Leiden Regio
Hulp voor buren van
'die gek van hiernaast'
Afvalwijzer valt in alle
Leidse brievenbussen
BOUWPLANNEN?
'Ze geloofden nooit dat een mank meisje zoiets deed'
Modelspoorbaan in 'Matilo'
leiden w1m koevoet
De 70-jarige mevrouw Zirkzee kreeg gistermiddag als eerste Lei-
denaar de Afvalwijzer uitgereikt. Bij de andere 44.999 huishou
dens wordt tussen kerstmis en oud en nieuw een exemplaar be
zorgd. Mevrouw Zirkzee had de primeur omdat zij de oudste be
woner van de Morsweg is. Aan deze straat is ook het milieu-in
formatiecentrum gevestigd.
De Afvalwijzer moet worden beschouwd als het vervolg op de
In 1990 uitge-geven Hergebruikgids. Ook in de Afvalwijzer is in
formatie opgenomen over hergebruik en preventie van afval.
Verder staan er vuilophaalschema's in en artikelen over wijkcon-
tainers, botulisme, ongedierte alsmede belangwekkende tele
foonnummers en adressen van bij afval betrokken instellingen.
De Afvalwijzer zelf is op kringlooppapier gedrukt. Milieudefensie
en de directie reiniging, havens en warenmarkten zijn de ma
kers; de gemeente de financier.
Volgens voorlichter Ada Kraft van de directie reiniging kunnen
er ook Afval wijzers in het Turks en Marokkaans worden aange
vraagd. Eind volgend jaar wordt bekeken of de Afvalwijzer al aan
een vervolg toe is. Mocht dit hel geval zijn dan willen milieude
fensie en ae gemeente een zo compleet mogelijke milieuwijzer
maken.
nen aanmelden. Niet meer en
niet minder. Gemiddeld komen
er per dag vijf van zulke tele
foontjes binnen, meestal van de
politie. Tussen 1987 en en mei
1992 moest de wergroep Hygië
nische Probleemgevallen
(WHP) in actie komen. Bij de
behandeling zijn politie, een
maatschappelijk werker, de so
ciale dienst, de gemeentereini
ging, bouw- en woningtoezicht,
RIAGG, Endegeest en gezinsver
zorging betrokken. Maar dit le
gertje hulpverleners kan het
probleem meestal maar tijdelijk
oplossen. „We leven nu een
maal in een samenleving waar
in mensen met afwijkend
woongedrag niet in een dwang
buis worden afgevoerd. Toch is
er verandering op komst. De
Hoge Raad heeft onlangs een
uitspraak gedaan waardoor ei
genaren van huizen huurders
die het woongenot van anderen
verstoren, sneller uit huis kun
nen zetten."
Kastje
De buren van een hygiënisch
probleemgeval worden volgens
De Nooij van het kastje naar de
muur gestuurd. „Er is niemand
OP NAAR VAN DER PLOEG!
IHet vertrouwde adres voor:
RAMEN EN DEUREN.
WAND- EN PLAFONDBEKLEDING
SCHUIFPUIEN
SERRES. ETC.
I Voor nieuwbouw en renovatie.
Uitgevoerd in onverwoestbaar
kunststol van het kwaliteitsmerk
deceuninck
Onderhoudsarm, leverbaar in
diverse kleuren, volledig
ïi gegarandeerd en door onze
vakmensen perfect op maat
gemaakt. Het geheel voorzien van
Komo-certilicaat.
I Kom gewoon eens alles op uw
gemak bekijken. We geven u graag
I uitgebreid advies.
KUNSTSTOF OM OP TE BOUWEN.
wn BI nen
ÜTI.VEVI-
Fabriek en showroom:
M De Lasso 60, Roelofarendsveen,
I tel.01713-15361 -telefax01713-15202
itereiminrli 0
DONDERDAG 24 DECEMBER 1992
Speciaal ondersteuningsproject van GGD
Leidse jeugd van Mary Servaes in 'Klasgenoten'
DAGELIJKS GOOIEN WE 3 MILJOEN
BLIKJES WEG
GENOEG STAAL EN ALUMINIUM
VOOR 250 AUTO'S EN
1.250 SPORTFIETSEN
'zELF IN Dl HAND
Help afval voorkomen,
kijk voor handige tips in de Afvalwijzer. Verkrijgbaar
bij o.a. de Reinigingsdienst en MIc.punL
Hele straten gaan gebukt onder dat ene 'hygiënische pro
bleemgeval'. Er is dan ook niet alleen hulp nodig voor de
Leidenaar die al maanden z'n vuilniszakken niet met de
vuilnisman heeft meegegeven, ongedierte in de gang
heeft rondlopen of zijn nachtelijke angsten probeert weg
te schreeuwen. „De buren van zo'n hygiënisch pro
bleemgeval moeten ook stoom kunnen afblazen." De
GGD begint binnenkort dan ook met een 'ondersteu
ningsproject' voor de buren 'van die gek van hiernaast'.
„Vergis je niet in de omvang
van deze problematiek", zegt J.
de Nooij, hoofd van de GGD-af-
deling sociaal-medische zorg en
lid van een speciaal voor deze
problematiek ingestelde werk
groep. „Ik ken een straat in Lei
denNoord waar zo'n beetje
huis-aan-huis slaapmiddelen
worden geslikt. Daar woont na
melijk iemand met een omge
keerd dag- en nachtritme. Over
dag is er niets aan de hand, 's
nachts echter draait hij de volu
meknop van zijn geluidsinstal
latie open, schreeuwt zijn keel
kapot en slaat met alle deuren
in zijn woning. Het omgekeerde
probleem is trouwens net zo
erg: mensen die kapot gaan aan
het medelijden dat ze voelen
voor de bejaarde buurvrouw die
elke dag in haar blote kont door
de wijk rent."
„Bij de recente gevallen zat
die man aan de Morsstraat die
zijn wasmachine en wc met op
zet liet overstromen en die
vrouw die haar balkon als kip
penhok gebruikte. Dikwijls is er
alcohol in het spel of zijn die
mensen afkomstig uit psychia-
trischeziekenhuizen."
Voor de buren is er nu alleen
nog maar een dagelijks telefo
nisch spreekuur waar ze hygië
nische probleemgevallen kun-
Jongens met vuurwerk opgepakt
leiden De politie heeft gisteren zeven jongeren in de leeftijd
van 16 tot 18 jaar aangehouden die vuurwerk afstaken. De aan
houdingen hadden plaats in de Mahlerstraat, de Tomatenstraat,
de Valkenhorst en in het winkelcentrum de Kopermolen. De
jongens zijn aan bureau Halt overgedragen dat zorgt voor een
alternatieve straf. Vuurwerk mag in Leiden alleen afgestoken
worden op 31 december en op 1 januari. Vanaf 28 december is
vuurwerk in de handel.
Vrouw zonder aanleiding geslagen
leiden» Een 26-jarige vrouw uit Sassenheim is gisterochtend
naar eigen zeggen geslagen en geschopt dooreen onbekende
man. De vrouw liep op de Rijnsburgerweg toen de man met
hond plotseling op haar afrende en uithaalde. Ook probeerde hij
de vrouw haar tasje te ontfutselen wat echter niet lukte. De
vrouw slaagde er in te ontsnappen en vluchtte het pand van
haar werkgever binnen. De politie heeft de man niet meer aan
getroffen.
Prullebakken in brand gestoken
leiden Een aantal prullebakken in de Haarlemmerstraat, Dulle-
bakkersteeg en Bou welouwensteeg zijn vannacht door onbeken
den in brand gestoken. De brandweer moest er aan te pas ko
men om het vuur te doven. Een 30-jarige man is gisteravond
door de politie opgepakt nadat hij de inhoud van een vuilcontai
ner in de Marijkestraat had aangestoken. De container brandde
geheel uit.
Het zou een kerstverhaal van
Charles Dickens kunnen zijn, de
levensloop van Rietje Beij, beter
bekend als Mary Servaes, de
Zangeres zonder Naam. Het ar
me manke Leidse meisje dat op
een dag haar lot in eigen han
den nam en uitgroeide tot de
meest succesvolle Nederlandse
zangeres van het levenslied.
Ruim 16 miljoen platen later
speelt ze de hoofdrol in 'Klasge
noten', het programma van
Koos Postema, tegenwoordig op
RTL-4, dat wordt uitgezonden
op eerste kerstdag. |e wordt in
Nederland pas echt voor vol
aangezien als je je in dat pro
gramma met de leerlingen van
een schoolklas van vroeger laat
confronteren. Ook Mary Servaes
ging dus voor de bijl.
„Hier is de zangeres, ze hoeft
geen naam te hebben", zo in
troduceert Koos Postema haar
in die klas van de Gemeente
school aan de Leidse Zuidsingel
in 1932. Klasgenotes als Bep
Binnendijk, Rika van Tongeren
en Greet je Pelt zijn het er over
eens dat Rietje een fijne meid
was. „Ze was opgeruimd, ze
zong altijd." Rietje had eigenlijk
weinig reden tot vrolijkheid. Ge
boren in de Leidse Weverstraat,
in een afgekeurde woning als
achtste in een gezin van tien
kinderen. Toen zè drie was brak
ze haar heup, een breuk die niet
Maty Servaes op bezoek bij haar oud-klasgenoten: „Hier is de zangeres, ze hoeft geen naam te hebben."
FOTO PR
goed werd behandeld waardoor
ze bedlegerig werd en tot haar
dertiende regelmatig perioden
doorbracht in het St. Elisabeth
Ziekenhuis aan de Hooigracht.
Huurschuld
Vader Beij werkte onregelmatig
als losser van schuiten, het wei
nige geld dat daarmee werd ver
diend werd vaak al uitgegeven
in het café waar de lonen wer
den uitbetaald. Er volgden vele
verhuizingen, onder meer naar
de Alexanderstraat, vaak was
dat noodgedwongen. „Dat
kwam door de huurschuld. Mijn
moeder zei altijd, volgende
week betaal ik dubbel, maar
daar kwam het eigenlijk nooit
van", vertelt Mary.
Toen ze 12 was had Rietje er
genoeg van en besloot ze haar
leven radicaal te veranderen.
„Toen de ziekenbroeder met
zijn fietsambulance weer eens
arriveerde om mij mee te ne
men voor een behandeling
klom ik zelf uit mijn bed en
naar beneden om te vertellen
dat het niet meer hoefde. Het
deed wel pijn, maar het is het
beste besluit dat ik ooit geno
men heb".
Rietje revalideerde dus zelf en
raakte spoedig betrokken bij het
kattekwaad op straat. „Belletje
trekken bijvoorbeeld in de win
ter, nadat we een paar ijsschot-
sen in de deur hadden gezet.
Het ijs werd door de anderen
neergezet, ik trok aan de bel,
want ze geloofden toch nooit
dat een mank meisje dat ge
daan had." Rietje deed ook wel
eens een hardloopwedstrijd met
een ander mank meisje, Sintje
de Boer. Die wedstrijd werd
vaak door Sintje gewonnen. De
zaken zijn 60 jaar later omge
draaid, want Mary loopt nu met
stok beter tussen de schoolban
ken dan Sintje op haar krukken.
Werkster
De meisjes uit de klas kwamen
op hun veertiende meestal te
recht in de wolfabriek, Rietje
ging werken bij La Poole aan de
Garenmarkt. De jongens gingen
werken bij de Grofsmederij.
Greetje Pelt schopte het nog tot
het gymnasium: „ik ben daar
vijf jaar werkster geweest", ver
telt ze.
De opmerkelijkste verschij
ning in de klas is juffrouw Hila-
rius, destijds aangeduid als juf
frouw 'Laars'. Zij maakt on
danks haar 85 jaar (ze was 20
toen ze voor de klas stond) ei
genlijk de meest vitale indruk.
Mary kijkt ondanks alles toch
niet terug op een ongelukkige
jeugd. „Het was een harde,
maar gezellige tijd. ledereen
hielp elkaar. Tegenwoordig is
dat toch anders." Arme mensen
bezitten slechts hun schoon
heid en dat ging op voor de
broers Beij. „Dat waren mooie
mannen, voorlopers van de
Chippendales", zegt Mary.
Het succesverhaal van Mary
Servaes is verder bekend. Ze
ging zingen bij een toneelgezel
schap, waar haar talent al spoe
dig werd ontdekt. Daarna trad
ze op met haar eigen orkestje.
Platenmagnaat Johnny Hoes
moest lang op haar inpraten,
maar uiteindelijk werden de le
vensliederen massaal op gram
mofoonplaat verspreid: dat le
verde haar in het begin twee en
een halve cent per plaat op.
Een van haar eerste successen
is het onvergetelijke 'Ach vader
lief, toe drink niet meer'. „Als je
je bedenkt dat die liederen vaak
in de cafés werden meegezon
gen was dat lied eigenlijk niet
zo gunstig. De kastelein kon zijn
deuren dan eigenlijk wel slui
ten. Mijn vader bleef er van ge
nieten. Hij liet dat plaatje steeds
draaien, en dan zei hij altijd vol
trots: 'Dat is die meid van mij'."
(Klasgenoten wordt op vrijdag
25 december om 21.20 uur op
RTL-4 uitgezonden)
Het tienjarig bestaan van mo-
duulvereniging Het Bollenspoor
wordt van maandag 28 tot en
met woensdag 30 december
luister bijgezet met de opzet
van een grootse modelspoor
baan in buurthuis Klein Matilo
aan de Zaanstraat 126 in Lei
den. Het Bollenspoor houdt
zich bezig met het uitbeelden
van het Nederlandse spoorweg
gebeuren uit heden en verle
den.
Bij het opzetten van een mo
delspoorbaan wordt gebruik ge
maakt van transportabele
spoorwegtafels, ook wel 'modu
les' geheten. De modules heb
ben vaste afmetingen en wor
den thuis of in verenigingsver
band gefabriceerd. Aan elkaar
gekoppeld kunnen ze uitgroeien
tot zeer grote modelspoorweg
emplacementen. De treinen die
op de modulebaan rijden zijn
exacte kopiëen van de in werke
lijkheid rijdende, of gereden
hebbende, voornamelijk Neder
landse treinen.
Bij de tentoonstellingstafel
van de Stichting Doorreis wordt
een overzicht gegeven van
spoormodellen van materieel
dat in het heden of verleden
door de Nederlandse Spoorwe
gen is gebruikt. De spoorweg
presentatie is op maandag 28
decemmber van 13.00 tot 17.00
uur te zien en op dinsdag 29 en
woensdag 30 december van
10.00 tot 17.00 uur. Entree een
gulden voor volwassenen, kin
deren betalen de helft.
die ze echt kan helpen. Als ze
ergens hun verhaal doen, gaat
dat er meestal heel emotioneel
aan toe. Ze zijn sociaal onhan
dig en komen gillend binnen.
Eisen een andere woning omdat
ze zelf gek worden van die gek
boven of naast ze. Ze zitten ei
genlijk volledig klem. Het zijn
toch dikwijls mensen met een
uitkering in een huurflatje die
voor bijna alles afhankelijk zijn
van anderen. Als ze voor de
tweede keer bij de behandelend
ambtenaar terechtkomen, gaat
die snel een straatje om, na
eerst zijn collega's te hebben
gewaarschuwd voor die lastige
klant. Zo raken ze in een isole
ment."
een schare van vrijwilligers neergezet.
Plaatsbespreken is in het Godshuis niet mo
gelijk. Nou ja, een beetje ongemak is eigen
lijk wel op zijn plaats als je bedenkt dat Ma
ria met Jezus onder haar hart destijds door
de naaldscherpe kou heeft moeten zeulen.
Op weg naar haar kraamkamer: een stal.
De laatkomers nemen genoegen met een
staanplaats en schuifelen wat heen en weer
om de voeten op temperatuur te houden.
Hun voorganger krijgen zij niet te zien, bre
de ruggen versperren het uitzicht op de
kansel. De jassen blijven aan, maar de
boodschap verwarmt en het koor doet de
kilte vergeten.
Vrede op aarde en in de mensen een wel
behagen'. De vrede op aarde is nog steeds
ver weg, en in landen als Somalië en het
verscheurde voormalige Joegoslavië hebben
weinig mensen reden zich behaaglijk te
voelen. Niks geen Stille Heilige Nacht, maar
een nacht die uiteen wordt gereten door
angstkreten en granaatexplosies.
Het kerstverhaal is nog steeds actueel. De
Herodussen van deze tijd jagen nog steeds
op onschuldige slachtoffers, maar de hoop
op betere tijden blijft bestaan. Dat levert
misschien dan toch dat gevoel van welbe
hagen op.
Tekst Frank Buurman Foto Loek Zuyderduin
('Prettige Dagen' Is een rubriek over mensen cn ge
beurtenissen rond Kerst en Oudjaar. Dit Is de vierde af
levering. De kerstnachtdienst van de Leidse Studenten
Ekklesia In de Hooglandse kerk begint vanavond om
half elf.)
De Nooij is zich ervan bewust
dat zijn ondersteuningsproject
wel eens veel te hoge verwach
tingen zou kunnen scheppen.
„M'n openingszin zal dan ook
luiden: ik heb geen toverstok in
m'n rechterbureaulade liggen.
In elk geval kan men hier z'n ei
kwijt. Ook moeten we proberen
een intermediair te zijn. Wij
kennen als geen ander de weg
in hulpverlenend Leiden."
Bekeuringen
Bij een technische controle op
de Lammenschansweg en de
Europaweg deelde de politie
gisteren 15 processen verbaal
aan automobilisten uit. De
meeste wegens het niet dragen
van de gordel. Een bestuurder
moest zijn in zeer slechte staat
verkerende auto laten staan.
Behaaglijk is het er geenszins. De dikke mu
ren houden de kou binnen en de straal
kacheltjes aan het hoge plafond krijgen de
holle ruimte pas tegen het einde van de
dienst op temperatuur. Toch trotseren ve
len de vrieskou om een warm hart te gaan
halen. De ontkerkelijking schrijdt voort
maar met Kerstmis zitten de kerken vol. Tij
dens de kerstnacht naar de kerk - dat is niet
gewoon geestelijk eten, dat is gastronomie
voor de ziel.
De mensen horen te knielen voor God. Of
te staan. Maar voor velen is dat te vermoei
end. Die willen lekker zitten. Wie vanavond
tijdens de kerstnachtdienst in de Hoogland
se kerk een plaatsje wil bemachtigen, moet
zeker een uur voor aanvang van de dienst
aanwezig zijn. De stoelen, altijd een ontoe
reikend aantal, zijn dagen tevoren al door
