigd in het
nieuwe gebouw van de Stich
ting Werkgelegenheid aan de Ir.
Driessenstraat. Daar zorg ik ook
voor de receptie. Zo heb ik
rechtstreeks contact met andere
starters, waar ik het voor een
deel van moet hebben. Maar
belangrijker is dat ondernemers
er achter komen hoe makkelijk
het is om dit soort kantoordien
sten uit te besteden.
Concurrentie is er wel. Er is
een soortgelijk bureau in Oegst-
geest. En er zijn natuurlijk men
sen die thuis teksten verwerken.
Maar ik heb niet de indruk dat
er op het scherp van de snede
wordt geconcurreerd.
Natuurlijk verwacht ik dat Of
fice Support gelèidelijk steeds
beter gaat lopen. Ik heb hier een
heel goed gevoel over. Maar je
moet wel doorzettingsvermo
gen hebben en een positieve
houding. Op een gegeven mo
ment ging echt alles mis wat er
mis kon gaan. Drukwerk kwam
later dan gepland, waardoor ik
bedrijven niet kon aanschrijven
en in de tussentijd veranderde
ook nog eens mijn telefoon
nummer. Dan moet je een opti
mist zijn en er vanuit gaan dat
alles uiteindelijk toch goed
komt. En natuurlijk de tijd ne
men, anders loop je vast."
Office Support is te bereiken
FOTO: HIELCO KUIPERS
Het bouw- en projectontwikke
lingsconcern Kondor Wessels
Groep heeft in de eerste helft
het boekjaar 1992/1993
een winst, behaald van 9,048
miljoen gulden. Vorig jaar was
dat nog 7,1 miljoen in
1991/1992 (exclusief een bij
zondere bate van ongeveer 4
niljoen gujden). De omzet be
droeg 336,4 miljoen gulden, te
gen vorig jaar 318 miljoen gul
den. De verwachting is dat het
netto-resultaat over het gehele
kjaar onveranderd blijft op
zo'n 24 miljoen gulden.
Voorzitter H. van der Maas
van de raad van bestuur is „ze
ker niet ontevreden" over de
resultaten die zijn bereikt in
teruglopende markt. „De
resultaten zitten op een hoog
niveau, zeker als je het verge
lijkt met de rest van de bouw.
De markt is terughoudend, ze
ker waar het kantoren betreft.
De woningbouw is gelijkgeble-
ven. We zijn nu bezig met een
aantal grote projecten in Duits
land, die voordat ze resultaat
opleveren nu eenmaal eerst
geld kosten."
Kondor Wessels heeft een or
derportefeuille van ongeveer
700 miljoen. In februari was
dat nog 750 miljoen. Dat ver
schil schrijft Van der Maas
vooral toe aan de terughou
dendheid van grote opdracht
gevers, zowel bedrijven als
overheid. „Enkele grote op
drachten zijn opgehouden.
Maar volgende maand kan dat
cijfer weer aanzienlijk hoger
zijn." Grotere opdrachten die
in voorbereiding zijn betreffen
de bouw van twee rechtban
ken, waaronder die in Almelo.
Voor het gehele boekjaar ver
wacht de Kondor Wessels
Groep een omzet van ongeveer
675 miljoen, hetgeen een ge
ringe daling betekent ten op
zichte van de 680 miljoen van
vorig jaar. De omzet van de
Leidse werkmaatschappij be
draagt ongeveer 60 miljoen
gulden. Bekende projecten van
net bedrijf uit de regio zijn on
der meer het villapark Bosch
geest in Oegstgeest en verschil
lende gebouwen op hét terrein
van Estec in Noordwijk. In Lei
den is ook Kondor Wessels
West gevestigd dat actief is in
heel West Nederland en goed is
voor een omzet van 110 mil
joen gulden in het afgelopen
boekjaar.
De Raad van Bestuur van het
concern is momenteel nog in
Leiden gehuisvest, maar zal in
de loop van het jaar verhuizen
naar een nieuw hoofdkantoor
in Rijssen. Van der Maas treedt
in december af als voorzitter
van de raad van bestuur. Hij
gaat met pensioen. Aanvanke
lijk zou hij al in juli afscheid
nemen, maar hij is gevraagd
aan te blijven tot de aandeel
houdersvergadering. Van der
Maas blijft niet als commissaris
aan het concern verbonden.
„Dat is denk ik geen goede
zaak, het is bovendien geen
traditie bij ons."
HILLEGOM KEES VAN DER LINDEN
Bij Metaalbedrijf Evers Staalconstructies
Hillegom b.v. wordt met man en macht ge
werkt om het bedrijf in afgeslankte vorm te
laten voortbestaan. Vermoedelijk gaat het
bedrijf verder onder de naam Evers Staal
bouw. 'Een soort Dafconstructie', aldus cu
rator mr. W. Nannings te Lisse. Van de 30
ontslagen personeelsleden hebben 23 zich
bereid verklaard tegen een lager salaris en
met inlevering van emolumenten bij het
nieuwe bedrijf in dienst te treden.
Het faillissement van Evers Staalconstructie
is dinsdag uitgesproken. Volgens directeur
Th. Evers is zijn bedrijf geconfronteerd met
een sterke teruggang van het marktseg
ment. Evers Staalconstructies maakt onder
meer constructies voor de bouw. Een po
ging om het marktaandeel te verbreden
door een fusie met een andere staalprodu
cent is onlangs mislukt. De naam van de
beoogde fusiepartner houdt de directie ge
heim.
Uiteindelijk is het Hillegomse bedrijf vol
gens Evers de das omgedaan door de ge
meente, die na onderzoek concludeerde dat
het bedrijfsterrein 'vermoedelijk' is ver
vuild. Daardoor kelderde de waarde van de
grond en de opstallen. Dat was voor de
bank reden niet langer de salarissen van het
personeel uit te betalen. „In armoede is
toen maar besloten tot het faillissement. De
bank heeft het hek dichtgedaan. Het moet
nog blijken of dat wel of niet terecht was",
aldus Evers. Hij betreurt het dat de bank
niet bereid is nog geld in het bedrijf te stop
pen.
Momenteel voert de directie gesprekken
met een staalbedrijf om samen een 'strate
gische alliantie' te vormen, die op den duur
kan uitmonden in een fusie. Evers: „We
hebben vertrouwen in de toekomst. In afge
slankte vorm kunnen we doorgaan."
Evers Staalconstructies bestaat al 59 jaar.
Niet zonder trots meldt de directie dat het
bedrijf al vier maal in zijn bestaan de Natio
nale Staalprijs in de wacht wist te slepen.
