FME: 20.000
banen weg
in de metaal
Agent schiet man
dood na bedreiging
Kinderzegels verwacht
stortvloed van klachten
Inbrekers wurgen vrouw
Binnenland
'Oorlog in Bosnië is oorlog tegen beschaving'
K CT/kl) "V'l
Miljoenenbrand in scholencomplex
28 Doden vliegramp geïdentificeerd
Passagiers: Motor DC-10 was niet goed
Egoïsme is de grootste bedreiging voor onze beschaving'
MAANDAG 28 DECEMBER 1992
Cel geëist voor doodslag om statiegeld
Tegen een 28-jarige Groninger is anderhalfjaar cel
geëist omdat hij in augustus bij een ruzie over statiegeld een
stadgenoot de hersens heeft ingeslagen met een brommerhelm.
De twee junks hadden al eerder ruzie omdat het slachtoffer een
aantal lege flessen ter waarde van zeven gulden uit de fietstas
van de moeder van de verdachte zou hebben gestolen. De ver
dachte had genoegdoening geëist en was met de dief overeenge
komen dat die hem 75 gulden zou betalen. Omdat die betaling
te lang op zich liet wachten, achtervolgde hij de man nadat zij
elkaar op 24 augustus bij een methadonpost hadden ontmoet.
Daarop volgde de dodelijke vechtpartij.
Wapen gaat af in kerstnacht: één dode
Amsterdam In de kerstnacht is een 34-jarige man om het leven
gekomen toen een vuurwapen per ongeluk af ging. Het slachtof
fer was op bezoek bij zijn broer, die het vuurwapen in zijn bezit
had. De nieuwsgierigheid van de 34-jarige man werd erdoor ge
wekt. Terwijl hij het wapen in zijn handen had en bekeek, ging
het af. De man werd getroffen in de buik en overleed enkele
uren later in een ziekenhuis.
Twee doden door te hard rijden
geldrop» Twee mannen van 22 en 24 jaar uit Helmond zijn za
terdagmorgen om vier uur om het leven gekomen toen hun wa
gen in Geldrop door te hoge snelheid over de kop sloeg en tegen
een bushalte botste.
Loesje mag doorgaan met 'Felix'
arnhem» De vereniging Loesje mag affiches met 'Felixoeh, dat
smaakt! Het PvdA-hondje van Loesje' blijven verspreiden, zo
heeft de Arnhemse rechtbank bepaald in een kort geding dat
was aangespannen door kattenbrokjesfabrikant Felix-Bonzo.
Felix is net begonnen met een nieuwe miljoenencampagne die
volgens hem wordt doorkruist door het gebruik van de oude
Felix-slagzin door Loesje (die PvdA-voorzitter Felix Rottenberg
op het oog heeft). De rechter oordeelde echter dat de recla
mekreet alleen een slagzin met auteursrecht is als de juiste mu
ziek en de man met het rammelende pak kattenbrokken erbij
worden afgebeeld.
Twee vrouwen gestikt bij brand
wolphaartsdijk» Bij een brand in een woning in het Zeeuwse
Wolphaartsdijk zijn zaterdagnacht twee vrouwen om het leven
gekomen. Het gaat om een 75-jarige vrouw en een nog onbe
kende logé. De technische recherche gaat er vanuit dat de
slachtoffers bij het naar bed gaan twee brandende kaarsen over
het hoofd hebben gezien. De vrouwen werden dood aangetrof
fen op de vloer van de woonkamer. De bedden op de bovenver
dieping waren beslapen, zodat wordt aangenomen dat zij een
vergeefse poging hebben gedaan naar buiten te vluchten. In
huis was veel rook maar weinig vuur.
leeuwarden gpd
Een 27-jarige
Leeuwarden is zaterdagnacht
overleden nadat hij in zijn
woonplaats door een politie
man in de buik was geschoten.
Het fatale schot werd afgevuurd
door een 34-jarige hoofdagent,
die zich bedreigd voelde toén
het slachtoffer hem met twee
grote vleesmessen te lijf wilde
gaan. De man had eerder op de
avond bij een uit de hand gelo
pen familieruzie zijn moeder
met een mes gestoken. De
vrouw raakte licht gewond.
De man was na de ruzie,
waarvan de oorzaak nog niet
bekend is, het huis uitgegaan
met in beide handen een vlees
mes. De politie ging daarop in
de omgeving van de woning op
Tienduizenden afschrijvingen verkeerd
De stichting Kinderpostzegels
Nederland (SKN) zet vanaf 4 ja
nuari meer dan 20 mensen in
om via het het speciale nummer
06-8212349 naar verwachting
duizenden klachten over de au
tomatische betaling te verwer
ken. De stichting verwacht dat
bij de incasso, die vlak voor de
jaarwisseling plaatsvindt, in 15
30.000 gevallen een verkeerd
bedrag wordt afgeschreven.
SKN had de incasso al uitge
steld tot het einde van het jaar
vanwege de enorme chaos door
het nieuwe verwerkingssys
teem. Om kinderen niet meer
met contant geld over straat te
laten gaan, werd voor het eerst
Een of meer inbrekers hebben
donderdagmorgen vroeg in het
kerkdorp St. Hubert bij Nijme
gen een 26-jarige vrouw in haar
woning gewurgd. De politie
heeft een 24 man sterk regio
naal recherche-bijstandsteam
op de zaak gezet, maar die was
gistermiddag nog geen steek
verder gekomen met het onder
zoek.
De dode vrouw werd donder
dagmiddag omstreeks half twee
gevonden door haar29-jarige
man, die 's ochtends om half
vijf het huis had verlaten om
'Te weinig geprofiteerd van goede jaren
In de metaalindustrie en de metaalnijverheid verdwijnen
het komende jaar zo'n 20.000 banen. Daardoor dreigen
ongeveer 40.000 mensen hun hele, gedeeltelijke of tijde
lijke baan kwijt te raken. Dat voorspelt voorzitter Van den
Akker van de FME, de werkgeversvereniging in de me
taalsector. Volgens Van den Akker hebben de metaal- en
metaalelektro-bedrijven in de goede jaren" veel te wei
nig rendement gehaald en worden ze daarom nu hard
getroffen door de teruglopende economische groei.
den haag gpd
De FME-voorzitter schetste het
afgelopen weekeinde een uiterst
somber beeld van zijn sector.
Het rendement is veel te laag.
Dit jaar gaf al een duidelijke
verslechtering te zien, vooral in
het laatste kwartaal. Daardoor
zijn al ruim 7.000 banen ver
dwenen. Het komende jaar kan
dat wel eens het driedubbele
worden, aldus Van den Akker.
In de metaalnijverheid (bijvoor
beeld elektrotechnische bedrij
ven) werken nu nog ongeveer
400.000 mensen. In de metaal
industrie zijn dat er zo'n
280.000.
Van den Akker zei in deze si
tuatie geen afspraken te kunnen
maken over extra werkgelegen
heid. De vakbonden willen zul
ke afspraken in ruil voor het
matigen van de looneisen. Voor
de looneis van de industriebon
den FNV en CNV van tussen de
2,5 en 3,25 procent zei de FME-
voorzitter geen begrip te heb
ben. Volgens Van den Akker be
tekent dat door incidentele ver
hogingen een loonkostenstij
ging van zo'n 6 procent.
Voorzitter Van der Weg van
de Industriebond FNV wil zo
snel mogelijk afspraken maken
over het behoud van werkgele
genheid en mogelijk extra ba
nen in de metaal. Met de socia
le partners is afgesproken dat
pas na 1 februari 1993 wordt ge
praat over de arbeidsvoorwaar
den.
Volgens Van der Weg is het
echter onzin zo lang te wachten
terwijl je de banen om je heen
ziet wegvallen. We proberen
niet alvast nieuwe CAO's te ma
ken, we willen kijken wat we
kunnen doen om meer werkge
legenheid te krijgen. Dat de
werkgevers nu weigeren te pra
ten, is ongehoord. We moeten
in deze situatie niet op onze
krent blijven zitten".
de borden die werden meegedragen tijdens de demonstratie bij Westerbork.
hooghalen
Ongeveer tweeduizend i
hebben zaterdag bij het voor
malige kamp Westerbork gede
monstreerd tegen het vertrap
pen van de mensenrechten in
het voormalige Joegoslavië. De
actie is een initiatief van twaalf
inwoners van de Drentse ge
meente Hooghalen, waarin
Westerbork ligt, om de publieke
opinie en de politiek te mobili
seren tegen de onmenselijke
toestanden in de tientallen
kampen in het voormalige Joe-
Volgens directeur Mulder van
het herinneringscentrum kamp
Westerbork is er bewust voor
gekozen de demonstratie niet
op, maar in de directe nabijheid
van het kamp te laten plaatsvin
den. Het kampterrein zelf is
voor veel mensen een te bela
den terrein. Het is de bedoeling
de demonstratie elke laatste
zondag van de maand te herha
len.
Volgens secretaris Faber van
het IKV, een van de organisaties
die het initiatief steunt, zijn er
in de negen maanden dat de
oorlog nu duurt al 150.000 do
den gevallen. Enige tienduizen
den mensen verblijven in con
centratiekampen. Faber herin
nerde eraan dat het zaterdag,
tweede kerstdag, de 545ste dag
van de oorlog in Joegoslavië
was. ,,En iedere dode maakt Eu
ropa kleiner, letterlijk en in mo
reel opzicht."
Volgens Nevenka Tromp-Vr-
kic, polemologe aan het Oost-
Europa Instituut en zelf afkom
stig uit Joegoslavië, is de oorlog
in de Balkan allang geen burge
roorlog meer. „Het is een oorlog
tegen onze beschaving, een
misdaad tegen de mensheid.
Deze oorlog gaat ons allemaal
aan." Zij meent dat de oorlog
intussen het stadium heeft be
reikt waar de vicieuze cirkel van
geweld dat ander geweld op
roept niet meer te doorbreken
valt.
onderzoek uit. Hij dook plotse
ling op vanachter een heg, waar
hij zich verscholen had gehou
den. Van zeer korte afstand
dreigde hij de politieman te zul
len neersteken. De hoofdagent
trok vervolgens zijn dienstwa-
pen en vuurde een gericht schot
af. Het slachtoffer overleed een
uur later in een ziekenhuis.
Oorzaak en toedracht van de
ruzie zijn nog onduidelijk. De
politie kon nog niet meer zeg
gen dan dat sprake was van een
moeilijke familiesituatie. De
rijksrecherche stelt een onder
zoek in naar de juiste toedracht
van het schietincident. Volgens
korpschef Diepenhorst ziet het
er vooralsnog naar uit dat de
agent heeft gehandeld uit nood-
zaanstad Een uitslaande brand
heeft zaterdagochtend een scho
lencomplex met dertig lokalen,
een aula en overige voorzienin
gen in 't Kalf in Zaanstad vrijwel
volledig verwoest. De brand
woedde in de basisscholen de
Hoeksteen, de Jagerspias en de
Zevenster, die in één complex
zijn ondergebracht. Getuigen
hebben kort voor het uitbreken
van de brand mensen rond het
gelukken hebben zich niet
gedaan. De schade loopt in elk
geval in de miljoenen guldens.
FOTO ANP KOEN SUYK
schiphol» anp
Het Rampen Identificatie Team
(RIT) heeft 28 van de 54 dodelij
ke slachtoffers van de vliegramp
in Faro geïdentificeerd. Het RIT
meldde gisteren tevens dat er
nog één vermiste is. De tweede
vermiste bleek gisteren een
vrouw te zijn die in een Neder
lands ziekenhuis in coma ligt.
Vandaag reizen vijf leden van
het RIT naar Faro om naar de
laatste vermiste passagier te
zoeken.
Van de vijf verpleegden op de
intensive-care brandwondenaf
deling van het Zuiderziekenhuis
in Rotterdam zijn er twee naar
andere afdelingen overge
bracht. Het AMC in Amsterdam
heeft zeventien slachtoffers ont
slagen, uit het VU-ziekenhuis
werden nog eens vijf mensen
naar huis gestuurd. Er verblij
ven nu nog vijf slachtoffers in
Portugese ziekenhuizen.
De NOS zal de herdenkings
dienst woensdag voor de slacht
offers vanaf 14.55 uur recht
streeks uitzenden op radio (Ra
dio 1) en televisie (Nederland
3). Prinses Juliana en prins
Bernhard vertegenwoordigen
daar het Koninklijk Huisr. Na
mens de regering zijn premier
Lubbers, vice-premier Kok en
minister Maij-Weggen van ver
keer en waterstaat aanwezig.
amsterdam gpd
Vier overlevenden van de vlieg
ramp in Portugal willen getui
genverklaringen afleggen die bij
het onderzoek naar het ongeluk
moeten worden betrokken. „Er
is meer aan de hand geweest
met het toestel dan Martinair
ons wil doen geloven", meent
initiatiefnemer Rob Sötemann
uit Amsterdam.
De actie van Sötemann wordt
gesteund door zijn vriendin Pe
tra Bakker en medepassagiers
Petja Oostdam en Michael Lan-
gestraat uit Ruigoord. Zij raak
ten allen bij de ramp gewond.
„Volgens ons ging het al fout bij
het vertrek. Er was duidelijk iets
mis met een van de motoren."
Volgens Sötemann en Bakker
werd voor het vertrek van de
DC-10 geroepen: „De techniek
is nog niet klaar. Twee van onze
i eraan bezig." Na
35 minuten vertrok het toestel
alsnog. Het viel Sötemann op
dat er tijdens de take-off „iets
mis was met een van de moto
ren. We hoorden we een kras
send geluid, net of een motor
niet het volle vermogen kon
maken".
Volgens Martinair-woord
voerder Buys is van een defect
aan een motor nog niets geble
ken. De vertraging kwam door
inchecken en de catering.
gewerkt met machtigingen en
accept-girokaarten die de ko
pers zelf moesten inullen. Door
dat de leerlingen zelf een deel
van de administratie moesten
doen, kopers hun machtigingen
verkeerd invulden en de ver
werking met de SKN-computer
ingewikkelder bleek dan ver
wacht, onstond.een chaos.
Toen de scholen de zegels en
kaarten binnenkregen, bleken
adressen, rekeningnummers en
het aantal kaarten en zegels in
veel gevallen niet te kloppen.
De SKN zag zich genoodzaakt
de incasso op te schorten en er
eerst voor te zorgen dat de drie
miljoen bestellingen op de juis
te plaats terechtkwamen.
naar zijn werk te gaan. De poli
tie ontdekte dat in de voordeur
van de woning van het echtpaar
een ruitje was ingeslagen en dat
de woning was doorzocht. Er
was een poging gedaan de in de
garage staande auto van het
echtpaar te gebruiken om ge
stolen spullen te vervoeren.
Daarom houdt de politie re
kening met een inbraak die uit
de hand is gelopen toen het de
inbreker of de inbrekers duide
lijk werd dat er iemand in huis
was. Aangenomen wordt dat de
vrouw tussen vijf uur en acht
uur 's ochtends om het leven is
gebracht.
Vandaag schijnt het licht
van Kerstmis in de donker
te van menselijke wreed
heid en barbarij, niet alleen in veraf ge
legen landen maar ook hier in Europa.
Na de hoop en verwachting die volg
den op het einde van onderdrukking
en de Koude Oorlog, overheersen nu
verbijstering, vertwijfeling en afschuw.
Hoe is het mogelijk dat mensen in vrij
heid elkaar zoveel kwaad kunnen aan
doen?
Ook zonder oorlogsgeweld
is ons leven al zo kwets
baar. Deze week werden
we ons daarvan weer
schrijnend bewust toen
het verschrikkelijke onge
luk in Portugal zoveel
mensen uit het bestaan
wegrukte. Eerder troffen
ons hier in Nederland de
vernietigende gevolgen
van een vliegramp, die bij alle ontzet
ting en verdriet ook de kracht van soli
dariteit en onderling respect toonde.
Ons intens medeleven gaat uit naar al
le slachtoffers en nabestaanden. Wij
worden ons door deze schokkende er
varingen des te meer bewust
vreselijke lot
de wereld - wier leven permanent ont
wricht wordt door rampen die mede
mensen hun aandoen.
'Waar mensen niet met vrijheid weten
om te gaan, ontstaat een voedingsbo
dem voor haat en geweld. Vrijheid be
tekent ook verantwoordelijkheid. Vrij
heid geeft ruimte, maar die ruimte
wordt mede bepaald door de aanspra
ken van anderen.
Voor uitingen van menselijke wreed-
hèid en geweld, waar ook ter wereld,
kunnen wij ons niet afsluiten, bij wat
nu gebeurt in het vroegere Joegoslavië
zijn wij eveneens betrokken. Een be
grijpelijk verlangen naar identiteit ver
wordt tot eng nationalisme, een ont
wrichtende kracht die gepaard gaat
met blinde haat jegens vreemdelingen
en allen die men niet tot de eigen
groep rekent. Het is ontstellend te er
varen dat in ons eigen werelddeel
gezamenlijk lief
kostbaar gemeenschappe
lijk erfgoed is opgebouwd,
zoveel in korte tijd kan
worden geofferd aan etni
sche vijandschap en onge
remde gewelddadigheid.
In een verantwoord om
gaan met democratie en
de vrijheid die daarmee is
gegeven, ligt één van de
grootste uitdagingen van
deze tijd. De problemen
waarvoor de mensheid zich vandaag
gesteld ziet, nopen tot een verder
gaand beschavingsproces waarbij het
algemeen belang wordt opgetild tot het
niveau van de wereldgemeenschap.
We kunnen niet zonder waarden van
medemenselijkheid zoals het christen-
al diegenen - elders in dom en andere vormen van levensbe
schouwing ons leren.
De geboorte van Jezus Christus, bijna
tweeduizend jaar geleden, bracht niet
ajleen licht en hoop in het menselijk
bestaan, maar betekende ook de vor
ming van een gemeenschap die zich
door bepaalde waarden wil laten lei
den. Die gemeenschap is groter dan de
kerk. Bij alle misbruik van religie, ook
in het christendom, blijft geloof een
kracht die mensen motiveert boven
i leed, e
Koningin in
kerstrede:
Egoïsme is
tegenwoordig
heel normaal
hun eigenbelang uit te stijgen en te
streven naar een rechtvaardige samen
leving. De grondslag van onze bescha
ving is dat elk mensenleven telt, een ie
der is immers geschapen naar het
beeld van God. Naast onszelf moeten
we ook de ander aanvaarden, erken
nen en respecteren. In onverschillig
heid voor het leed of de nood van de
medemens en een houding van 'ieder
voor zichloopt de samenleving vast.
Niet onze hardheid maar juist ver
draagzaamheid maakt dat we in vrede
kunnen leven. In liefde ligt de kern van
het Kerstverhaal. Maar hoe kunnen de
waarden van Kerstmis een wereld be
reiken die aan het Kerstkind zelf weinig
boodschap heeft?
Het streven zelfstandig te zijn en voor
zichzelf op te komen heeft toenemen
de mondigheid en weerbaarheid ge
bracht. Maar de drang tot individuele
vrijheid en persoonlijk succes recht
vaardigt geen zelfzucht. Individualisme
vraagt toetsing aan waarden, want
geen mens kan ongebonden leven. We
blijven aangewezen op saamhorigheid
en een gemeenschappelijk verant
woordelijkheidsbesef, dat steeds op
nieuw bewust moet worden aange
leerd en onderhouden. In deze tijden
heerst echter onzekerheid en grote ver
legenheid met het overbrengen van
waarden van de ene generatie op de
andere. Dit geldt zowel in het gezin als
in het onderwijs en andere maatschap
pelijke instellingen. Zo gemakkelijk als
materiële behoeften kunnen worden
aangepraat, zo moeilijk blijkt het de zin
van diepere waarden in het leven door
te geven.
Tegenwoordig wordt egoïsme gezien
als de gewoonste zaak van de wereld.
Als maatschappelijke kracht heeft het
ons inderdaad materiële vooruitgang
gebracht. Maar een samenleving die
geen andere maatstaven kent voor
menselijk handelen dan eigenbelang,
nut en economische doelmatigheid,
zal uiteenvallen.
De verleiding is groot terug te verlan
gen naar een tijd waarin mensen in
hun gedrag meer rekening leken te
houden met de belangen van anderen.
Maar die tijd had toch ook z'n bezwa
ren en keert bovendien niet terug. Het
gaat dus niet om een poging tot restau
ratie vanuit een gevoel van heimwee
naar 'goeie ouwe tijden'. Wel moeten
wc de overgang zoeken naar een maat
schappij met een nieuw gevoel voor
normen en regels waaraan algemeen
wordt vastgehouden.
Respect voor opvattingen en gevoelens
van anderen, geduld, wellevendheid,
begrip en verantwoordelijkheid voor
elkaar en mededogen met zwakken en
misdeelden, zijn maatstaven voor
menselijk handelen die een samenle
ving bijeen houden.
We leven nu in een tijd van bijna onbe
grensde kennisoverdracht. Maar als het
niet lukt nieuwe generaties te inspire
ren tot gemeenschapszin en het bren
gen van offers terwille van anderen,
dient dit alles tot niets. Het overdragen
van normen en waarden is echter veel
moeilijker dan kennisoverdracht. Van
de opvoedende generaties wordt ge
vraagd hun schroom af te leggen en
jongeren op hun verantwoordelijkhe
den aan te spreken. Daarin zullen ze
pas kunnen slagen als zij in hun per
soonlijk handelen iets van hun overtui
ging laten zien.
Aan eigenbelang als drijfveer of als
kompas zijn grote gevaren verbonden.
Meer dan ooit wordt de maatschappij
bedreigd door egoïsme en kortzichtig
heid. We zullen moeten leren het hier
en nu in het licht te zien van een leef
bare toekomst en daarnaar te hande
len.
Gruwelijk scherp zien we vandaag hoe
sterk de krachten zijn die mensen ver
delen en tegen elkaar opzetten. Krach
ten die mensen kunnen verenigen zijn
rechtvaardigheid, sociale bewogenheid
en barmhartigheid. In het leven vanuit
zulke waarden is Jezus, wiens geboorte
wij vandaag gedenken, ons voorbeeld.
Ik wens U een gezegend Kerstfeest toe.
