Steeds minder
missionarissen
1
Kerk Samenleving
Vier bisschoppen
benoemd in Albanië
Bisschop wil onderscheiding
van joodse organisatie niet
Primaat benedictijnen
bisschop van Augsburg
Licht winters
MAANDAG 28 DECEMBER 1992
REDACTIE: DICK VAN DER PLAS
BUITENLAND KORT
Uitgezet
De twee Filipijnse predikan
ten die onlangs in Saudi-Ara
bic met de doodstraf werden
bedreigd, zijn vorige week
naar hun vaderland uitgewe
zen. Dat heeft de ambassa
deur van de Filipijnen in Ry-
ad, Abraham Rasoul, be
kendgemaakt. Hij heeft geen
details over de uitwijzing ge
geven.
Het Internationale Insti
tuut voor Islamitische en
Christelijke Studies in Lon
den maakte begin deze week
bekend dat Wally Oswaldo
Magdangal en Renato Pose-
dio op eerste kerstdag zou
den worden opgehangen,
omdat zij het plan zouden
hebben een kerk te bouwen.
In Saudi-Arabië is de beoefe
ning van elke andere gods
dienst dan de islam verbo
den.
Tegen de voltrekking van
de doodstraf was onder meer
geprotesteerd door de Fili
pijnse president Fidel Ra-
mos. Ook de Islamitische
Raad Nederland, de Neder
landse Moslimraad en de
Raad van Kerken in Neder
land pleitten voor gratie voor
de predikanten.
Patriarchen
De drie patriarchen van Jeru
zalem en andere christelijke
leiders in het Heilige Land
hebben de uitwijzing van 415
Palestijnen uit de bezette ge
bieden naar Libanon veroor
deeld. Zij roepen de Israëli
sche regering op op haar be
sluit terug te komen.
In een gemeenschappelij
ke verklaring noemen de
christelijke leiders de depor
tatie van de Palestijnen „een
onaanvaardbare vorm van
collectieve bestraffing.'' Zij
hopen dat de Israëlische re
gering een uitweg vindt die
het de Palestijnen mogelijk
maakt naar hun gezin terug
te keren. Tegelijkertijd roe-
Cen zij alle mensen op hun
ijdrage te leveren aan een
dialoog die tol vrede in het
Midden-Oosten leidt, opdat
„liefde en erbarming" zich in
dat gebied uitbreiden. De ge
lovigen wordt gevraagd er-
"voor te zorgen dat de heilige
plaatsen „plaatsen van vrede
en gebed" blijven.
Emigratie
Negen van de tien joden in
de zes grote steden van het
V Gemenebest van Onafhanke-
lijkc Staten (GOS), willen
emigreren, meldde de Russi
sche televisie dit weekeinde.
Hen onderzoek van het se-
mi-officiële Joods Agent-
schap in Israël zou hebben
aangetoond dat negentig
procent van de joden in de
zes grote steden bereid zou
zijn te vertrekken ondanks
hun vrees voor gebrek aan
werk in Israël.
Meer dan 400.000 mensen
zijn sinds het einde van 1989
uit de voormalige Sovjetunie
naar Israël geëmigreerd,
maar de stroom van emi
granten is minder geworden
door de groeiende werkloos
heid en het gebrek aan ba
nen voor geschoolde arbei
ders in Israël.
Israëlische immigratie-
ambtenaren zeiden eerder
dit jaar dat 37.000 joden uit
de vroegere Sovjet-Unie naar
de Verenigde Staten en
Duitsland zijn gegaan en dat
maar 30.000 joden naar Is
raël zijn geëmigreerd.
VATICAANSTAD* AFP
Paus Johannes Paulus II heeft
op eerste kerstdag vier bis
schoppen in Albanië benoemd.
Het zijn de eerste bisschopsbe
noemingen sinds de Tweede
Wereldoorlog in het land dat
van 1967 tot en met 1989 de
enige atheïstische staat in de
wereld was.
De paus benoemde de 74-ja-
rige Franco Illia tot aartsbis
schop van Shkodrë. De even
oude Zef Simoni wordt hulpbis
schop van Shkodrë. Hij is nu
vicaris-generaal van dit aarts
bisdom in het noorden van Al
banië. Rrok Mirdita (53), op dit
moment werkzaam onder Alba
nese immigranten in New York,
is tot aartsbisschop van Dürres-
Tirana benoemd. De 74-jarige
pater franciscaan Robert Ahsta
wordt bisschop van Puit. Illia zal
voorlopig de twee bisdommen
leiden die nog vacant zijn: Le-
zhë en Sapë.
De paus heeft verder de nun
tius in Tirana, mgr. Ivan Dias,
belast met de pastorale zorg
voor de rooms-katholieken in
het zuiden van Albanië.
Drie van de vier nieuwe bis
schoppen hebben gevangen ge
zeten onder het communisti
sche bewind, dat na de Tweede
Wereldoorlog in Albanië aan de
macht kwam. Illia werd in 1968
ter dood veroordeeld omdat hij
gespioneerd zou hebben voor
het Vaticaan. Het doodvonnis
werd in levenslang omgezet.
Nadat hij in 1988 de gevangenis
had mogen verlaten, stond hij
onder huisarrest. Ashta was elf
jaar als dwangarbeider werk
zaam bij een waterkrachtcen
trale en Simoni werd in 1976 tot
15 jaar gevangenisstraf veroor
deeld, omdat hij in het geheim
als priester had gewerkt.
Radio Tirana meldde zaterdag
dat de paus eind april naar Al
banië zou komen om de vier
bisschoppen te wijden. Het Va
ticaan heeft dat niet officieel be
vestigd, maar de plaatsvervan
gende directeur van de Vati
caanse perszaal, Piero Pennac-
chini, zei tegen het Italiaanse
persbureau ANSA dat het Vati
caan de mogelijkheid van zo'n
reis onderzoekt en dat „het Va
ticaan denkt dat zij kan door
gaan." Van de drie miljoen in
woners van Albanië zijn er on
geveer 124.000 rooms-katho-
liek. Ongeveer 70 van de bevol
king is moslim en 20 procent
orthodox. De regering van Alba
nië herstelde vorig jaar de di
plomatieke relatie met het Vati
caan.
Missionarissen worden een steeds zeldzamer verschij
ning in de Nederlandse Rooms-Katholieke Kerk. Op 1
september dit jaar waren er nog 3075 priesters, religieu
zen en leken in de missie werkzaam, 575 (15,8 procent)
minder dan bij de vorige telling in juli 1989. Dat blijkt uit
cijfers van het Centraal Missiecommissariaat (CMC) in
Oegstgeest. Het aantal missionarissen uit Nederland is in
20 jaar met bijna 60 procent afgenomen.
(963). In Azië zijn er 760 actief
en in Oceanië, Noord-Amerika
en Europa resp. 117, 135 en 129.
De helft van de missionarissen
doet pastoraal werk, anderen
zijn onder meer werkzaam in
het onderwijs, de gezondheids
zorg of in een bestuursfunctie.
Driekwart van de paters die in
de missie werken, is pastoraal
actief. Zusters zijn in alle soor
ten werk goed vertegenwoor
digd en leken doen vooral ont
wikkelingswerk. Slechts één leek
vervult een bestuursfunctie.
De populairste missielanden
zijn Brazilië en Indonesië, waar
respectievelijk 568 en 552 Ne
derlandse missionarissen te vin-
De daling zal zich de komende
jaren versneld doorzetten. Van
de 3075 missionarissen op 1
september 1992 waren er
slechts 127 (4 procent) jonger
dan 45 jaar. Twee derde van de
ze 'jonge' missiewerkers is als
leek naar een missieland ge
trokken. De afgelopen drie jaar
overleden 402 missionarissen
tijdens hun werk in de missie.
1078 missiewerkers keerden de
finitiefin Nederland terug.
Afrika blijft het continent met
de meeste Nederlandse missio
narissen: 976, op de voet ge
volgd door Latijns-Amerika
den zijn. In 10 landen is slechts
één missionaris werkzaam.
Daaronder zijn Uruguay, Tchad,
Zuid-Korea en Fiji.
De religieuze orde met de
meeste missionarissen is de or
de van Mill Hill gebleven, van
wie 183 leden - 169 paters en 24
broeders - in de missie actief
zijn. Drie jaar geleden waren er
nog 224 Nederlandse Mill-Hil-
lers uitgezonden. Daarna ko
men de Witte Paters (165) en de
Franciscanen (139). Bij de 73
zustercongregaties die missie
werk verrichten, onderscheiden
zich de zusters van Franciscus
Xaverius. De 42 zusters die in de
missie werken, zijn allen in
Noorwegen te vinden. Van de
Medische Missiezusters zijn er
39 als missionaris actief.
Van de 17 broedercongrega
ties die Nederland kent, zijn er
13 in de missie werkzaam. De
lijst van missiewerkers wordt
aangevoerd door de Fraters van
Tilburg en de Broeders van
Maastricht die beiden 75 leden
hebben uitgezonden.
buenos aires anp
De Argentijnse rooms-katholie-
ke bisschop Justo Oscar Laguna
heeft een onderscheiding van
de joodse organisatie B'nai
Brith geweigerd, omdat dezelf
de onderscheiding ook is toege
kend aan een criticus van de Ar
gentijnse kerk. De Argentijnse
afdeling van de joodse organisa
tie had de onderscheiding toe
gekend aan zeven personen en
een particuliere organisatie die
zich naar haar mening zeer ver
dienstelijk hebben gemaakt
voor de bescherming van de
mensenrechten. Laguna bleef
zonder bericht weg van de
plechtigheid waarop de onder
scheidingen werden uitgereikt.
Een week later maakte hij in
een verklaring bekend dat hij de
onderscheiding had afgewezen,
omdat die ook aan de journalist
Hector Ruiz Nunez, een bekend
radio-spreker, was toegekend.
Ruiz Nunez heeft het boek 'Het
andere gezicht van de kerk' ge
schreven, waarin hij de lakse
houding van de behoudende
Argentijnse kerk in het sociale
vraagstuk en tegenover de
schending van de mensenrech
ten onder het militaire bewind
(1976-1983) aanvalt. Volgens
Laguna staat het boek vol fou
ten en zou Ruiz Nunez de be
doeling hebben gehad „de ka
tholieke kerk te kwetsen."
B'nai Brith, dat zeer verrast is
door de houding van de bis
schop, heeft Ruiz Nunez onder
scheiden wegens diens onom
wonden verdediging van de
mensenrechten.
boston Dominee J. Robert Williams uit Boston overleed vorige week op kerstavond aan aids. In novem
ber 1990 werd de ziekte bij hem geconstateerd. Williams was de eerste homoseksuele dominee die werd
aangesteld bij de Episcopale Kerk. Hij kwam openlijk voor zijn geaardheid uit. foto ap
augsburg/vaticaanstad* kna
Paus Johannes. Paulus II heeft
pater Viktor Dammertz, tot sep
tember 1992 abt-primaat van de
benedictijnenorde, benoemd
tot bisschop van Augsburg.
Dammertz volgt Josef Stimpfle
(76) op, aan wie de paus in
maart dit jaar ontslag verleende.
Dammertz (63) komt uit
Schaephuysen in het Ruhrge-
bied. Hij trad in 1953 in in de St.
Ottilienabdij van de benedictij
nen en werd in 1957 priester ge
wijd. Van 1977 tot september
dit jaar stond hij als abt-primaat
aan het hoofd van de orde der
benedictijnen. Dammertz, die
in Rome kerkrecht studeerde, is
herhaaldelijk genoemd als kan
didaat voor het bisschopsambt.
In het bisdom Augsburg gin
gen allerlei geruchten over het
lange uitblijven van de benoe
ming van een nieuwe bisschop.
Sommigen verweten conserva
tieve katholieken dat zij bij het
Vaticaan hadden aangedrongen
op de benoeming van een hun
goedgezinde kandidaat. On
langs liet de aartsbisschop van
München, kardinaal Friedrich
Wetter, tijdens een toespraak
tot de paus in bedekte termen
zijn ongenoegen blijken over
het uitblijven van een benoe
ming in Augsburg.
Dammertz is niet de enige
benedictijn voor wie het bis
schopsambt is weggelegd. Be
kende ordegenoten zijn de
Amerikaanse aartsbisschop
Rembert Weakland, kardinaal
Basil Hume, aartsbisschop van
Westminster en de Rotterdamse
bisschop R.Ph. Bar.
COLOFON
n Dagbladuitgeverij Damiate bv.
DIRECTIE J. de Vries,
G.P. Arnold Cad/);
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor.
Henk van der Post (adp
telefoon 071-161400
REGIOKANTOREN
Wilhelmmalaan 18.2505 ED
Alphen aid Rijn,
Lisse, 02521-13634.
POSTADRESSEN
Postbus 54,2300 AB Leiden.
Postbus 83,2400 AB Alphen a/d Rijn
TELEFAX
Leiden advertenties 071-143480.
Leiden fam. berichten 071-161385.
Leiden redactie 071 -161488.
Alphen 01720-73933.
Telefoon 071-161400.
RUBRIEKSADVERTENTIES
ma.-vri|. van 8.30-17.00 uur
(Sleuteltjes). T elefoon 071-143545.
ABONNEMENTEN
Tel. 071-128030
bij vooruitbetaling (incl. BTW)
per kwartaal 82.85
per kwartaal (post) 119.50
perjaar 321.65
jjer maand j 28 75
(Automatische incasso)
KLACHTEN BEZORGING:
mat/m/vnj: 18.00-19 30 uur
zat: 10.00-12.00 uur
071-161499
KABELKRANT:
Redactie 023-150147
Advertenties 071-161367/161363
AGENDA
DINSDAG 29 DECEMBER
Katwijk
Sporten voor mensen met CARA olv
een fysiotherapeut in sportzaal
Boorsma, Zwanenburg 61van
15 30 tot 16.30 uur.
Leiden
Jam-Sessie in De Beest, Pieters-
kerkchoorsteeg 12. eigen instru
ment meenemen, aanvang 21.30
Noordwijk
Ruildag van de Noordwijkse Ver.
van Postzegelverzamelaars. Dorps
huis De Kuip, Zeestraat 1, van
Schelft, aanvang 20.30 uur.
WOENSDAG 30 DECEMBER
Leiden
Sporten voor mensen met CARA olv
een fysiotherapeut in gymzaal De
Brug. Wassenaarseweg. van 16.00
tot 17.00 uur.
Noordwijkertiout
Matrennen in Zwembad De
Schelft, van 16.00 tot 16.45 uur.
Oegstgeest
Bridge-drive in Hotel het Witte
Huis, aanvang 19.45 uur.
DONDERDAG 31 DECEMBER
Leiden
Nieuwjaarsfeest 'Rockin' to 1993'
in De Beest. Pieterskerkchoorsteeg
12. aanvang 23.00 uur.
Swinglokaal in café de WW. Wol-
steeg 6, aanvang 23.00 uur.
Happy New Year in het LVC, Bree-
straat 66, aanvang 00.30 uur.
Noordwijkerhout
Oliebollenduiken m Zwembad De
Schelft. van 15.00 tot 15.45 uur.
Oegstgeest
Zwemmen voor mensen met CARA
olv een fysiotherapeut in zwembad
Poelmeer. Lange Voort 273, van
14.30 tot 15.30 uur.
Voorschoten
Sporten voor mensen met CARA olv
een fysiotherapeut in de Vlietzaal,
Raadhuislaan 43, van 16.00 tot
17.00 uur.
HET WEER
Tijdens het kerstweekeinde
schoof de vorstgrens langzaam
ons land binnen, maar tot even
tuele winterse taferelen leidde
dit niet. Op de Europese weer
kaart zagen we een samenspel
van twee hogedrukgebieden. Een
continentaal hoog boven de Kar
paten, werd vervangen door een
nieuw en zeer krachtig maximum
op de Noordzee waar omheen
wat drogere lucht binnenstroom
de. Na een week met alle dagen
grijs weer begon het wolkendek
open te breken. In de opklarings-
gebieden kon het door de uitstra
ling tot lichte vorst komen.
Zondag overdag klauterde het
kwik nog twee vier graden bo
ven het vriespunt uit dankzij een
hoop zon. Vanmorgen lag het
centrum van de hoge druk boven
Noord-Duitsland. De barrometer
bereikte een zeer hoge stand van
1045 millibaar bij temperaturen
tussen min twee en min vier gra
den.
De komende dagen beheerst
het grote hogedrukgebied het
weer boven West-Europa en daar
bij blijft het licht winters. Er zijn
opklaringen maar mist of lage
stratusbewolking kan elk mo
ment opduiken. Het kwik blijft
nabij nul of iets daaronder.
Op iets grotere hoogte vanaf
ongeveer 1000 meter is warme
lucht aanwezig, we hebben te
maken met een zogenaamd
warm hogedrukgebied, waarbij
de koude lucht beperkt blijft tot
een dunne laag aan de grond.
Ook boven zee bevindt zich war
mere lucht. Als de wind tegen
het midden van de week meer
zuid tot zuidwest wordt, kan het
vooral in de kustprovincies een
stuk zachter worden. De uitlopers
van oceaanstoringen worden wat
brutaler en het Europese hoog
brokkelt steeds verder af. Een
verscherping van de vorst zit er
voorlopig niet in, doordat hoog-
reikende koude lucht in eerste
instantie boven Oost-Europa te
rechtkomt en zich daar voorlopig
handhaaft.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Zuid-Noorwegen:
Perioden met zon maar
langs de westkust wolken
velden en op vandaag wat
sneeuw of regen. Maxima
ongeveer 3 gra-
Zuid-Zweden:
Wolkenvelden, ook zon en
op vandaag in de omge
ving van Stockholm moge
lijk een sneeuwbuitje.
Overdag temperatuur
dichtbij 0, 's nachts eerst
nog matige vorst maar ge
leidelijk minder koud.
Oenemarken:
Wolkenvelden en droog.
Temperaturen 's nachts
net onder 0. overdag iets
boven het vriespunt.
Britse Eilanden:
Overwegend veel bewol
king en droog. In Engeland plaatselijk
mist. Middagtemperatuur tussen 4 en 7
graden. In het binnenland 's nachts hier
en daar lichte vorst.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden, ook af en toe zon en
droog. Maxima rond het vriespunt, 's
nachts lichte, plaatselijk matige vorst.
Duitsland:
Wolkenvelden, ook zon en droog. Vooral
in de noordelijke helft van het land
plaatselijk hardnekkkige mist. Maxima
van even boven 0 in het noorden tot -4
in het zuiden. In de nacht lichte tot ma
tige. maar in Midden- en Zuid-Duitsland
eerst nog plaatselijk strenge vorst.
Madeira:
Veranderlijk bewolkt en vooral op mor
gen kans op een bui. Maxima ongeveer
19 graden.
Canarische Eilanden:
Van tijd tot tijd zon maar ook regelmatig
wolkenvelden en vooral morgen enkele
buien. Middagtemperatuur ongeveer 21
graden.
Marokkaanse westkust
Zon afgewisseld door wolkenvelden en
in de loop van morgen een toenemende
buienkans. Temperatuur in de middag
tegen de 20 graden.
Tunesische kust:
Aanhoudend wisselvallig en van tijd tot
tijd een fikse regen- of onweersbui.
Maxima ca. 17 graden.
Frankrijk:
Droog en af en toe zon maar ook op
ist of
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Wind
0INSDAG 29 DECEMBER 1992
Zon- en maanstanden
Zon op 8.48 zon onder 16.35
Maan op 10.58 maanonder22.50
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 6.29en 18.42
Laag water 2.06 en 14.15
Weerrapporten 28 dec 7 u
nogal wat plaatsen hardnekkige
laaghangende bewolking. Mimi
van de Loire iets boven 0. meer
noorden 's nachts lichte tot
vorst. Maxima in het noorden ei
oosten rond het vriespunt, langs
io 1 7 2 0.1
i enkele
Corsica en Sardinië:
Half tot zwaar bewolkt en ei
bui. Maxima circa 13 graden.
Spanje:
Flinke zonnige perioden maar in het zui
den en en zuidoosten meer bewolking
en aan de Costa del Sol en de Costa
Blanca nog een enkele bui. Maxima van
9 tot 12 graden in het noorden en in het
binnenland en 14 tot 17 graden aan de
kusten van de Middellandse Zee.
Portugal:
Droog en overwegend zonnig. Tempera-
kije:
Droog en zonnig maar in het laagland
plaatselijk mist of laaghangende bewol
king en ook overdag temperatuur onder
0. In West-Zwitserland middagtempera
tuur op 2000 meter rond het vriespunt,
in Oostenrijk tijdelijk dalend naar onge
veer-13.
Hongarije:
Af en toe sluierbewoling maar ook perio
den met zon. Droog. Overdag overwe
gend matige vorst, 's nachts strenge
vorst. Vanaf het midden van de week ge
leidelijk minder koud.
Polen:
Wolkenvelden afgewisseld door zon. Al
leen langs de Oostzeekust mogelijk een
enkele sneeuwbui. Overdag lichte vorst
tot temperaturen om het vriespunt, in de
nacht matige en in het zuiden lokaal
strenge vorst.
Buenos Aires haifoew
Casablanca licht bei
Johannesburg nietonti
Los Angeles regen
HEINZ
BOES
n06 &ew £a/£w/ pt gotjaag
ook wee# wo&b'j. k&j6en w£t
WEEK EEM VOüSEMP&rrJAAG. Ai£T
g0tm/£o*v£ op de tv.rot/huzjek
kotvoetsal. onresz.
