Vrijwilliger wordt kieskeuriger
Binnenland
'Weigeryups grijpen
hun nieuwe kansen'
PvdA-kamerlid: Fractie
'survival of the fittest'
Protest tegen vernietiging moskee
December, de alcoholmaand bij uitstek
Een ijzigeonwezenlijke sfeer
Mijn vrouw kreeg ik nog los
Besmette ficussen vernietigd
MAANDAG 21 DECEMBER 1992
3
Man vermoord in Heerlen
heerlen» Een 21 -jarige inwoner van Heerlen is het afgelopen
weekeinde op gewelddadige wijze van het leven beroofd. De po
litie heeft in verband daarmee twee mannen van 23 en 26 jaar
aangehouden. Hoe de man is omgebracht, wil de politie niet
zeggen in belang van het onderzoek. Het ontzielde lichaam werd
zaterdagochtend vroeg gevonden, de twee verdachten werden in
de loop van zaterdag aangehouden.
Twee doden bij botsing tegen boom
Bij een verkeersongeluk in Amsterdam zijn het afge
lopen weekeinde twee doden gevallen. Het gaat om twee inzit
tenden van een auto die komend vanuit de IJtunnel op de Prins
Hendrikkade door nog onbekende oorzaak zaterdagmorgen
vroeg een boom ramde. Een derde inzittende werd daarbij
zwaar gewond, maar verkeert niet in levensgevaar.
'RDM kan toeleveren aan Taiwan'
den haag De Rotterdamse werf RDM kan een belangrijke toele
verancier zijn voor Taiwan, zo heeft staatssecretaris Van Rooy
van buitenlandse handel gisteren gezegd voor de televisie. De
bewindsvrouw wees erop dat Taiwan nog beschikt over tekenin
gen van onderzeeboten, na levering hiervan in 1982 door de
Rotterdamse werf Wilton-Fijenoord. Over onderdelen wordt ge
praat, aldus Van Rooy, die zei dat het voor de hand ligt dat RDM
kan gaan leveren. Op grond van afspraken met de Volksrepu
bliek China uit 1984 gaf de regering eerder dit jaar geen goed
keuring aan RDM om onderzeeboten te leveren aan Taiwan.
„Wij houden ons aan de afspraak", zei Van Rooy over de relatie
met de Volksrepubliek, maar zij sprak ook over een 'grijs gebied'
van orders uit Taiwan die nog wel mogelijk zijn.
haag gpd-anp
Het afgelopen jaar hebben vier
duizend jonge mannen dienst
geweigerd, duizend meer dan
normaal. Volgens de Vereniging
Dienstweigeraars (VD) specule
ren deze weigeraars al min of
meer op de afschaffing van de
dienstplicht.
Het gaat niet om serieuze ge
wetensbezwaarden, stelt M.
Gerritsen van de Vereniging
Dienstweigeraars (VD). De be
trokkenen speculeren erop dat
ze de erkenningsprocedure als
gewetensbezwaarde kunnen
rekken tot 1 januari 1998, wan
neer de opkomstplicht wordt af
geschaft. Zij zouden dan hele-
den haag «anp
Het PvdA-kamerlid Marjet Oc-
kels heeft gisteren in een inter
view met HP De Tijd Op Zon
dag felle kritiek geleverd op de
fractie en op partijvoorzitter
Felix Rottenberg. De partij
wordt volgens haar om zeep ge
holpen. De kamerleden houden
zich volgens haar veel te veel
bezig met hun eigen positie. In
het interview valt Ockels ook
een aantal van haar collega's
persoonlijk aan.
Vice-fractievoorzitter Leijnse
reageerde gisteren terughou
dend op de uitlatingen van Oc
kels, die sinds ruim een jaar in
de Kamer zit. Hij sluit niet uit
dat de fractieleiding haar ter
verantwoording zal roepen.
Meer wilde Leijnse niet zeggen
„omdat het anders alleen maar
erger wordt". Ockels zelf was
gisteren niet bereikbaar. Vol
gens een fractiewoordvoerder is
zij al enige tijd ziek thuis.
Ockels verwijt haar collega's
dat ze „geen gevoel van zorg
hebben voor de mensen die ons
Werk moet ook 'hulpverlener' wal opleveren
Vrijwilligersorganisaties kunnen steeds moeilijker men
sen vinden. Vrijwilligers worden namelijk kieskeuriger en
stellen meer eisen aan hun 'baan', zo blijkt uit een on
derzoek van de Leidse hoogleraar psychologie Diekstra.
Voldoet het vrijwilligerswerk niet aan hun eisen, dan
kappen ze er mee.
door de bezuinigingen juist
steeds meer zijn aangewezen op
onbetaalde krachten.
Volgens Diekstra is de gemid
delde vrijwilliger kieskeuriger
geworden. „Men heeft een gro
tere afkeer van verplichtingen
en stelt de opbrengst meer op
de voorgrond. Wanneer aan de
ze voorwaarden niet wordt vol
daan, voelt meri zich eerder vrij
om op zoek te gaan naar andere
vormen van vrijetijdsbeste
ding", concludeert Diekstra.
Diekstra verrichtte zijn onder
zoek onder zevenhonderd vrij
willigers bij de SOS Telefonische
Hulpdienst (THD). Dienstbaar
heid en zelfontplooiing blijken
de belangrijkste redenen waar
om mensen zich daar als vrij
williger aanmelden. Het onder
zoek werd uitgevoerd omdat
vrijwilligersorganisaties steeds
meer moeite hebben om vrij
willigers te werven, terwijl ze
Om in te spelen op de wen
sen van potentiële vrijwilligers
is gekeken naar de motivatie
van de mensen die al bij de
THD werken. De in totaal 1.400
vrijwilligers bij de 26 THD's in
Nederland voeren per jaar on
geveer 180.000 telefoongesprek
ken met mensen die in de pro
blemen zitten. Dat gebeurt ano
niem, zowel van de kant van de
bellers als van de hulpverleners.
De gemiddelde leeftijd van de
THD-vrijwilliger ligt rond de 50
jaar.
De THD'ers waren over het
algemeen positief over hun
werk. „Men ervaart een gemis
aan zinvolle contacten of aan
mogelijkheden om zinvol en
bevredigend actief te zijn in de
maatschappij en zoekt - en
maal niet meer in dienst hoe
ven. Minister Ter Beek nam eer
der dit jaar nog een aantal
maatregelen waardoor het feno
meen 'weigeryuppie' juist moet
verdwijnen. Hét gaat vooral om
een snelle schifting van princi
piële dienstweigeraars en men
sen die om andere redenen niet
in dienst willen.
Volgens Gerritsen zorgen
vooral de juristencollectieven
voor de extra toestroom van
dienstweigeraars. Zijn eigen or
ganisatie, die 1.400 leden telt en
door gebrek aan vrijwilligers
een marginaal bestaan leidt,
verwelkomt jaarlijks niet meer
dan 150 nieuwe leden.
'Emotioneel arme sfeer bij kamerleden
hebben afgevaardigd", dat ze
het werk in de fractie niet eerlijk
verdelen en dat ze een „egocen
trische mentaliteit" ten toon
spreiden „die nog wordt ver
sterkt door de naderende ver
kiezingskoorts, door de nog im
mer slechte peilingen en door
de voortdurende dreiging van
een grootscheepse personele
schoonmaak". De „emotioneel
arme sfeer" in de fractie werkt
volgens haar door op kiezers en
sympathisanten.
De PvdA-fractie ontbreekt het
volgens Ockels aan teamgeest.
Ze stelt dat de zittende kamerle
den niet kijken naar wat nieuw
komers kunnen doen, maar dat
wordt gewerkt volgens een soort
pikorde. Wie daarin een hoge
plaats inneemt, wordt volgens
Ockels bevoordeeld bij de ver
delingvan de portefeuilles. „Het
is in dc fractie nu echt een
speeltuin van de survival of the
fittest", aldus Ockels in het in
terview.
Ockels zegt dat de PvdA-frac
tie momenteel bestaat uit „een
stel macho's", waarbij ze met
name de kamerleden Vos en
Melkert noemt. „Zoals Vos met
vrouwen omgaat, houd je niet
voor mogelijk", aldus Ockels.
Staatsloterij
ontfermt zich
over paardentoto
den haag anp
De Nederlandse paardesport-
totalisator gaat voor de derde
maal in zeven jaar van exploi
tant veranderen. Na het Engelse
Ladbroke en de stichting Ne
derlandse Draf- en Rensport zal
nu de Nederlandse Staatsloterij
zich over de 'Hippo Toto' ont
fermen. Daarmee is meteen een
einde gekomen aan de hachelij
ke financiële situatie van de Ne
derlandse Draf - en Rensport
(NDR), die sinds augustus met
grote tekorten kampt.
Hippo Toto wordt op korte
termijn een divisie van de stich
ting Exploitatie Nederlandse
Staatsloterij (SENS), waarvan de
Staatsloterij zelf de andere poot
vormt. De jaarlijkse omzetten
van de twee divisies worden in
1993 geschat op respectievelijk
110 en 800 miljoen gulden.
De partijen gaan voorlopig
vijf jaar samenwerken, waarbij
de Staatsloterij ongeveer 80 mil
joen gulden in de nieuwe part
ner steekt. Negen miljoen is
voor de overname van het toto
apparaat, de rest wordt ver
spreid over de gehele periode
voornamelijk uitgekeerd als
prijzengeld bij de paardenraces.
den haag Bijna vijfhonderd moslims hebben giste
ren bij de Indiase ambassade in Den Haag gedemon
streerd tegen de vernietiging van de beroemde mos
kee in Ayodhya in India door hindoes begin deze
Alkmaarse officier wil aansprakelijkheid caféhouder bij drankmisbruik
den haag theo haerkens
De billboards langs de snelwegen zijn nog
niet vervangen, maar langs de secundaire
wegen wordt al gewaarschuwd tegen drank
in het verkeer. 'Ieder glas is een gevaar op
de weg. Rij alcoholvrij', luidt de nieuwste
slogan waarmee de overheid en Veilig Ver
keer Nederland dit jaar campagne voeren.
Traditioneel is december de maand waar
in de drank rijkelijk vloeit. De slijter adver
teert meer dan in de rest van het jaar en
ook de organisaties die zich zorgen maken
over het gebruik van alcohol zijn actiever
dan anders. De Alkmaarse officier van justi
tie Bueno wil nu ook de ondernemers in de
horeca aansprakelijk stellen voor gebruik
van drank in het verkeer.
Veilig Verkeer Nederland (WN) heeft de
slogan 'Rij alcoholvrij' aangescherpt met de
zin 'Ieder glas is een gevaar op de weg'.
„Veel mensen realiseren zich niet dat ook in
het eerste glas bier alcohol zit", verklaart
woordvoerster Enink. De blauw-witte aan
plakbiljetten moeten het publiek op dat
'misverstand' wijzen. „Bovendien is het ge
makkelijker niet te drinken dan na één glas
te stoppen."
Samen met WVC en Verkeer en Water
staat heeft WN drie nieuwe spotjes ge
maakt die deze maand al veelvuldig zijn
uitgezonden via radio en televisie. Telkens
als de omroepen een paar minuten over
hebben, gaan de waarschuwingen de ether
in. „We weten niet hoe vaak dat gebeurt,
maar we hoeven er ook niet voor te beta
len", aldus Enink.
De filmpjes - met het geraas van op el
kaar knallende auto's en rinkelend glas -
zijn harder en directer dan voorheen omdat
het „maatschappelijke draagvlak groter is
geworden. Steeds meer mensen wijzen het
gebruik van alcohol in het verkeer af. Het is
niet langer stoer om te rijden met een slok
op". Het denken hierover heeft zich ontwik
keld van angst voor een bekeuring tot angst
voor een dramatisch ongeluk.
Vooral het drinken buitenshuis levert
problemen op in het verkeer. En dat ver-
Idaart de oproep van de officier van justitie
in Alkmaar om te bestuderen of iets kan
worden ondernomen tegen uitbaters van
cafés en restaurants die hun klanten maar
volgieten.
De klasse-restaurants in ons land zijn
daar niet zo voor. „Mensen zijn zelf verant
woordelijk en dus ook zelf aansprakelijk",
klinkt het eensgezind. Maar in de praktijk
wordt de verantwoordelijkheid wel degelijk
gevoeld. Het betere restaurant ziet een gast
ook graag terug en beschouwt enige zorg op
dit vlak als onderdeel van de service, waar
bij tact het sleutelwoord is.
„Tegen iemand die net voor duizend gul
den heeft verbrast, zeg je niet dat hij hart
stikke gek is als hij nu in zijn auto stapt", al-
vindt - die mogelijkheden bij de
THD."
Driekwart van de vrijwilligers
liet weten dat hun werk de rela
tie met hun partner op een of
andere manier heeft veranderd,
voornamelijk in positieve zin.
Anderen vonden dat door het
telefoonwerk de contacten met
familie, vrienden of collega's
buiten de dienst meer diepgang
hadden gekregen.
De vrijwilligers vinden het
aan de andere kant een groot
gebrek dat zij niet weten wat
het effect van de telefoonge
sprekken is. Volgens Diekstra is
het van groot belang dat vrijwil
ligers de kans krijgen hun erva
ringen te delen met collega's of
begeleiders. Begeleiders moeten
het onderling uitwisselen van
ervaringen stimuleren.
Een andere aanbeveling van
Diekstra is dat de THD's aan
een vorm van loopbaanplan
ning moeten gaan doen. In eer
ste instantie moeten vrijwilli
gers worden opgeleid voor het
werk. Na verloop van tijd is het
zaak de medewerkers alterna
tieven te bieden zodat zij zich
binnen de hulpdienst verder
kunnen ontplooien.
Verder meent Diekstra dat
door het geven van een nieuwe
status aan het vrijwilligerswerk,
de positie aantrekkelijker kan
worden. In plaats van vrijwilli
ger zouden de medewerkers bij
voorbeeld „hulpverlener-in-op-
leiding" kunnen heten.
Roofoverval op
bezoekers café
wormerveer gpd
Vijf of zes mannen hebben in
de nacht van vrijdag op zater
dag een gewapende overval ge
pleegd in een café in Wormer-
veer. Personeel en bezoekers
moesten onder bedreiging van
vuurwapens geld en sieraden
afgeven. Eén man raakte hier
bij gewond. Hij kreeg een klap
met de kolf van een pistool in
zijn gezicht en moest zich in
een ziekenhuis in Zaandam la
ten behandelen. Tot nu toe
ontbreekt elk spoor van de da
ders.
De politie zegt dat onduide
lijk is hoeveel mensen zich op
het moment van de overval in
het café bevonden. Het is ook
nog onbekend welk bedrag de
overvallers hebben buitge
maakt. De eigenaar van het ca
fé is in elk geval de dagop
brengst kwijt.
vervolg voorpagina jr
„Met Martinair, heeft u familie
in het toestel?". Zo begonnen
telefonistes van Nederlands
tweede luchtvaartmaatschap
pij vanmorgen het gesprek met
tientallen verontruste familie
leden van mensen die mogelijk
in het verongelukte toestel za
ten.
Martinair werd vanmorgen
bestookt met honderden tele
foontjes van mensen die wan
hopig hoopten dat de lucht
vaartmaatschappij iets zou we
ten over het lot van de passa
giers van Martinair vlucht MP
495. Vanmorgen rond half zes
was de DC 10 opgestegen van
Schiphol met 340 mensen aan
boord.
Een handvol familieleden
wachtte vanmorgen in het Mar
tinair-gebouw gelaten af op ver
dere mededelingen van Martin
air. In een hoek van het ge
bouw, vlak bij de vijf telefonis
tes zaten zij stilletjes bij elkaar.
De angst was van hun gezichten
te lezen. Hun handen omklem
den trilend bekertjes koffie.
„Deze onzekerheid is on
draaglijk", zei een mevrouw.
Een man van middelbare leef
tijd liep te ijsberen. „Ik weet het
niet, ik weet het niet". Gronds-
gen.
tewardessen hielden het groep
je afzijdig van de pers. Ondanks
de feestelijke kerstbomen op de
kamers van de medewerkers
van Martinair hing er in het ge
bouw een ijzige, bijna onwezen
lijke verslagen sfeer.
Vermoedens en geruchten.
Het vliegtuig zou over de kop
geslagen zijn. Er zou vlak voor
de landing vanmorgen om half
negen op het vliegveld in Faro
in de Portugese Algarve een ex
plosie in het vliegtuig hebben
plaatsgehad. Ze worden tegen
gesproken door woordvoerder
Udo Buys van Martinair. „Over
het aantal gewonden en doden
stapel
is nog niets te zeggen. Wel dui
delijk is dat er in het toestel
brand is uitgebroken."
De telefonistes zitten met be
zwete gezichten aan de balie.
De telefoons blijven aan één
stuk door rinkelen. Het is kwart
over elf in de ochtend. De eerste
persconferentie is in volle gang.
Martin Schroder, de hoogste
baas van Martinair heeft zich
tot op dat moment nog niet la
ten zien. Hij blijkt in Amerika te
zitten. Door alle consternatie
heeft niemand tijd gehad de be-
drijfsvlag voor het gebouw half
stok te hangen.
Passagier: Bij derde landingspoging hoorde ik een ontploffing
„Ik kon mijn vrouw nog loskrij
gen, maar mijn schoonmoeder
heb ik niet meer gezien. Ik weet
niet waar ze is". L. Riheiro was
één van de passagiers van het
rampvliegtuig van Martinair dat
vanochtend op het vliegveld
van Faro neerstortte.
Volgens Riheiro stortte het
vliegtuig neer bij een poging om
te landen. „Het weer was slecht
en het vliegtuig schommelde
een beetje. Bij de derde lan
dingspoging kwam het vliegtuig
hard neer. Uit mijn raam, aan
de linker zijde, zag ik dat een
motor in brand stond en de
grond raakte".
Het eerste wat Riheiro deed
was zichzelf uit de riemen be
vrijden. „Daarna heb ik mijn
vrouw losgemaakt en mijn
schoonvader en zocht ik mijn
schoonmoeder, maar haar heb
ik niet meer gezien. Daarna zijn
we uit het vliegtuig gevlucht".
In het ziekenhuis is het vol
gens hem een chaos. „Er liggen
hier veel gewonden. Er liggen
hier veel mensen met brand
wonden".
Een andere passagiere, die
achterin het toestel zat, vertelt
volkomen overstuur dat het
vliegtuig voor de landing een
half uur lang „vreselijk tekeer
ging", vermoedelijk als gevolg
van het slechte weer.
Ook zij maakt er melding van
dat de piloot tot twee keer toe
trachtte te landen. „Toen het
toestel op de grond kwam hoor
de ik een ontploffing. Mensen
vielen over elkaar heen. Ik was
aanvankelijk mijn man kwijt.
Een tweede ontploffing volgde
en volgens mij heeft deze alle
doden veroorzaakt. Het leek wel
of het achterste stuk van het
vliegtuig omhoog klapte. Ik ben
toen snel uit het wrak ge
kropen".
maand. Bij de hevige rellen die de vernietiging bege
leidden, vielen honderden doden. De moslims eisten
gisteren onder meer de wederopbouw van de vernie
tigde tempel. foto anp koen suyk
dus eigenaar Vogelzang van La belle Epo
que in Assen. Maar als twee mensen samen
een fles rode én een fles witte wijn hebben
gedronken, bieden we wel aan om een taxi
te bellen. „Gaat het om een goede klant,
dan breng ik die in de eigen auto wel eens
thuis en laat iemand van het personeel er
achter aan rijden om me op te halen." Ook
de maitre d'hotelvan De Kersentuin in Am
sterdam speelt zelf nog wel eens voor taxi.
Vogelzang ziet echter ook dat zakenlui
steeds vaker afzien van cognac of likeur na
de koffie. „Vroeger dronken ze er gemakke
lijk vier. Nu blijft het bij één of ze bestellen
een watertje." La belle Epoque houdt er te
genwoordig dan ook een 'waterkaart' op na.
Mevrouw Goudsmit van Auberge De Kievit
in Wassenaar signaleert dat steeds vaker
wordt afgesproken wie er naar huis rijdt.
„Dat doe ik zelf ook als ik met mijn man uit
ga"
Eigenaar Rijpkema van de Prins van
Oranje in Baarn stelt vast dat zijn suggesties
om een taxi te nemen steevast worden ge
negeerd. „Ik heb ook wel eens gezegd: er is
veel politiecontrole, dus past u alstublieft
op." Over het algemeen stellen de exploi
tanten van de top-zaken dat bij hen eigen
lijk nauwelijks sprake is van drankmisbruik.
„Mensen die vier uur aan tafel zijn geweest,
hebben natuurlijk wel wat op, maar je
merkt niets aan ze. De meesten zijn wel wat
gewend."
rusenhout» Bij drie plantenkwe-
kerijen in Rijsenhout, Mijdrecht en
Vrouwenakker is vanochtend rond
negen uur begonnen met het
weghalen van ongeveer 1,3 mil
joen ficussen. De planten moeten
volgens de Plantenziektenkundige
Dienst van het ministerie van
landbouw worden vernietigd, om
dat ze zijn besmet met trips, een
schadelijk insect. De ficussen
worden in vrachtwagens afge
voerd naar de vuilstort in Wilnis.
Verwacht wordt dat de werk
zaamheden tot en met donder
dag zullen duren. In de nacht
van vrijdag op zaterdag zijn de
plantenkwekers en de land
bouworganisaties een schade
vergoeding overeengekomen
Vorige week hadden de kwekers
hun bedrijfsterreinen gebarrica
deerd om te voorkomen dat de
ficussen onder politiedwang
zouden worden verwijderd.
foto united photos de boer
