Leiden Regio I
'Dit moet een sufferd zijn'
Kladderaars geven het niet op
89 1? 79 9?8
ï&SS®
'Krantefoto moet
karakter hebben'
De Zijlbedrijven reinigt voor WBL
MAANDAG 14 DECEMBER 1992
7
Toegang
Bisschop J.C ter Schure
van Den Bosch mag Ti
ny van Lieshout-Van As-
seldonk toegang tot de di
akenopleiding weigeren.
Museum Boerhaave toont oude psychologische tests
Ze heten psychologische tests
en inderdaad werden ze daar
ooit voor gebruikt. Maar weten
schappelijk medewerker Ton
Wiechmann (52) van het Muse
um Boerhaave twijfelt toch. In
zijn hart vindt hij ze eigenlijk
meer een soort psychologische
martelwerktuigen. Samen met
medewerkster M. Benjaminse
heeft hij de expositie 'Bij geble
ken geschiktheid...' gemaakt, die
morgen voor het publiek wordt
geopend.
Het Museum Boerhaave
haakt met de tentoonstelling
over toegepaste psychologie in
op het feit dat in Nederland
honderd jaar geleden de eerste
leerstoel psychologie werd inge
steld. Het museum laat op de
expositie onder meer testappa
ratuur zien die de PTT zestig
jaar geleden gebruikte. Het ma
teriaal lag al geruime tijd in het
depot van het museum te ver
stoffen. Voor het eeuwfeest is
het in de oude staat hersteld.
Ook kreeg het museum materi
aal in bruikleen van de NS, de
Staatsmijnen, Philips en van het
Laboratorium voor Toegepaste
Psychologie. Wiechmann zegt:
,,We hebben maanden ge
speurd naar die oude appara
ten. Ze kwamen van zolders en
uit kelders. Niemand had er
sinds de jaren dertig meer aan
dacht aan besteed. Het is daar
door een unieke expositie ge
worden".
Prestatiedruk
Aan het eind van de vorige
eeuw ontstonden als gevolg van
de industrialisatie vele nieuwe
beroepen in Nederland. Zo
kwamen er (tram)chauffeurs,
leggers van telefoonkabels,
mensen die gloeilampen moes
ten maken. Een kenmerk van
het nieuwe werk was dat de
prestatiedruk hoger was dan
ooit tevoren. Werkgevers wilden
graag van te voren weten of hun
sollicitanten het werk aankon
den. De psychologie, toen een
wetenschap in opkomst, bood
hulp: psychologen ontwikkel
den tests waaruit de geschikt
heid van de kandidaten moest
blijken.
Wiechmann is niet erg onder
de indruk van die vroege tests:
„Ze maten niet zo zeer de geest
of de persoonlijkheid van de
mensen, maar meer hun reac
tiesnelheid of hun handvaardig
heid." Toch zijn ze tamelijk ze
nuwslopend, ondervond hij zelf.
„Ik werd er echt gek van. En
dan te bedenken dat er destijds
nog een proefleider bijstond
met een stopwatch in zijn hand.
De druk op de sollicitant moet
enorm zijn geweest."
Nog altijd zijn er psychotech
nische bureaus die met behulp
van apparaten aanleg en per
soonlijkheid proberen te meten.
Een voorbeeld hiervan is in het
museum te zien, en door de be
zoekers te bedienen. Wiech
mann legt uit: „Het is een com
puterprogramma dat vragen
stelt en uit de antwoorden heel
snel opmaakt hoe intelligent je
bent. Vervolgens past het het
niveau van de vragen aan. Dat
is heel verwarrend. Je denkt dat
je briljant bent omdat je alles
goed hebt, maar dat ding weet
dan allang: ik heb hier een suf
ferd voor me."
Op de tentoonstelling staat
ook een 'kooi van Ribokov',
waarmee het publiek zelf aan de
slag mag. In de kooi zit een spi
raal met een ringetje, dat met
twee stokken naar boven moet
worden geschoven. Volgens de
psychologen een test van het
coördinatievermogen, het ge
duld en het inzicht van de kan
didaat. Toen hij de expositie
voorbereidde, sprak Wiech
mann een psycholoog die men
sen met het apparaat had ge
test: „Hij had een man onder
handen van wie hij geen hoogte
kon krijgen. Uiteindelijk pro
beerde hij het maar met de kooi
van Ribokov. De man stampte
van ergernis het hele ding in el
kaar. Toen wist hij: deze man
kan niet tegen stress. Maar uit
de kooi van Ribokov bleek dat
natuurlijk niet; die man had op
dat moment ieder apparaat aan
diggels geslagen."
De tentoonstelling 'Bij gebleken ge
schiktheid...' is van 15 december tot
en met 25 april 1993 In het Museum
Boerhaave te zien. Openingstijden:
dinsdag tot en met zaterdag van
10.00 -17.00 uur en op zondag van
12.00 - 17.00 uur. Op maandag en op
1 januari is het museum gesloten.
Ton Wiechmann: „Ik zou het eerder psychologische martelwerktuigen willen noemen." foto henk bouwman
'Ijsbaan naast buurthuis Groenoord'
leiden De werkgroep sociale vernieuwing Leiden-Noord wil het
terreintje naast buurthuis Groenoord 's winters bij vorst om
toveren in een ijsbaan. Het veldje aan de Pasteurstraat is ge
meentelijk eigendom en volgens de buurtbewoners in 'een han
domdraai' te veranderen in een schaatsbaan. Bij vorst zou het
veld alleen onder water gezet hoeven te worden. In de lente en
de zomer zou het terrein kunnen worden ingericht als klein
speel - en sportveldje.
Stelende nep-bouwvakker
leiden Een als bouwvakker verklede dief heeft vrijdagmiddag
zijn slag geslagen in het kantorenpand de Schutterspoort aan de
Schipholweg. Door zijn kleding kreeg de man toegang bij alle in
het gebouw gevestigde bedrijven. Onderweg stal hij drie porte
monnees. In een daarvan zat honderd gulden. De politie heeft
de man niet kunnen achterhalen.
Viskar geplunderd
leiden Inbrekers hebben in de nacht van zaterdag op zondag de
viskar van een 43-jarige Katwijkse visboer op het Leidse Dia
mantplein opengebroken. £ij namen een onbekende hoeveel
heid wisselgeld mee, alsmede diverse soorten vis, schaaldieren
en enkele potten levensmiddelen. Omwonenden die van het la
waai wakker werden, hebben de politie gealarmeerd. Van de dief
ontbreekt echter nog elk spoor.
Schoonmaakactie binnenstad heeft weinig resultaat
De overlast van graffiti in de binnenstad is het afgelopen
jaar niet verminderd. Dit is een tegenvaller voor de ge
meente. Die ging ervan uit dat de actie 'Leiden Schoon',
waarbij De Zijlbedrijven gevels gratis reinigt, tot vermin
dering van het gekladder zou leiden. Door de tegenvaller
is de voorgenomen uitbreiding van de actie op losse
schroeven komen staan.
gebied kunnen sinds april 1991
deelnemen aan de actie Leiden
Schoon. Ze moeten eenmalig
op eigen kosten de gevel laten
ontdoen van graffiti. Daarna
kunnen ze bij iedere volgende
kladderactie gratis De Zijlbedrij
ven inschakelen voor het reini
gen van de muren.
De gemeente ging er steeds van
uit dat deze reinigingsacties
De medewerkers van De Zijlbe
drijven (DZB) hebben tot begin
december 3500 vierkante meter
gevels in het zogenaamde kern
winkelgebied gereinigd. Dit ge
bied wordt begrensd door de
Haarlemmerstraat, Breestraat,
Hooigracht en Kort Rapenburg.
Bewoners en winkeliers in dit
ontmoedigend zouden werken
op de vandalen. Maar dat valt
flink tegen. Vanaf het begin van
de actie in april 1991 werd
maandelijks gemiddeld een
kleine 340 vierkante meter gevel
gereinigd. Dit jaar is dat gemid
delde met 3500 vierkante meter
in elf maanden nagenoeg gelijk
gebleven. De kosten voor dit
reinigen, die voor rekening ko
men van de gemeente, bedra
gen in 1992 ongeveer een ton.
Dat is volgens woordvoerder
R. Roos van de directie reiniging
ook de reden dat het gebied dat
aan de actie kan deelnemen
nog niet is uitgebreid. „Als de
overlast in het centrum was af
genomen, hadden we het geld
kunnen gebruiken voor andere
gebieden. Nu moet de politiek
een keuze maken of ze extra
geld wil uittrekken voor uitbrei
dingvan het service-gebied."
De Zijlbedrijven heeft zes man
in dienst die bijna full-time met
het project Leiden Schoon bezig
zijn. De opzet was dat winke
liers en bewoners zouden bellen
wanneer hun gevel was beklad.
Dat blijkt in de praktijk niet per
fect te werken. „Veel winkelper
soneel is niet ingelicht en belt
dus niet. Verder veranderen
winkels in met name de Haar
lemmerstraat nogal eens van ei
genaar. Die is dan weer niet op
de hoogte van de regeling."
Daarom maken de schoon
makers dagelijks een ronde
door de binnenstad. Wanneer
ze graffiti aantreffen, komen ze
op eigen initiatief in actie. Met
name de hoeken van de Haar
lemmerstraat met de lan Vos-
sensteeg en de Legewerfsteeg
(bij Wout Bergers-sport, red.)
zijn plaatsen waar het vrijwel
dagelijks raak is.
DZB heeft geregeld
met de politie over bewaking
van dat soort graffiti-gevoelige
plekken. „Op het bureau is men
heel welwillend. Er wordt ook
personeel. Je kunt dus niet ver
wachten dat ze de hele nacht
waakt," aldus DZB-woordvoer-
der P. Kasteelen.
'Afspraken over
Papenwegse
polder worden
doorkruist'
De Werkgroep Milieubeheer
Leiden en de Werkgroep Ver
ontruste Veehouders Voorscho
ten zijn fel gekant tegen de mo
gelijke bebouwing van de Pa
penwegse polder. Vandaag stu
ren de twee werkgroepen brie
ven naar de gemeenteraad van
Voorschoten en de provincie
waarin zij vragen om duidelijk
heid op korte termijn. De boe
ren willen dat de gemeente
Voorschoten de polder in een
bestemmingsplan verklaart tot
'agrarisch gebied met natuur-
en landschapswaarden'.
De actievoerders noemen de
Voorschotens polder - tussen de
Leidse Stevenshof, de Papelaan
en de spoorlijn Den Haag-Lei
den - een van de rijkste gebie
den in Zuid-Holland voor wei
devogels. Ook wijzen de boeren
en milieu-activisten op de af
spraken die vier jaar geleden
met het rijk zijn gemaakt. Daar
in werd geregeld dat de boeren
voor bescherming van planten
en vogels op hun grond zouden
zorgen. De twee werkgroepen
zijn vooral verontwaardigd om
dat deze bijzondere afspraken
tussen boeren en provincie met
de bouwplannen worden door
kruist. Dank zij de afspraken
zouden de boeren de afgelopen
jaren flink in de aankoop van
grond in de polder hebben ge
ïnvesteerd.
Vorige week werd bekend dat
een regionale stuurgroep de
polder heeft uitgekozen om in
de toekomst 2400 woningen te
kunnen bouwen. Alleen als een
deel van het vliegveld Valken
burg voor woningbouw wordt
opgeofferd, kan de Papenwegse
polder groen blijven.'Voorscho
ten zelf keert zich ook tegen de
bebouwing van haar polder.
katwijk/amsterdam
ron scholte
Een uitgemergeld kindje kijkt
hulpeloos voor zich uit. Dave
Hagenaars uit Katwijk wijst naar
de foto en zegt „Dit vind ik nou
een heel mooie foto. Een knap
pe krantefoto moet namelijk ka
rakter hebben." De 12-jarige
leerling van de Monseigneur
Bekkerschool weet het zeker.
„Die foto moet winnen, want
dan weet de hele wereld hoe erg
het daar is."
Het is zaterdagochtend. In
het Rijksmuseum kiezen 51 kin
deren uit het hele land 'de
krantefoto van het jaar'. Na een
regionale voorronde zijn er 150
nieuwsfoto's uitgestald in de
filmzaal van het Amsterdamse
museum. Van lieve hertjes en
dooie varkens tot koningin
Beatrix. Het is de achtste keer
dat de jury, onder de vleugels
van de Stichting 'Krant in de
Klas',
Jury-lid Dave Hagenaars met Van Willigenburg. „Nu weet de hele wereld hoe erg het daar is."
Doodserieus bestuderen de
kinderen de foto's die eerder in
41 regionale kranten hebben
gestaan. Dierenfoto's scoren
bijzonder hoog. Een zwangere
slang die een keizersnede on
dergaat. de kat van Bill Clinton
of een jonge vrouw tussen de
haaien. De kinderjury vindt het
allemaal prachtig. Volgens haar
moet een goeie krantefoto 'er
mooi uitzien en op het juiste
moment zijn genomen zijn'.
Een jongetje op een crossmo
tor en een ingevroren vosje wer
den de krantefoto's van 1990 en
1991. Dit jaar won uiteindelijk
een EPA-foto van een uitgehon
gerd kindje uit Madagascar het
van de Bijlmermeerflat, de slang
en een gevallen paard.
Alle kinderen hadden een
motivatie op hun formulier ge
schreven. Dave Hagenaars uit
Katwijk had de winnaar uitge
kozen omdat 'het aan de hele
wereld laat zien hoe zielig het is
om honger te hebben'. Eén
anoniem jurylid had wel een
héél eigenaardige motivatie
neergezet bij zijn keuze van de
Madagascar-foto. Misschien
had het er mee te maken dat de
hele happening in het Rijksmu
seum behoorlijk uitgelopen was
en de lunch lang op zich liet
wachten. Het bewuste com
mentaar werd door Hans van
Willigenburg die het evene
ment presenteerde verwon
derd voorgelezen aan de zaal.
„Ik heb deze foto gekozen, om
dat ikzelf weet hoe erg het is om
geen eten te hebben.'
Hoge kosten
vertragen
bouwplan
Pelikaanstraat
leipen loman lee f ma ns
Er zijn bij de gemeente twijfels
gerezen over de toekomst van
het nieuwbouwplan aan de Pe
likaanstraat. Omdat het project
duurder uitpakt dan aanvanke
lijk was geraamd, is de Leidse
projectontwikkelaar A. van der
Laan opnieuw aan het rekenen
geslagen. Hierdoor loopt hel
project vertraging op. „Ik hoop
dat wij en de eigenaar eruit ko
men. Het zou zonde zijn als hei
niet zou doorgaan, want de hele
ontwikkeling en verbetering van
het gebied nangt van het plan
af', aldus ambtenaar G.
Schramm van de afdeling stads
beheer.
Jarenlang was het zogeheten
'gat van Ouwerkerk' (tussen de
Oude Vest en Haarlemmer
straat) een doorn in het oog van
de gemeentelijke stadsvernieu-
wers. Begin dit jaar kon
Schramm aan buurtbewoners
het heuglijke nieuws meedelen
dat er een projectontwikkelaar
was gevonden die de bouwval
len ter plekke wilde slopen en er
een nieuw, groot gebouw wilde
neerzetten.
De architectenbureaus Van
Veen Van Swieten en Knap
pers gingen aan de slag en
maakten een ontwerp voor tus
sen de 24 en 28 woningen met
daaronder winkels. Buurtbewo
ners vonden dat wat miHWIll
maar gaven toe dat het een ver
•betering was ten opzichte van
het huidige stuk Pelikaanstraat.
Ook in de gemeenteraad kon
het plan rekenen op brede
steun, niet in de laatste plaats
omdat de komst van de nieuw
bouw een oppepper zou kun
nen betekenen voor het hele ge
bied en in het bijzonder de kop
van de Haarlemmerstraat.
Schramm liet echter aan
buurtbewoners welen dat hei
nog helemaal niet zeker is of de
plannen wel doorgaan. Van der
Laan heeft een iets rooskleuri
oer
bouwplan duurder uit t
neer je het in de polder zou
neerzetten. Bouwen in bijvoor
beeld de Stevenshof is nu een
maal goedkoper dan in het een
trum. Het is niet makkelijk,
maar dit is zeker geen project
dat onhaalbaar is."
Beide partijen verwachten dat
in januari het definitieve besluit
valt over de nieuwbouw in de
Pelikaanstraat.
BOLLEN CRÈME DESSERT HUTSPOT RÜNDËR'
«STUKS rMMH GEHAKT
VOOR SET 4 KUIPJES POND |S|| A
.DERS L30 BIJ ONS ELDERS 1.89 BIJ ONS ELDERS 1.69 BIJ ONS
ELDERS
4-BT
BIJ'ONS J
leiden hoog hadden ingeschat", aldus een woordvoei
der.
De woningbouwvereniging gaat De Zijlbedri)
ven per dag inhuren als graffiti door bewoners is
gemeld. Ze heeft ook een contract afgesloten met
een ander reinigingsbedrijf. „Dan kunnen we na
verloop van tijd kiezen met wie we definitief in
zee gaan", aldus de zegsman.
De Zijlbedrijven is ook betrokken bij het anti
graffiti-project in de binnenstad.
De Woningbouwvereniging leiden laat de onder-
gekladderde woningen vanaf 1 januari schoon
maken door De Zijlbedrijven. De verhuurder
heeft het vaste contract met een particulier reini
gingsbedrijf opgezegd en gaat De Zijlbedrijven op
afroep inschakelen. De WBL wilde af van het con
tract met de particuliere onderneming omdat ze
te veel betaalde. „We spraken tevoren een vast
bedrag per jaar af. Vaak bleek dat we de kosten te
