Nederlandse militairen
wellicht teruggetrokken
'Voor goed circus is altijd interesse'
Duisenberg tegen
bevriezing lonen
Binnenland
De trein
op oudejaarsavond.
Lammetjes-vierling
Land van Ooit gered
'Prijsverlaging Lufthansa slechts het begin'
WOENSDAG 30 DECEMBER 1992
nbureau CPD cemeenschappeliike Persdiei
Weer mysterieus licht in Amsterdam
Wanneer vliegverbod boven Bosnië-Hercegovina wordt afgedwongen
'Ook volgend jaar groei van 1,5 procent'
Het gerechtshof in Den Bosch
heeft gisteren vijftien jaar on
voorwaardelijke gevangenisstraf
en terbeschikkingstelling (TBS)
opgelegd aan een 27-jarige man
uit Breda. Hij pleegde in okto
ber vorig jaar met twee anderen
koelbloedig een roofmoord op
een echtpaar in Baarle-Nassau.
De straf was dezelfde die de
rechtbank in Breda de man eer
der had opgelegd. Hij had be
roep daartegen aangetekend
om eerder met zijn behandeling
te kunnen beginnen. De andere
mededaders van 22 en 28 jaar
oud hadden van de Bredase
rechtbank vijftien jaar met TBS
en twaalf jaar gekregen. Zij gin
gen niet in beroep.
De drie mannen hadden ge
hoord dat het paar twee miljoen
gulden in huis had. Zij drongen
gewapend het huis binnen. Bij
de kJuis kon het slachtoffer de
cijfercombinatie niet vinden.
De echtgenote werd door de 22-
jarige man verkracht en geboeid
en later doodgeschoten. De 27-
jarige Bredanaar schoot de man
een kogel door het hoofd. Na de
moord sprak het tweetal over de
telefoon, die werd afgetapt, over
de steeds sterker wordende
drang om iemand te doden.
Schrijver Vrieling nog idolaat van combinatie droom en werkelijkheid
Ook dit jaar vrolijken de tientallen lichtjes
en de felle kleuren van immense circus
tenten de donkere dagen rond de kerst op.
In de jaren vijftig reisden er vijf grote cir
cussen door ons land. Na de sombere oor
logsjaren had het Nederlandse volk be
hoefte aan ontspanning en vermaak. Het
circus bood de mensen een droom, een
fantasiewereld van klatergoud, zand en
zaagsel. Over dèt circus schreef Dick Vrie
ling onlangs een boek, 'De Vijf Vijftigers'.
Het publiek van vandaag zit niet te
wachten op de salto mortale. Niemand die
nog bang is dat de dierentemmer door
een brullende leeuw wordt verslonden.
Hoewel er ook nu nog wel eens iemand uit
een trapeze valt, is de sensatie in het mo
derne circus vervangen door het spel tus
sen mens en dier. De invloed van het the
ater is daarbij duidelijk zichtbaar.
In de jaren na de Tweede Wereldoorlog
trokken vijf traditionele Nederlandse cir
cussen van stad naar stad. Het flitsende
circus van Frans Mikkenie, het grootspra-
kige circus van los Mullens, het kneuterig-
burgerlijke circus van Madame van Bever,
het adellijke circus van Karei Strassburger
en het kwajongensachtige, romantische
circus van Toni Boltini.
Uiteindelijk bleek Nederland te klein
voor zo veel circussen. Dick Vrieling: „De
concurrentie met andere vormen van
amusement, zoals de televisie en het ca
baret, was hard. Het circus verloor de
strijd. In de loop van de jaren zestig viel
voor één voor één het doek".
Alleen Toni Boltini slaagde erin van een
bescheiden variétéprogramma uit te
groeien tot het grootste circus van Neder
land. Maar ook 'Ome Toni', de bijnaam
voor deze controversiële circusdirecteur,
moest in 1986 zijn tent sluiten. Boltini
werd de circusmartelaar die vond dat de
overheid zijn circus kapot had gemaakt.
Hij vindt het nog steeds een schandaal dat
het ministerie van WVC het circus niet,
net als toneel en ballet, subsidieert.
Er is nu nog maar één Nederlands circus
en dat is van Herman Renz. Wie 'De Vijf
Vijftigers' leest, kan tot de conclusie ko
men dat er geen plaats meer is voor de ro
mantiek van de circuswereld. Maar niets is
minder waar, zegt Dick Vrieling: „Voor
een goed circus is altijd belangstelling.
Herman Renz heeft dit jaar een prima sei
zoen gehad. Toen het grote Duitse circus
Krone vier jaar geleden door ons land trok,
was de tent bij vrijwel elke voorstelling tot
de nok toe gevuld. Dat geldt ook nu weer
voor de kerstcircussen. Als je daarvoor een
kaartje wilt hebben, moet je op z'n minst
de directeur kennen." Overigens gaat het
daarbij om speciaal voor de kerstdagen
samengestelde programma's met arties
ten van verschillende circussen.
Dick Vrieling was zeven jaar toen hij
voor het eerst een voorstelling zag. Hij is
inmiddels 44 en nog steeds idolaat van het
circus. „De combinatie van droom en
werkelijkheid is uniek. In het circus hangt
een sfeer die je nergens anders vindt. Het
is een droom. Bijna. Want de volgende
dag, als het circus vertrokken is, zijn alleen
de contouren van de tent in het zand het
bewijs dat het circussprookje werkelijk
heid was".
'De Vijf Vijftigers, Het Nederlandse circus
in 1950-1960' is een uitgave van de Club
van Circusvrienden Nederland. Prijs
f24,90.
Amsterdam* Lichtgevende objecten aan de hemel hebben ook
gisteravond de aandacht getrokken in Amsterdam en omgeving.
Vanuit Diemen kwamen diverse meldingen binnen overeen on
verklaarbaar schijnsel in de lucht. Maandagavond werd een
knipperende rood-blauw-gele bol waargenomen boven de Mid-
delveldse Akerpolder. Meteo Schiphol houdt het er vooralsnog
op dat het gaat om inversie. Die ontstaat als de lucht op aarde
veel kouder is dan daarboven. Dat heeft tot gevolg dat vocht en
vuil blijven hangen op een hoogte van zo'n honderd meter. Die
laag reflecteert lichtbronnen.
Beatrix viert koninginnedag in Sneek
den haag Koningin Beatrix en prins Claus brengen volgend jaar
op koninginnedag een bezoek aan Vlieland en Sneek, waar zij
een gedeelte van de feestelijkheden zullen meevieren. Dat heeft
de Rijksvoorlichtingsdienst vandaag meegedeeld. Het koninklij
ke paar wordt vergezeld door prinses Margriet en mr. Pieter van
Vollenhoven.
Militaire baret hoeft niet in vrije tijd
den haag Militairen hoeven in hun vrije tijd hun baret niet
meer op. Als hun tenue verder correct is, is het niet dragen van
de baret niet langer strafbaar. Dat heeft de Militaire Kamer bij de
rechtbank in Arnhem onlangs bepaald.
Verdachten moord Groningse vast
Groningen De politie van Groningen heeft gistermiddag twee
mannen aangehouden die ervan worden verdacht een 40-jarige
Groningse vrouw te hebben vermoord. Het gaat om een 21-jari
ge inwoner uit Zuidhorn en een even oude man zonder vaste
woonplaats. De vrouw werd maandagmorgen vroeg door een
van haar kinderen dood aangetroffen in haar woning. Zij was
met een mes om het leven gebracht.
Lichte aardbeving op Aruba
oranjestad» Op Aruba had gistermorgen een lichte aardbeving
plaats die zowel in het oostelijke als in het westelijke deel van
het eiland werd gevoeld. Er is geen melding gemaakt van schade
of slachtoffers. Volgens Terry Hardiman, directeur van het
Geofysisch Observatorium in Cayey (Puerto Rico) hadden zich
dat etmaal ten minste tien lichte trillingen in het Caribische ge
bied voorgedaan.
PTT weet niet waar geld heen moet
Rotterdam De PTT in de zones Dordrecht en Rotterdam is zo'n
10.000 stortingsbewijzen kwijt van vrijdag 4 december. Het geld
dat klanten die dag hebben gestort, ligt nog op de diverse kanto
ren in de regio omdat de PTT niet weet naar welke rekeningen
het moet. Volgens PTT-zonemanager T.B. Meijer is het nog niet
eerder voorgekomen dat stortingsbewijzen zo massaal zoek
raakten. Mogelijk zitten ze in zakken die wegens de kerstdrukte
bij de PTT nog niet zijn opengemaakt.
Op oudejaarsavond krijgen al onze conducteurs, machinisten,
loketmedewerkers en andere spoormensen even oliebolverlof.
Houdt u er daarom rekening mee dat na ongeveer 20.00 uur de
treinen niet meer rijden. In de nieuwjaarsnacht beginnen de treinen
van het nachtnet (Rotterdam - Delft - Den Haag - Leiden - Schiphol -
Amsterdam - Utrecht v.v.) te rijden tussen 1.00 en 2.00 uur. Op vrijdag
1 januari 1993 geldt de normale zondagsdienstregeling.
Wilt u meer weten, bel dan met OV-Reisinformatie: 06-9292
(50 cent per minuut). U krijgt dan telefonische informatie over het
treinverkeer en ander openbaar vervoer. Op 30 december van 7.00 tot
23.00 uur. Op 31 december van 7.00 tot 22.00 uur. En op 1 januari 1993
vanaf 8.00 uur 's morgens. Ook de conducteurs en de mensen achter
het loket kunnen u er meer over vertellen.
Nederlandse Spoorwegen wenst u een prettige jaarwisseling en
een voorspoedig 1993.
NEDERLANDSE SPOORWEGEN
Nederland is van plan zijn VN-militairen terug te trekken
uit Bosnië-Hercegovina als het vliegverbod in dat gebied
met inzet van F 16's wordt afgedwongen. Bevelhebber
luitenant-generaal Couzy van de Nederlandse strijd
krachten heeft dit gisteren verklaard. Couzy begeleidt
staatssecretaris Van Voorst tot Voorst van defensie tij
dens diens bezoek aan Kroatië en Bosnië-Hercegovina.
De regering maakt zich grote
zorgen over de veiligheid van
Nederlandse VN-militairen in
het voormalige Joegoslavië. Dit
vooral als gevolg van een moge
lijke Veiligheidsraadresolutie,
die oproept het vliegembargo
boven Bosnië-Hercegovina mi
litair af te dwingen. Nederland
heeft daarvoor F 16-vliegtuigen
beschikbaar gesteld. De Neder
landse VN-militairen bespeur
den na dat aanbod een hardere
houding van Servië. Het gevaar
is volgens hen aanwezig dat zij
doelwit worden van Servische
Bevelhebber Couzy zei giste
ren dat de Nederlandse solda
ten moeten worden weggehaald
als de F 16's daadwerkelijk wor
den ingezet. „De hulpoperatie
wordt dan stilgelegd, een ande
re keuze is er mijns inziens
niet", aldus Couzy. De plannen
om snel tot evacuatie van VN-
eenheden uit Bosnië-Hercego
vina over te kunnen gaan, lig
gen klaar. Volgens de scenario's
moeten wapens en communi-
catie-apparatuur worden ver
nietigd als deze niet meer kun
nen worden meegenomen. In
het voormalige Joegoslavië zijn
bijna duizend Nederlandse ver-
bindings- en transportmilitairen
ingezet voor hulpverlening.
Ook volgens de Nederlandse
commandant Benda van de
UNMO-waarnemers (United
Nations Military Observers) en
ECMM-waarnemers (European
Community Monitor Mission)
is de hardere houding van de
Serviërs merkbaar geworden.
Dat werd duidelijk kort nadat
minister Ter Beek bekend had
gemaakt dat Nederland bereid
is straaljagers in te zetten. De
UNMO telt 150 waarnemers uit
34 landen, onder wie 20 Neder
landers.
Staatssecretaris Van Voorst
tot Voorst reageerde gisteren
wat terughoudender. Eventuele
risico's hoeven volgens hem
niet voor iedere militair hetzelf
de te zijn. Er bestaan aanzienlij
ke verschillen in de positie van
de ongewapende en in kleine
groepjes opererende UNMO-
en ECMM-waarnemers en de
onder bescherming van bewa
pende infanterie-bataljons wer
kende verbindings- en trans
portbataljons, aldus de be
windsman.
De staatssecretaris ziet geen
aanleiding het besluit over het
beschikbaar stellen van Neder
landse F 16's te heroverwegen.
Wel vindt hij dat maatregelen
nodig zijn om de veiligheid van
de meest kwetsbare grondtroe
pen in het gebied te garande
ren. Verder meent Van Voorst
tot Voorst dat naast Nederland
en de VS, die ook F 16's hebben
toegezegd, andere landen met
grondtroepen in Bosnië-Her
cegovina vliegtuigen ter be
schikking moeten stellen.
In tegenstelling tot minister
president Lubbers is president
Duisenberg van De Nederland-
sche Bank geen voorstander van
bevriezing van de lonen in 1993.
Wel vindt de topman van de
centrale bank het belangrijk dat
de overheid toeziet op een be
heerste ontwikkeling van de ei
gen financiën en de loonont
wikkeling in het land goed in de
hand houdt. Een loonstop vindt
Duisenberg echter niet nodig,
zo zei hij gisteren.
De bank-president wijst erop
dat langzaam maar zeker her
stel optreedt van de economie.
„Wij verwachten voor dit jaar
een economische groei van nog
altijd 1,5 procent. Voor volgend
jaar voorzie ik een groei in die
zelfde orde van grootte. Geen
neergang dus, maar een langza
me economische ontwikke
ling."
Het standpunt van Duisen
berg staat haaks op dat van de
regering. Lubbers heeft werkge
vers en bonden gewaagd af te
zien van hogere lonen. De eer
ste minister vindt dat er in de
CAO's te grote loonsverhogin
gen zijn afgesproken. Werkge
vers en werknemers hebben
daarop in november afspraken
gemaakt over loonmatiging en
werkgelegenheid. Volgens het
kabinet is het nodig de lonen te
bevriezen om zo door goedko
pere arbeid meer werkgelegen
heid te scheppen.
Akkoord bereikt met schuldeisers
prunen»anp
Het attractiepark Het Land van
Ooit in Drunen heeft een ak
koord bereikt met zijn schuldei
sers. De dreigende sluiting van
het park is hiermee afgewend.
Dit heeft advocaat mr. J. de
Voort van Het Land van Ooit
gisteren bevestigd.
Volgens De Voort is er op één
uitzondering na met alle 252
crediteuren overeenstemming,
inclusief de fiscus en de be
drijfsvereniging. Met de laatst
overgebleven schuldeiser is het
park nog in bespreking. Over al
le vorderingen zijn afspraken
gemaakt, aldus De Voort.
Het Land van Ooit raakte in
de problemen door tegenvallen
de bezoekersaantallen. Door de
nijpende financiële situatie
kwam de directie in aanvaring
met de grootste aandeelhouder,
ING-dochter MKB-lnvestments.
De directie vroeg daarop MKB
zijn aandelen te verkopen om
zo het park van de ondergang te
redden. MKB weigerde dit.
In november staken beide
partijen de koppen bij elkaar
voor het ontwikkelen van een
'totaalplan', waarin tevens in de
overname van de aandelen zou
moeten worden voorzien. Vol
gens De Voort zijn ook de pro
blemen met de achterstallige
betaling van personeclssalaris-
sen inmiddels verholpen.
Slachtoffers
vliegramp Faro
geïdentificeerd
Het identificatieteam van de
Rijkspolitie (RIT) had gister
avond 53 van de 54 dodelijke
slachtoffers van de vliegramp in
Faro geïdentificeerd. Slechts de
identiteit van één stoffelijk over
schot moest nog worden vast
gesteld. Een woordvoerder van
het RIT verwachtte dat dat voor
de aanvang van de rouwdienst
vanmiddag in een hangar op
Schiphol zou zijn gebeurd.
Er wordt bovendien nog één
persoon vermist. Het kan zijn
dat die onder de wrakstukken
van de verongelukte DC-10 in
Faro ligt, maai de persoon in
kwestie kan ook nog in leven
zijn. De meeste doden zijn Ne
derlanders. Onder de slachtof
fers bevinden zich enkele men
sen met een buitenlandse na
tionaliteit of met een dubbele
nationaliteit. Vanaf het moment
van de ramp op maandag 21
december hebben 110 mensen,
onder wie tien tandartsen, vier
pathologen-anatomen en der
tien vingerafdrukdeskundigen,
gewerkt aan het identificeren
van de stoffelijke resten.
Weer vijftien
jaar en TBS voor
moord echtpaar
DEN bosch ANP
dekrim» In het Overijsselse De Krim is gisterochtend een lammetjes-vierling geboren. Nick (links) en Donovan, buurjongetjes van boer Tesselaar,
eigenaar de dieren, houden de kleintjes in bedwang. foto anp
schiphol henny van egmond
vervolg voorpagina
Volgens de SAS-woordvoerder is de prijs
verlaging van Lufthansa slechts het begin.
Hij trekt een vergelijking met Amerika, waar
de open markt tot enorme prijsdalingen en
faillissementen van luchtvaartmaatschap
pijen leidde. „We verwachten meer van dit
soort prijzenacties. Door de open markt zie
je eerst overcapaciteit bij de luchtvaart
maatschappijen en daarna prijsdumping."
P. Wellhüner, woordvoerder van de KLM,
denkt dat het niet zo'n vaart zal lopen. „Het
is maar een beperkte actie van Lufthansa. Je
kunt de goedkope tickets maar veertien da
gen boeken. Wij verwachten wel meer van
dit soort acties, door het nieuwe Europa zal
de luchtvaart levendiger worden. Wij zullen
ook steeds alert reageren. Maar een prijzen
slag zoals in Amerika zal hier nooit ont
staan."
In België wordt laconiek gereageerd op de
Duitse prijsverlaging. Sabena doet er niet
aan mee, laat een woordvoerder weten. „De
Europese luchtvaart kan een grote prijsver
laging niet dragen. Iedereen lijdt verlies, be
halve British Airways." British Airways Iaat
weten zich nog te beraden op andere tarie
ven. De Britten hebben wel de tarieven van
tien Duitse bestemmingen naar zes Engelse
luchthavens verlaagd. De Zwitserse maat
schappij Swissair reageert niet op de onrust.
Zigeuners staan
twee weken op
terrein in Wilnis
wilnis anp
De groep zigeuners uit het
voormalige Joegoslavië mag
voorlopig twee weken bivakke
ren op het parkeerterrein van
een recreatiegebied langs de
provinciale weg Wilnis-
Woerden. Gisteravond laat kwa
men de ongeveer veertig man
nen, vrouwen en kinderen met
hun tien caravans in Wilnis aan.
De 'Joegoslavische' vluchte
lingen kwamen van de Brabant
se gemeente Heeswijk-Dinther.
Daar hadden ze bij een abdij
overnacht. In de twee weken
dat de groep in Wilnis verblijft,
moet het ministerie van WVC
een definitieve oplossing zoe
ken. Het ministerie weet ook
niet meer wat het met de zigeu
ners aan moet. Eerder verble
ven ze een tijdje voor de deur
van het ministerie in Rijswijk, in
de Ripperda-kazerne in Haar
lem, in Amsterdam, Zeewolde,
Spaarnwoude en Maartensdijk.
„We hebben ze alles aangebo
den wat we kunnen", zei een
woordvoerder.
Het probleem is dat de zigeu
ners nog geen ontheemdensta-
tus hebben aangevraagd. Ze
willen die status wel, maar wil
len bij elkaar en in hun cara
vans blijven wonen. Dat kan
niet als ze voor de ontheemden-
status in aanmerking willen ko-
