Een afscheid met open einde
AVRO wijdt serie
aan The Skymasters
Rtv show
Brink terug op televisie
'Niemand heeft door mij schade opgelopen'
VRIJDAG 2 APRIL 1993
AOW'er Paul Römer debuteert als freelance regisseur
HILVERSUM GERARD VAN PUTTEN
Om nu te zeggen dat
Paul Römer zich
vandaag van harte
/al laten feliciteren met z'n
65ste verjaardag, nou nee! Pen
sioengerechtigde leeftijd? Het
mocht wat. Het staat hem, sinds
jaar en dag regisseur/producer
bij de afdeling sport van NOS-
tv, bepaald tegen dat de AOW
hem belet zelf de datum van
pensionering te mogen bepa
len. Maar denk .vooral niet dat
Römer er ook maar een seconde
over piekert om straks thuis de
knolbegonia's te gaan begieten.
AOW'er of geen AOW'er: Romer
zal ook na 1 april geregeld in de
reportagewagen plaatsnemen
achter de regietafel.
,,lk blijf als freelancer op af
roep beschikbaar. Zodoende
kunnen anderen gebruik blijven
maken van mijn ervaring. En ik
kan mijn werk blijven doen en
mijn contacten onderhouden.
Vind ik prettig, want ik heb nog
lang niet het gevoel op te zijn."
Een afscheid met een open
einde, dus.
Het is denkbaar dat Römer
straks ook voor andere zendge
machtigden dan de NOS aan de
slag gaat. Sterker nog: medio
april 'doet' hij voor RTL 4 de re
gie van een internationaal toer
nooi driebanden in Amstelveen.
Maar, beklemtoont hij, de NOS
blijft wat hem betreft nummer
één. Uiteindelijk gooi je niet zo
maar 39 jaar weg. Vandaar dat
hij twee dagen na de van
daag gehouden afscheidsre
ceptie alweer afreist naar Eind
hoven om voor Studio Sport de
finale van het WK-ijshockey
voor B-teams in beeld te bren
gen.
Paspoort
Wie hem zo ziet zitten, zou bij
na gaan denken dat zijn pas
poort niet aan de eerste leugen
gebarsten is. Maar Römer legt
zelf de waarheid naakt op tafel.
„Hier, kijk maar. Wat staat er
achter geboortedatum? Juist, 2
april 1928 te Amsterdam. Heb ik
er niet ingeschreven, hoor.
Heeft de onkreukbare ambte
naar van de burgerlijke stand
gedaan."
Hij is min of meer het buiten
beentje van een artistieke fami
lie. Tweelingbroer Piet is acteur,
zijn neven Peter en Han even
eens. Aan hem is evenwel geen
toneelspeler verloren gegaan,
\indt hijzelf. Goed, in de jaren
vijftig heeft hij eens als kok ge
speeld in het legendarische kin
derprogramma 'Varen is fijner
dan je denkt'. Figureren in de
serie 'De kip en het ei' deed hij
trouwens ook. „Maar dat had
minder met mijn artistieke ta
lenten te maken dan met de ui
terlijke gelijkenis met mijn
broer. Ik heb dan wel amateur
toneel gespeeld, het is nooit in
mijn hoofd opgekomen op pro
fessioneel acteur te worden. Ik
ben een andere richting ingesla
gen."
„1 maart 1954", roept hij
plots zonder enige aanleiding.
Dat komt, er is de laatste dagen
al zo vaak geïnformeerd naar de
dag van indiensttreding bij de
NTS, dat Römer dezer dagen
voor het gemak die datum tel
kens afroept.
Römer kwam er binnen als
inspiciënt. Decors en rekwisie
ten verzorgen en titelkaarten
met de hand voor
Paul Römer „Ik heb nog lang niet het gevoel op te zijn."
houden, daar kwam het werk
op neer. Leuk om te doen, zegt
Römer achteraf. Een herinne
ring aan de jaren vijftig: „Op
Prinsjesdag werd in een specia
le uitzending de Rijksbegroting
toegelicht. Dan werd er wat ge
schoven met van die kartonnen
guldens over een dito titelkaart.
Moest allemaal wel snel gebeu
ren, in die tijd hadden we zo
veel licht nodig dat binnen de
kortste keren de hele handel
kromtrok."
Met interesse nam Römer
kennis van een personeelsad
vertentie in het orgaan voor
omroepmedewerkers. Er wer
den cameramensen gevraagd.
„Er was toen nog geen Media-
academie, men zocht het meer
in mensen uit de fotografie en
de filmwereld. Tot mijn verba
zing slaagde ik voor de test. Ik
werd assistent-cameraman. En
dat terwijl ik eigenlijk nog geen
Agfa Clack kon bedienen. Ik ben
leuk omhoog gevallen, ha, ha,
ha. Maar nee, da's onzin. Ik was
zo gefascineerd door de came
ra, dat ik ook in m'n vrije uren
er alles aan heb gedaan om dat
ding onder de knie te krijgen.
Inrijden, uitrijden, scherp hou
den, uitsneden maken. Als je
iets wilt worden, word je het
ook. Al is het wel zo dat het te
genwoordig bijna onmogelijk is
om ergens zo binnen te komen
en vervolgens door te dringen
tot de hogere regionen. Het is
allemaal commerciëler gewor
den, zakelijker. Ik ben nog een
autodidact, maar nu loopt men
niet graag risico meer. Er wordt
vandaag een zekere onderbouw
verlangd. Diploma's."
Hij is warempel nog chef van
de cameraploeg geweest, maar
dat vond Römer eigenlijk maar
niks. Statistieken maken, lijsten
invullen, plannen, vergaderen.
Bah, niks voor hem. Geef Römer
het veldwerk maar. „Het liefst
m^t m'n neus er bovenop, dat is
voor mij het ware."
Squash
Nagenoeg alle sporten bracht
hij als regisseur in beeld, alleen
aan squash is hij nooit toegeko
men. Heeft Römer eerlijk ge
zegd ook nooit geambieerd.
„Volgens Youp van 't Hek is
squash een bezigheid voor pyg
meeën, ha, ha. Hoor je mij niet
FOTO OPD/Kastermans
zeggen. Wel dat het heel lastig is
om squash goed op tv te bren
gen. Het speelt zich allemaal af
in een beperkte ruimte, dat bal
letje gaat razendsnel tegen de
muur en stuitert ook razendsnel
weer terug. Geen tv-genieke
sport, nee."
Supportersrellen hoeven wat
hem betreft niet op de buis. Zo
lang de bal nog rolt, vertikt Rö
mer het de camera's te laten
pannen naar het vak waar ge
mat wordt. .Alleen dan wan
neer de scheidsrechter het spel
vanwege die rellen onderbreekt,
voel ik daartoe me verplicht.
Maar wel zo voorzichtig moge
lijk en zo kort mogelijk. Tuig
moet niet te veel eer worden ge
gund. De kijkers informatie ont
houden? Ik vind van niet. En als
anderen dat wel vinden moeten
ze voor mij maar een ander ne-
Hij is door supporters wel
eens uitgescholden. Maar ge
molesteerd gelukkig nooit. Dat
wil zeggen: Römer is in al die ja
ren een keer tegen z'n schenen
aangeschopt. Nota bene door
Frans Henrichs. Dat kwam zo:
de spaarzame gelegenheid deed
zich voor dat een ontmoeting
tussen cricketers belangrijk ge
noeg werd geacht voor uitzen
ding. Afijn, Henrichs raakt voor
de wedstrijd even heel inside
aan de praat met de onlangs
overleden crack Wally van
Weelde. Het kwam er op zeker
moment van dat Henrichs zijn
regisseur voorstelde aan Van
Weelde. „Die zei: en kaèrel,
weet jij wat van cricket? Ik riep
in m'n onschuld: ach, als ik de
rugnummers maar krijg. Geeft
die Henrichs me daar een schop
onder de tafel, zeg."
Waar de tv-kijker een echte
Römer kan herkennen? Die
vraag moet hij even op zich la
ten inwerken. Dan zegt hij:
„Naar ik hoop aan niks. Trucs,
tierelantijnen zijn aan mij niet
besteed. Wat heeft het voor zin
om wielrenners te kantelen en
voetballers ondersteboven te la
ten lopen? Sport moet je regi
streren. Een wipe, in een hoekje
de trainer in beeld brengen kan
wel functioneel zijn. Al was het
maar om te laten zien of hij blij
is met zijn spelers of zich juist
groen en geel aan ze ergert."
Zijn werk gebood hem jaren
lang een leven vanuit de koffer.
Römer vertoefde veel in het bui
tenland, maar zag betrekkelijk
weinig van de wereld. Vliegen
naar het land, van de luchtha-
ir het hotel, van hotel
naar sportaccommodatie en de
hele rit in omgekeerde richting.
Dat was het wel. Aan vakantie
naar het buitenland heeft hij
nooit veel behoefte gehad; Rö
mer komt al ruim een kwart
eeuw op Texel. „Vind ik pretti
ger dan naar het buitenland
gaan."
Gezelschapsdier
Gezellige jongen, Römer. Joviaal
in de omgang. Links en rechts
wordt hij begroet door passan
ten. Het gaat van 'hoi' tot 'hallo'
en van 'ha, die Piet' tot 'ouwe
reus'. Bij herhaling wordt hem
ook gevraagd hoe hij zijn laatste
dagen in vaste dienst bij de
NOS doorleeft.
„Dat is onontkoombaar na 39
jaar. Ik ben bovendien een ge
zelschapsdier, zo'n ouwehoer
die overal z'n neus tussen
steekt. Toch kan ik ook knap
ongezellig zijn. Bijvoorbeeld als
er tijdens de uitzending iets is
misgegaan, ben ik thuis niet te
genieten. Een verkeerde schake
ling of een doelpunt missen, af
grijselijk. Het vervelende is: je
kunt het niet overdoen. En je
kunt ook niet vragen: joh, schop
die bal er nog eens voor me in.
je kunt niet gillend van de lach
voorbij gaan aan een fout, dan
deug je niet voor je vak. Een
voetballer die een strafschop
mist, hoort 's avonds niet te
gaan stappen, die moet gewoon
stilletjes thuiszitten
Hij schenkt zichzelf nog maar
eens een heerlijk heldere ge-
schuimkraagde gele vriend in.
En dat terwijl de ochtend er nog
lang niet aan toe is zich te laten
aflossen door de middag. „Alle
goede en verkeerde imago's die
ik heb opgebouwd, heb ik aan
mezelf te danken en te wijten.
In Nederland gaan ze pas om
een uur of vijf aan de pils. Ik
neem er een, als ik er een lust.
En dan denk ik daarbij: ach, er
gens op de wereld zal het nu
wel vijf uur zijn, dus proost
ouwe jongen."
Regisseurs regisseren ook
graag hun eigen leven. Alleen
die AOW, hè.
HILVERSUM GPD
Jos Brink komt terug op tele
visie. De zanger/schrijver/ca-
baretier begint op vrijdag 23
april met een nieuw program
ma bij de NCRV, waarin hij
samen met de gasten 'op zoek
gaat naar datgene dat zij in
hun leven missen en hen in
compleet maakt'.
Het programma heet dan
ook 'Op Zoek'. Hij praat bij
voorbeeld met mensen die
het contact met een familielid
zijn verloren en dat weer wil-
lèn herstellen, mensen die
een slepend conflict willen
bijleggen of met iemand die
iets heel waardevols is kwijt
geraakt.
In het programma vertellen
de gasten over de reden ach
ter hun zoektocht jos Brink
helpt hen een oplossing te
zoeken. Daarbij worden ook
de kijkers betroldcen.
Voorlopig worden acht afle
veringen van 'Op zoek' uitge
zonden. De NCRV zoekt ove
rigens nog enkele deelne
mers. Geïnteresseerden kun
nen schrijven naar NCRV-te-
levisie, Jos Brink, postbus 226
1430 AD Aalsmeer.
The Skymasters, in volle glorie terug bij de AVRO.
HILVERSUM NOL VAN BENNEKOM
De AVRO-directie heeft besloten zowel voor radio
als televisie een serie opnamen te maken van het
orkest The Skymasters. De nu 70-jarige omroep
vereniging vindt dat de in 1946 onder AVRO-vlag
opgerichte Skymasters in dit lustrumjaar niet mo
gen ontbreken. Een spraakmakende opvatting in
een tijd waarin het voortbestaan van een aantal
NOB-orkesten hevig ter discussie staat. In dat
licht is het programmeren van een reeks bigband
concerten door een omroepvereniging des te op
merkelijker.
Dat geldt overigens ook voor de formule waarin
The Skymasters hun wedergeboorte als omroep
orkest hebben weten te bewerkstelligen. De op
namen zullen op zondagmiddagen plaatsvinden
in het Lido in Amsterdam, bijgewoond door een
betalend publiek. Een belangrijk onderdeel van
de concerten wordt gevormd door een wedstrijd
waaraan studenten van acht Nederlandse conseri
vatoria kunnen meedoen, evenveel als er opna-
medagen zijn.
Er zijn overigens twaalf conservatoria aange
schreven. Van ieder van de acht opleidingsinsti
tuten mogen drie afgevaardigde studenten mee
doen aan de voorronden. Acht winnaars, geju
reerd door de Skymasters zelf, gaan door naar de
halve finale. De uiteindelijke winnaar, aangewe
zen door een onafhankelijke jury, krijgt de Sky
masters Trophy 1993.
Voorts zullen tijdens de concerten in het Lido
gastsolisten uit binnen- en buitenland optreden.
Samenwerking
Orkestleider Herman Schoonderwalt is erg geluk
kig met de nu ontstane hernieuwde samenwer
king tussen zijn orkest en de AVRO. „Het blijkt in
de praktijk erg moeilijk om een professionele big
band zonder deelname van een omroep te laten
bestaan. De met de AVRO overeengekomen for
mule hebben we zelf ontwikkeld. In feite zijn we
daar een paar jaar mee bezig geweest. We hebben
zelf een marketingplan gemaakt en het geheel
aan de AVRO-directie voorgelegd. De opzet was
een kwaliteitsprogramma te bieden dat niet al
leen vernieuwend is, maar ook kansen biedt aan
jong talent en dat zich bovendien richt op een
jonge doelgroep. Dat idee paste mooi in de koers
die de AVRO nu onder leiding van directeur Bou-
dewijnKlap vaart."
De publieks-opnamen in het üdo hebben
plaats op de zondagmiddagen 4, 11, 18 en 25
april, 2, 9, 23 en 30 mei en 6 juni. De opnamen
voor radio en televisie worden in het najaar uitge
zonden. Voor het publiek is er keuze uit een VIP-
programma, inclusief brunch vanaf 12 uur en het
bijwonen van alleen op de opnamen vanaf 14
Sinds de toenmalige leiding van de AVRO in
1985 een eind maakte aan het wekelijkse Skymas-
ters-uur Swingtime, rechtstreeks uitgezonden
vanuit Nick Vollebregts Jazzcafé in Laren, nam
het aantal radio-uitzendingen van het orkest ge
staag af. Het was de AVRO allemaal te kostbaar.
Bij de rest van de omroepverenigingen was het
hebben van een eigen bigband trouwens al lang
geschiedenis geworden. Een jaar geleden speelde
het orkest voor het laatst in AVRO-dienst. Aan de
kwaliteit heeft het nooit gelegen. In 1988 maakte
het orkest een glorieuze rondreis door de Vere
nigde Staten, toegejuicht door uitzinnige Ameri
kanen.
Sindsdien hebben de Skymasters gevochten
voor hun .voortbestaan. „In de wetenschap tot de
wereldtop te behoren", zegt Schoonderwalt. De
fans zullen in de Skymasters de bekende solisten
aantreffen als onder anderen Bart en Eric van Lier
op trombone, Ferdinand Povel en Dick Vennik op
saxofoons, Ack van Rooijen op trompet en Henk
Meutgeert op piano. Maar er zitten ook nieuwe
kortelings afgestudeerde musici in het orkest,
zoals altsaxofonist Allard Buwalda (afgestudeerd
in Hilversum) en trompettist Menno Daams
(conservatorium Amsterdam)
Willem Aantjes in 'Klasgenoten'
HILVERSUM JAN VAN STIPRIAAN
„Ik heb wel fouten gemaakt, maar niet de
fouten waarvan anderen vinden dat ik ze
heb gemaakt." Willem Aantjes, tot 1978
fractievoorzitter van het CDA (en daarvoor
van de ARP) krijgt zijn oud-medeleerlingen
van het Mamix Gymnasium (1936-1942) in
Rotterdam muisstil als hij over de ins en
outs van zijn eigen oorlogsverleden ver
haalt. Aantjes kan zich in het RTL 4-pro-
gratnma Klasgenoten nog immer opwinden
over de commotie die ontstond toen be
kend werd welke (in feite onbeduidende)
rol hij speelde in de Tweede Wereldoorlog.
Willem Aantjes had voor zijn eigen ge
voel, vertelt hij in het programma op soms
emotionele toon, in 1940 geen keus: als hij
zou weigeren om naar Duitsland te gaan,
ZOU dat betekenen dat een getrouwde man
zijn plaats moest innemen. Althans, dat
hield zijn baas bij de PTT een NSB'er
hem voor. Uit een soort sociaal gevoel ging
Aantjes toen zelf maar. En koos hij indirect
voor de Germaanse SS. In 1978 kostte hem
dat, na onthullingen van Loe de Jong, z'n
(politieke) kop. Aantjes moest al z'n politie
ke functies neerleggen. Hij is nu voorzitter
van de Stichting Open Lucht Recreatie.
Presentator Koos Postema die in deze
Klasgenoten niet schroomt pijnlijke en kriti
sche vragen te stellen vraagt Aantjes
waarom hij zijn verleden altijd heeft ver
zwegen. Aantjes denkt over het woord 'ver
zwegen' wat genuanceerder: „Verzwegen is
niet het goede woord", zegt hij bedacht
zaam, .er waren mensen in mijn directe
omgeving die ervan wistën. Het is ook een
beetje mijn karakter. Ik doe zelf de stappen,
en neem dus zelf de risico's. En het Neder
landse volk is mijn biechtvader niet", aldus
Aantjes op beetje bitse toon.
Anekdotes
Aantjes kan zich wel voorstellen dat de om
streden weg die hij gedurende de Tweede
Wereldoorlog bewandelde, bij veel mensen
vragen heeft opgeroepen. „Er is alleen nie
mand die door mij schade heeft opgelo
pen", verdedigt hij zich in de Klasgenoten-
uitzending, die goeddeels wordt beheersd
door anekdotes uit de bezettingstijd.
De meeste van zijn oud-klasgenoten van
het Mamix Gymnasium houden zich op de
vlakte als het gaat over de oorlogsjaren van
hun ex-klasgenootje Willem Aantjes. Eén
man durft zijn mond open te trekken: „Ik
zou aan het verhaal van Willem willen toe
voegen dat het bij hem ging om puberaal
gedrag en opportunisme. Ik heb met eigen
ogen gezien dat Willem met een wolfsan
geitje liep. Dat was het Nederlandse equiva
lent van het hakenkruis. Willem werd daar
door ook gemeden door andere jongens
Dus we moeten niet de indruk wekken da
de onschuldige Aantjes onder de grond is
geschoffeld."
Voor het overige is deze Klasgenoten-uit
zending niet anders dan andere: de (inmid
dels grijze) dames en heren vertellen wat
over hun opvoeding, hun jeugd en over de
jaren voor de oorlog. De meeste gymnasi
um-kinderen waren er „absoluut niet op
voorbereid" dat de oorlog er aan stond te
komen. „Je voelde wel de spanning", zegt
weer weer ander. En Willem Aantjes was
een heel gewoon jongetje in de klas. „Een
slimme jongen en een beetje brutaal", zegt
z'n buurman in het schoolbankje.
„Oh ja, was jij zo'n goede leerling?", rea
geert een vrouwelijke ex-leerling achter uit
de klas.
(RTL 4, vanavond om 21.20 uur)
Willem Aantjes,
vanavond op
RTL 4 te zien in
'Klasgenoten'.
FOTO PR
