CDA tegen afspraak
onderwijssalarissen
Binnenland
Buitenboordcamera's nodig voor vliegtuigen
Marktverkenner Everaert moet
mogelijkheden zien bij Philips
Poging tekst eerder
te krijgen mislukt
ZATERDAG 12 DECEMBER 1992
GPD Gemeenschappelijke Persdienst
Aanklacht wegens verzwijgen AIDS
Leeuwarden Een 32-jarige vrouw uit Leeuwarden eist een scha
devergoeding van haar ex-vriend (29), omdat hij haar mogelijk
met AIDS heeft besmet. Ze stelt dat hij zijn ziekte tijdens hun
verhouding bewust heeft verzwegen.
Half miljoen boete Eurometaal
Amsterdam De Zaanse munitiefabriek Eurometaal is gisteren
door het Amsterdamse gerechtshof veroordeeld tot een boete
van 500.000 gulden. Het bedrijf heeft via de Oostenrijkse han
delsfirma Noricum granaatonderdelen aan Iran geleverd. De
Haarlemse rechtbank sprak Eurometaal in 1990 echter vrij.
Gemeenten voor enquête bijstand
den haag De gemeenten, verenigd in de VNG, zijn voor een
parlementaire enquête naar de Bijstandswet. Dit blijkt uit een
brief die VNG-hoofddirecteur De Vries gisteren aan de Kamer
heeft gezonden. De gemeenten voeren de Bijstandswet uit.
Hogescholen eens met koop gebouwen
utrecht De scholen voor hoger beroepsonderwijs zijn gisteren
in grote meerderheid akkoord gegaan met de overname van hun
huisvesting. De scholen kopen hun gebouwen van het rijk; het
ministerie van onderwijs houdt daar 900 miljoen gulden aan
Pil-doorbraak Organon in VS
arnhem Organons anticonceptiepil Marvelon is goedgekeurd
door de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten. Organon (onder
deel van Akzo) kan de pil daardoor ook in de VS op de markt
brengen. Voor dat land betekent deze pil volgens Akzo een door
braak.
Seinstra vecht ontslag aan
goes Oud-burgemeester Seinstra van Goes (en daarvoor van
Nieuwkoop) probeert via de rechtër zijn ontslag ongedaan te
maken. Hij is na een conflict met z'n wethouders per 1 decem
ber door minister Dales ontslagen.
Botsing dreigt met coalitiepartner PvdA
De overeenkomst die de PvdA-bewindslieden op Onder
wijs met de vakorganisaties hebben gesloten over de ver
betering van de lerarensalarissen moet de komende jaren
grotendeels van tafel. Dat wil de CDA-fractie in de Twee
de Kamer. Door die opstelling van het CDA dreigt vol
gende week een botsing met coalitiepartner PvdA tijdens
de behandeling van de onderwijsbegroting.
den haag anpgaat, zodat die er een eigen per
soneelsbeleid mee kunnen voe
ren. Maar voor de jaren na 1993
wil het CDA dat per jaar wordt
bekeken of er genoeg financiële
ruimte is om opnieuw extra
geld ter beschikking te stellen
voor dit doel.
Ritzen en Wallage hebben tot
1996 in totaal 711 miljoen gul
den uitgetrokken voor het inha
len van de salarisachterstand
die leraren volgens recent on
derzoek hebben ten opzichte
van ambtenaren in soortgelijke
functies. Ze sloten hierover in
november een „raamovereen
komst" met de vakorganisaties.
De CDA-fractie vindt echter
dat die overeenkomst niet bin
dend is. De economische en fi
nanciële situatie laat volgens
Ook de WD is tegen de over
eenkomst, waardoor zich een
kamermeerderheid aftekent te
gen de voorstellen van minister
Ritzen en staatssecretaris Walla
ge. De bewindslieden hebben
met zoveel woorden hun poli
tiek lot verbonden aan de ver
betering van de arbeidspositie
van de leraren.
Het CDA is wel bereid onder
strikte voorwaarden toe te staan
dat volgend jaar een begin
wordt gemaakt met de verbete
ring van de arbeidspositie van
met name jonge leraren. Voor
1993 is daarmee 200 miljoen
gulden gemoeid. Het CDA wil
dat het grootste gedeelte van dit
bedrag naar de scholen zelf
het CDA bovendien niet toe dat
bewindslieden hun uitgaven op
deze manier voor komende ja
ren vastleggen.
De PvdA-fractie steunt de 'ei
gen' bewindslieden volledig. Ze
vindt het juist van het grootste
belang dat het onderwijs ver
trouwen krijgt in de overheid.
Dat kan de overheid bereiken
door toezeggingen te doen voor
de langere termijn. Het vertrou
wen wordt volgens PvdA-
woordvoerster Netelenbos ern
stig geschaad, als Ritzen en
Wallage zouden worden ge
dwongen om terug te komen op
hun afspraken met de onder
wijsbonden. Ook de fracties van
D66 en Groen Links kunnen
zich vinden in de afspraken die
Ritzen en Wallage hebben ge
maakt.
Onderwijs is een gevoelig
punt in de relatie tussen CDA
en PvdA. PvdA-minister Ritzen
heeft de voormalige minister
van onderwijs, Deetman (CDA),
eerder dit jaar „kaalslag" verwe
ten.
Onderzoek
Schiphol gaat
snel van start
Het veiligheidsonderzoek naar
de procedures en afhandeling
van het vliegverkeer rond
Schiphol gaat mogelijk al vol
gende week van start. Het. mi
nisterie van verkeer en water
staat zal met de Amerikaanse
Rand Corporation en het Mas
sachusetts Institute of Techno
logy (MIT) een contract afslui
ten voor de uitvoering van het
onderzoek. Het wordt ingesteld
naar aanleiding van de ramp
met de El Al Jumbo in de Bijl
mer. Schiphol verwacht overi
gens niet dat de uitkomst nega
tieve gevolgen zal hebben voor
de geplande uitbreiding van de
luchthaven.
Overigens meldt het ANP Dat
13 van de 72 mensen die op de
zogenaamde Kosto-lijsl staan
een legale status krijgen. Staats
secretaris Kosto (justitie) heeft
daartoe gistermiddag besloten.
Volgens de woordvoerster van
Justitie is nog niet te zeggen op
welke termijn de overige 59 ille
galen op de lijst uitsluitsel krij
gen. Bij de Kosto-lijst gaat het
om illegaal in Nederland verblij
vende buitenlanders die door
'Leids onderzoek
niet nauwkeurig'
zoetermeer ANP
Het Leidse onderzoek waaruit
bleek dat zeker 10 procent van
de studenten niet echt studeert,
is niet representatief. Dat heeft
minister Ritzen verklaard. Veel
spookstudenten zijn alleen ad
ministratief spoorloos. Ze heb
ben zich bijvoorbeeld wel uitge
schreven als student, maar dat
is niet administratief verwerkt.
Ook komt het voor dat tenta-
mencijfers laat worden geadmi
nistreerd, zodat het alleen maar
lijkt alsof iemand niets heeft
uitgevoerd.
£l Al I3S2, just to be sure, your
bngines noaber 3 end 4 ere out?
jNtarfscr 3 and 4 are out end m bmm
problees with our flaps
Probleos th the Heps, roger
De Rijksluchtvaartdienst heeft een animatiefilm laten maken van de rampvlucht. Daarop zijn de laatste bewegingen van het toestel te zien. Op de
achtergrond is de communicatie geprojecteerd die plaatsvond tussen bemanning en verkeerstoren. foto anp
hoofddorp vervolg van pagina 1
Het verlies van beide motoren
en de geconstateerde schade
aan de vleugel zijn volgens Wol-
leswinkel op zichzelf niet vol
doende verklaring voor het
neerstorten. Tijdens een groot
deel van de vlucht was het
vliegtuig goed bestuurbaar. Pas
op het laatst ging het mis, toen
het toestel tijdens het maken
van een rech terbocht als het
ware kapseisde.
Het technisch onderzoek
wordt bemoeilijkt doordat vitale
delen van het vliegtuig niet zijn
teruggevonden. Het is daardoor
onmogelijk het afbreken van de
binnenmotor (nummer 3) te re
construeren. Inspectie van
Boeing 747's heeft echter uitge
wezen dat mogelijk meer bou
ten van de motorophanging zijn
gebroken dan de ene die is ge
vonden. Dat is echter uit de
wrakstukken niet af te leiden.
Wel is herhaling van de ramp te
voorkomen door regelmatige
inspecties van de motorophan
ging-
Op dit ogenblik wordt met de
vlucht-data-recorder, de band
van de gesprekken tusèen toren
en gezagvoerder en de radarta
pe getracht een programma
voor een vliegtuigsimulator van
de KLM te maken. Met behulp
daarvan wordt getracht na te
gaan of de vlieger ook anders
had kunnen handelen.
Hamvraag blijft
vliegtuig op het laatst is gekap
seisd. Controleverlies is onge
bruikelijk bij de hoge snelheid
die het vliegtuig had. Wol-
leswinkel bevestigt dat uit het
onderzoek steeds meer naar vo
ren komt dat de voorrand van
de rechtervleugel zwaar was be
schadigd. Tal van functies wa
ren uitgevallen. Het is daarom
denkbaar dat door een paar
routinematige handelingen van
de bemanning het gehavende
vliegtuig onbestuurbaar raakte.
Bijvoorbeeld toen de vleugel
kleppen werden bediend en het
landingsgestel uitgeklapt. Door
de 'flaps' nog verder uit te doen
is er mogelijk onbalans ont
staan. Het is zelfs niet uitgeslo
ten dat de vleugel daardoor nog
zwaarder beschadigd raakte.
Volgens Wolleswinkel is tot
nu toe de belangrijkste conclu
sie van het onderzoek dat de
vlieger in staat moet zijn altijd
van de toestand van zijn vlieg
tuig op de hoogte te zijn. De ge
zagvoerder noch de verkeerslei
der wist dat twee motoren wa
ren afgebroken en dat de rech
tervleugel was beschadigd. Wol
leswinkel pleit er dan ook voor
dat verkeersvliegtuigen met
buitenboordcamera's worden
uitgerust om de bemanning
zo n goed mogelijk beeld van
het vliegtuig te geven.
Belgische Amerikaan moet Eindhovens concern uit dal halen
den haag henny v
zaandam gpd
Het leek een grapje tussen twee
directeuren. Philips-president
Timmer kondigde op vrijdag 13
november aan dat hij te rade
zou gaan bij zijn collega
Everaert van Ahold. De Ahold-
president werd die dag onder
scheiden als leidsman van de
duidelijkste en geloofwaardigste
beursgenoteerde onderneming
in Nederland. Sterker, het was
al de tweede keer dat de Ko
ninklijke Ahold deze titel kreeg,
terwijl Philips juist opviel door
terreinverlies op deze vertrou
wens-index voor beleggers.
Wat Timmer en Everaert in
november al wisten, werd nog
een maand lang voor een grap
gehouden. Een olijke felicitatie
van een verliezer aan een win
naar. Maar Timmer heeft
Everaert inderdaad opgezocht
of laten opzoeken. Everaert
heeft de uitnodiging aanvaard
en wordt per 1 maart 1993 lid
van de raad van bestuur van het
in problemen verkerende Eind-
hovense concern. De Belg met
een Amerikaans paspoort wordt
tweede man achter Timmer.
Everaert zal vanaf de op volle
kracht varende Zaanse oceaan
stomer zeker niet willen over
stappen op een zinkend schip.
Hij zal bij Philips dus wel moge
lijkheden zien. Een uitdaging
voor een internationaal gepokt
en gemazeld ondernemer om
een zaak op te paklcen en tot
een goed einde te brengen. Phi
lips heeft de afgelopen jaren
drastisch gesnoeid in bedrijfs
onderdelen en personeel. De
verwachte omslag in de finan
ciële vooruitzichten blijft echter
uit. De door Timmer ingezette
operatie Centurion heeft wel re
sultaat opgeleverd, maar dat
werd weer teniet gedaan door
de algemene malaise op de
markt voor concumentenelek-
tronica.
En juist op de markt kan
Everaert scoren. Hij heeft im
mers een grote ervaring van
waar het om consumentenpro-
dukten gaat. Net als trouwens
Unilever-topman Maljers, die
bij Philips commissaris wordt.
Everaert is een marktverkenner.
Zijn medewerkers kennen hem
als observator, mensenkijker.
Hij houdt ervan voeling te hoy
den met zijn publiek. Boven
dien blijkt hij verzot op het uit
denken en ontwikkelen van
nieuwe ideeën.
Een poging om de gesprekken
tussen verkeersleiding en be
manning van het verongelukte
El Al-vliegtuig gistermiddag al
in deze krant te publiceren, is
stukgelopen bij de Afdeling
rechtspraak van de Raad van
State. Al begin december had
den Haarlems Dagblad, Leidsch
Dagblad, Haarlemmermeers
Dagblad en IJmuider Courant
gevraagd een kopie van de band
beschikbaar te stellen. Minister
Maij-Weggen had openbaarma-
Jdng geweigerd in verband met
de privacy van de bemanning.
Woensdag maakte het minis
terie van verkeer en waterstaat
bekend dat gistermiddag om
half vier het verslag van de ge
sprekken zou worden gepubli
ceerd, enkele uren na sluitings
tijd van de krant. Radio en tele
visie waren daardoor wel in
staat het nieuws gisteren te
brengen, terwijl deze krant
die als enige een officieel ver
zoek had ingediend pas van
daag tot publicatie kan over
gaan.
Nog dezelfde woensdag vroeg
de krant daarom aan het minis
terie het stuk te verstrekken.
Daartoe werd een beroep ge
daan op de Wet Openbaarheid
van Bestuur. Het ministerie
weigerde echter, waarna de
krant de Afdeling rechtspraak
van de Raad van State vroeg om
het ministerie op te dragen het
stuk onmiddellijk openbaar te
maken.
Gistermorgen om half twaalf
hield de Afdeling rechtspraak
een zitting, die iets meer dan
drie kwartier duurde. Enkele
minuten later liet voorzitter
Boukema weten het verzoek af
te wijzen. Volgens Boukema
kon het verzoek van de krant
niet in behandeling worden ge
nomen, omdat het betreffende
stuk een paar uur later toch
openbaar zou worden gemaakt.
Onderstaand de letterlijke gesprekken tussen de verkeersleiding en de El Al bemanning. Op enkele plaatsen zijn c
onderling opgenomen In totaal zijn drie verkeersleiders betrokken geweest bij deze
erzoekers van dit ongeval in wat er precies bedoeld is tijdens de gesprekken.
(Naderingsverkeersleiding Approach),
TIJD
van
TEKST
8:2049 Verkeerstor!
8:20:52 El Al 1862
8.20:55 Verkeerston
8:22:59 El Al 1862
8:23:04 Approach
8:23:07 El Al 1862
El Al 1862
Approach
El Al 1862
Commentaar: De vlieger meldt zi
18:25:53 Approach AMS r
EL AL 1862 is klaar voor vertrek (01L)
(i Klaar voor verlrek (OIL), rollend
Roger(begrepen)
Verlrek. El Al 1862, goedenaeh. middag, passeren 2000
El Al 1862, goedemiddag, klim FL 090
90, roger
El Al 1862 neem contact op met Amsterdam op 124.87
124.87, goedendag
r Amsterdam El Al 1862. goedenavond, op 4300
bij Amsterdam radar en geeft aan dat hij reeds op 4300 voet hoogte zit e
r kan je de KLM 237 zo hebben in verband met die El Al. want die klir
die El AL??
Commentaar. Dat de EL ALniet klimt' moe
gen dat de vliegtuigen in zijn 'werkgebied' r
gezi
werkpositie van de verkeersleider. Deze moet erve
een voldoende hoogteverschil langs elkaar heenvliegen. De opmerking s
in andere vliegtuigen, en heeft niets te maken met de absolui
it vliegtuig volgens een normale procedure
18:25:59 AMS radar Approach
18:26:00 Approach AMS Radar
18:26:02 AMS radar EL Al 1862
18:26:06 El Al 1862 AMS radar
18:27:56 El Al 1862 AMS radar
Commentaar. De vlieger maakt hier me
18:28:00 AMSiadar El Al 1862
Commentaar: Dt verkeersleider geeft
voorde El Al 1862 te maken.
18:28:06 AMS radar El Al 1862
Commentaar: Deze vraag wordt gesteld omdat de gezagvoerder de enige is die k
bleem kan en wil terugkeren naar Schiphol Elementen die bij deze beslissing e
weersomstandigheden
18:28:09 El Al 1862 AMS radar Ja. may-day, may-day, may-day
Commentaar: Bevestiging dat de vlieger terug wil keren.
18:28:11 AMS radar El Al 1862
Ok. dan knjg je em
El Al 1862. hallo, klim naar FL 210
210 roger
El Al 1862, may-day, mayday, we hebbe
ilding van een noodgeval. Het is nog niet d
El Al 1862 (roger. break), KLM 237 draai
aan dal hij het bericht ontvangen heeft en
El Al 1862 wilt u terugkeren naar Schiphi
Commentaar: De verkeersleider geeft f
in welke richting en op welke afstand he
18:28:17 El Al 1862 AMS radar
Commentaar: De vlieger meldt dat hij e
van de motor. De vliegers kunnen,
de vleugel afgevallen is.
18:28:22 AMS radar El Al 1862
richting 260, vliegveld eh..
m het vliegtuig terug te late
ir Schiphol en geeft levens a
Roger, we hebben brand in motor 3. we hebben brand in motor 3
ir drie. Gezien het feit
een open verbinding ir
in dit type vliegtuig, va
it motor drie niet meer a<
Je bedrading, ontstaan d
jit de cockpit niet zien d;
Roger, richting 270 vo
Commentaar: De verkeersleider gaat er op dit moment nog v
dingsbaan (baan 06, Kaagbaan) en geeft hem opdracht om kc
troon voor baan 06 te krijgen vanaf de positie die het vliegtuig o
18:28:24 El Al 1862 AMS radar 270 rugwind
18:28:31 AMS radar El Al 1862 El Al 1862, luchtdruk C
18:28:32 EL Al 1862 AMS radar Roger
18:28:46 El Al 1862 AMS radar El Al 1862 heeft moter
Commentaar: De vlieger meldt hier c
de letterlijke vertaling, dat de motore
18:28:50 AMS radar El Al 1862
18:28:54 El Al 1862 AMS radar
18:28:57 AMS radar El Al 1862
18:29:02 El Al 1862 AMS radar
i erafgevallen zijn, r
Roger1862
k 040 en 21 knopen
Ier 3 en motor 4 verloren, motor 3 e
heeft verloren. In het vakjargon bet
ik in Amsterdam gebruiken?
Landingsbaan 06, luchtdruk 040 en 21 knopen, ONH 1012
1012, wij verzoeken 27 om te mogen landen
Commentaar In bovenstaande conversatie geeft de verkeersleiding aan wat de hoofdlandingsbaan is Tevens wordt aang>
ven wat de wind en de luchtdruk is. De gezagvoerder verzoekt dan om baan 27 (Buitenveldertbaan) voor landing Een mogeli|ke
reden voor dit verzoek is dat eerder aangegeven is dat het vliegveld in westelijke (270) richting 18 NM (nautical miles ongveer
29 km red.) achter het vliegtuig lag Een andere reden kan zijn dat er in de cockpit Indicaties zijn die de gezagvoerder doen be-
j| mogelijk op de dichtstbij gelegen b
El Al 1862
18:29:05 AMS r£
Commentaar: De
gaat geven om het toi
18:29:08 El Al 1862
18:29:25 El Al 1862
18:29:32 Approach El Al 1862
n met Approi
lad, draagt h
n 27.
3121.2 v
121.2, tot ziens
Schiphol. El AJ1862. wij hebben een noodgeval e
slecht verstaanbaarwaarschijnlijk:
El Al 1862 roger, noodsituatie begrepen,
motor 3 en 4 buiten werking
of 'keren terug') voor landing
itact op via 118 4 voor uw positione-
Commentaar: Hier wordt nogmaals van frequentie gewisseld. Het betreft hier een
naast elkaar zitten. De eerdere frequentiewisseling was van algemene verkeersleiding naar naderingsverkeersleiding,
laatste overdracht is binnen de naderingsverkeersleiding. De verkeersleider die de vlucht nu overgedragen krijgt, heeft verc
geen verkeer onder handen zodat hij zich volledig aan de afhandeling van het in nood verkerende vliegtuig kan wijden.
18:29:49 El Al 1862 Arrival Schiphol, El Al 1862, wij hebben een noodsituatie, motor 3 en 4 buiten werking, ver
zoek baan 27 voor de landing
Commentaar: Hier wordt ook aan de volgende verkeersleider bevestigd dat hij een emergency heeft en dat de motoren 3 er
Commentaar: De e
baan 27, d
raken. De
de gezagvoerder.
18:30:10 El Al 1862
18:30:12 Arrival
18:30:14 El Al 1862
18:30:16 Arrival
18:30:28 El Al 1862
18:31:17 Arrival
Commentaar: De
El Al 1862 U vraagt om 27, in dat geval richting 360, richting 360, daal tot 2000 voet op 1012, c
erom dat de luchtdruk 050 is op 22
e klaring (270 voor rugwind) was erop gericht het vliegtuig naar baan 06 te brengen Dit wordt nu op
in 27 Het vliegtuig bevond zich op dal moment echter op een zodanige positie ten opzichte
ieghoogte, niet rechtstreeks kon naderen maar een ronde moest vliegen om deze hoogte kw
de gezagvoerder nadrukkelijk op de heersende windrichting, in verband mei de baankeuze
d alstublieft
El Al 1862
keerslelder vraai
Roger. herhaalt u d
050 op 22
Roger, welke richting voor baan 27?
Richting 360. richting 360 en dan een boe
steken en u hebt 10 kilometer te gaan var
Roger 36, begrepen
El Al 1862 wat Is de afstand die u nodig h
18:31:27 El Al 1862
Commentaar: De gezagvc
18:31:30 Arrival
18:3140 El Al 1862
18:31:43 Arrival
18:31:46 El Al 1862
18:32:15 Arrival
18:32:20 El Al 1862
18 kilometer nodig om te lan
taan 27 de nadering
El Al 1862
Arrival
El Al 1862
Richting 100
El Al 1862, voor de zekerheid, uv
Nummer 3 en 4 zijn uitgevallen e
correctiehoeveel
hde laatste
1 richting 100
ster 'track miles' heeft u nodig?
nodig voor de landing
Commentaar. De gezagvoerder geeft aan dat hij problemen heeft met d
ardprocedure, het vliegtuig klaar te maken v
18:33:01 El Al 1862 Arrival
18:33:06 Arrival
18:33:10 El Al 1862
18:33:12 Arrival
18:33:14 El Al 1862
Commentaar: Deze infor
die het vliegtuig recht voi
18:33:15 Arrival
18:33:21 El Al 1862
Commentaar: Conform c
gegeven.
18:33:37 Arrival
18:33:44 El Al 1862
1862
val
J 1862
Jing. Hierbij w
t de flaps, roger
Richting 100, El Al 1862
Danku1862
Okay, richting., eh.. 120.. en draaiend eh. en har
ers heengedraaid, mogelijk
latie met de afgenomen
Roger 1862, uw snelheid Is?
Nog eens
Uw snelheid?
Onze snelheid is eh.. 260
n belang voor de verkeersleider l.v.m. het
Okay, u hebt ongeveer 20 kilometer t(
stemming om te landen op baan 27
Toestemming om te landen op 27
'touchdown', de snelheid is
aties geldende procedure
El Al 1862 El Al 1862 e
lenng
ir rechts richting 270, 'adjust on the localizer", toeslemming
Arrival Recht in richting 270
18:34:19 Arrival El Al 1862 El Al 1862 U staat op het punt de localizer'
rechts draaien nchling 290. richting 290. 18
Commentaar: De verkeersleider ziet op zijn radarscherm dat het vliegtuig met de ee
de baan gedraaid kan worden en geeft daarom een koerscorrectie
18:34:28 El Al 1862 Arrival Roger 290
18:34 48 Arrival El Al 1862 El Al 1862 verder naar rechts, richting 310, richting 310
310
El Al 1862 ga door met dalen 1500 voet. 1500
Commentaar Doordat hel vliegtuig dichter bij de baan op de verlengde baanas z
tot de baan, nog wat te hoog De verkeersleider geefl hiervoor een correctie
18:35:03 El Al 1862 Arrival 1500 en we hebben een probleem met d
Commentaar. Hier geefl de gezagvoerder voor het eerst aan dat hij
18:35:06 Arrival El Al 1862 U hebt ook een probleem n
•der opgegeven koers n
9 vlieghoogte, gezien de afstand
n probleem n
it do besturing heeft
18:35:25 El Al 1862
18:35:47 Arrival
e taal.
El Al 1862 Ja Eli