Whoopi Goldberg leert zusters zingen
Cultuur&Kunst Film
Chaplin-compilatie in X
Sterren-duo Houston-Costner vonkt niet
Biografisch portret van omstreden en eenzelvige schilder
DONDERDAG 10 DECEMBER 1992
ZT
Friedkin's 'Rampage' toch in distributie
hollywood William Friedkin's nooit in de bioscopen
de misdaadfilm Rampage 1987) is in de Verenigde Staten alsnog
uitgebracht. De extreem gewelddadige rolprent, over een serie
moordenaar die zijn straf ontloopt door krankzinnigheid te si
muleren, was voorheen niet te zien geweest door het faillisse
ment van producent Dino de Laurentiis. De versie die nu in een
beperkt aantal bioscopen loopt is echter verschillend van
Friedkin's oorspronkelijke cut. De regisseur heeft enkele wijzi
gingen laten aanbrengen, maar zegt zelf dat de boodschap van
de film ongewijzigd is gebleven. Rampage stond in 1988 op de
nominatie uitgebracht te worden in Nederland, maar distribu
teur Concorde trok de film op het laatste moment terug en
bracht hem slechts op video uit.
Nieuwe Schwarzenegger weer peperduur
hollywood In Arnold Schwarzenegger's komende actie-spek
takel The Last Action Hero zal Tina Turner haar opwachting ma
ken. Onbevestigde geruchten willen ook dat Sylvester Stallone
een bijrol heeft. De film, die momenteel onder regie van John
McTieman gedraaid wordt, staat voor komende zomer gepland.
Het budget steekt dat van Terminator 2 naar de kroon: rond de
honderd miljoen dollar. Ook achter de schermen is Schwarze
negger ditmaal actief, te weten als producent.
FILMS IN LEIDEN
wo 21 u Tous les matins du monde, Kijk-
huis, Vrouwenkerkkoorsteeg, Leiden, do
t/m zo 20, 22u.; Le mari de la Coiffeuse,
LVC, Breestraat, Leiden, do t/m za 20 45
u. en Filmhuis Lisse, Sociaal-Cultureel
Centrum 't Poelhuys, di 20.30 u.
De Leidse krakersbioscoop X
verrast volgende week opnieuw
met een film uit de archieven
van het Amsterdamse Filmmu
seum; een compilatie van vroe
ge Charlie Chaplin-films onder
de titel Koning Acrobaat. De
verrassendste film in deze com
pilatie is Chaplins debuutfilm
Making a living. Chaplin was in
1913 samen met zijn halfbroer
Sydney op vaudeville-toernee in
de Verenigde Staten toen hij
een contract tekende met film
maatschappij Keystone.
Chaplin, die uit een armoedig
gezin kwam, moet het gevoel
hebben gehad dat hij binnen
was, want als filmacteur ver
diende hij een aanvangssalaris
van 150 dollar per week.
In Making a Living is nog niet
het typetje te zien dat hem on
sterfelijk zou maken, maar het
lijkt er al wel op. Hij poseert als
een verlopen Engelse dandy;
bolhoedje op, rotan wandel
stokje in de hand. In 1914 zou
hij het dandy-type verder ont
wikkelen tot de beroemde
'tramp'. Making a living was
meteen een succes en Keysto-
ne-directeur Mack Sennett
huurde hem in voor nog eens
vierendertig films in één jaar.
Van dit vroege materiaal is ook
het een en ander in Koning
Acrobaat te zien.
Kapsters
Le Mari de la Coiffeuse is op
eens wel heel populair: zowel
het LVC als het Filmhuis Lisse
hebben de film van de Franse
regisseuse Patrice Leconte op
het programma genomen. Ver
rassend is dit niet, want deze
film uit 1990 is een goedge
maakte komedie met een
toegegeven eigenaardig ge
geven.
Op vakantie met zijn ouders
wordt de 12-jarige Antoine ver
liefd op een prachtige kapster.
Vaker dan strikt nodig is laat hij
zijn haar knippen en wassen; hij
geniet van de manier waarop zij
zijn hoofd en haren behandelt.
Goed, een puberliefde zou je
denken, maar bij Antoine (als
volwassene gespeeld door Jean
Rochefort) wordt de liefde voor
kapsters tot een allesbeheersen
de obsessie.
Zijn grootste wens is om later
met een kapster te trouwen en
hij daar slaagt hij ook in. Een
maal getrouwd, leidt het echt
paar een stil en uiterlijk wat saai
leven, maar hun wederzijdse
liefde is allesdoordringend. Zo
minnekozen zij elkaar in de
kapsalon, terwijl de klanten
niets merken. Vooral het acteer
werk van Rochefort is magi
straal, maar ook de verfijnde re
gie van Leconte heeft veel aan
het welslagen van deze film bij-
Komische gedaanteverwisseling in 'Sister Act'
Whoopi Goldberg als zin
gende zuster in een karme-
litessenklooster, dat is zo
ongeveer hetzelfde als Ar
nold Schwarzenegger in
een rol als de paus. Maar in
film kan alles en zeker in
een komedie, waarin de
formule van de contra-cas
ting wordt gehanteerd als
basis voor een serie komi
sche verwikkelingen. En
die kun je gegarandeerd
verwachten wanneer je een
zwarte nachtclubzangeres
laat onderduiken in een
blank nonnenklooster.
HENK MAURITS
n: Lido 1, Leidén er
IAlphen
Als gegeven is de gedaantever
wisseling misschien niet nieuw,
maar regisseur Emile Ardolino
maker van Dirty Dancing
wist er zo'n aardige draai aan te
geven, dat de film Sister Act in
Amerika tot een van de grote
successen van 1992 is uitge
groeid.
Hoewel Whoopi Goldberg
haar carrière ooit begon als seri
euze actrice in Steven Spiel
bergs film The Color Purple,
heeft zij daarna vooral naam ge
maakt in een serie sprankelen
de komische rollen. In Sister Act
overtreft zij zichzelf als de
nachtclubzangeres Deloris Van-
Cartier, die tegen haar wil tijde
lijk in een klooster wordt opge
borgen. Zij wordt daartoe ge
dwongen omdat ze toevallig ge
tuige is geweest van een moord
partij, waarvoor haar louche
gangstervriendje Vince LaRocca
(Harvey Keitel) verantwoorde
lijk is.
De politie wil Deloris graag
als getuige, maar vanaf dat mo
ment is ze haar leven niet meer
zeker. Een klooster in San Fran
cisco lijkt een veilige schuil
plaats, maar dan moet ze wel
proberen niet al teveel op te val
len. Dat lukt niet echt, vooral
niet wanneer Deloris zich gaat
bemoeien met het zangkoor en
daarmee zoveel succes heeft,
dat zelfs de paus ernaar komt
luisteren. Op dat moment is het
met de anonimiteit gedaan en is
ze een gemakkelijke prooi voor
de handlangers van LaRocca. Ze
wordt teruggebracht naar de
gokstad Reno, maar niemand
van de boeven blijkt een non te
durven neerschieten, zeker niet
wanneer die haar leven rekt
door het bidden van schietge
bedjes.
De 'Sister Act' is Whoopi
Goldberg op het lijf geschreven
en ze haalt werkelijk alles uit
haar rol wat er in zit. Daarbij
krijgt ze prachtig tegenspel van
de gelouwerde Britse actrice
Maggie Smith als stijve en
strenge moeder-overste, die
wanhopige pogingen onder
neemt zuster Clarencia in het
gareel te krijgen. Maar Claren
cia heeft zoveel charisma dat zij
al snel de toon zet in het kloos
ter, daarbij terzijde gestaan
door de altijd vrolijke zuster Pa
trick en de verlegen zuster Ro
bert, twee schitterende bijrol
len.
Als film is Sister Act zo con
ventioneel als het maar zijn
kan. Een rechttoe-rechtaan ko
medie, waarin zoals te verwach
ten valt genadeloos de draak
wordt gestoken met het strenge
kloosterleven. Maar de film
biedt meer dan alleen het uit
spelen van het contrast tussen
de zusters karmelitessen en de
wereldse Deloris. Die meer
waarde zit vooral in de muziek
en de manier waarop Deloris
het schorre kraaienkoor, dat ie
dereen de kerk uitjaagt, weet
om te vormen tot een swin
gend, gospelend nonnenkoor,
dat met perfect uitgevoerde
Motown-classics de kerk weer
vol weet te krijgen.
Gamba
In het Kijkhuis is komende
week Tous les matins du monde
te zien, een film die tot nu toe
aan Leiden voorbij ging. Het
hoofdthema doet denken aan
dat van La belle Noiseuse. ook
hier was de centrale vraag
wat drijft een kunstenaar, hoe
komt zijn werk tot stand? De
film draait om de gambaspeler
Monsieur de Sainte Colombe
(Jean-Pierre Marielle), die het
liefst in afzondering of in intie
me situaties speelt. Als hij aan
het hof van Lodewijk XIV wordt
genodigd, weigert hij omdat hij
meent dat hij als een soort ker
misattractie zal worden mis
bruikt.
Sainte Colombe heeft echter
als leerling de ambitieuze Marin
Marais (Gérard Depardieu), die
wél voor Lodewijk XIV wil spe
len. Als Sainte Colombe daar
achter komt, gooit hij Marais er
uit. Die slaagt er toch in de fijne
kneepjes van het vak te leren,
door de meester te bestuderen
vanuit de slaapkamer van zijn
dochter Madeleine (Anne Bro-
chet). Dit geeft wi
complicaties...
Steve McQueen inspireerde scriptschrijver 'The Bodyguard'
mogelijk gedeelte van het bio
scooppubliek tevreden te stel
len. De aantrekkingskracht van
twee vedettes is daarbij de
grootste troef, maar de makers
wilden meer dan alleen een af
faire tussen twee bekende ge
zichten. Dus is er een thriller
element ingebracht, en wordt er
voorzichtig op de schaduwkan
ten van de roem gewezen. De
leegheid van de amusementsin
dustrie, de betrekkelijkheid van
succes en de kwetsbaarheid van
prominenten: Kasdan neemt
het allemaal mee in zijn ver
haal, maar doet er uiteindelijk
weinig mee. Zoals de hele film
door niet consequent gekozen
wordt voor een duidelijke lijn.
Als zwijmelfilm is The Bodygu
ard daardoor te lang, als thriller
te onbevredigend, en als kri
tisch portret te oppervlakkig.
Dat er best talent aan deze
film heeft meegewerkt, bewij
zen enkele losse scènes, zoals
een claustrofobisch optreden in
een discotheek en een compleet
gefingeerde Oscar-uitreiking.
Maar de spetterende romantiek
waarmee The Bodyguard alle
bovenstaande bezwaren had
kunnen overwinnen, blijft uit.
Nergens wordt aannemelijk ge
maakt dat de gesloten Farmer
een goede partij is voor de we
reldse Marron. Steve McQueen
was er vast beter in geslaagd om
de gevoelige macho in deze vrij
gezel tot leven te wekken. Kevin
Costner mist hier echter de
stugge aantrekkelijkheid waar
mee de te vroeg gestorven film
ster zo'n indruk wist te maken.
BIOSCOPEN
The Bodyguard lijkt misschien
een op maat gesneden star-ve
hicle voor de bijzonder populai
re Kevin Costner en Whitney
Houston in werkelijkheid is
het script flink belegen. Lawren
ce'Kasdan schreef het met Steve
McQueen in gedachten, wat
een indicatie is voor de frisheid
van het materiaal.
Het was Kevin Costner die het
scenario na jaren uit een la vis
te, en Whitney Houston de rol
van de belaagde zangeres aan
bood. Geen slechte keus, zo
blijkt. De prima donna van de
kreukvrije soul heeft zowel de
stem als het charisma die deze
rol vereist. Wel is de scheidslijn
tussen Houston en de fictieve
Rachel Marron lastig te trekken,
zodat we er niet achter komen
of de zangeres nu acteert of ge
woon zichzelf speelt.
Costner is Frank Farmer, een
zwijgzame veiligheidsspecialist
die door de manager van su
perster Marron wordt ingescha
keld wanneer deze anonieme
dreigbrieven ontvangt. Farmer,
wiens staat van dienst onder
meer de bescherming van twee
presidenten omvat, zet zich aan
de taak de gebrekkige security
van Rachels woning te verbete
ren. Daarbij wekt hij niet alleen
de irritatie op van het zorgeloze
personeel, maar ook die van de
zeer op haar bewegingsvrijheid
gestelde zangeres.
Maar zoals de wet van de
filmromantiek nu eenmaal
De prima donna van de kreukvrije soul speelt de rol van zangeres in
The Bodyguard'. archieffoto lex van rossen
voorschrijft, oefenen beide te- safe-sex. Het maakt Farmer's
gengestelde karakters een sterke beveiligingklus er niet eenvou-
aantrekkingskracht op elkaar diger op.
uit, met als resultaat een nieu- The Bodyguard is een goedbe-
we benadering van het begrip doelde poging om een zo groot
Film van Melle van Essen goed ontvangen op documentaire festival
Rialto 2. Amsterdam
In het openingsshot glijdt de
langs een schilderij dat
lus in een landschap vol kleine
toont. Op de geluidsband horen we
een Amsterdamse smartlap: Mens, durf
te leven. Vervolgens zegt een voice-
over dat de schilderijen 'niets met por
nografie te maken hebben'. Het is de
stem van de schilder Melle, over wie
zijn neef, cameraman Melle van Essen,
een persoonlijke en qua vormgeving
hoogst intrigerende documentaire
heeft gemaakt. Landschappen waar
niemand van weet werd dezer dagen
zeer goed ontvangen op het documen
tairefestival in Amsterdam en wordt
vanaf deze week in de bioscoop uitge
bracht.
Melle Oldeboerrigter was als schilder
lange tijd omstreden. Zijn werk gold in
bepaalde museale kringen als porno
grafisch en al te provocerend. Veran
derde tijden en opvattingen zorgden
ervoor dat hij op het eind van z'n leven
beroemd en geridderd werd. Melle zelf
kon dat allemaal niet zoveel schelen.
Uit de documentaire komt het beeld
naar voren van een man die wel voort
durend in dialoog is met z'n eigen
werk, maar die bepaald niet op reacties
van de buitenwereld zat te wachten.
Regisseur en cameraman Melle van
Essen heeft het biografisch portret van
zijn oom op een heel bijzondere ma
nier kleur gegeven. Hij maakt gebruik
van archiefmateriaal waarin we Melle
aan het werk zien, en interviewt zijn
grootouders en tantes, de vrouwen uit
Melles leven. Zo ontstaat al een heel
persoonlijke kijk op leven en werk van
de schilder, maar wat Landschappen
helemaal uittilt boven de 'normale' do
cumentaire is het feit dat Melle van Es
sen beelden in de film heeft ingelast
die hij zelf als documentaire-camera
man (onder meer voor VPRO's Dioge
nes) overal ter wereld maakte.
Die beelden zijn op zichzelf be
schouwd al schokkend en ontroerend,
maar in combinatie met het werk van
oom Melle vertellen ze de toeschouwer
van kijken die de bei
de Melles gemeen hebben. 'Dat komt
nooit meer goed', was een soort per
soonlijk motto van de schilder dat
voortkwam uit zijn anarchistische en
communistische achtergrond. De beel
den die Melle van Essen maakte te
midden van de puinhopen van Beiroet,
een tehuis van daklozen in New York
en de barre woestijn in Iran illustreren
die uitspraak op een niet mis te versta
ne manier.
Daar komt nog bij dat Van Essen
zich een uiterst bekwaam interviewer
toont, die wars is van goedkope emo
tie. Hij vraagt niet door wanneer zijn
grootmoeder zich iets niet kan herin-,
neren, of wanneer een van Melles
vrouwen zwijgt bij een persoonlijke
herinnering. Hij laat zo de stilte voor
zich spreken. In het tijdperk van de
openbare babbelcultuur en de emotio
nele televisie is dat een verademing.
De beelden die in videoclip-tempo
het jachtige leven in de grote stad
moeten illustreren, zijn minder ge
slaagd. Verder is Latidschappen een
lust voor het oog. Met de speelfilmin
dustrie is het nog steeds slecht gesteld
in Nederland. Wanneer er documen
tairemakers zijn met zoveel durf en
fantasie als Melle van Essen wordt het
steeds meer de moeite waard om hun
produkten in de bioscoop te program
meren.
AMSTERDAM
ALFA 1 tm 4
Leidseplein tel. 6278806
Beauty and the Beast a.l dag. 14,
19.30, 22, za zo 13.30, 16,
19.30,22
ALFA 2
Betty Blue 16 j., dag. 13.30, 20
ALFA 3
The Player a l dag. 14.19.21 45.
za ZO 13.15, 15.45, 19,21.45
ALFA 4
Bitter Moon 16 j., dag. 14, 18.45,
21.30, za zo 13,15.45.18.45.
21.30
ALHAMBRA 1
Weteringschans tel. 6233192
Husbands Wives a.l., dag. 19,
21.45, do vr ma di ook 14
ALHAMBRA2
Howards End a.l., dag. 14, 20.15
BELLEVUE CINERAMA
Marmxstraat 400 tel. 6234876
Sister Act a.l., dag. 13.45, 18.45,
21.30, zo 13.15,16. 18.45,
21.30
CINERAMA 2
Bitter Moon 16 j., dag. 13.45,
18.45, 21.30, zo 13.15, 16.
18.45,21.30
CALYPSO 1
Marmxstraat 402 tel. 6234876
Single White Female 16 j.. dag. 14,
19.15, 22. zo 13.30,16.15,
19.15,22
CALYPSO 2
Husbands Wives a.l., dag. 14,
19.15, 22, zo 13.30,16.15,
19.15. 22
CINECENTER-CINEMACORALINE
Lijnbaansgracht 236 tel. 6236615
De drie beste dingen in het leven
a.l.. dag. 14 30. 17. 19 30.22.15
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAP-
PA
Fried green tomatoes a.l,, dag.
14.30, 19.30,22.15
CINECENTER-PIERROT
RebroAdama 16 j., dag. 14.30,
17, 19 45.22
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Delicatessen a.l., dag. 14.30,
17.15. 19.45, 22
CINEMA 1 INTERNATIONAL
August Allebèplein 4 tel. 6151243
The Bodyguard 16j.,dag. 19.
21.45
CINEMA 2 INTERNATIONAL
Sister Act a l dag 18.45, 21.30,
za zo ook 14 .30
CITY 1
Leidseplein tel. 6234579
Boomerang a I., dag. 14, 18.45,
21.30, zo 13. 15.45. 18.45.
21.30
CITY 2
Patriot Games 12 j., dag. 13.45,
18.45, 21.30, zo 13, 15.45.
18.45.21.30
CITY 3
Housesittera l.,dag. 14.15,
18.45.21.30. zo 13. 15.45.
18 45.21.30
CITY 4
Memoirs of an invisible man a I
dag. 14 15. 19,21 30. zo 13.15,
15 45. 19.21.30
CITY 5
Strictly Ballroom a I., dag. 14.15,
19. 21.30, Z0 13 15. 15 45, 19.
21.30
CITY 6
A league of their own a Idag.
1345. 18 45. 21.30.ro 13.
15.45, 18.45.21.30
21.30, zo 13.15, 15.45, 19.
21.30
DESMET
Plantage Middenlaan 4a tel.
20
Stein dag. 22
Late night movie dag 23
Gay Cinema za 24.15. zo 16.15
KRITERION 1
Roetersstraat 170 tel 6231708
Bob Roberts dag. 17 .30
Night on earth dag. 19.30
The Player dag. 21.45
KRITERION 2
De drie beste dingen in het leven
dag. 18.20.22.15, di alleen 18 en
20
Sneak preview di 22.15
RIALTO 1
Ceintuurbaan 338 tel. 6623488
VanGoghdag. 19, zo ook 15
A Bout de Souffle dag. 22.15
RIALTO 2
Der Tod des Flohzirkusdlrektors
oder Ottocaro Weiss reformiert sei
ne Frimadag. 18
Landschappen waar niemand van
weet dag. 20
A Divina Comédiadag. 21.45
THE MOVIES 1
Haarlemmerdijk 161 tel. 6386016
Howards End dag. 19 30, zo ook
14.30
Night on earth dag 22
THE MOVIES 2
Straight no chaser dag. 17.15,
k 00.15,1
19.45.22,i
15
De Noorderlingen dag. 17.15, 22,
zoook 14.45
THE MOVIES 3
Voor een verloren soldaat dag. 17
Raise the red lantern dag. 19.30
De Noorderlingen dag. 17.15,22,
zoook 14.45
TUSCHINSKI1
Reguliersbreestraat tel. 6262633
The Bodyguard 16 j dag. 14.
18.45. 21.30,ro 13.15,16.
18.45.21.30
TUSCHINSKI 2
Unforgiven 12 j., dag. 14, 18.45,
21 30.ro 13.15. 16.18 45.
21.30
TUSCHINSKI 3
Belle het Beest a I., dag. 14.
18 45.21.30.ro 13.15,16.
1845
Bask Instinct 16 j.. dag. 21.30
TUSCHINSKI 4
1492 conquest of paradise 12 j.,
dag 14, 20. zo 13.16.45. 20
TUSCHINSKI 5
Raising Cain 16 j., dag 14. 18.45,
21.30, zo 13.15.16. 18.45.
21.30
TUSCHINSKI 6
Thunderhoart 12 j., dag. 14,
18 45.21 30.ro 13.15, 16.
18.45.21.30
TUSCHINSKI CINEAC
Sleeping with the enemy a I door
lopende voorstelling vanaf 11.
laatste 21 30
DE UITKIJK
Prinsengracht 452 tel. 6237460
Bashu 16 j.. dag 19.15. 21.45
Het programma van de Leid
se en Haagse bioscopen staat
op de pagina 'Info'.
