gaïn apart wonen Het sprookje van Charles en Di is uit
Buitenland
Bijna geen geweer te zien
Edin burgh, de EG-top die koste wat kost moet lukken
Duitsland verbiedt
neo-nazipartij DA
Geduld Verenigde Naties
met Serviërs raakt op
DONDERDAG 10 DECEMBER 1992
9
londen cees v
Charles en Diana gaan apart
wonen. Dit heeft de Britse pre
mier Major gisteren in het La
gerhuis meegedeeld. Een for
mele echtscheiding van de
kroonsprins en Lady Di wordt
echter niet overwogen, aldus
Major. „Deze beslissing is in
vriendschap genomen en bei
den zullen de opvoeding van
hun kinderen voor hun reke
ning blijven nemen", zei de
premier.
Engeland reageerde geschokt
op het nieuws. De staatsomroep
BBC laste speciale programma's
in, en de leiders van de drie
grootste partijen deden een
klemmend beroep op de media
om Charles en Diana nu met
rust te laten.
Onder instemming van het
hele Lagerhuis sprak Major: „Ik
weet zeker dat ik voor het hele
Huis en miljoenen anderen
spreek als ik mijn steun betuig
aan de prins en de prinses." Ex-
premier Heath, de nestor van
het Lagerhuis, gewaagde van
„de droevigste dag" in de ge
schiedenis van het parlement.
De scheiding van tafel en bed
heeft geen gevolgen voor de
troonopvolging. Charles kan ge
woon koning worden en daar
mee hoofd van de Anglicaanse
Kerk. Major verklaarde dat Dia
na in dat geval zelfs koningin
zal zijn. Maar velen nemen aan
dat de boedelscheiding een eer
ste stap is op weg naar formele
echtscheiding. „Ik zie niet in
waarom ze over een paar jaar
niet zou scheiden en hertrou
wen", verklaarde de journalist
Andrew Morton, die dit voorjaar
onthulde dat Diana enkele zelf
moordpogingen had gedaan.
Morton voorspelde dat Diana
„als een phoenix uit de as van
de monarchie" zal herrijzen.
De verklaring over de boedel
scheiding werpt een sombere
schaduw over het tweede huwe
lijk van prinses Anne, die eerder
dit jaar van Mark Phillips
scheidde en zaterdag in beslo
ten kring in Schotland trouwt
met met marine-officier Tim
Laurence.
Het huwelijk van Anne en
Laurence, dat maandag officieel
werd aangekondigd, was het
enige lichtpuntje in een jaar dat
de koningin zelf had omschre
ven als annus horribilis (vrese
lijk jaar). Toch is ook dit feest
niet vrij van smetten. De 92-ja-
rige koningin-moeder heeft pas
op het laatste moment besloten
het huwelijk van haar klein
dochter bij te wonen. Ze had
zich daartegen verzet omdat
Anne's toekomstige echtgenoot
een personeelslid is geweest.
Overste Tim Laurence diende
ooit op het koninklijke jacht
Brittannia.
Schadevergoeding voor Fergie
parijs Sarah Ferguson, de ex van de Britse prins Andrew, en
haar vriend John Bryan hebben recht op een schadevergoeding
van 230.000 gulden van een Frans blad dat foto's heeft gepubli
ceerd van een intiem verpozen in een villa aan de Middellandse
Zee.
'Blanken vermoordden aborigines'
Sydney De Australische premier Keating heeft gisteren
ven dat blanke kolonisten gedurende twee eeuwen aborigines
hebben vermoord en beroofd van hun eigendommen. Hij deed
dat ter gelegenheid van het begin van het Internationale VN-Jaar
voor Inheemse Volken.
Minder voedselhulp, grotere nood
rome Ondanks de groeiende behoefte aan voedselhulp is de
hulpverlening afgenomen. Dat constateert de VN-organisatie
Global Information and Early Warning System on Food and Agri
culture. Uit het rapport blijkt dat de voedselhulp met 2 tot 3 pro
cent is afgenomen.
Cel voor oud-grenswacht DDR
potsdam Een 48-jarige voormalige DDR-j
een Oostduitse vluchteling heeft doodgeschoten. De man had
met zijn automatische geweer de vluchteling doodgeschoten na
dat deze zich al had overgegeven.
Snoepfabriek Bolsjewiek geprivatiseerd
moskou Honderden Russen hebben gisteren een bod uitge
bracht op de aandelen van de snoepfabriek Bolsjewiek, het eer
ste staatsbedrijf dat aan het publiek wordt verkocht tegen priva
tiseringscoupons. Bij Bolsjew telwerken 2.176 mensen.
Panic mag meedoen aan verkiezingen
belcrado Premier Panié van rest-Joegoslavië (Servië en Monte
negro) mag toch meedoen aan de presidentsverkiezingen in Ser
vië. Het Hooggerechtshof van Servië 1
kiescommissie had de kandidatuur van Panié afgewezen, omdat
hij nog geen jaar in Servië woont.
Doodvonnis voltrokken in Texas
huntsville In de Amerikaanse staat Texas is vanmorgen een
man geëxecuteerd, die ter dood was veroordeeld wegens de
moord op een vrouw in 1985. De 29-jarige veroordeelde werd ter
dood gebracht door middel van een injectie. Hij was de 187ste
executie sinds het Amerikaanse Hooggerechtshof in 1976 be-
Ze zouden lang en geluk
kig leven, dat was wel dui
delijk. De klokken van St
Paul's Cathedral luidden,
de zon scheen, wereldwijd
zat een miljard mensen
aan de buis gekluisterd.
Het was 29 juli 1981, de
dag van het 'huwelijk van
de eeuw'. Hij was de knap
pe prins die voorbestemd
was koning te worden van
het Britse rijk. Zij was de
prinses die uit het prozaï
sche bestaan van kleuter
leidster was ontwaakt
door zijn kus.
londen cees van zweeden
correspondent
Diana leek uit een sprookjes
boek weggelopen. Voor het al
taar stond geen gehaaide vrouw
die gelouterd was door een ja
renlange ervaring op de dans
vloeren van de vele Londense
nachtclubs, het type waar Char
les tot dusverre steeds op was
gevallen. In de kathedraal stond
een meisje met rossig-blond
haar en een elfachtige glimlach,
een Engelse roos die bloosde als
haar een vraag werd gesteld.
Ze was immens populair bij 'het
volk'. Als ze met Charles bij een
liefdadigheidsinstellingver-
scheen, klonken er kreten van
teleurstelling wanneer de prins
als eerste uitstapte. Maar de
prins, die jarenlang de schijn
werpers voor zich alleen had ge
had, leek een sportieve verlie
zer. Toen Diana een keer was
thuisgebleven en het volk mor
de bij het aanschouwen van al
leen Charles, riep de kroon
prins: „Jullie moeten het van
daag met mij doen, dus vraagje
geld maar terug."
Achter de sprookjesachtige
schijn ging echter een grimmige
werkelijkheid schuil, vanaf het
begin. Die werkelijkheid had
zich aan Diana geopenbaard in
de vorm van een armband, die
zij had gevonden kort voor de
huwelijksvoltrekking in St
Paul's. In het sieraad, dat Char
les had gekocht, waren de na
men 'Fred' en 'Gladys' gegra
veerd. Diana had het gelijk be-
Charles en Diana gingen al lang ieder hun eigen gang. Als een gezamenlijk optreden niet v
Hong Kong, wisselde het kroonprinselijke paar geen woord met elkaar.
grepen: dit waren de koosna
men die Charles en zijn oude
vlam, Camilla Parker Bowles, el
kaar hadden gegeven.
Diana overwoog het huwelijk af
te blazen, onthulde Andrew
Morton later in zijn geruchtma
kende boek 'Diana, her own
story'. Zij twijfelde, maar gaf
Charles uiteindelijk het voor
deel van de twijfel. Okay, Char
les had tien jaar lang een gehei
me liefde voor Camilla gekoes
terd, maar hij zou nu zijn woord
aan haar geven.
Maar na de huwelijksvoltrek
king wilde Camilla niet uit
Diana's leven verdwijnen. Tij
dens de huwelijksreis vielen er
foto's van de vrouw uit Charles'
agenda. Later ving ze een ge
sprek op dat hij met haar voer
de. „Wat er ook gebeurt", hoor
de ze Charles tegen Camilla
zeggen, „ik zal altijd van je hou
den".
Bij het publiek begonnen de
eerste twijfels over het huwelijk
al tamelijk snel te rijzen, maar
Diana maakte daar in juni '82
een resoluut einde aan. Zij
baarde William, en gaf Charles
daarmee wat hij wilde hebben:
een zoon die hem als koning
kon opvolgen.
De twijfels keerden echter snel
terug. In december 1982, een
half jaar na de geboorte van
William, schreef de roddeljour-
nalist Nigel Dempster dat de
huwelijksboot in zwaar weer
was beland. Het paleis om
schreef het artikel als „absurd"
en de rust keerde weer.
Pas in 1987 zouden koppen in
de kranten verschijnen als: 'Ein
digt Het In Echtscheiding?' De
aanleiding was het uitgelekte
nieuws dat Charles en Diana tij
dens een staatsbezoek aan Por
tugal niet langer in één kamer
sliepen.
Vanaf dat moment zwol de ge
ruchtenstroom aan, maar in
werkelijkheid was het huwelijk
al geruime tijd eerder een stille
dood gestorven. Dit besef brak
door toen dit voorjaar Andrew
Mortons boek over Diana ver
scheen, waaraan ook de prinses
zelfwaarschijnlijk haat mede
werking heeft verleend.
Diana's problemen gingen van
meet af aan veel verder dan de
jaloezie jegens Camilla. De
prinses was niet voorbereid ge
weest op het bestaan van toe
komstige koningin.
Ogenschijnlijk ging ze als een
Delors: Desnoods
verder met tien
brussel gpd/afp
De EG kan desnoods ook
met tien landen verder, als
Denemarken en Groot-Brit-
tannië dwars blijven liggen,
zo liet voorzitter Delors van
de Europese Commissie
gisteren in Brussel door
schemeren. Hij staat daar
mee op één lijn met de
Franse president Mitter
rand, die gisteren in het
Britse dagblad de Financial
Times verklaarde: „We kun
nen geen overeenkomst
maken zonder één munt,
zonder de (Europese) cen
trale bank, zonder een ge
meenschappelijke buiten
landse politiek. Een verwer
ping van Maastricht door
de landen in kwestie zal de
opbouw van Europa niet
stoppen."
De Britse premier Major
is het daarmee niet eens.
„Europa gaat door met
twaalf of het kan niet door
gaan", aldus Major in een
interview met het' Franse
persbureau AFP.
brussel peter de vries
correspondent
Hans Christian Andersen had er het
script niet voor kunnen bedenken. De
Deense sprookjesverteller beschikte over
een ruime fantasie en was een begena
digd schrijver. Maar zelfs voor hem zou
het sprookje van 'Het Vierkant dat Rond
werd' waarschijnlijk te onwerkelijk zijn.
De Europese Gemeenschap lijkt echter
met elastische bezweringsformules één
van de ergste crises uit haar geschiedenis
op te lossen: het Deense 'nej' tegen
'Maastricht' zal dit weekeinde op de EG-
topconferentie in Edinburgh langzaam
worden omgesmeed tot een 'ja, mits'.
Want de crisis binnen de EG is zo diep,
dat de Gemeenschap zich geen nieuwe
mislukking meer kan permitteren.
De agenda van de bijeenkomst van elf
Europese regeringsleiders en het Franse
staatshoofd is volgestouwd met politieke
springstof. Terwijl de Britse koninldijke
familie hetzelfde weekeinde probeert
haar gedeukte imago wat op te fleuren
met het huwelijk van prinses Anne, be
spreken de politieke leiders in het statige
Koninklijke kasteel Holyroodhousein
Edinburgh de politieke en economische
malaise die over Europa hangt.
De onmacht de oorlog in het voormalige
Joegoslavië te stoppen, het opkomend
racisme en nationalisme en de oplopen
de werkloosheid prijken allemaal op de
één of andere manier op de agenda van
een loodzware top. Loodzwaar, omdat
een duidelijk antwoord op al die proble
men voorlopig wordt verhinderd door de
vele interne besognes van de EG: Maas
tricht, de financiering van de Gemeen
schap, de uitbreiding met nieuwe leden,
De Deense eigenzinnigheid en het onge
lukkig Britse voorzitterschap.
Een wat Britse diplomaten omschrijven
als „extreem ingewikkeld onderhande
lingsproces" moet worden gevolgd om
de lange agenda met enige kans op suc
ces af te werken. Alles hangt in Edin
burgh met alles samen, maar bovenaan
staat de 'Deense kwestie'. Kopenhagen
eist na het 'nej' tegen Maastricht dat het
schiereiland een uitzonderingspositie
krijgt: geen deelname aan de samenwer
king op terreinen als justitie, politie, de
fensie, buitenlands beleid, het Europees
burgerschap en de eenheidsmunt.,De
'status aparte' zou bovendien in 'juri
disch bindende' teksten moeten worden
vastgelegd.
Ondanks grote bezwaren tegen een der
gelijk 'Europa a la Car te', waarbij ieder
land de samenwerking naar believen
kiest, en ondanks vrees voor het open
breken van 'Maastricht', lijken de andere
landen te zwichten voor de Deense ei
sen. De Britten hebben een bemidde
lingsvoorstel opgesteld dat voorziet in
een 'beslissing' van de EG de Denen hun
zin te geven. Het moet de regering in Ko
penhagen het argument in handen spe
len dat Maastricht is veranderd en daar
om een tweede volksraadpleging ver
dient, terwijl de andere landen kunnen
volhouden dat Maastricht bij het oude is
gebleven.
Het is, wordt in Brussel erkend, politiek
en juridisch met gespleten tong praten.
Vorige week werd deze opzet nog wegge
hoond als „warrig" (Lubbers) en „on
aanvaardbaar" (de Europese christen
democraten), maar nu geldt het als „het
ei van Columbus" (de Franse minister
Guigou) en „het rond maken van een
vierkant" (de Denen zelf). Er is simpel
weg geen keus, wil men Maastricht red
den.
In het verlengde van deze ruzie zullen de
regeringsleiders proberen nieuwe in
houd te geven aan hun streven beslissin
gen binnen de EG voortaan dichter bij
de burgers te nemen ('subsidiariteit') en
de Gemeenschap minder ondoorzichtig
te maken. Hoewel de Britten proberen
via deze omweg de macht van Brussel te
ontmantelen en tientallen F.G-wetten te
soort Moeder Teresa-in-desig-
nerkleding van kankercentrum
naar kindertehuis, in werkelijk
heid was ze niet opgewassen te
gen de druk. Als kind had ze op
school in toneelstukjes altijd de
rollen gekregen waarin ze niets
hoefde te zeggen, nu moest ze
redes houden en de pers te
woord staan. „Mijn grootste
luxe is voor de televisie weg
kruipen met een boterham met
witte bonen", zei ze tegen een
vriendin.
Zeven jaar na de voltrekJdng
van het 'huwelijk van de eeuw'
consulteerde Diana een arts. Dr.
Maurice Lipsedge wandelde
haar paleis binnen en had wei
nig tijd nodig voor zijn diagno
se. Binnen minuten vroeg hij
een verblufte Diana: „Hoe vaak
heeft u gepoogd zelfmoord te
plegen?" Diana aarzelde even,
maar zei toen: „Vier of vijf
keer."
Toen Diana Charles leerde ken-
leed ze in lichte mate aan
bulimia nervosa, een ziekte die
gepaard gaat met lange perio
des waarin de patiënt niet wil
eten en korte aanvallen van eet
lust die eindigen met braken.
Na haar huwelijk was de ziekte
echter in volle hevigheid tot ui
ting gekomen.
Diana deed haar eerste zelf
moordpoging in januari 1982.
Ze was drie maanden zwanger,
jaloers op Camilla, verzwakt
door bulimia nervosa, en Char
les had opnieuw zijn paard ver
kozen boven haar. Diana gooide
zich van de trap, voor de ogen
van een ontstelde koningin -
moeder.
Met de ziekte verslechterde de
verhouding. Toen William werd
geboren, zei Diana: „Gelukkig
heeft hij niet de oren van Char
les." Toen drie jaar later Harry
werd geboren, zei Charles (die
graag een meisje had gewild) bij
het betreden van de kraamka
mer: „O, een jongen. En hij
heeft nog rossig haar ook."
Diana zei later over dat inci
dent: „Toen wist ik dat er iets in
mij kapot was gegaan." Dr. Lip
sedge, de arts van het gerenom
meerde Guy's Hospital, wist dat
vier jaar later ook. De oorzaak
van Diana's kwaal was, zo stel
de hij vast: prins Charles.
De dokter moedigde Diana aan
boeken te lezen over haar ziek
te, en langzaam kwam de prin
ses er bovenop. Haar eetlust
keerde terug, en daarmee ook
haar levenslust. Ze nam
paardrijles en raakte zelfs ge
steld op de instructeur.
Maar het huwelijk, zo was nu
voor iedereen duidelijk, had on
herstelbare averij opgelopen.
Behalve aparte slaapkamers
hadden de knappe prins en de
betoverende prinses nu ook
aparte vakanties, aparte vrien
den, aparte woordvoerders. En
binnenkort, zo zei premier Ma
jor gisteren in het Lagerhuis,
zullen ze ook aparte paleizen
hebben. Het sprookje is defini
tief uit.
muqdisho De Ame
rikaanse mariniers in
de Somalische hoofd
stad Muqdisho heb
ben nog nauwelijks
een Somatisch wapen
gezien. Er klinken wel
schoten, maar een
maal in het zicht van
de Amerikanen, laten
de Somaliërs hun au
tomatische geweren
bliksemsnel verdwij
nen. In de haven van
Muqdisho probeer
den de Amerikanen
gisteren, onder de
ogen van een came
raploeg, een gewa
pende Somaliër tot
staan te dwingen. De
man vluchtte echter
een krottenwijk bin
nen. Voorde mari
niers zijn dergelijke
buurten nog volstrekt
taboe. Dertien wes
terse hulpverleners
gisteren vanuit het
zuiden naar buurland
Kenya geëvacueerd.
FOTO AP» LAURENTRE-
BOURS
BERLIJN HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
De Duitse regering heeft nieuwe
maatregelen genomen om het
extreemrechtse geweld in te
dammen. Zo werd afgelopen
nacht de neo-nazipartij Deut
sche Alternative (DA) verboden.
Bovendien zal worden bekeken
of twee leidende neo-nazi's hun
burgerrechten kunnen worden
pen tot moord op joden. Als zij
hun burgerrechten verliezen,
mogen zij niet meer stemmen
en zich niet met politiek be-
schrappen, voorspellen diplomaten dat
de operatie in schoonheid zal sterven:
„In de praktijk maakt het geen lor ver
schil".
Oplossing van de 'Maastrichtse' kwesties
is op zich weer een voorwaarde voor een
akkoord over het tweede grote onder
werp van de Top, de toekomstige begro
ting van de EG. Voorstellen van de Eu
ropese Commissie, het 'pakket-Delors-
2', behelsden een stijging van de EG-be-
groting met één derde van 145 miljard
tot 193 miljard per jaar. Het extra geld is
nodig voor hulp aan het Oostblok, ver
dubbeling van de fondsen voor sociaal
en regionaal beleid, en extra steun aan
de vier arme EG-landen.
Volgens diplomatieke bronnen tekent
zich nu een compromis af rond een uit
gavenplafond van circa 175 miljard gul
den. Een dergelijke verhoging zou de
Nederlandse schatkist in 1999 zo'n 1,4
miljard gulden extra gaan kosten. Pro
blemen liggen er bij de speciale korting
die de Britten op hun contributie krijgen,
en bij het verzet van Spanje, Portugal.
Griekenland en Ierland tegen een verla
ging van de steun aan hun economieën.
Volgens diplomaten wint echter ook hier
het inzicht terrein dat elk akkoord beter
is dan een mislukking.
Een grote Duitse politiemacht
hield vannacht huiszoekingen
bij leden van de DA. De partij,
die één van de snelst groeiende
rechts-extremistische partijen
in Duitsland is, wordt geleid
door de uit de ex-DDR stam
mende 27-jarige Frank Hübner.
De invallen bij leden van de
DA waren gisteren voorafge
gaan door razzia's in de deel
staat Nedersaksen bij 24 aan
hangers van de neo-nazibewe-
ging 'Deutsche Katneradschafts-
bund Wilhelmshaven'. Daarbij
is behalve veel propagandama
teriaal ook wapentuig in beslag
genomen.
De neo-nazi's die hun burger
rechten dreigen te verliezen zijn
Thomas Dienel, oprichter van
de Deutsche Nationale Partei en
de extremist Heinz Reisz. Die
nel werd gisteren in Erfurt ver
oordeeld tot 32 maanden cel
wegens ophitsing en het oproe-
De Duitse kanslier Kohl heeft
vanmorgen in de Bondsdag ge
sproken over de toename van
het vreemdelingenhaat en ra
cistische geweld. Volgens Kohl
hebben de rechts-extremisten
geen enkele kans als de staat en
de burgers zij aan zij blijven
staan. „De Bondsrepubliek is
een democratie die zich kan
verdedigen en ze zal dat bij de
ze uitdaging van cxtrcnnsiisch
geweld bewijzenzo vervolgde
Kohl.
Maar de man in de straat
heeft weinig vertrouwen in het
overheidsbeleid. De Duitse
kranten staan vol met ingezon
den brieven. Wanhoopskreten
van mensen die hun land niet
meer begrijpen. Katje Heinen in
Der Spiegel: „Ik eis het kiesrecht
voor onze buitenlandse mede
burgers. Wie anders kan ons bij
de volgende verkiezingen be
schermen voor de bruine ter
reur?" Een Jorg Rohde in het
zelfde blad: „Bij alles wat ik da
gelijks aan heel normaal rechts
extremisme meemaak, kan ik
maar tot een conclusie komen:
Beste geallieerden, kom terug
en de-nazificeer ons nog een
keer. Maar dit keer goed."
NEW YORK/BRUSSEL AFP/DPA/UPt/Rtf
De Veiligheidsraad heeft de
Bosnische Serviërs gisteren ge
waarschuwd dat hij „op de
kortst mogelijke termijn verdere
maatregelen" in overweging zal
nemen, als zij niet stoppen met
aanvallen op Sarajevo en op
troepen van de VN-vredes
macht.
De V-raad verwierp een Ser
visch aanbod voor vrije aftocht
van alle niet-Serviërs uit de
stad. Diplomaten bij de VN in
New York zeiden te denken aan
onder meer het instellen van
beveiligde gebieden voor de
Bosnische moslims of gebruik
van militaire vliegtuigen om
hulpkonvooien te beschermen.
De ministers van defensie van
de NAVO-landen buigen zich
vandaag in Bnissel over een se
rie uitgewerkte plannen voor
militair ingrijpen tegen Servi
sche doelen voor het geval de
VN besluiten het vliegverbod
boven Bosnië met geweld af te
dwingen.
VN-secretaris-generaal Bout
ros Ghali stelde gisteren voor
een infanteriebataljon van 700
man en 35 militaire waarne
mers naar Macedonië te sturen
om overslaan van de burgeroor
log naar deze republiek te voor
komen.
