Geen kwade opzet
bij Postcode Loterij
Binnenland
Maij verbaast zich over
verzet tegen Betuwelijn
Bulgaren vrijgesproken
van moord op landgenoot
Voorwaardelijke straf
na wurgen van partner
Op weg naar Eritrea
Milieu-organisaties willen frites
zonder bestrijdingsmiddellen
Zes en negen jaar celstraf voor
daders overval op supermarkt
Defensie exporteert bodemsanering naar voormalig Oostblok
Vrouwe Justitia in zwijm
WOENSDAG 3 MAART 1993
Mysterieuze ontploffing in tram
Rotterdam De Rotterdamse politie stelt een onderzoek in naar
een mysterieuze ontploffing en brand in tramlijn 2. Kort nadat
in de nacht van maandag op dinsdag de enig overgebleven pas
sagier op het eindpunt in de Beverwaard de tram verliet, hoorde
de trambestuurder een knal en zag hij het begin van een felle
brand. Dat gebeurde achterin de tram, vlak bij de plaats waar de
man had gezeten die net was uitgestapt. Hoewel de bestuurder
de brand snel bluste, is de schade aanzienlijk. De politie denkt
aan brandstichting en is op zoek naar de laatste passagier.
Brochure VROM over PVC onjuist
den haag Een brochure van het ministerie van VROM over
PVC-gebruik is misleidend. Dat heeft de Reclame Code Com
missie (RCC) bepaald in een procedure die is aangespannen
door de Nederlandse Federatie voor Kunststoffen (NFK). De
kunstoffabrikanten hadden zich gestoord aan het advies in de
folder 'Kantoren en bedrijfsinterne milieuzorg' om de kunststof
PVC op milieugronden te mijden. Volgens de commissie is
VROM er niet in geslaagd het bewijs te leveren dat PVC milieu
onvriendelijk is. Het ministerie is verzocht zich niet meer op een
dergelijke wijze over PVC uit te laten.
Verzetsman 'Cas Ummels' overleden
nplaats Almere is afgelopen zondag v
Fer Olthoff overleden. Olthoff heeft in de Tweede We
reldoorlog een belangrijke rol gespeeld bij de verspreiding van
de illegale verzetskrant Het Parool. Hij gaf leiding aan de groep-
Cas, genoemd naar zijn schuilnaam Cas Ummels. De groep
voorzag de 27 stencilposten in Amsterdam van papieren voed
sel en leverde verder allerlei bijstand. Na de oorlog bleef Olthoff
lange tijd zorg dragen voor de verspreiding van de inmiddels le
gale krant. Hij is 79 jaar geworden.
Bejaarde man omgekomen bij brand
schacen Een 97-jarige man is gisteren omgekomen bij een
brand op zijn kamer in het verzorgingshuis Christoffelhof in
Schagen. De brand bleef beperkt tot de kamer van de bewoner.
De man bleek al te zijn overleden toen de brandweer hem aan
trof. Hij is bezweken aan brandwonden. Vermoedelijk is hij met
een brandende sigaret of sigaar in slaap gevallen.
'Er worden maar 150 huizen gesloopt'
den haag gpd
Minister Maij (verkeer) vindt de
protesten tegen de aanleg van
de Betuwelijn overtrokken. Er
hoeven langs het 120 kilometer
lange traject maar 150 huizen te
worden gesloopt, zo bleek tij
dens een tocht die de minister
persoonlijk door de Betuwe
maakte. Vanwege de economi
sche noodzaak moeten de bur
gers daarom ,,het hoofd maar
buigen", aldus Maij in een in
terview met het blad Bouwbe-
langen.
Dat er maar zo weinig huizen
voor de aanleg van de omstre
den goederenspoorlijn moeten
worden afgebroken, vindt Maij
„in een dichtbevolkt land als
Nederland ongelooflijk knap".
Rijkswaterstaat heeft wat dit be
treft „het uiterste gedaan van
wat sociaal aanvaardbaar is". In
het gesprek zegt Maij dat het
'verdrietig' is als huizen moeten
verdwijnen, maar „ik denk dat
je dan het hoofd maar 'moet
De Alkmaarse rechtbank heeft
gisteren een 35-jarige vrouw uit
Wieringerwerf een voorwaarde
lijke gevangenisstraf _van een
jaar opgelegd omdat zij haar
partner met diens stropdas had
gewurgd.
Volgens de president van de
strafkamer gaat het om een bij
zondere straf in een uitzonder
lijke zaak, die twee weken gele
den achter gesloten deuren
werd behandeld. De eis van de
officier van justitie is niet bé-
Rotterdam anpdat verhaal krachtig tijdens de
rechtszitting. De vrouw ver
klaarde dat haar landgenoot
haar in Amsterdam had ont
voerd. Haar partner kwam ach
ter de verblijfplaats van beiden
aan de Beukelsdijk in Rottei-
dam en haalde haar daar weg.
Volgens de vrouw ging ze 's
avonds met haar partner naar
Rotterdam om bij hun landge
noot sieraden op te halen èn
niet om wraak te nemen. De
man bleef buiten en hield de
woning in de gaten. In de hal
van de woning ontstond vol
gens de vrouw een handge
meen tussen haar en het latere
slachtoffer. Toen deze een vuur
wapen pakte, kwam de buiten
wachtende man de vrouw te
hulp. Tijdens de worsteling zou
de Bulgaar per ongeluk drie
keer in het lichaam zijn gescho
ten.
De officier van justitie wilde
van een „tragisch ongeluk"
niets weten, omdat het slachtof
fer ook één keer in de rug werd
geschoten.
De rechtbank in Rotterdam
heeft gisteren twee Bulgaarse
verdachten, een 21-jarige vrouw
en haar 47-jarige levensgezel,
vrijgésproken van de moord op
een landgenoot. Deze man
werd vorig jaar januari in Rot
terdam doodgeschoten. Officier
van justitie mr. E. Koekman had
tegen beide verdachten een ge
vangenisstraf van twaalf jaar ge-
eist. Zij heeft hoger beroep aan
getekend.
De rechtbank stelt dat er geen
wettig en overtuigend bewijs is
dat beide verdachten naar Rot
terdam gingen om hun landge
noot te liquideren, zoals de aan
klaagster tijdens de behandeling
van de zaak stelde. Volgens
Koekman moest de man dood,
omdat deze de vrouw in huis
nam om haar tegen haar part
ner te beschermen. Hij zou de
vrouw hebben gedwongen in de
Amsterdamse prostitutie te wer-
Kosto wil wel strengere controle op landelijke loterijen
De initiatiefnemers van de omstreden Nationale Postco
de Loterij hebben zichzelf niet op ontoelaatbare wijze
bevoordeeld. Evenmin is sprake geweest van de voorop
gezette bedoeling om de Wet op de kansspelen te over
treden. Staatssecretaris Kosto van justitie schrijft dit in
een brief aan de Tweede Kamer.
den haag gpd
Kosto neemt hiermee de con
clusie over van een onderzoek
naar de gang van zaken door in
terimvoorzitter W. Etty. Vorig
jaar traden vier bestuursleden
van de Postcode Loterij af, na
dat was gebleken dat zij zelf
geld hadden overgehouden aan
hun activiteiten voor de loterij.
Ook bleek dat bestuursleden
privébelangen hadden in orga
nisaties die diensten hadden
verricht voor instellingen die
geld ontvingen uit de opbreng
sten van de loterij.
Volgens Kosto heeft de loterij
vanaf het begin in 1990, in korte
tijd een enorme groei doorge
maakt. Daar waren de organisa
tiestructuur, de verdeling van
de opbrengst, de vergoeding
voor de initiatiefnemers en de
controle door de overheid niet
op afgestemd. „Door de onge
kende groei hebben de betrok
kenen een aantal steken laten
vallen", aldus Kosto.
Om een en ander in de toe
komst te voorkomen, zullen
voortaan alle landelijke loterijen
strenger worden gecontroleerd,
zowel door de eigen accountant
als door de accountantsdienst
van het ministerie van justitie.
Kosto geeft toe dat deze contro
le door de snelle groei van de
Postcode Loterij niet goed is ge
weest. Op langere termijn zal
het toezicht op alle landelijke
kansspelen worden uitgeoefend
door een speciaal college.
De opbrengst van de Postco
de Loterij, waarin vorig jaar zon
160 miljoen gulden omging, zal
voortaan worden verdeeld over
zes organisaties op het gebied
van hulpverlening, ontwikke
lingshulp en natuur en milieu.
Tot nu toe profiteerden drie or
ganisaties: De Vereniging tot
behoud van Natuurmonumen
ten, de Vereniging Vluchtelin
genwerk Nederland en de orga
nisatie voor ontwikkelingshulp
Novib. Daar komen bij Unicef,
het Wereld Natuurfonds en Art
sen Zonder Grenzen.
De bestuurlijke structuur van
de Nationale Postcode Loterij
zal worden verbeterd. Zo komt
er een onafhankelijke raad van
toezicht, onder voorzitterschap
van oud-minister mr. J. de Rui-
buigen, dat is inherent aan dit
soort projecten. Burgers moeten
zich ook realiseren dat het soms
goed is om dat te doen."
In het iïïterview geeft Maij
weerwoord op de kritiek van
haar voorgangster, WD'ster
Kroes, die haar verwijt te weinig
oog te hebben voor investerin
gen in de infrastructuur. Maij
ontkent dat en wijst er op dat zij
in haar periode (vanaf 1990)
meer heeft geïnvesteerd in we
gen en spoorlijnen dan Kroes in
de zeven jaar van haar bewind.
„De beeldvorming dat dit kabi
net onvoldoende, zou doen aan
infrastructuur is niet juist."
De erfenis die lóoes heeft
achtergelaten „stroperige
procedures, veel advisering en
weinig financiële ruimte voor
infrastructuur" heeft Maij
volgens eigen zeggen moeten
wegwerken. Kroes mag daarom
„niet de eerste" zijn om kritiek
te leveren, vindt Maij: „Zij zou
beter moet weten."
alkmaar anpkend. De rechtbank wil uit het
vonnis slechts een enkele pas
sage openbaar maken.
De vrouw wurgde haar part
ner na een lange periode van
extreem ernstig seksueel ge
weld. De rechtbank beschouwt
de als doodslag gekwalificeerde
levensberoving als een laatste
poging van de wanhopige,
angstige en uitgeputte vrouw de
seksuele terreur te beëindigen.
Volgens de rechtbank is de ver
oordeelde vrouw onmiskenbaar
ook slachtoffer.
den haag De kamerleden Gerrit Jan Wolffensperger
(D66) en Willie Swildens-Rozendaal (PvdA, in rol
stoel) bekeken gisteren op het Binnenhof Vrouwe
Justitia, die symbolisch stervend ter aarde stortte. Zij
deed dat uit protest tegen de plannen om de eigen
bijdrage voor rechtshulp te verhogen. Enkele tiental
len advocaten en medewerkers van Bureaus voor
Rechtshulp en consumentenorganisaties waren daar
bij. Volgens voorzitter C. Schouten van de Vereni
ging voor Rechtshulp betekenen de plannen van mi
nister Hirsch Ballin (justitie) een onaanvaardbare
aanslag op de portemonnee. Voor alleenstaanden
met een netto-inkomen van 1.950 gulden zou de ei
gen bijdrage volgens Schouten stijgen van 125 tot
760 gulden. Voor gehuwden met een inkomen van
2.400 gulden zou die van 190 tot 460 gulden om
hoog gaan. Schouten verwacht dat daardoor tien
procent van de mensen die anders wel naar de rech
ter zouden stappen, dit niet meer doen omdat de fi
nanciële drempel te hoog is. Uit protest tegen de
plannen werden gisteren 12.000 handtekeningen
overhandigd. foto anp hans steinmeier
Rotterdam» In de Rotterdamse Waalhaven werd
gisteren de Urkse Noordzee-kotter 'Teunis van Jakke'
op het vrachtschip 'Queen Sheba' gehesen. De kotter
gaat naar Eritrea om daar deel te gaan uitmaken van
de Eritrese vissersvloot. De Teunis van Jakke is door
de Urkse bevolking opgeknapt.
foto anp john de pa ter
De Stichting Natuur en Milieu
en de Vereniging Milieudefensie
vinden dat de frites-industrie
moet overstappen van milieu
onvriendelijke aardappelrassen
op milieuvriendelijker geteelde
rassen. Volgens een onderzoek
van beide organisaties kan de
industrie het gebruik van on
vriendelijke rassen in 1996 al
halveren. In 2000 zou de om
schakeling een feit kunnen zijn.
Natuur en Milieu en Milieude
fensie hebben minister Bukman
van landbouw gisteren ge
vraagd de omschakeling te be
vorderen.
De frites-industrie verwerkt
jaarlijks ongeveer dertig procent
van de Nederlandse produktie
van consumptie-aardappelen.
De totale frites-produktie is on
geveer 1,6 miljoen ton, aldus ir.
H. de Lange van Natuur en
Milieu. Veruit het belangrijkste
ras dat hiervoor wordt gebruikt
is het Bintje. Omdat dit ras erg
gevoelig is voor enkele ziekten,
moeten boeren regelmatig veel
bestrijdingsmiddelen gebrui
ken, die in het grondwater te
recht komen.
De milieu-organisaties heb
ben uit gesprekken met de
frites-industrie de indruk gekre
gen dat deze welwillend staat
tegenover het invoeren van an
dere rassen. De industrie durft
echter geen uitspraak te doen
over de termijn waarop dat kan.
Zij wil risico's zoveel mogelijk
beperken. Bij toepassing op
grote schaal zou de kwaliteit
van sommige veelbelovende
rassen kunnen tegenvallen. De
industrie is bovendien afhanke
lijk van de aardappelgroothan
del, die moet zorgen voor vol
doende pootmateriaal, zo heb
ben de milieu-organisaties te
horen gekregen.
Het ras Agria zou volgens de
organisaties een goede vervan
ger zijn. Omdat het beter is ge
wapend tegen bepaalde ziekten,
kunnen boeren met veel minder
bestrijdingsmiddelen volstaan.
Wordt Agria biologisch geteeld,
dan gebruiken boeren helemaal
geen chemisch-synthetische
middelen. Volgens Natuur en
Milieu en Milieudefensie moet
het mogelijk zijn in 2000 vol
doende pootmateriaal van Agria
te hebben.
amsterdam «anp
Het gerechtshof in Amsterdam heeft gisteren een
29-jarige Ier in hoger beroep na een eis van twaalf
jaar veroordeeld tot negen jaar cel, wegens een
mislukte overval op een supermarkt in Amster
dam-Noord. Zijn mededaders, twee Britten van
26 en 37, kregen elk zes jaar cel opgelegd. Tegen
hen was acht jaar geëist.
Het drietal drong in de vroege morgen van 21
april 1992 gewapend de Cl000 supermarkt aan
het Buikslotermeerplein in Amsterdam binnen.
Op dat moment waren er vijftien peroneelsleden
in het pand. De overval mislukte, omdat de kluis
bleek voorzien van een tijdslot. Bovendien werd
de supermarkt al snel omsingeld door de gealar
meerde politie. Daarop gijzelden de drie overval
lers het aanwezige personeel, om zich pas uren
later over te geven.
De raadslieden van het drietal hebben altijd be
toogd dat de overval is blijven steken in een po
ging. In tegenstelling tot de rechtbank volgde het
gerechtshof die redenering wel en paste de straf
maat daarop aan. De rechtbank veroordeelde de
Britten eerder tot straffen van zeven jaar en de Ier
tot tien jaar. Zowel het openbaar ministerie als
twee van de verdachten tekenden tegen dat von
nis beroep aan.
Het hof achtte de gijzeling van de bedrijfsleider
bewezen, maar die van het personeel niet. De be
drijfsleider werd voortdurend met een 1
pen bedreigd. Volgens het hof zullen de slachtof
fers langdurig psychische gevolgen ondervinden
van de gebeurtenis, „te meer daar de overval op
de werkplek heeft plaatsgevonden".
Procureur-generaal mr. B. Vermeulen noemde
de Ierse hoofdverdachte tijdens de behandeling
van de zaak „volstrekt meedogenloos". De Ier liep
in Nederland eerder tegen een gevangenisstraf
van zes jaar aan, wegens een overval op een su
permarkt in de Bijlmer en een overval op een ho
tel aan de Martelaarsgracht, beide gepleegd met
zijn broer. De man ontsnapte in januari vorig jaar
uit de Sittardse gevangenis De Geerhorst. in het
kielzog van een Colombiaanse cocaïnekoning.
In augustus, na zijn veroordeling door de recht
bank voor de overval in Amsterdam-Noord,
kneep de Ier er opnieuw tussenuit. Ditmaal ont
vluchtte hij in gezelschap van drie zware jongens
het Rotterdamse huis van bewaring De Schie. De
ontsnapping ging gepaard met de gijzeling van
een aantal bewaarders. Twee weken later werd de
man in het Friese Veenwouden aangehouden. De
Ier zal voor de gijzeling van de bewaarders wor
den vervolgd.
In 1988 ontsnapte hij ook al uit een gevangenis
in Engeland. Daarom/, al hij na het uitzitten van
zijn straffen in Nederland aan Engeland worden
uitgeleverd.
ken.
Beide verdachten ontkenden
den haag cees vellekoop
Het Nederlandse ministerie van defen
sie helpt Hongarije, Tsjechië en Slowa
kije met de sanering van vervuilde mi
litaire terreinen. Nederlandse experts
hebben het afgelopen jaar geholpen bij
de opzet van enkele proefprojecten in
Hongarije en, voormalig Tsjecho-Slo-
wakije. Ook in de landen van het voor
malige Warschaupact beseffen de au
toriteiten dat de krijgsmacht nogal wat
viezigheid in de bodem heeft achterge
laten.
Natuurbehoud en het militair bedrijf
zijn op het eerste gezicht geen natuur
lijke bondgenoten. Dat erkent ook ge-
neraal-majoor E. Westerhuis, coördi
nator ruimtelijke ordening en milieu
zaken van het ministerie van defensie
in Den Haag. De milieubeschermers
zijn niet zuinig met kritiek, met name
omdat het krijgsbedrijf in Nederland
nog altijd voor ruim 83 procent is ge
vestigd in natuurgebieden.
Afgezien van die kritiek ziet het bo
demsaneringsprogramma van Defen
sie er serieus uit, meent R. Buisman,
medewerker van Nederland Gifvrij. „Al
is het erg moeilijk om te beoordelen in
hoeverre de uitvoering klopt met de
plannen. Dat lijkt op de ene plek beter
te lukken dan op de andere."
Westerhuis: „Als je kiest voor het in
standhouden van een krijgsmacht,
moet je wel oefenen. Dat zal altijd in
zekere mate het milieu belasten, al
vind ik het onze plicht om die belas
ting zo min mogelijk te laten zijn."
Maar je kunt er ook op een andere ma
nier tegenaan kijken, meent hij: „Het
produkt van Defensie is in mijn ogen
stabiliteit. Als die stabiliteit wegvalt,
wordt er zelfs niet meer nagedacht
over milieubeleid. In Joegoslavië of
Cambodja is milieu wel het allerlaatste
waar mensen zich druk over maken. In
elke oorlogssituatie lijdt het milieu
enorme schade. We hoeven ons de
brandende oliebronnen in Koeweit
maar voor de geest te halen."
De zorg voor het milieu blijft bij De
fensie echter niet beperkt tot het voor
komen van oorlog. Vandaag begon op
de vliegbasis Ypenburg een driedaagse
internationale conferentie over sane
ring van vervuilde defensieterreinen.
Want de krijgsmacht is in het verleden
met de bodem uiteraard even slordig
geweest als elk willekeurig bedrijf. Het
ministerie heeft al zo'n 500 miljoen
gulden uitgetrokken om de ongeveer
1.000 bekende gevallen van ernstige
bodemvervuiling aan te pakken. De
fensie verwacht dat nog dit jaar alle
militaire terreinen zijn onderzocht. Het
programma is er op gericht vrijwel alle
Iokaties voor het jaar 2000 te saneren,
vertelt de generaal.
Daarmee loopt de krijgsmacht aardig
voorop, meent hij. Wam buiten de ka
zernes, vliegbases en oefenterreinen is
de Nederlandse bodem op veel meer
plaatsen vervuild en vaak veel ernsti
ger. De schoonmaak van die vervuiling
zal zeker niet voor 2015 klaar zijn, nog
afgezien van de vraag of de tientallen
miljarden die ervoor nodig zijn ooit op
tafel komen.
De hulp aan de voormalige Oost
bloklanden betreft vooral de methode
om bodemsanering aan te pakken.
„Wij zijn nu eenmaal een aantal jaren
verder met de aarfpak van dit soort
problemen", vertelt de generaal. En de
soort vervuiling verschilt niet wezenlijk
van de Nederlandse. Ook in het Oost
blok gaal het vooral om gemorste olie-
produkten en vervuiling met zware
metalen, grotendeels lood van schiet
oefeningen. „Het grootste verschil is
dat we in het vlakke Nederland eerder
te maken hebben met grondwaterver
vuiling. In een heuvelachtig terrein is
dat minder goed voorspelbaar."
Een ander probleem is het ontbre
ken van bedrijven jn Hongarije, Tsje
chië en Slowakije. Er is wel kennis, bij
voorbeeld bij de wetenschappelijke in
stituten, maar grote bouwbedrijven
met een 'milieupoot' zoals in Neder
land, zijn er nog lang niet. De strijd
krachten zullen het saneren van de
vervuilde grond zelf moeten aanpak
ken. Overigens is een militaire organi
satie in principe erg geschikt voor een
dergelijke operatie, meent Westerhuis.
„Door de sterke hiërarchische struc
tuur kan een besluit dat aan de top
wordt genomen vrij snel worden uitge
voerd. terwijl een begrip als strategie
ook een grote rol speelt in het milieu
beleid." Hoewel Defensie in Nederland
het leeuwedeel van de sanering uitbe
steedt aan bedrijven, vindt Westerhuis
het de moeite waard om ook een plaats
in te ruimen voor defensiepersoneel.
„In het kader van hun oefenprogram
ma moeten sommige eenheden toch
leren omgaan met graafmachines en
dergelijke. En een groot deel van de sa
nering betreft afgraving van vervuilde
grond. In Oost-Europa is dat zeker
denkbaar. Misschien kan het daar zelfs
niet anders."
Dat een deel van de vervuiling is
achtergelaten door de inmiddels ver
trokken Sovjet-militairen, maakt de
zaak politiek pikant. De Nederlandse
hulp heeft zich verre gehouden van de
ze complexen. Bij de definitieve afreke
ning met de vroegere bondgenoten
kunnen de kosten van de bodemsane
ring immers een bron van politieke
conflicten blijken. Dat probleem staat
de komende dagen ook niet op de
agenda van de conferentie.
