Nieuw akkoord in Somalia
Iran-Contra-zaak bezoedelt afscheid Bush
Gorbatsjov: Oprichting
GOS tragische vergissing
Libië: Vliegramp was
het werk van het westen
Buitenland
Overleg VN-gezant in Israël levert niets op
MAANDAG 28 DECEMBER 1992
Doden bij geweld in Zuid-Afrika
Johannesburg» In Zuid-Afrika zijn tijdens de kerstdagen bij poli
tiek geweld zeker 36 mensen omgekomen. In Kaapstad en om
geving kwamen bij verschillende gewelddaden 18 mensen om.
In de regio Johannesburg en de provincie Natal vonden 12 per
sonen de dood. Op het terrein van een goudmijn ten westen van
Johannesburg kwamen bij gevechten tussen mijnwerkers zes
Drie mannen in Saudi-Arabië onthoofd
riyad Drie mannen die door een islamitische rechtbank ter
dood veroordeeld waren voor moord en handel in verdovende
middelen zijn vrijdag in Saudi-Arabië onthoofd. In de noordelij
ke stad Hajel en in Jiddah werden twee Pakistanen terechtge
steld en in Riyad een Saudische man.
China brengt berg tot explosie
peking In de Zuidchinese stad Zhuhai wordt vandaag de weg
vrijgemaakt voor uitbreiding van het plaatselijke vliegveld. Dat
gebeurt door het opblazen van een berg met 11.000 ton dyna
miet. Met de explosie moet de Paotai-berg, volgens het persbu
reau Xinhua een berg van 11 miljoen kubieke meter aarde, wor
den verwijderd.
Biljet van 10.000 roebel in omloop
moskou Door de oplopende inflatie gaat de centrale bank van
Rusland een biljet van 10.000 roebel in roulatie brengen. Tot
voor kort was het biljet van 100 roebel de grootste coupure.
Sinds de prijzen in Rusland begin dit jaar werden vrijgelaten is
de roebel enorm in waarde verminderd. Voor de aankoop van de
dagelijkse levensbehoeften is een dik pak biljetten nodig.
Tientallen arrestaties in Algerije
algiers In de Algerijnse provincie Setif zijn gisteren bij een
grootscheepse actie van de politie 84 leden van de verboden
fundamentalistische partij FIS gearresteerd. Volgens de Algerijn
se radio worden de mannen beschuldigd van sabotage aan elek-
triciteitsmasten en telefoonleidingen en een aanslag op een re
gionale kantoor van de Algerijnse luchtvaartmaatschappij.
Explosie in disco in Rwanda: 12 doden
kigali Bij een explosie in een discotheek in de Rwandese
hoofdstad Kigali zijn donderdagnacht zeker twaalf bezoekers
omgekomen. De nachtclub is eigendom van familieleden van
president Juvenal Habyarimana. De politie denkt dat leden van
het opstandige Rwandese Patriottische Front verantwoordelijk is
Betoging tegen Duitse neo-nazisme
berlun In Berlijn hebben vrijdag meer dan 200.000 betogers
een menselijke keten gevormd om te demonstreren tegen het
opkomende neo-nazisme en rechts-extremisme in Duitsland.
Zowel Duitse als buitenlandse inwoners van Berlijn gingen de
straat op met kaarsen in hun hand. Uit solidariteit waren in tal
van woningen kaarsen voor het raam geplaatst.
Parijse daklozen bezetten hotel
parus Zo'n 200 daklozen uit Parijs hebben op eerste kerstdag
de hal van het hotel George V bezet als symbolisch protest tegen
het tekort aan betaalbare woningen. In een gemoedelijke sfeer
overhandigden hotelfunctionarissen warme chocolademelk aan
de kinderen. Volgens de Parijse dienst voor volkshuisvesting
hebben zeker 200.000 Parijzenaars geen geschikte woning.
Jeltsin plaatst media onder zijn controle
MOSKOU AFP-L
De dood van de Sovjetunie en
de oprichting van het GOS (Ge
menebest van Onafhankelijke
Staten) vorig jaar december was
een onnodige en tragische ver
gissing. Dat heeft ex-president
Michail Gorbatsjov gisteren ge
zegd in een interview met de
GOD-televisie.
„Wat is gebeurd werd niet
door noodzaak ingegeven en
heeft ernstige gevolgen gehad
voor alle voormalige (Sovjetre
publieken. Ik denk dat
gische vergissing is
dus Gorbatsjov. „Men
door het GOS een oplossing zal
worden gevonden voor alle pro
blemen, maar het GOS heeft de
gekoesterde verwachtingen niet
waargemaakt. Alle problemen
zijn niet alleen niet opgelost,
maar zijn erger geworden", al
dus de oud-president.
Gorbatsjov verdedigde zijn
pogingen de Sovjetunie bijeen
te houden door meer macht
over de dragen aan de republie
ken en meende dat de gebeur
tenissen van het afgelopen jaar
hem gelijk hadden gegeven.
„Wat nu in Rusland en de lan
den van het Gemenebest ge
beurt, toont aan dat de lijn en
de taktieken die wij volgden te
recht en nodig waren."
De Russische president Jeltsin
heeft zaterdag een nieuwe zet
gedaan in zijn strijd tegen de
conservatieve oppositie. Hij
heeft de Russische televisie- en
radiostations en de staatspers-
bureaus onder zijn rechtstreek
se controle geplaatst. Per de
creet creëerde de president een
nieuw „Federaal Informatiecen
trum", dat rechtstreeks onder
hem ressorteert en dat de op
dracht heeft „in ruime mate te
zorgen voor juiste en precieze
informatie over de loop der her
vormingen in Rusland". De lei
ding van het nieuwe centrum is
in handen van de radicale her
vormer Michail Poltoranin, de
vroegere minister van informa-
De ramp met het Libische pas
sagiersvliegtuig dat vorige week
dinsdag met 157 mensen aan
boord op een binnenlandse
vlucht neerstortte, is het werk
van het westen. Deze beschul
diging wordt zaterdag geuit in
de Libische regeringskrant Al-
Jamahariya.
Volgens de krant heeft het on
derzoek aanwijzingen opgele
verd dat de ramp is veroorzaakt
door niet nader aangeduide
„westerse criminelen". Reden
van de achterdocht: het Libi
sche toestel stortte op precies
dezelfde datum neer als vier
jaar geleden het PanAm-toestel
boven het Schotse Lockerbie.
Die ramp, waarbij 270 mensen
omkwamen, was later voor de
Verenigde Naties aanleiding
sancties tegen Libië af te kondi
gen. De VS en Groot-Brittannie
beschuldigden twee Libische
agenten van de aanslag en eisen
hun uitlevering.
In de Libische steden Misra-
tah en Ajdabiya gingen mensen
de straat op om te demonsteren
tegen de VN-sancties en de ver
meende westerse betrokken
heid bij de vliegramp.
De Libische regering sprak
een eerder bericht tegen dat het
toestel in botsing was gekomen
met een militair vliegtuig. Ook
gebrekkig onderhoud van de
Boeing 727 door een tekort aan
onderdelen werd als oorzaak
uitgesloten.
De krant riep de andere Ara
bische landen op de betrekkin
gen met het „terroristische wes
ten" te verbreken en sprak zijn
veroordeling uit over het inter
nationale embargo dat tegen Li
bië is ingesteld.
Tapie terug in
Franse regering
parus hans gertsen
correspondent
Bernard Tapie keert terug in de
Franse regering. President Mit
terrand benoemde Tapie afge
lopen weekeinde opnieuw tot
minister van stadsvernieuwing.
Deze post moest Tapie in mei
dit jaar, slechts enkele weken na
zijn benoeming, opgeven nadat
hij in opspraak was gekomen in
verband met een fraudezaak.
Tapie zou in 1986 een voor
malige zakenpartner voor enke
le miljoenen hebben opgelicht.
Toen de zaak in de openbaar
heid kwam, moest hij zijn mi
nisterpost hangende het on
derzoek opgeven. Enkele we
ken geleden trok zijn voormali
ge zakenpartner de aanklacht in
nadat hij een financiële schik
king had bereikt. Nadat ook de
rechter die de zaak onderzocht
vorige week concludeerde dat
er geen reden was om Tapie
strafrechtelijk te vervolgen, lag
de weg naar een ministerschap
opnieuw open.
De herbenoeming van Tapie,
minder dan drie maanden voor
de parlementsverkiezingen,
komt niet als een verrassing.
Het is een publiek geheim dat
Tapie erg goed ligt bij zowel
premier Pierre Bérégovoy als
president Mitterrand.
Time: Clinton
man van het jaar
NEW YORK «AP
Het Amerikaanse weekblad Ti
me heeft de aanstaande Ameri
kaanse president Bill Clinton
uitgeroepen tot man van het
jaar. In een interview dat de
coverstory van Time begeleidt,
zegt Clinton onder meer dat
het einde van de Koude Oorlog
als keerzijde heeft dat de we
reld politiek instabiel is gewor
den. Hij ziet het als een van
zijn belangrijkste taken in het
Witte Huis om de stabiliteit te
herstellen.
Bij het interview was ook
Clintons vrouw Hillary betrok
ken, die door het blad News
week tot vrouw van het jaar
was uitgeroepen. Clinton be
nadrukte nogmaals dat hij zijn
vrouw bij alle politieke beslis
singen zal inschakelen. Hij
kwalificeerde de relatie die zij
binnenkort in het Witte Huis
zullen hebben als „een politiek
maatschap zonder weerga in
de Amerikaanse geschiedenis".
Indiase regering:
Ayodhya krijgt
tempel en moskee
Moslims en hindoes hebben
vandaag de plannen verworpen
van de Indiase regering om zo
wel een tempel als een moskee
te bouwen op een omstreden
plaats in Ayodhya. Radicale hin
does braken eerder deze maand
de Babri-moskee in Ayodhya af,
waarna religieuze onlusten uit
braken die aan meer dan 1.200
mensen het leven kostten.
Premier Rao stelde gisteren
voor dat de regering het om
streden stuk grond koopt om er
zowel een moskee als een hin
doetempel te bouwen. Volgens
moslimleider Shahabuddin
druist het besluit in tegen de
belofte van Rao de Babri-mos
kee te herbouwen. De hindoes
vinden dat er op die plek alleen
een tempel moet komen.
'Terugtrekking troepen VS voor 20 januari'
De leiders van de twee belangrijkste partijen in Somalia,
generaal Aideed en interim-president Ali Mahdi, zullen
vandaag de scheidslijn die de hoofdstad Muqdisho in
tweeën deelt, de zogenaamde groene linie, opheffen. Ze
zijn bovendien overeengekomen om binnenkort het eer
der deze maand gesloten vredesakkoord uit te voeren.
NAiROBi/MUQDiSHOGPD-Rtr-DPA-AP jaar afgesneden geweest van
voedselhulp.
Het internationale interven-
tieleger in Somalia heeft van
morgen de laatste strategische
plaats ingenomen ter beveili
ging van de distributie van
voedsel voor de uitgehongerde
bevolking. Amerikaanse en Ca
nadese helikopters namen van
morgen de stad Belet Huen in.
Gisteren bereikten Italiaanse
troepen onder dekking van de
Amerikaanse luchtmacht de
strategische belangrijke stad
Gialalassi, 150 kilometer van
Muqdisho.
Voordat de Italianen de stad
bereikten, sloegen gewapende
benden aan het plunderen. Eén
van de doelwitten was de Britse
hulporganisatie Save the
Children. De opslagplaats met
medicamenten en voedselvoor-
Het nieuwe akkoord tussen So
malia's belangrijkste leiders
kwam afgelopen weekeinde tot
stand na vijf uur praten in de
residentie van de speciale VS-
afgezant in Somalia, Robert
Oakley. De Amerikanen hopen
dat nu ook andere strijdende
partijen in Somalia met elkaar
willen praten.
Zodra de eenheid van Muqdis
ho is hersteld, zal een groot
aantal buitenlandse troepen
ook het noordelijk deel van de
stad binnentrekken om een ein
de te maken aan gewapende
overvallen en om de distributie
van voedsel te beveiligen. Het
noorden van de stad, dat in
handen is van manschappen
van Ali Mahdi, is sinds begin dit
raden werd geplunderd.
De Amerikaanse nationale
veiligheidsadviseur Brent Scow-
croft verwacht dat de VS met de
troepenterugtrekking uit Soma
lia kunnen beginnen voor de
beëdiging van Bill Clinton, op
20 januari. Scowcroft zei dit gis
teren voor de TV-zender NBC.
Hij voegde er aan toe dat de
troepenopbouw van de VS zeer
snel en soepel verloopt. Het zal
Ondersecretaris-generaal van de VN, lames
Jonah, heeft gisteren in Israël overleg ge
voerd over de 415 gedeporteerde Palestij-
nen die al ruim een week vastzitten in het
niemandsland ten noorden van de Israëli
sche veiligheidszone. Het overleg heeft ech
ter niets opgeleverd; Israël blijft van mening
dat de uitwijzing rechtmatig is.
De Israëlische minister Peres (buiten
landse zaken) verklaarde voor de legerradio
dat hij Jonah had gezegd dat hij de recente
VN-resolutie, waarin de deportatie wordt
veroordeeld, eenzijdig vindt. Peres wees er
op dat daarin de moord op zes Israëlische
militairen, die de reden was voor de depor
tatie van de leden van de radicale Hamas-
beweging, niet werd genoemd.
Peres zei verder dat de verwanten van de
verbannen Palestijnen in beroep kunnen
gaan bij speciale militaire commissies die
binnenkort zullen worden ingesteld. Die
commissies zullen per geval nog eens bekij
ken of de uitwijzing terecht is.
Het Israëlische Hooggerechtshof deed
gisteren voor de derde keer een uitspraak in
de zaak. Het bepaalde dat de regering bin
nen drie dagen een verklaring moet geven
waarom zij het Rode Kruis verbiedt om de
Palestijnen via Israëlisch gebied hulp te bie
den.
De situatie van de Palestijnen wordt
steeds slechter. In het onherbergzame ge
bied waar ze vastzitten, ligt sneeuw en is
het 's nachts bitterkoud. De gedeporteerden
hebben onvoldoende hout en brandstof
voor vuren om zich warm te houden. Bewo
ners van dorpen in de buurt smokkelen af
en toe wat voorraden het tentenkamp bin
nen, wat door Libanese militairen ooglui
kend wordt toegestaan.
Frankrijk gaat op zoek naar manieren om
de gedeporteerden te helpen. Dat heeft de
Franse minister Dumas (buitenlandse za
ken) gisteren voor de televisie verklaard.
Volgens de bewindsman had Frankrijk de
afgelopen twee dagen contact met de Israë
lische regering en kunnen Franse artsen op
zeer korte termijn naar het kamp gaan om
te kijken wat er precies nodig is. Dumas
heeft minister Kouchner (humanitaire za
ken) opdracht gegeven een medisch team
samen te stellen.
WASHINGTON HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
George Bush leek het Witte Huis over drie weken welis
waar verslagen, maar toch eervol en met opgeheven
hoofd te gaan verlaten. De dag voor Kerstmis besloot
hij echter tot „een daad van eer, fatsoen en billijkheid",
die zijn laatste weken als president ernstig dreigt te be
zoedelen.
Hij heeft zes hoofdrolspelers uit de zogenoemde
Iran-Contra-affaire ontslag van rechtsvervolging ver
leend. Daarmee heeft hij niet alleen politieke vriendjes
een pijnlijke rechtzaak bespaard, hij lijkt vooral het
grootste schandaal uit de Reagan-periode, en zijn eigen
rol daarin, te hebben willen toedekken voor het Con
gres en justitie.
De komende president Clinton reageerde terughou
dend op Bush' besluit. Ontslag van rechtsvervolging is
een presidentieel voorrecht. Maar Clinton zei bezorgd
te zijn over de indruk die wordt gewekt „dat je boven
-de wet staat als je voor de regering werkt en dat liegen
onder ede tegen het Congres minder erg fs dan tegen
de rechter".
Het besluit van Bush voorkomt dat Casper Weinber
ger, de gewaardeerde, 75-jarige ex-minister van defen
sie volgende week terecht moet staan wegens meineed
en het afleggen van valse verklaringen aan het Congres.
Dat proces had het sluitstuk moeten worden van vijf
jaar onderzoek naar de Iran-Contra zaak.
Die speelde zich af in 1986, toen de Reagan-regering
illegaal wapens leverde aan Iran in ruil voor de vrijla
ting van Amerikaanse gijzelaars in Libanon. De op
brengst daarvan werd gebruikt om de rechtse rebellen
in Nicaragua (de Contra's) te steunen in hun strijd te
gen het Sandinistische bewind.
De centrale vraag is of president Reagen en vice-pre
sident Bush daaraan destijds hebben meegewerkt of,
zoals de Republikeinen willen doen geloven, dat de
operatie vooral het werk was van ijverige ambtenaren
en militairen in het Witte Huis en de departementen
van buitenlandse zaken, defensie en de CIA.
Bush heeft altijd beweerd er niet bij betrokken te zijn
geweest. Maar later lekte uit dat hij in elk geval van het
handeltje met Iran op de hoogte is geweest. Dat hij van
het doorsluizen van Iraans geld naar de Contra's wist, is
nooit bewezen. De Weinberger-zaak had daarin veran
dering kunnen brengen.
Weinberger, die destijds tegen de Iran-Contra-deal
was, moest terecht staan omdat hij het Congres tijdens
hoorzittingen onder ede heeft voorgelogen. Hij had
aantekeningen achtergehouden, waaruit bleek dat
Bush wel degelijk aanwezig is geweest bij vergaderin
gen op het Witte Huis over de Iran-zaak.
Ook anderen, onder wie de ex-veiligheidsadviseur
Robert MacFarlane, ex-onderminister Elliot Abrams en
ex-ClA-topman Clair George waren door de rechter al
veroordeeld, maar profiteren van de amnestie. Het is
voorts opmerkelijk dat een aantal mindere goden in de
ze zaak wel veroordeeld blijft.
De speciale aanklager, Lawrence Walsh, is woedend
over deze doorkruising van het justitieel proces. Bush
zegt gehandeld te hebben uit medeleven met de bejaar
de, zieke Weinberger en de anderen. „Zij hebben ge
handeld - fout of niet - uit vaderlandsliefde en niet uit
eigenbelang", stelt de president.
Volgens Walsh heeft Bush geprobeerd vooral zichzelf
vrij te spreken. Maar als het aan hem ligt, zal dat niet
lukken. Nu zijn zaak tegen Weinberger is weggevallen,
is Walsh van plan zijn pijlen te richten op de rol van
Bush, desnoods via de rechtzaal. Want ook Bush heeft
zich volgens Walsh schuldig gemaakt aan misleiding en
het achterhouden van documenten.
Tijdens de verkiezingscampagne beweerde Bush ech
ter keer op keer alles te hebben gezegd wat er te zeggen
viel en alle documenten aan Walsh te hebben overhan
digd. Maar twee weken geleden kwam het Witte Huis
plots met tot nog toe onbekende dagboeken van de
toenmalige vice-president op de proppen. Nu blijken
cruciale passages uit die periode weer te ontbreken.
Dat roept herinneringen op aan de 'bewerkte' bandop
namen die Richard Nixon na de Watergate-zaak ten val
brachten.
Walsh zal de dagboeken grondig bestuderen en dan be
sluiten of Bush voor de rechter kan worden gebracht.
Bush kan niet meer worden afgezet, maar met zijn be
sluit om nog niet eens berechte personen te ontslaan
van rechtsvervolging is de laatste glans van zijn presi
dentschap verdwenen.
niet lang meer duren voordat
het karakter van de operatie
Restore Hope (Herstel Hoop)
verandert van vredestichtend in
vredebewarend, aldus Scow
croft.
Niger kiest voor
democratisering
NIAMEY Rtr-AFP
De inwoners van Niger hebben
zaterdag in grote meerderheid
gestemd voor een nieuwe
grondwet waarmee democrati
sche verkiezingen mogelijk wor
den, de eerste vrije sinds de on
afhankelijkheid van Frankrijk in
1960. Ongeveer vier miljoen
mensen hadden het recht te
stemmen, maar slechts 2,7 mil
joen Nigerezen schreven zich
voor het referendum in. Van
hen kwamen 1,5 miljoen op,
van wie 89 procent stemde voor
de nieuwe grondwet.
Het referendum was uiterma
te chaotisch georganiseerd. Dit
betekent dat het niet is uitgeslo
ten dat de presidents- en parle
mentsverkiezingen, die voor 23
januari en 6 februari gepland
staan, toch moeten worden uit
gesteld. Door de chaotische or
ganisatie lopen de autoriteiten
namelijk het risico te worden
beschuldigd van fraude. Burgers
mochten zaterdag hun stem
uitbrengen zonder te beschik
ken over een registratiekaart of
zelfs over identiteitspapieren.
Voordracht door een vermeend
familielid of dorpshoofd was al
voldoende.
Russische TV
toont kamp voor
Noordkoreaanse
dwangarbeiders
De Russische televisie heeft gis
teren beelden getoond van een
kamp voor Noordkoreaanse
dwangarbeiders in het zuidoos
ten van Siberië (Rusland). Eer
der waren in de Zuidkoreaanse
pers interviews verschenen met
een man die uit dit kamp was
ontsnapt en die onlangs in
Zuid-Korea was aangekomen.
Op de TV-beelden was te zien
dat het werk in het kamp hoofd
zakelijk bestaat uit het hakken,
prepareren en opslaan van
hout. Het werk wordt gedaan
door mensen met een Aziatisch
uiterlijk en rond het kamp zijn
hoge omheiningen. Uit de beel
den viel niet op te maken wan
neer zij waren genomen, maar
zij leken recent.
Oekraïners de
straat op tegen
prijsverhogingen
KIEV AFP-DPA-Rtr
Enkele duizenden Oekraïnse ar
beiders hebben zaterdag in Kiev
gedemonstreerd tegen een ver
hoging van de prijzen. Huur
prijzen en de prijzen van onder
meer brood, elektriciteit en ver
voer worden vijf tot tien keer zo
hoog.
De Oekraïnse premier Koetsj-
ma verdedigde de prijsverho
gingen in een rede voor radio
en televisie. Daarin wees hij er
onder meer op dat Rusland het
afgelopen jaar de prijs van olie
met 300 heeft vermenigvuldigd
en de prijs van gas met 200.
Zonder de prijsstijgingen zal
„de economie volledig instorten
en de produktic worden stopge
zet", aldus de premier.
