Geheime stemming over Gaidar
Trots moslimstadje Travnik blijft koppig vertrouwen op Allah
Buitenland
PHumanité vecht
voor voortbestaan
Vreedzame herdenking decembermoorden
m m
Modderstroom Bolivia
treft mijnwerkerskamp
El Salvador ontbindt
anti-guerrilla bataljon
Dodental religieuze
rellen India stijgt
WOENSDAG 9 DECEMBER 1992
Japanse vissers doden 280 dolfijnen
Tokyo Vissers in het plaatsje Futo, 100 kilometer ten zuidwes
ten van Tokyo, hebben onlangs 280 dolfijnen naar de kust ge
dreven en de dieren gedood toen het donker was. Het ministerie
van visserij had de vissers aangeraden de dolfijnen niet op klaar
lichte dag te slachten, om ongewenste publiciteit te voorkomen.
In Japan is het eten van dolfijnevlees een aloud gebruik.
Verjaardag GOS ongemerkt voorbij
In de voormalige Sovjetunie werden officiële feestda
gen aangegrepen om parades, optichten en andere grootse ma
nifestaties te organiseren. De eerste verjaardag van het Gemene
best van Onafhankelijke Staten (GOS) is gisteren echter onge
merkt voorbijgegaan. De voormalige Sovjetrepublieken hadden
het te druk met de politieke en economische problemen.
Onfrisse student tegen examenverbod
oslo» Een Noorse student astrofysica heeft gisteren 800.000 gul
den schadevergoeding geëist van de universiteit van Oslo, die
hem van examens heeft uitgesloten omdat hij stinkt. De 39-jari-
ge student draagt oude gescheurde kleren en leeft in een grot
buiten de campus. Voor de rechtbank droeg de klager, voor de
verandering, een pak.
Boete voor smokkelende parlementariër
Stockholm Een Zweedse rechter heeft gisteren een Pools parle
mentslid een boete opgelegd wegens poging tot smokkel. De 32-
jarige man had in september onder het mom van diplomatieke
onschendbaarheid de invoer van 3.800 sigaretten niet aangege
ven. Hij beweerde dat de sigaretten cadeautjes waren voor
Zweedse parlementsleden en vakbondsbestuurders.
Palestijnse jongens doodgeschoten
oaza» Israëlische militairen hebben gisteren in de bezette gebie
den twee Palestijnse jongens doodgeschoten. Op de Westelijke
Jordaanoever openden soldaten het vuur op een 18-jarige jon
gen, die op de vlucht was geslagen toen zij hem tot stoppen
maanden. Hij overleed aan zijn verwondingen. In de GazastrQok
werd een 15-jarige doodgeschoten omdat hij zich niet aan het
uitgaansverbod hield. Volgens een legerwoordvoerder had hij
een grenspost aangevallen met een benzinebom. Het leger sloot
de Gazastrook gisteren hermetisch af, op zoek naar de moorde
naars van drie Israëlische soldaten.
PAC zet geweld tegen apartheid voort
Johannesburg» De radicale anti-apartheidsorganisatie Pan-Afri-
kaans Congres (PAC) zet de gewapende strijd tegen de apartheid
in Zuid-Afrika voort en weigert met de regering of andere anti-
apartheidsorganisaties te onderhandelen. PAC-secretaris-gene-
raal Alexander nam gisteren geen afstand van de twee aanslagen
die recent op blanke burgers werden gepleegd door het Aza-
niaanse Volksbevrijdingsleger (APLA), de gewapende arm van
het PAC.
Leden Dev Sol in Turkije opgepakt
Istanbul* In Turkije zijn 34 leden van de linkse organisatie Dev
Sol opgepakt. De arrestanten worden verdacht van een reeks
overvallen en aanslagen, waarbij zes politieagenten zijn gedood
en acht anderen gewond geraakt. Bij de invallen werden wa
pens, munitie, bommen en handgranaten in beslag genomen.
Orgaan Franse communisten in nood
parus'hans gertsen
correspondent
Staat l'Humanité, het partijor
gaan en vlaggeschip van de
Franse communisten, hetzelfde
lot te wachtemals De Waarheid?
Het is nog een vraag, maar de
voortekenen zijn somber. Een
dramatisch gedaalde oplage en
miljoenenverliezen dreigen het
in 1904 door de legendarische
socialist Jean Jaurès opgerichte
blad de das om te doen.
l'Humanité en het comité
central van de communistische
partij hebben gisteren de nood
klok geluid. „Zonder drastische
maatregelen dreigt l'Humanité
voor het midden van 1993 als
dagblad te verdwijnen", aldus
directeur Roland Leroy.
De drastische maatregelen
behelzen onder andere een
grondige herstylering van het
blad, voorzien voor begin vol
gend jaar, en een intensieve
campagne om nieuwe abon
nees te winnen. Of beter ge
zegd: om oude abonnees terug
te winnen. Het grote probleem
van l'Humanité is namelijk dat
steeds meer communisten het
Premier riskeert ruzie met kredietverleners om Russisch Volkscongres te paaien
Politie Cairo
pakt ruim 250
extremisten op
Het Russische Volkscongres kiest vandaag bij geheime
stemming een premier. Enige kandidaat is de huidige
waarnemend regeringsleider Jegor Gaidar. Maar het is al
lerminst zeker dat de 36-jarige econoom ook wordt geko
zen. Velen in het 1041 leden tellende Volkscongres stellen
zijn 'shocktherapie' verantwoordelijk voor de economi
sche rampspoed in Rusland.
moskou hans geleunse sidentiële bevoegdheden aan te
bieden. Het kleine permanente
parlement, de Opperste Sovjet,
mag van Jeltsin het laatste
woord hebben over de benoe
ming van de ministers van bin
nen- en buitenlandse zaken,
veiligheidsdiensten defensie.
correspondent
President Jeltsin stelde Gaidar
gisteren kandidaat. Hij probeer
de diens kansen op benoeming
door het Congres te vergroten
door beperkingen van zijn pre-
Gaidar beloofde gisteren al
dat zijn regering de olieprijzen
niet zal vrijlaten (hetgeen eerder
wel was aangekondigd). „We
zullen niet met grote haast stre
ven naar olieprijzen op wereld
marktniveau", aldus Gaidar.
Westerse kredietverleners en de
olie-industrie zelf menen dat
om de hoognodige modernise
ring te kunnen financieren ho
gere prijzen geboden zijn.
Gaidar poogde vanmorgen
zijn opposanten in het Volks
congres te overtuigen met be
loftes voor betere samenwer
king met het parlement en eco
nomisch herstel vanaf 1994.
Volgens Gaidar zal de huidige
produktiedaling van meer dan
20 procent in dat jaar worden
omgezet in groei, vooral in de
sector consumentengoederen.
Voorgaande waarschuwingen
over dreigende hyperinflatie
zwakte hij nu af.
Gaidar kondigde ook aan, dat
het kabinet onder zijn leiding
verder zal worden gewijzigd.
„Er komen verbeteringen in de
personele samenstelling en de
relaties met het parlement", zei
hij. Volgens Gaidar hebben re
gering en volksvertegenwoordi
ging elkaar teveel als tegenstan
ders behandeld.
Fractieleiders in het Volks
congres durfden vanmorgen
nog niet te voorspellen hoe de
stemming zal uitvallen. Als het
Congres Gaidar afwijst, bete
kent dit evenwel nog niet dat de
beoogde regeringsleider van het
toneel verdwijnt. Jeltsin kan dan
besluiten geen premier voor te
stellen en Gaidar op zijn post
van waarnemend regeringslei
der te laten totdat het Volkscon
gres volgend jaar april opnieuw
bijeenkomt.
De politie van Cairo heeft giste
ren 258 vermeende moslim-ex
tremisten opgepakt. Het politie
optreden werd door de extre
misten beantwoord met pogin
gen tot brandstichting bij twee
videotheken in de wijk Imbaba.
Imbaba geldt als een bolwerk
van extremisten in de Egypti
sche hoofdsrad. De politie heeft
bij de invallen een grote hoe
veelheid wapens in beslag ge-
De politie zal met de huiszoe
kingen doorgaan totdat alle ex
tremisten gevangen zijn geno-
Vrees voor meer dan duizend levens
la paz ap Mantilla, hoofd van de federatie
van goudmijnen. „Wij hebben
dringend behoefte aan bloed,
voedselvoorraden en helikop
ters om het kamp te bereiken."
Het is de ernstigste mijnramp
uit de recente geschiedenis van
Bolivia. De Boliviaanse presi
dent Jaime Paz Zamora heeft
militairen ingezet bij het red
dingswerk, dat ernstig wordt
bemoeilijkt doordat de wegen
die naar het getroffen kamp lei
den onbegaanbaar zijn. De Bo
liviaansc regering heeft ook de
Verenigde Staten om hulp ge
vraagd.
De mijnbouw in het gebied
heeft geleid tot grootschalige
boskap en erosie, waardoor de
grond niet meer wordt vastge
houden en na hevige regenval
van de berghellingen glijdt.
Zeker 75 mensen zijn gisteren
omgekomen, toen een mijnwer
kerskamp aan de voet van het
Andesgebergte in Bolivia door
een aardverschuiving vrijwel ge
heel werd bedolven. Voor de le
vens van honderden anderen,
die nog steeds worden vermist,
wordt gevreesd. Dat hebben het
Rode Kruis en de Boliviaanse fe
deratie van goudmijnen gezegd.
De door hevige regenval
doorweekte modderbrei bedekt
bijna het hele kamp Llipi, onge
veer 120 kilometer ten noorden
van La Paz. In het kamp woon
den ongeveer 1.200 mijnwer
kers en hun gezinnen.
„Wij schatten dal slechts 10
procent van de bevolking van
het kamp nog leeft", aldus Jesus
Johnny Kamperveen bezocht gisteren voor het eerst het graf van zijn vader In Paramaribo. Kamperveen vluchtte in 1982 naar Nederland, na de
moord op zijn vader, eigenaar van het satirische radiostation ABC. Kamperveen huilde, met het hoofd rustend op de schouder van zijn vrouw. „Ik
heb weer rust Hier heb ik lang op gewacht Het is alsof ik hem eindelijk heb begraven." foto anp» Raymond rutting
blad links laten liggen ten gun
ste van de 'burgerlijke pers'.
De oplage van l'Humanité is
de afgelopen tien jaar meer dan
gehalveerd, van ruim 130.000
exemplaren tot amper 65.000.
Dat is veel te weinig om het
voortbestaan van het dagblad te
garanderen. l'Humanité heeft
de afgelopen jaren meer dan
twintig miljoen gulden verlies
gelden. Na drastische bezuini
gingen vorig jaar, waarbij zestig
banen verdwenen, hoopt de di
rectie dit jaar op een tekort van
'slechts' drie miljoen gulden.
Maar ook dat bedrag kan de
partij niet meer bijpassen. De
PCF zit namelijk zelf al tot haar
nek in de schulden.
l'Humanité en de partijlei
ding hebben de hoop daarom
gevestigd op een massale mobi
lisering van de achterban. 'De
Grote Uitdaging', zo kopte het
blad gisteren op de eigen voor
pagina in het grootste formaat
letters. „l'Humanité kan niet
bestaan zonder revolutionaire
partij en zonder l'Humanité is
er geen efficiënte revolutionaire
partij meer", zo meent de re
dactie.
paramaribo/amsterdam gpd/anp
Met een indrukwekkende fak
keloptocht en een druk bezoch
te herdenkingsdienst heeft Pa
ramaribo gisteren de 15 mensen
herdacht die tien jaar geleden
door het toenmalige militair re-
gime zijn vermoord.
Aan het slot zei president Ve-
netiaan op dichterlijke toon dat
de schuldigen van de moorden
worden gestraft. De regering zal
haar verplichtingen nakomen,
zei Venetiaan. Wanneer dat ge
beurt, is nog de vraag, maar dat
het gebeurt staat vast. „De rege
ring zal zich daarbij geen zijwe
gen laten opduwen. Niet door
de daders, niet door hun hand
langers van toen, ook niet door
hun handlangers van nu."
De opkomst was veel groter
dan verwacht en geweld, waar
mee de teruggetreden legerlei
der Desi Bouterse had gedreigd,
bleef uit. „Dit is het bewijs dat 8
december 1982 nog altijd leeft
onder de Surinamers", zei Ilse
Labadie, leidster van de Organi
satie voor Gerechtigheid en Vre
de (OGV), die de herdenking
had georganiseerd.
De stille mars begon in het
achterdeel van de Palmentuin,
zo ver mogelijk verwijderd van
Fort Zeelandia waar het kabinet
van Bouterse zételt. In het park
verzamelden zich in de namid
dag honderden mensen, veelal
familieleden of vrienden van de
8-decemberslachtoffers. Ze kre
gen fakkels en zwarte rouwban
den uitgereikt. Het OGV had
500 fakkels besteld. Toen de
stoet zich in beweging zette,
bleken dit er veel te weinig te
zijn.
Honderden politiemensen in
burger en in uniform waren op
de been om de rouwstoet tegen
eventuele aanvallen te bescher
men. Een patrouillevliegtuig
van de politie cirkelde boven de
stad. Maar in die grimmige sfeer
werd het niettemin een waardi
ge tocht door de schemerige
straten van Paramaribo. Steeds
meer mensen sloten zich bij de
stoet aan en tegen het einde, bij
de plaats waar de herdenkings
dienst zou beginnen, groeide
het aantal tot een kleine 2.000.
In vormingscentrum Ons Erf
werd daarna gebeden, gezon
gen, gerouwd en herdacht.
In de Mozes en Aaronkerk op
het Waterlooplein in Amster
dam woonden ongeveer 700
mensen gisteravond een her
denkingsdienst bij. Halverwege
de plechtigheid onthulden elf
kinderen van de slachtoffers op
de muur van de kerk een zwart
granieten gedenksteen, waarop
in goudkleurige letters de na
men van de 15 slachtoffers
staan vermeld. 'Gemarteld en
doodgeschoten door het mili
taire regime. Zij stonden voor
Suriname en voor democratie.
Slechts in gerechtigheid berus-
NEW DELHI Rtr-DPA
Ook in Amsterdam hielden familieleden en vrienden van de 15 ver
moordde Surinamers gisteren een fakkeloptocht, waarna in de Mozes
en Aaronkerk een granieten gedenksteen werd onthuld.
foto anp ruud hoff
De Salvadoraanse president Cristiani heeft gisteren het beruchte
anti-guerrilla bataljon Atlacatl ontbonden. Voor de ingang van de
militaire basis werd gedemonstreerd.
De leden van het korps kregen hun militaire training in de VS. Ai
lacatl vormde de harde kern van het leger in de strijd tegen het Na
tionaal Bevrijdingsfront Farabundo Marti (FMLN). Atlacatl was be
trokken bij grove schendingen van de mensenrechten, waaronder
de moord in 1981 op 1000 burgers in het dorpje F.I Mozote en de
moord in 1989 op zes jezuietenpriesters.
In het islamitische buurland
Pakistan vielen zeker elf doden
toen moslims hindoes te lijf gin
gen. In de westelijke plaats Lo-
ralai staken moslims vijf hin
doe-kinderen en een vrouw in
brand.
In Bangladesh raakten zeker
500 mensen gewond bij gevech
ten tussen de politie en mos
lims. Zeker dertig hindoetem
pels gingen in vlammen op. In
Engeland werd brand gesticht
in vier hindoetempels.
Het Indiase parlement heeft
vandaag besloten zijn zittingen
een week te schorsen. De volks
vertegenwoordiging wil dam
mee haar leden gelegenheid gi
ven naar hun eigen deelstaten
terug te gaan om te helpen een
einde te maken aan de confron
taties tussen hindoes en mos
lims.
Bij de godsdienstrellen in India
zijn zeker 400 mensen omgeko
men. De religieuze onlusten
braken uit nadat militante hin
does zondag in Ayodhya een
moskee met de grond gelijk
maakten. De meeste doden vie
len doordat de politie het vuur
opende om een einde te maken
aan de gevechten waarbij mos
lims en hindoes elkaar met ste
nen en molotov-cocktails te lijf
gingen.
In het centrum van de miljoe
nenstad Bombay, gisteren en
eergisteren het toneel van zware
gevechten, is de situatie inmid
dels onder controle. Maar in de
buitenwijken wordt de strijd
voortgezet. Het stadsbestuur
heeft voor de moslim-wijken
een uitgaansverbod ingesteld.
De kist van Mustafa Dzonlic past niet in
het graf. Terwijl de sneeuw neerdaalt op
de met geweren bewapende islamitische
strijders en de huilende vrouwen die op
de helling staan, foetert de imam van
Travnik de doodgravers uit. Zijn rood
witte tulband steekt fel af tegen de kale
bomen en de modder. Nog drie andere
moslimstrijders zullen naast hun kame
raad worden begraven, maar ook zij
moeten wachten in hun goedkope hou
ten kisten, bedekt met een groene doek
waarop spreuken uit de koran en een is
lamitische halve maan zijn geborduurd.
In de verte, aan de andere kant van de
Vlasic-berg, klinken de schoten en explo
sies van de gevechten waarin de strijders
zijn omgekomen.
I let is een maar al te bekend tafereel: de
gebruikelijke gebeden, de gebruikelijke
troosteloze vrouwen die luid weeklagend
in de armen van familieleden hangen, de
gebruikelijke verbaasde, ontredderde
blik op de gezichten van de soldaten die
het jongste Servische offensief hebben
overleefd. De lichamen van de vier
Bosnische moslims en de twee Kroati
sche strijders die worden begraven, zijn
kort tevoren geruild voor zes dode Ser
viërs. Respect voor de dood blijft over
eind waar respect voor het leven is ver
dwenen.
De doodgraver loopt geïrriteerd naar
Dzonlics graf en onder de ogen van de
moslimstrijders schoffelt hij nog een
paar kluiten modder opzij. Dan wordt de
kist met touwen neergelaten en met ste
nen in de grond geklemd. Dzonlic was
26 jaar oud, Zijad Fazlic was 27 en Ah
med Mamasedzija was 30, Amir Hrusta-
novic Was met zijn 31 jaar de oudste. De
jongste van de twee Kioaten was nog
maar 15.
Als de laatste modder rond de graven is
platgeslagen, lopen de honderden treu
renden in stilte door de sneeuwstonn
naar huis. Op de gezichten van de trotse
inwoners van Travnik is geen traan meer
te bespeuren.
De bevolking van de stad Jajce moet het
precies eender zijn vergaan voordat hun
stad door de Serviërs werd veroverd. Ver
keersborden in Travnik wijzen de weg
naar Jajce, Banja Luka, Sarajevo en Bel
grado steden die niet meer bereikbaar
zijn voor de inwoners van Travnik. De
Turken maakten Travnik, met zijn rijk
versierde moskeeën en witte minaretten,
zijn grote fort en islamitische universi
teit, tot de zetel voor een vizier (een isla
mitische minister). Misschien verklaart
dat de stoere trots van de bevolking.
Om de paar dagen exploderen Servische
granaten in de stad, waarbij moskeeën
en flats worden beschadigd. Maar de
74.000 inwoners weigeren te vertrekken.
Ze gaan nog steeds naar de markt naast
de verlaten kerk van Sint Aloysius, die in
1943 door partizanen werd vernietigd
vanwege banden met de fascistische
Ustasje. Ze drinken nog steeds pruime-
brandewijn in de groezelige cafétjes en
doen boodschappen in de enige super
markt die nog open is, even voorbij het
hoofdkwartier van de moslimstrijders.
„De enige manier om de Chetniks te we
ren, is met geweren", verkondigt een
poster in de etalage. „Met Allah aan onze
de stad over haar oevers schuimt. Als de
Serviërs via de kloof binnenvallen, is de
stad nauwelijks te verdedigen. Bij de ri
vier staat een oude pantserwagen van
Russische makelij. Boven de cabine is
een stalen plaat gelast, waarachtereen
machinegeweer is gemonteerd. Maar in
heel Travnik is geen enkele tank en geen
artilleriegeschut aanwezig. Er zijn alleen
massa's strijcfers die op straal staan te
roken, in de cafétjes slivovitsj drinken en
de graven van hun kameraden bezoe
ken. In zekere zin is Travnik al gevallen.
Troepen van de Verenigde Naties rijden
af en toe met groot materieel door Trav
nik om de burgers 'gerust te stellen'.
Maar er bestaan geen plannen voor een
VN-verdedigingslinie rond de stad om de
oprukkende Serviërs tegen te houden.
„De Serviërs zullen deze week nog ko
men", voorspelt een moslim officier ge
laten, terwijl hij naar de
dekte hoogten van de Vlasic kijkt
vertaling. margreet heslinga
kar
r de
'Gevangenen in
China worden
gemarteld'
Veel gevangenen in China zijn
het slachtoffer van wrede mar
telingen. De huidige martel
praktijken zijn nog veel erger
dan tien jaar geleden. Dal
schrijft de internationale men
senrechtenorganisatie Amnesty
International in een vandaag
gepubliceerd rapport.
Gevangenen, waaronder ook
vrouwen en kinderen, worden
geslagen, vastgeketend, krijgen
elektrische schokken toege
diend of worden op een andere
manier mishandeld en gemar
teld. Hoewel de Chinese wet
marteling verbiedt, treden poli
tie- en andere regeringsfuctio-
narissen zeer hardhandig op
om bekentenissen los te krijgen
In gevangenissen en werkkam-
pen is randingaomswa wm
van straf.
