Gehuwde priesters
bundelen acties
Kerk Samenleving
Onderscheiding paus voor koster
Bisschop mag vrouw opleiding weigeren
Meer aandacht voor
theologie Paul Tillich
MAANDAG 14 DECEMBER 1992
DICK VAN DER PLAS 071 -1614 21
BUITENLAND KORT
Antisemitisme
Het Joods Wereldcongres
houdt in samenwerking met
64 joodse groepen in de Ver
enigde Staten op 22 decem
ber in New York een bijeen
komst over het groeiende ra
cisme en antisemitisme in
Duitsland. Dat heeft een
woordvoerder van een van
de joodse groepen meege
deeld.
Tijdens de bijeenkomst zal
de voorzitter van de Centrale
Raad van de Joden in Duits
land, Ignatz Bubis, een rap
port over de situatie in zijn
land presenteren. De deelne-
mers zullen onder meer aan
de hand daarvan nagaan of
zij zullen oproepen tot een
toeristische en handelsboy-
cot tegen Duitsland. Sommi
ge joodse groepen in de Ver
enigde Staten zijn daar een
voorstander van, maar ande
re wijzen zo'n boycot af.
De Israëlische ambassa
deur bij de Verenigde Naties,
Gad Yaacobi, heeft in een
brief aan secretaris-generaal
Boutros Boutros-Ghali zijn
zorgen geuit over de golf van
racistisch en antisemitisch
geweld in Europa. „Het is de
plicht van de wereld om zich
de gruwelen uit het verleden
te herinneren en niet toe te
staan dat ze hun afschuwelij
ke schaduw over de toe
komst werpen", schrijft
Yaacobi.
Excommunicatie
Indiaanse leiders in de Cana
dese provincie British Co
lumbia willen dat paus Jo
hannes Paulus II de vroegere
bisschop van Prince George,
Hubert Patrick O'Connor, ex
communiceert. O'Connor
(64) is ervan beschuldigd dat
hij in de jaren zestig als di
recteur van een school voor
indianen twee vrouwen heeft
verkracht en tegen twee an
dere vrouwen een soortgelijk
zedendelict heeft begaan. Hij
heeft erkend dat hij seksueel
contact met de vrouwen
heeft gehad, maar dat zou
zijn gebeurd met hun in
stemming. Het Hoogge
rechtshofvan British Colum
bia heeft de aanklacht tegen
de bisschop vorige week in
getrokken omdat het Open
baar Ministerie bewijsmate
riaal voor de verdediging had
achtergehouden.
O'Connor trad op 8 juli
1991 af, kort nadat in de pers
berichten over zijn gedrag op
de school waren verschenen.
Maar de paus heeft hem zijn
titel van bisschop niet ontno-
Tolerantie
In een gezamenlijke kerst
boodschap roepen de protes
tantse en katholieke kerken
van Indonesië op tot gods
dienstige tolerantie en een
vreedzaam samenleven. Alle
jj christenen moeten zich in
zetten voor de opbouw van
een rechtvaardige, solidaire
en vreedzame maatschappij,
zeggen de kerken.
I In het stuk roepen de ker-
kelijke leiders de christenen
ook op zorg te dragen voor
een schoner milieu en zich in
te zetten tegen de ontbos
sing. Aartsbisschop Julius
Darmaatmadja en de voor
zitter van de gemeenschap
van protestantse kerken, ds.
Soelarso Sopater, hebben de
boodschap ondertekend.
De vereniging voor gehuwd en ongehuwd priesterschap
(GOP) wil samen met andere progressieve rooms-katho-
lieke organisaties het verzet tegen het bisschoppelijk be
leid in de Nederlandse Rooms-Katholieke kerk bundelen.
Het GOP heeft daartoe de werkgroep AMA (Activering
Medeverantwoordelijkheid en Ambtsvernieuwing) opge
richt.
utrecht anp
Dat heeft GOP-bestuurslid drs.
L. van Gelder meegedeeld na de
jaarvergadering in Utrecht. Het
is de bedoeling dat AMA als een
soort 'katholieke Greenpeace'
direct in actie komt, als een bis
schop tegen de zin van vele ge
lovigen zijn eigen zin doordrijft,
bijvoorbeeld door de activitei
ten van een pastoraal werker
aan banden te leggen. Parochies
zal dan hulp worden geboden
in het verzet tegen zo'n beleid.
Van Gelder noemt als zeer re
cent voorbeeld de situatie in
Doetinchem, waar kardinaal Si-
monis de kerkelijke goedkeu
ring aan de benoeming van pas
toraal werker H. Kolman in de
H. Geestparochie heeft ontno
men.
Bovendien zal AMA een fonds
bijzondere noden beheren voor
mensen die door een conflict
met de kerkelijke leiding in fi
nanciële problemen raken. De
naam van dit fonds verwijst
naar de Tweede Wereldoorlog,
toen de bisschoppen een fonds
instelden voor mensen die door
een conflict met de bezetter in
problemen kwamen. Gelovigen
zal worden gevraagd een deel
van het geld dat zij voor de actie
Kerkbalans willen uittrekken, in
het fonds te steken.
Het GOP zal contact zoeken
met diverse progressief-katho-
lieke organisaties als de Mariën-
burgvereniging, de Vereniging
van Pastoraal Werkenden en de
Acht Mei Beweging om afge
vaardigden in AMA te benoe-
zevenhoven» Koster J. Lauwers(75) van de paro
chie H. Johannes Geboorte in Zevenhoven werd z
terdagavond verrast met de pauselijke onderschei
ding Pro Ecclesia et Pontifice. De bijbehorende ver
sierselen werden hem opgespeld door pastoor J.
van Goozen. Joop Lauwers is 50 jaar koster ge
weest. De afgelopen twee jaar heeft hij een team
van zeven vrijwillige kosters ingewerkt dat hem zal
opvolgen.
Zaterdag werd onder veel belangstelling officieel
afscheid van hem genomen. Joop Lauwers is tevens
de schoenmaker van het dorp. Als zodanig is hij
nog altijd actief.
FOTO BEN DE BRUYN
Bisschop J.G ter Schure van Den Bosch mag Tiny
van Lieshout-Van Asseldonk toegang tot de di
akenopleiding weigeren. Dit heeft de rechtbank
van Den Bosch vrijdag bepaald in de civiele pro
cedure die zij tegen de bisschop had aangespan-
De diakenopleiding kan (anders dan een uni
versitaire theologische opleiding) niet los worden
gezien van de diakenwijding. Volgens het kerke
lijk recht kunnen alleen mannen de diakenwij
ding ontvangen.
Hoewel steeds meer mensen vinden dat vrou
wen niet van kerkelijke ambten zouden mogen
worden uitgesloten, betekent dit volgens de
rechtbank niet dat de bisschop niet het recht zou
hebben om als ambtsdrager in de RK Kerk te han
delen naar het geldende kerkelijke recht.
De Wet Gelijke Behandeling van Mannen en
Vrouwen uit 1989 staat een onderscheid tussen
mannen en vrouwen in het kader van geestelijke
ambten uitdrukkelijk toe. Op grond daarvan acht
de rechtbank het door de bisschop gemaakte on
derscheid toelaatbaar in de Nederlandse rechts
orde.
Bomers spoort gehuwde priester
aan tot echtscheiding
Bisschop H.JA. Bomers van
Haarlem wil slechts met de
gehuwde priester drs. Harris
Brautigam spreken, als deze
bereid is zijn huwelijk te la
ten ontbinden of de moge
lijkheden daartoe te onder
zoeken.
Brautigam (62) verraste
Bomers vorige maand in een
uitzending van het Amster
damse televisiestation AT-5
met de mededeling dat hij al
vijf jaar voor de wet is ge
huwd. Bomers heeft Brau
tigam, die van 1972 tot 1987
als geestelijk verzorger in de
krijgsmacht werkte, daarop
per brief gevraagd om een
schriftelijke bevestiging „dat,
gerlijk huwelijk hebt geslo
ten." Bovendien zou de bis
schop „graag vernemen", of
Brautigam bereid is of de
mogelijkheid onder ogen wil
zien om „op dit vroeger ge
nomen besluit terug te ko
men." Brautigam zegt desge
vraagd niet van plan te zijn te
reageren op de „onbeschof
te" brief van de bisschop. Hij
en zijn vrouw zijn diep ge
kwetst door de brief, waarin
zij naar hun idee worden
aangespoord tot ontrouw en
echtscheiding. „Kennelijk is
voor de bisschop een liefdes
relatie alleen mogelijk met
goedkeuring van het kerkelijk
instituut", aldus Brautigam.
Eerder deze maand Uet de
Katholieke Theologische
Universiteit Utrecht (KTU)
weten, dat Brautigam per 1
februari 1993 niet langer wel
kom was als supervisor. Bo
vendien zal zijn contract, dat
tot 1 augustus loopt, niet
worden verlengd. De voorzit
ter van het College van Be
stuur, prof.dr. J. Giesbers,
meende dat Brautigam „on
heus" jegens zijn bisschop
had gehandeld en de kerke
lijke erkenning van de uni
versiteit in gevaar had ge
bracht.
Evangelische school wil uitbreiden
De Stichting voor Evangelisch
Voortgezet Onderwijs gaat haar
achterban mobiliseren om de
Raad van State aan te tonen dat
er wel degelijk een evangelische
zuil bestaat. De raad wees eind
november een verzoek af om
een evangelische middelbare
school te beginnen.
Penningmeester J.C. van
Vuuren erkent dat de samen
hang in de evangelische bewe
ging moeilijk is vast te stellen.
„In tegenstelling tot de reforma-
tische kerken hebben wij geen
belijdenisgeschriften of een
overkoepelende organisatie.
Verder staat de autonomie van
plaatselijke gemeenten bij ons
hoog in het vaandel."
Van Vuuren streeft er niet
naar om alsnog een landelijke
organisatie op te richten. „We
willen in de komende tijd wel
proberen zoveel mogelijk men
sen achter het plan voor onze
school te scharen." In 1988
bleek uit een enquête dat ruim
achthonderd ouders uit de om
geving Soest prijs stelden op
een evangelische school voor
MAVO. HAVO EN VWO.
den bosch» anp
De opvattingen van de Duitse
theoloog en filosoof Paul Tillich
hebben in Nederland niet de
aandacht gekregen die hij ver
dient. Weliswaar oefende Tillich
invloed uit op het religieus soci
alisme, maar aan de theologi
sche faculteiten is men zeer ge
reserveerd blijven staan tegen
over deze theoloog, die in 1886
in het Duitse Starzeddel werd
geboren en in 1965 in Chicago
stierf.
Een aantal 'adepten' van Til
lich, onder wie de Harderwijkse
gereformeerde predikant drs.
A.S.L Woudenberg en secretaris
dr. T. Brattinga van de rooms-
katholieke Sint Willibrordvere
niging, heeft het Paul Tillich Ge
nootschap opgericht. Het ge
nootschap wil door onder meer
jaarlijkse studiedagen en de
vorming van een studiegroep de
theologie van Tillich meer be
kendheid geven en 'deze dienst
baar maken aan de huidige si
tuatie van onze samenleving'.
In de eerste nieuwsbrief van
het genootschap schrijft Wou
denberg dat Tillichs correlatieve
methode van theologiebeoefe-
ning ook voor deze tijd van be
lang kan zijn. Tillich ging ervan
uit dat de mens een vragend
wezen is en dat de theologie het
antwoord op diens vragen moet
geven. Een bestudering van zijn
theologie kan het 'grensverkeer'
tussen de theologie en andere
wetenschappen bevorderen.
Verder kan Tillichs opvatting
van God als de grond van het
zijn een belangrijk alternatief
betekenen voor het beeld van
een almachtige God dat in deze
tijd ook door veel gelovigen
moeilijk te aanvaarden is. Til
lich kan de mens van nu boven
dien helpen door zijn 'kairos-
idee': er wordt naar de mening
van de Duitse theoloog alleen
geschiedenis geschreven als
mensen tot een beslissende
keuze (kairos) komen. Juist in
deze tijd dat gelovigen niet 'mo
gen blijven hangen in een apa
thie of kramp', moeten zij keu
zen maken die 'toekomst ope-
Tillich doceerde tussen 1924
en 1933 achtereenvolgens in
Marburg, Dresden en Frankfurt
am Main en was een der eerste
niet-joodse hoogleraren die na
de machtsoverneming door Hit-
Ier werden ontslagen..Hij emi
greerde naar de Verenigde Sta
ten, waar hij van 1933 tot 1955
aan het Union Theological Se
minary in New York doceerde.
In 1955 werd Tillich hoogleraar
aan de universiteit van Harvard.
COLOFON
n Dagbladuitgeverij Damiate bv.
DIRECTIE: J. de Vries,
G.P. Arnold (adi)\
HOOFDREDACTIE: Jan-Ceert Majoor,
Henk van der Post (adj).
telefoon 071-161400
REGIOKANTOREN
Wilhelminalaan 18,2505 ED
Alphen a/d Rijn.
Lisse, 02521-13634.
POSTADRESSEN
Postbus 54.2300 AB Leiden.
Postbus 83,2400 AB Alphen a/d Rijn.
TELEFAX
Leiden advertenties 071 -143480.
Leiden fam. berichten 071-161385.
Leiden redactie 071-161488.
Alphen 01720-73933.
Telefoon 071-161400.
RUBRIEKSADVERTENTIES
ma.-vrij. van 8.30-17.00 uur.-
(Sleutelt/es): Telefoon 071 -143545.
ABONNEMENTEN
Tel. 071-128030
bij vooruitbetaling(incl. BTW)
perkwartaal80,10
per kwartaal (post)113,85
perjaar310,85
per maand27,80
(Automatische incasso)
KLACHTEN BEZORGING:
ma t/m/vrij: 18.00-19.30 uur,
zat: 10.00-12.00 uur
071-161499
KABELKRANT:
Redactie 023-150147
Advertenties 071-161367/161363
AGENDA
MAANDAG 14 DECEMBER
Leiden
Veiling-, ruil- en contactavond van De
Postzegel vrienden, Vijf Hovenhuis,
Hoflaan 169, vanaf 17.00 uur.
Noordwijk
Konijnenveiling, met attracties, t.b.v.
jeugdwerk voetbalver. SJC, Dorpshuis
De Kuip, Zeestraat, aanvang 20.00
Sporten voor mensen met CARA olv
een fysiotherapeut in sportzaal Boors-
ma, Zwanenburg 61, van 15.30 tot
ruilmogelijkheden) door De Leidsche
Ver. van Postzegel Verzamelaars,
Restaurant zwembad De Zijl, Parama-
ribostraat. zaal open 19.00 uur, aan
vang 20.00 uur.
Kerstmaaltijd van de Hervormde Ge
meente, aangeboden 65+-ers en al
leenstaanden boven 60 jaar, Hotel-
Rest. Zeerust, Q. van Uffordstraat,
aanvang 18.00 uur.
WOENSDAG 16 DECEMBER
Leiden
Sporten voor mensen met CARA olv
een fysiotherapeut in gymzaal De
Brug, Wassenaarseweg, van 16.00
tot 17.00 uur.
Miranda van der Spek over haar film
'Banda's' over koperblaasorkesten in
Bolivia, Rijksmuseum voor Volken
kunde, aanvang 20.00 uur.
Informatiepunt Gemeenschappelijk
Wonen, Gerestraat 20, van 20.00 tot
21.00 uur.
Thema-avond 'Fobieën en Hyperven
tilatie' in het Inloophuis Psychiatrie,
Rapenburg 48, aanvang 20.30 uur.
Lezingencyclus Beeldende Kunsten
Architectuur in De Waag, aanvang
20.30 uur.
Noordwijk
Kerstmiddag van de Chr. Bond van
Ouderen afd. Noordwijk, 'De Poort
van Kleef'. Doezastraat, 15.00 uur.
Oegstgeest
Bridge-drive in 'Hotel Het Witte
HET WEER
ROB GROENLAND
Weer weekeinde viel mee
Het weerbeeld van het afgelopen
weekeinde viel flink mee. Een uit
zondering vormde de start, toen
een actief frontensysteem vanaf de
Noordzee ons land binnenschoof.
Vrijdagavond tussen 19.00 en
22.00 trok een actief neerslagge-
bied over de regio, behorende bij
een koufront, dat globaal boven
Zuid-Holland een 15 tot 20 liter
water per vierkante meter loosde.
Na een waterkoud begin van de
avond, liep de temperatuur rond
middernacht tot +10 graden Celsi
us op.
Zaterdag bevonden we ons ach
ter het koufront in de achterkamer
van een depressie. Tot halverwege
de middag gedroeg het weer zich
heel acceptabel met opklaringen
en fraaie stapelwolkenluchten. De
westnoordwestel ijke stroming liet
tot in de middag polaire lucht zon
der buien van betekenis binnenko-
Daarna kwam een grote buienklon
ter van de Noordzee binnenge-
zwaaid, waarbij het weer in de re
gio aanzienlijk verslechterde. Er
vielen buien met regen en hagel,
waarbij de noordwestenwind even
flink uit de band sprong. Voor de
zondag was een warmtefront ge
pland, die vertraging opliep waar
door het systeem pas in de avond
met regen de regio binnenkwam.
Maar diegene die gistermiddag
goed op de lucht lette, kon daarin
golfpatronen ontdekken. Een der
gelijk patroon lijkt sterk op een rij
liggende boomstammen, maar dan
van onderaf bekeken. Dit ver
schijnsel duidt op het over elkaar
schuiven van twee verschillende
luchtsoorten. U kunt dit enigszins
vergelijken met de wind die over
een zeeoppervlak strijkt en ook gol
ven opwekt. De afgelopen nacht
passeerde vervolgens het hele
warmtefrontvlak en kwamen we in
zachte en vrij vochtige luchtmas-
sa's terecht.
Het weer voor vandaag en morgen
wordt in grote lijnen bepaald door
een over Frankrijk naar het oosten
verplaatsend hogedrukgebied. Wij
blijven aan de noord en noordwest
zijde van dit hoog met instroming'
van lucht uit het zuidwesten. Tot
woensdagmiddag blijven de neer
slagkansen klein, daarna trekt een
koufront van een diepe IJslandde-
pressie over de regio.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Zuid-Noorwegen:
Bewolkt en vooral in de
kustgebieden van tijd tot
tijd regen, vandaag ten
noorden van Oslo eerst
nog kans op sneeuwval.
Maxima oplopend tot circa
7 graden, maar in het bin
nenland vandaag eerst nog
rond het vriespunt.
Zuid-Zweden:
Overgang naar zachter
weer met op vandaag veel
bewolking en regen, mo
gelijk voorafgegaan door
natte sneeuw. Morgen op
klaringen en overwegend
droog. Middagtemperatu-
ren vandaag rond 4 gra
den, morgen iets hoger.
Oenemarken:
Vandaag bewolkt en in de
ochtend eerst nog regen.
Morgen wolkenvelden en
vrijwel overal droog. Mid-
dagtemperatuur 6 tot 8graden.
Britse Eilanden:
Half tot zwaar bewolkt. Vandaag in
Schotland en in de loop van morgen ook
in Ierland enige tijd regen. Vrij veel wind
bij middagtemperaturen van 9 tot-12
graden.
België en Luxemburg:
overwegend droog.
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Wind
e 5 graden in Luxemburg.
n vandaag in
kust totror
Duitsland:
In het algemeen bewolkt e
het noordoosten eerst nog V
gen. In de zuidelijke helft van Duitsland
kleine kans op mist en morgen flink wat
zon. Middagtemperaturen vandaag van
9 graden in de omgeving van Hamburg
tot rond 5 in Beieren, morgen in het
noorden iets kouder maar in het zuiden
door föhn circa 11 graden.
Madeira:
Aanhoudend onstandvastig weer. Meest
bewolkt en vooral morgen kans op flink
wat regen. Maxima rond 19 graden, na
morgen enkele graden lager.
Canarische Eilanden:
Wolkenvelden en af en toe regen. Maxi
ma rond 21 graden, na morgen iets zak
kend.
Marokkaanse westkust:
Wolkenvelden. Vandaag ten zuiden van
Casablanca en morgen langs de gehele
kust buiige neerslag, met mogelijk fikse
neerslaghoeveelheden. Maxima rond 18
graden.
Tunesische kust:
Vandaag zonnig, morgen in de loop van
de dag toenemende bewolking, maar
droog. Middagtemperaturen rond 20
graden.
Frankrijk:
Wolkenvelden, vooral aan de noordzijde
van de Pyreneeën ook zon. Op de mees- "u011"
te plaatsen droog en vooral vandaag J™*™*
plaatselijk mist. .Middagtemperatuur JJJJ.
rond Parijs een graad of 6. in Bretagne k
rond een graad of 10, en noord van de
Pyreneeën door föhn circa 17 graden. Klagenfurt
Corsica en Sardinië: Koptnha<tn
Vandaag af en toe zon, morgen van het LasPaimas
zuidwesten uit toenemende bewolking, Lissabon
maar tot de avond droog. Maxima onge- Locarno
veer 17 graden. Londen
Spanje: Luxemburg
Vandaag op de meeste plaatsen nog af Madrid
en toe zon en droog. Morgen meer be- Ma|aga
wolking en aan de costa's in het zuiden Maiiorca
en zuidoosten wat regen. Middagtempe- JJa,,a
raturen aan de Middellandse zeekust
uiteenlopend van 16 graden aan de Cos-
ta Brava tot iets onder
Costa Blanca. Elders 12
Portugal:
Vandaag serst nog wat zon, maar gelei- j£S
delijk meer bewolking eh vooral morgen split
in de loop van de dag van het westen uit Stockholm
buiige regen. Maxima 14 tot 17 graden. Warschau
Zwitserland en Oostenrijk: Wenen
In de dalen wolkenvelden en kans op Zurich
mist. In de bergen flink wat zon, maar
morgen aan de zuidzijde van het Alpen
massief Stau-bewolking. Vrijwel overal
droog. Maxima van 4 graden in de om
geving van Wenen tot 8 bij Geneve.
Hongarije:
Rustig, maar in het algemeen bewolkt
weer met vandaag nog kans op wat re
gen of sneeuw. Plaatselijk mist. Nachte
lijke temperaturen iets onder nul, mid
dagtemperaturen geleidelijk oplopend
tot circa 7 graden.
DINSOAG 15 DECEMBER 1992
Zon- en maanstanden
Zon op 8.42 zon onder 16.27
Maan op 23.41 maan onder 11.48
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 6.51 en 19.09
Laag water 2.27 en 14.51
Weerrapporten 14 dec 7 u
wrw7 10 3 1
wzw5 9 5 0.5
Budapest' zwaar bew. w3 6
Bordeaux misf nnol 9
Brussel zwaar bew. zw4 8
Cyprus onweer wnw3 18
ar bew. wzw6 11
ht bew. nnw7 16
115 graden. gj
half bew. wnw4
regen wnw7
Zürich grondmist zzo 1
Bangkok zwaar bew. windst
Buenos Aires licht bew. ozo29
Vancouver motregen o,6
BOLLEBOOM
BOES
