Het verborgen
prijskaartje van het
plastic betaalgemak
Keus
in kaarten
- - - - 503 ZATERDAG 12 DECEMBER 1992
ZATERDAGS"
tf»K Vftfénttffo Vim tri
r^nfW> w
Vrenwüo $pnmfr»a**k Vé^vHe
^finiüae $p>1;tffc<ntk :-;> <-.> l
1 'Vmw.uïxi** >.-. i
ar&fctiK'
Sfwrt^fiK vV?i=ïv-n>^>
*Sr
verenigde
spaarbank
4563
*S;M
y.w
óÉtOio VANAF
VAUD FROM
GCLOlG T/M
OOOO THRU
Bent u lid van een boekenclub of van een klaver-
jasvereniging? Rijdt u auto, boekt u reizen, of
heeft u veel verzekeringen bij dezelfde maat
schappij? Kijk dan niet verbaasd als u binnen
kort gratis of voor een vriendenprijsje een CRE
DITCARD krijgt aangeboden. Als u bij de ANWB
bent geabonneerd op de Internationale Reis- en
Kredietbrief, krijgt u er binnenkort zeker een tje.
Het moderne betaalgemak moet aan de man
worden gebracht en dat gebeurt op voortvarende
wijze.
ANWB botst met
consumenten
bond
over actie
CEES VELLEKOOP
ang heeft Nederland internationaal
j j gezien achterop gelopen met de
aanvaarding van plastic geld. De
meeste Nederlanders vonden tot voor kort
een pakje betaalcheques al ruim voldoende
om hun geld op te maken. Zelfs de geldauto
maat werd slechts schoorvoetend geaccep
teerd. Maar de nieuwe betaalzeden gaan aan
Nederland niet voorbij. De creditcard-maat
schappijen vechten voor hun aandeel in een
snel groeiende markt.
Visa heeft op het eerste gezicht een grote
slag geslagen. Dezer dagen krijgen de ruim 1
miljoen abonnees op de Internationale Reis-
en Kredietbrief (IRK) van de ANWB een card
van deze onderneming toegestuurd. Direc
teur J. Coonen van Visa Nederland kan zijn
voldoening over deze stunt nauwelijks ver
bergen. Op het ogenblik zijn er ruwweg
320.000 Visa-kaarten onder de mensen. Als
de ANWB-leden massaal toehappen, kunnen
dat er over een paar maanden 1,2 miljoen
zijn.
Tot nu toe was Visa, wereldwijd de meest
verbreide kaart, op de Nederlandse markt le
lijk achterop geraakt. Concurrent Eurocard
zette vorig jaar het miljoenste stukje plastic
uit en groeit nog steeds als kool. Geen won
der want Eurocard Nederland is een dochter
onderneming van de gezamenlijke Neder
landse banken, die alle gelegenheid hebben
om deze kaart onder de aandacht van hun
i*\/ P"jst dat aan als een van
|i tic voordelen ten op/u h-
Ef te van concurrent Euro-
card, die het bedrag van
de betalingen over het
algemeen automatisch
'nl van de bank- of giro
rekening.
Dat geldt onder meer voor de Postbank-
card, tot nu toe de meest verspreide credit
card in Nederland. De voormalige postgiro
timmert behoorlijk aan de weg met deze ei
gen vorm van de Eurocard, waarvan er in
middels al een dikke 400.000 in omloop zijn.
Het streefcijfer voor volgend jaar is 500.000
en om dat te bereiken zet de Postbank voort
durend mailings uit bij mensen die regelma
tig inkomsten op hun girorekening hebben.
Belangstellenden mogen de Postbank-Eu
rocard zelfs een half jaar gratis proberen.
Maar wie van dat aanbod gebruik maakt,
moet wel binnen drie maanden besluiten of
hij de kaart terugstuurt, want anders gaat de
kredietwaardige re-
keninghouders te
brengen.
Licentiehouder
van Visa in Neder- WKÊ
land is de Verenigde
Spaarbank (VSB).
Andere banken
doen zacht gezegd niet veel aan de promotie
van Visa, zodat de organisatie op andere ka
nalen was aangewezen om kaarthouders te
werven. Klanten van de reisorganisatie Hol
land International bij voorbeeld kunnen een
'World Travel Card* aanschaffen met het be
kende Visa-vignet. En wie ten minste vier
verzekeringen bij Ohra heeft lopen, kan het
plastic betaalgemak zelfs gratis krijgen.
Aanvaring
Die service aan de klanten kwam de verzeke
raar overigens op een aanvaring met de Con
sumentenbond te staan. De bond'vindt dat
mensen bewust moeten kiezen voor een
fgezien van de speciale kaar
ten zoals klantenpassen, gaat
■het om vier maatschappijen
Visa biedt naast de IRK-card drie andere
soorten:
De World card: 80 gulden per jaar
(tweede kaart 35 gulden) vereist mini
muminkomen 2.500 bruto per maand,
bestedingsliroiet afhankelijk van inko
men, maar meestal rond de 5.000 gul
den.
De Gold card: 145 gulden (extra kaart
90), inclusief uitgebreide reisverzekering,
inkomen minstens 6.000 per maand, li
miet minstens 25.000 gulden.
De Co branded cards: Uitgegeven met
partners. Kosten en voorwaarden vari-
Eurocard Nederland brengt ook een aan
tal van deze cobranded cards uit en kent
daarnaast de zogenaamde bankkaarten,
die door de bank met eigen kleuren logo
worden uitgegeven. De prijs, limiet en
inkomenseisen voor deze kaarten vari
eren, maar komen gemiddeld neer op 40
gulden, 5.000 gulden en ruim 30.000 per
jaar.
De Gold card: 110 gulden per jaar
(tweede kaart 55), limiet 15.000 gulden,
inkomenseis bepaald door de bank,
eventueel gekoppeld aan doorlopend
krediet.
De Zakenkaart is daarop een variant,
speciaal voor zakelijk gebruik en door af
name van meer kaarten vaak goedkoper.
De Profile card: 330 gulden (tweede
kaart 165), limiet vanaf 25.000 gulden,
inkomen minstens 100.000 per jaar, V1P-
service.
Diners Club kent behalve zakenkaarten,
waarvan de prijs en service in overleg
met grote bedrijven wordt vastgesteld, in
Nederland alleen de Priv card: 145 gul
den (tweede kaart gratis), geen limiet, in
komen minstens 60.000 per jaar, veel
service en aardige extraatjes.
American Express rekent als enige een
entreegeld (65gulden).
De Priv card: 130 gulden (tweede kaart
65), geen limiet, inkomen boven 60.000
per jaar.
De Gold card: 350 gulden, inkomen bo
ven 100.000 per jaar, geen limiet en meer
kredietmogelijkhedcn plus luxe service
extra's.
nieuwe mogelijkheid om geld uit te geven en
niet min of meer per ongeluk mogen worden
opgezadeld met een extra kans om schulden
te maken. Overigens zijn er tal van bedrijven
en organisaties die hun relaties een credit
card aanbieden. Eurocard heeft al van dit
soort kaarten laten maken voor leden van de
ANWB, de KNAC, voor klanten van de KLM,
Mercedes Benz en tal van andere bedrijven.
Het geeft status en een band met het pro-
dukt, is de achterliggende gedachte.
Maar dat was allemaal kruimelwerk verge
leken met de Visacard van de ANWB, die
overigens niet gratis is. Ook hier liet de Con
sumentenbond een krachtig protest horen.
Door hun klanten voor een 1RK ongevraagd
een creditcard toe te zenden, gaat de toeris
tenbond lelijk over de schreef, menen de
hoeders van het consumentenbelang, die
zich in die opvatting gesterkt voelen door een
aanbeveling van de Europese Commissie.
Er is tussen beide bonden uitgebreid ge
bakkeleid over deze zaak, maar de toeristen
bond is daarbij niet overtuigd geraakt, aldus
hoofddirecteur mr. P. A. Nouwen. Voor hem
is de uitgifte van de Visacard vooral een mo
dernisering van de aloude reis- en krediet
brief. Ruwweg 40 procent van de ANWB-le
den koopt jaarlijks zo n 1RK. die naast een
verzekering en een servicepakket in het bui
tenland ook een stapel noodcheques voor
onverwachte kosten in den vreemde omvat.
„Wij kregen met regelmaat van onze leden
te horen dat die cheques te weinig zijn en dat
ze meer wilden hebben", betoogt Nouwen.
„En het gaat dan wel om klanten die ik al ja
renlang laediet geef via de cheques. Ik ben
een vereniging en moet de leden de service
geven waar ze om vragen. Daarom hebben
wij afgelopen seizoen een proef genomen
met 50.000 abonnees en daar is door bijna ie
dereen positief op gereageerd. Vandaar dat
wij deze service nu aanbieden aan al onze
IRK-abonnees."
Mede naar aanleiding van de protesten van
de Consumentenbond is de voorlichting in
middels uitgebreid. En ook kunnen de IRK-
abonnees die de kaart niet willen, bellen met
een gratis 06-nummer of gebruik maken van
een gratis envelop. Wie de kaart wel laat ko
men is niet verplicht om hem te gebruiken.
Pas als de kaart gebruikt wordt voor een be
taling, worden de kosten van 25 gulden per
jaar in rekening gebracht. Ook-het risico van
verlies en diefstal is gedekt.
Het risico van misbruik door derden is in
derdaad redelijk afgeschermd, erkent woord
voerder H. Albeda van de Consumenten
Creditcard voortvarend onder de aandacht gebracht
bond. „Maar wie zo'n kaart ongevraagd
krijgt, is natuurlijk niet beschermd tegen
misbruik door hemzelf. Als iemand niet be
wust gekozen heeft voor zo'n extra krediet-
mogelijkheid, is er een grotere kans dat hij
daar niet goed mee omgaat."
Overigens is het aantal mensen dat in de
fout gaat met plastic geld, niet alarmerend
groot, vindt directeur H. Rip van het Bureau
Krediet Registratie in Tiel. Bij dit BKR melden
de banken en andere financiële instellingen
alle schulden en kredieten in Nederland. Elke
actieve creditcard komt dus ook in het be
stand van 'Tiel'. Zelfs de zogenaamde klan
tenkaarten, die worden uitgegeven door bij
voorbeeld warenhuizen en winkelketens,
gaan hier de computer in.
Uiteraard registreert het BKR niet alle ge
vallen van mensen die door het plastic geld
in de problemen komen. „Maar in elk geval
wordt jaarlijks niet veel meer dan een hand
vol kaarten ingetrokken en dat is wel een
aanwijzing", meent Rip. Hij heeft ook het
sterke vermoeden dat op zich weinig mensen
in de problemen komen door te kwistig ge
bruik. „Mensen komen meestal in moeilijk
heden door een combinatie van factoren.
Ziekte, scheiding en verlies van hun baan
spelen een veel grotere rol dan de grotere
mogelijkheden om schulden te maken."
Weinig problemen
Zijn vermoeden wordt in grote lijnen beves
tigd door directeur P. C. M. Duijndam van de
Gemeentelijke Krediet Bank in Den Haag,
fungerend voorzitter van de Vereniging voor
Volkskrediet. „Als mensen in de problemen
komen, is plastic money vaak een onderdeel
van het probleem. Problemen ontstaan als
mensen geen contant geld meer kunnen krij
gen. Dan nemen ze hun toevlucht tot rood
staan, cheques en tegenwoordig ook tot cre
ditcards."
Er komen kortom weinig mensen in ernsti
ge problemen doordat er creditcards bestaan.
Eerder kun je zeggen dat er mensen zijn die
er door allerlei oorzaken niet in slagen om de
tering naar de nering te zetten en die door
zo'n kaart nog extra in de schulden belanden.
Maar dat aantal is niet erg groot, ook al door
dat de creditcard-maatschappijen hun nieu
we aanvragers van een kaart even vooraf
toetsen in Tiel.
Dat is overigens niet gebeurd met die ruim
1 miljoen ANWB-klanten die nu ongevraagd
een Visacard krijgen. Directeur Coonen van
Visa Nederland erkent dat zijn organisatie
met het binnenhalen van zo veel 'ongetoetste
klanten' wel wat extra risico loopt. Maar bij
de proef met 50.000 IRK-Visakaartenzijn vol
gens hem nauwelijks ongelukken gebeurd.
„En we moeten niet vergeten dat 99 procent
van de Nederlanders goudeerlijk is."
Hij wijst er op dat een organisatie als Visa
er op gebouwd is om de gevolgen van fraude
en te hoge kredieten te beperken. Wereldwijd
beroemt de organisatie zich erop slechts 0,17
procent af te schrijven aan dit soort verliezen.
Maar over het cijfer voor Nederland is Coo
nen zeer discreet. „Dat publiceren wij niet",
zegt hij zuinig.
Bij deze massale uitgifte gaat het boven
dien om kaarten waarmee standaard niet
meer dan 2.500 gulden kan worden opgeno
men. Tenzij de nieuwe kaarthouder een ho
gere limiet wenst, maar dan wordt zijn finan
ciële doopceel wel gelicht. Met de normale
'classic' kaarten van Visa is de limiet gemid
deld het dubbele. Daarnaast zijn er nog zoge
naamde 'gold'-kaarten, met meer service en
een hoger besteedbaar bedrag. Maar daar
voor wordt behalve een hogere jaarlijkse bij
drage ook een minimaal inkomen van 6.000
gulden per maand gevraagd.
Fikse rente
Afgezien van de bestedingslimiet is de 1RK-
card een gewone Visacard, die feitelijk werkt
als een rekening-courant. De kaarthouder
krijgt iedere maand de rekening. Als hij die
binnen 21 dagen helemaal betaalt, wordt
hem geen rente in rekening gebracht. Maar
hij kan ook minimaal 10 procent betalen en
de rest beschouwen als een krediet. Overi
gens waarschuwt de consumentenbond dat
het hier gaat om een dure kredietmogelijk
heid. Zoals in de meeste gevallen is een per
soonlijke lening of een doorlopend krediet bij
een gewone bank voordeliger.
Maar de klant kan ook vooruit storten en
dan vergoedt Visa een fikse spaarrente op het
tegoed, meldt directeur Coonen wervend. Hij
bank er van uit dat het goed is bevallen en int
volautomatisch de jaarlijkse bijdrage van 40
gulden. Dat feit krijgt in de wervende folder
weinig aandacht.
Overigens is het opvallend hoe de banken
leuren met hun creditcards, per saldo toch
een van de duurste manieren van betalen.
Dat lijkt wat in tegenspraak met de actie 'Be
taal op maat', waarmee de gezamenlijke ban
ken proberen hun klanten aan te sporen tot
efficiënt betaalgedrag. Behalve contant geld
is bij voorbeeld ook de bankpas met pincode
een flink stuk goedkoper dan een creditcard.
„Wij adviseren onze klanten te 'pinnen'
waar dat mogelijk is", aldus een woordvoer
ster van de Postbank. Maar ze erkent dat die
aanbeveling niet overtuigend klinkt zo lang
de benzinestations twee kwartjes rekenen
voor een betaling met pinpas. Als die klant
zijn volle tank afrekent met een creditcard,
kost hem dat niets extra, terwijl het bedrag
bovendien pas ruwweg een maand later van
zijn rekening wordt afgeschreven.
De kosten van dit gemak worden bij lange
na niet gedekt door de jaarlijkse bijdrage, die
varieert van nul voor de relatiekaarten van
clubs en bedrijven tot ruim over de 300 gul
den voor de verschillende 'luxe' kaarten, die
zijn voorbehouden aan mensen met inko
mens boven de 100.000 gulden per jaar.
Dure betaling
De rekening is grotendeels voor de bedrijven
die de kaarten accepteren. Het percentage
dat zij moeten afdragen varieert tussen de
1,25 en 7 procent, met een gemiddelde van
rond de 3 procent. Winkeliers en andere ne
ringdoenden zijn daarom in het algemeen
niet blij met de oprukkende creditcards, want
zij betalen het gelag. Woordvoerder Albeda
van de Consumentenbond verdenkt de ban
ken er dan ook van dat ze om die reden on
verdroten voortgaan om deze dure manier
van betalen aan te prijzen.
Rekeninghouders steigeren als ze moeten
betalen voor cheques, overschrijvingen of an
dere traditionele diensten, die altijd gratis
zijn geweest. Maar hoewel het gebruik van
een creditcard per saldo meer kost dan een
bank ooit zou durven vragen voor de verwer
king van een betaalcheque, zijn de ontvan
gers bereid om die prijs te betalen. Zij bere
kenen het wel door aan hun klanten. En zo
krijgen de banken hun kostendekkend beta
lingsverkeer. duurder dan ooit. maar met de
hartelijke medewerking van hun klanten.
