'Maak van het
dier geen ding'
'We zijn geen Belgen!'
Campagnes voor technisch
onderwijs sorteren effect
SieMatic
Het Gesprek van de Dag
'Hebben die Zwarte Pieten
wel een geldig visum?'
Leids bedrijf en VN
helpen samen Albanië
in onze showroom
u een goed I.D.
GOEDHART
.^BOUWHUIS
NWESTERIAKEN
JARIG OP 5 DECEMBER
Pilek Phatsaduraksa uit Leiden
„Ik ben op 5 december 1946 in
Bangkok, Thailand, geboren. In
de Thaise jaartelling is dat het
jaar 2489. Ik leef nu in het jaar
2535. Mijn aanstaande verjaar
dag is dus op 5 december 2535.
Natuurlijk hoop ik op het krij
gen van een hoop cadeaus.
Vooral van mijn partner en van
mijn vriendinnen. Wanneer ik
.mijn verjaardag vier is het ech
ter nog maar de vraag of ik veel
bezoek krijg, want veel beken
den moeten immers thuis Sin
terklaas vieren. De visite die za
terdag komt zijn mensen zon
der kinderen en Thaise vrien
dinnen, die hun kinderen mee-
Ik woon nu tweeënhalf jaar in
Nederland en dit is de eerste
keer dat ik mijn verjaardag echt
houd. De vorige twee keer heb
ik het alleen samen met mijn
partner gevierd. Ik verschuif
mijn verjaardag niet, dat is bij
ons niet gebruikelijk.
Omdat wij in Thailand Sinter
klaas niet kennen, til ik er niet
zo zwaar aan dat ik extra ca
deautjes moet missen. Bij het
Studiehuis, waar ik lessen volg,
wordt dit feest wel gevierd.
Wat ik wel zal missen zijn de
enorme feesten, die in mijn
land op 5 december worden ge
houden. Dat is een nationale
feestdag, die uitbundig wordt
gevierd. Die dag is namelijk de
verjaardag van onze koning,
Bhumibol Adulyadej (Rama IX).
Maar verder lijkt me het vieren
van Sinterklaas erg leuk, hoewel
ik mij weieens afvraag of al die
Zwarte Pieten wel een geldig vi
sum hebben."
Corrie Boonstra uit Noordwijk
„Op 5 december 1984 om vijf
over zeven 's ochtends werd on
ze dochter Marlinde geboren.
Volgens de berekening een
week te laat. We merkten die
zelfde dag al dat het geen leuke
dag is om jarig te zijn. Er was
weinig belangstelling want ie-
Marlinde: twee pakjesdagen.
dereen was druk bezig met sur
prises en pakjesavond, en dit
zou elk jaar weer zo zijn.
We hebben toen besloten om
haar voortaan op 28 november
jarig te laten zijn, de dag waar
op de zwangerschap was uitge
rekend.
Het heeft twee drie jaar ge-
FOTO JAN HOLVAST
duurd voordat familie en ken
nissen eraan gewend waren. Nu
staat haar naam bij 28 novem
ber op de verjaardagskalenders.
Zo heeft Marlinde nu ook twee
pakjesdagen en ze is hiermee
dik tevreden. Later mag ze zelf
beslissen wanneer ze jarig wil
zijn."
Een me ga-bioscoop bij de Leidse Groenoordhallen?
Een mega-bioscoop bij de Leid-
e Groenoordhallen? Leidenaar
Otto van Os vindt het 'een heel
tooi plan'. Maar of Leiden nou
o'n behoefte heeft aan een
norm grote bioscoop, dat
vraagt hij zich af. „Dat betekent
meer concurrentie, en er
gaan hier al zo weinig mensen
r de film. We zijn geen Bel
gen! In Antwerpen staat een
bioscoop met wel 18 zalen.
Daar is hier geen behoefte aan."
Overigens vindt Van Os het een
slechte keuze van bioscoopke
ten Cannon om de megabios
juist op het Groenoordhallen-
terrein te willen bouwen. Na de
film gaan de mensen immers
meestal ergens een biertje drin
ken in de stad. En de meeste
kroegen staan toch op flinke af
stand van de Willem de Zwijger
laan. „Dan moeten de mensen
zeker gaan lopen, want ze zul
len hun auto bij de Groenoord
hallen willen laten staan. Daar
parkeerruimte, in de stad
niet."
De belangrijkste redenen voor
Cannon om een dergelijk pro
ject in Leiden op te zetten zijn
het relatief lage bioscoopbezoek
deze stad en het feit dat de
allernieuwste films er nu niet
zijn te zien. Over dat laatste
punt haalt Van Os zijn schou
ders op. „Er zijn inderdaad wei
nig premières, maar ik vind het
aanbod hier vrij redelijk. Toch
wel goed, eigenlijk."
De Leidse Gerda Timmerman
stormt het Lido aan de Steen
straat uit, waar ze zojuist kaart
jes heeft afgehaald. Ze gaat vrij
vaak naar de film, zo eens in de
e weken. „Voor mij hoeft
hier geen nieuwe bioscoop te
komen", zegt ze. Het filmaan
bod vindt ze groot genoeg. „Je
hebt immers ook het Kijkhuis
nog. En ik hoef niet per se heel
snel de nieuwste films te zien."
De Leidse theaters vindt ze ook
helemaal niet te klein. „Ik hou
niet van grote bioscopen."
Marjolein van de Berg uit Voor
hout en Danny Zuiderduin uit
Lisse vinden het wel een nadeel
dat de zalen in Lido/Studio
nogal klein zijn. „We zijn niet
de kleinsten, dus hebben we ei
genlijk meer beenruimte no
dig", zegt Danny Zuiderduin.
Ook zijn vriendin vindt het een
nadeel dat je in Leiden 'zo op
elkaar gepropt zit'. Vandaar dat
het duo weieens uitwijkt naar
een bioscoop in Haarlem, waar
de zalen groter zijn.
Als de megabios inderdaad in
Leiden wordt gebouwd, gaan ze
er 'zeker' een keer naar toe.
Maar niet omdat ze per se de
nieuwste films willen zien. „We
gaan meestal toch al later, als
de film een tijdje draait. Want
dan is het niet meer zo druk."
„Juist gezellig, zo'n kleine bio
scoop", vindt de 16-jarige Bren-
da Pret uit Leiderdorp, die met
twee vriendinnen naar de film
gaat. „Als iedereen zijn mond
maar houdt in de zaal."
Brenda Pret gaat ongeveer eens
FOTO HIELCO KUIPERS
in de twee maanden naar de
bioscoop, als ze geld heeft al
thans, en meestal gaat ze naar
Lido/Studio. Voor haar hoeft
zo'n enorm grote bioscoop niet.
En aan de nieuwste films heeft
zij ook al niet zo veel behoefte.
„Ik kijk wat er draait en dan kies
ik naar welke film ik ga." Soms
gaat ze wel een paar keer achter
elkaar naar dezelfde film.
„Cocktail, die heb ik vier keer
gezien."
Sinaasappels
tegen kauwgom
Met verbazing maar ook met
een gevoel van trots moet direc
teur D. van Schaik van het Leid
se schoonmaakbedrijf Chem-
dry vorige week het artikel over
de kauwgom-ellende hebben
gelezen. Collega's van andere
schoonmaakbedrijven somden
in het verhaal allerlei mogelijk
heden op om de vieze plakkeri
ge proppen te verwijderen. En
ze vertelden allemaal dat ze ei
genlijk met de handen in het
haar zitten als ze die vieze
plakkaten vinden op vloerbe
dekking of stoffen bekleding
van meubelstukken. Er is geen
middel dat de kauwgom weg
haalt zonder de stoffering te be
schadigen.
En toen Van Schaik dét las,
veerde hij even op uit zijn stoel.
Hij belde de redactie om te ver
tellen dat hij wél een goede re
medie heeft tegen kauwgom op
stofferingen. „Het gaat eraf en
de stof raakt niet beschadigd",
meldt hij.
Het gaat om een bijzonder mid
del, dat in de Amerikaanse
hoofdvestiging van Chem-dry is
ontwikkeld. Het bestaat hoofd
zakelijk uit sinaasappelschillen.
„U kent toch wel dat brandbare
gas dat uit een sinaasappel
spuit als je erin knijpt", vraagt
Van Schaik. Nou, dat 'behoorlijk
vluchtige spul' zorgt ervoor dat
de kauwgom hard wordt en kan
worden verwijderd. „Het klinkt
simpel, maar het is best moei
lijk om met dit middel om te
gaan. Want als dat spul op het
tapijt komt, dan kan de lijm los
laten."
Het is een aardig verhaal van
Van Schaik, maar er is een pro
bleem. Het sinaasappelmiddel
is namelijk niet te koop. Alleen
medewerkers van de vestigin
gen van Chem-dry kunnen het
gebruiken. En hoe het gemaakt
wordt, vertelt Van Schaik ook
niet, als hij het al zou weten.
„Dat is fabrieksgeheim."
Nieuwe twijfel rond de Leidse stier Herman
Vervolg van voorpagina
Ook de commissie van deskundigen die minister Buk
man adviseerde om door te laten fokken met de 'Leidse'
stier Herman, zou weieens van standpunt kunnen veran
deren. Dat kan van grote invloed zijn op de mening van
de bewindsman. Toen zij haar advies uitbracht, vond de
meerderheid dat de alternatieven niet serieus genoeg wa-
ren.„Als dat nu anders ligt, kan ik me voorstellen dat ons
standpunt op de helling gaat", zegt H. Verhoog, theore
tisch bioloog aan de Leidse universiteit.
hebben we koeien kunstmatig
bevrucht, toen brachten we ei-
en zaadcel buiten het lichaam
bij elkaar en nu veranderen we
zelfs de eicel, zoals bij de moe
der van Herman."
Verhoog wil best aannemen
dat Herman het minder slecht
heeft dan een gemiddelde kan
kermuis, die bewust ziek ge
maakt wordt om afweerstoffen
Verhoog behoorde tot de min
derheid in de commissie die al
tijd al vond dat onvoldoende
duidelijk is over de alternatie
ven. Pas als daarover meer dui
delijk zou komen, wilde hij 'van
een dier een ding laten maken'.
Want daar draait het ook bij
Herman om, vindt hij. „Eerst
te produceren. Maar wie garan
deert hem dat men niet uitein
delijk grijpt naar kruisingen tus
sen mens en dier of schaap en
geit?: „Want het is naief te ver
onderstellen dat ontwikkelde
technieken niet worden ge
bruikt, zei mij laatst een CDA-
Kamerlid."
Ook het begin van de discus
sie stond hem niet aan. Zo
meldde Gene Pharming vooraf
dat het koeien het eiwit lacto-
ferrine wilde laten produceren
om uierziekte bij koeien te be
strijden. En daar stemde de po
litiek mee in. Iedere keer dat
Verhoog de krant opensloeg, las
hij echter over nieuwe toepas
singen. Tot het bestrijden van
darminfecties bij aidspatiënten
toe.
Van het koeien voor koeien-
verhaal, werd het dus een koei
en voor mensen-verhaal. En de
politiek had maar een 'maar': in
de eicel van Herman's moeder
mocht geen menselijk gen wor
den ingebracht, maar hooguit
een gen dat daaraan gelijk was.
Volgens Verhoog vindt iedere
wetenschapper dat onderscheid
'onzin': „Je moet bij gentechno
logie altijd iets namaken en bo
vendien is de functie hetzelfde."
Zulke kritiek hoort hij echter
alleen tijdens informele lun
ches. In het openbaar staat hij
behoorlijk alleen in zijn twijfel,
ook aan de Leidse universiteit:
„Als je onder bio-technologen
over ethiek en dierenwelzijn be
gint, ben je verdacht en niet
loyaal. Of wil je de vrijheid van
onderzoekers inperken. Ook
over risico's hoor je zelden wat.
Stel je voor, dat bio-sciencepark
moet vol."
De universitair docent beseft
dat de universiteit steeds afhan
kelijker wordt van het bedrijfs
leven. Bedrijven verstrekken be
taalde opdrachten en laten uni
versiteiten soms meedelen in de
winsten. Zo ook bij de stier Her
man: „En die afhankelijkheid
stimuleert een ethische discus
sie niet."
ERIC JAN WETERINGS
De Verenigde Naties gaat sa
menwerken met het Leidse
managementbureau Pro/sys
om Albanië aan brandstof te
helpen. De twee organisaties
bekijken of sloophout uit Ne
derland in Albanië als brandstof
kan worden gebruikt. Gisteren
rolde bij het zes man kleine be
drijf op de Langegracht een be
richt uit New York uit de fax. „In
die bureaucratie doordringen,
dat is op zich al een hele presta
tie", meent directeur A. van
Dreumel.
Het is de bedoeling dat het
project uiteindelijk wordt be
taald door de DESD, het De
partment of Economie and So
cial Development, een afdeling
van de VN in New York. De rol
van Pro/sys is die van schakel
tussen de VN, de Albanese over
heid en diverse (overheids)in-
stanties in Nederland. „Men ge
looft niet dat zo'n klein kantoor
met zulke grote instanties
werkt", glundert Van Dreumel.
„Maar die fax kwam hier echt
binnenrollen."
Het managementbureau
voerde al eerder projecten uit in
Oost-Europa en daarbij kwam
het in contact met vertegen
woordigers van de herstelbank
voor Oost-Europa. Deze bank
maakte een alarmerend rapport
over de voedsel- en energie-
schaarste in Albanië, het armste
land van Europa. Pro/sys bestu
deerde het rapport en het bu
reau bedacht een simpele op
lossing: pers het overtollige Ne
derlandse sloophout tot hand
zame briketten en verscheep ze
naar Albanië.
Hoe lang het gaat duren voor
dat het eerste schip uitvaart kan
Van Dreumel niet zeggen.
.Ambtelijke molens malen
soms erg langzaam, zeker die
van de VN. Maar men wil pra
ten, dat is al heel wat."
Bulgarije
Van Dreumel's mede-directeur
B. Klaversteijn verblijft momen
teel met een Nederlandse han
delsmissie in Bulgarije. Hij be
reidt daar eenzelfde project
voor als in Albanië, maar met de
Bulgaren is Pro/sys al een stuk
verder. Het Nederlandse minis
terie van economische zaken
stelde eerder hiervoor al bijna
een miljoen gulden beschik
baar. Later deze week hoopt
Pro/sys bekend te maken wan
neer dit project wordt uitge
voerd.
Leerlingental Nieuwe Vaart met 100 gegroeid
In elke keukenshowroom doel u wel
ideetjes op, maar alleen bij ons kriigt u
1 een I.D.: een Individueel Design. Een
compleet keukenvoorslel dal in
Hoorn 126a (t.o. Avifauna)
Alphen a/d Rijn
tel. 01720-22100
Openingstijden:
ma. t/m vrij. 8.30-12.30,13.30-17.30 uur.
vrij. tot 21.00 uur, zat. 10.00-16.00 uur.
Individueel I
LEIDEN RUDOLF KLEUN
Terwijl het lager beroepsonder
wijs landelijk nog altijd kampt
met teruglopende belangstel
ling, tekent zich in de Leidse re
gio een herstel af. De Leidse
scholengemeenschap De Nieu
we Vaart loopt daarbij voorop.
„We zijn misschien wel de enige
school voor lager beroepson
derwijs in Nederland die het af
gelopen jaar met honderd leer
lingen is gegroeid", zegt ad
junct-directeur A. de Feyter.
De Feyter ziet verschillende fac
toren voor die opvallende groei.
Hij noemt het tekort aan vak
krachten in het bedrijfsleven.
Dat was aanleiding tot het voe
ren van campagnes. De reputa
tie van De Nieuwe Vaart zou
daarnaast zijn verbeterd door
dat de school beschikt over
nieuwbouw aan het Lammen-
schanspark. Ook de opleidings
mogelijkheden bij deze school
spelen een rol. De Feyter ver
moedt dat de toeloop naar zijn
school ten koste is gegaan van
zowel andere beroepsopleidin
gen als van mavo's.
De groei bij de Nieuwe Vaart
steekt ook af bij de andere scho
len in Leiden. Zo zegt decaan P.
Barkema van de Mondriaan
scholengemeenschap dat de
aanmelding van nieuwe leerlin
gen wel aantrekt, maar dat het
totaal nog altijd daalt. „We zijn
topzwaar. De examenklassen
zijn verhoudingsgewijs groot,
waardoor aan het einde van het
schooljaar waarschijnlijk toch
meer leerlingen vertrekken dan
er bijkomen'
Minder optimistisch is ook
adjunct-directrice D. van Heij-
ningen van de katholieke scho
lengemeenschap De Leidse aan
de Boerhaavelaan. Ze verloor de
afgelopen paar jaar geheel vol
gens de landelijke trend tien tot
vijftien procent van het aantal
leerlingen. Van Heijningen
schrijft de terugloop onder
meer toe aan het feit dat ouders
bij een lbo of mavo-advies hun
kind het liever eerst op de mavo
laten proberen.
Directeur J. van de Hoef van
de Alphense scholengemeen
schap Bospark constateert dat
het afgelopen jaar de toeloop
van leerlingen is gestabiliseerd.
Maar hij houdt een slag om de
arm voor het komende school
jaar, want de inschrijving daar
voor moet nog beginnen.
Een aparte positie binnen het
voorbereidend beroepsonder
wijs neemt de lagere agrarische
school in. Die school kampt niet
met terugloop. Directeur P.
Visch van de christelijke lagere
agrarische school in Alphen ziet
wel een verschuiving. Niet al
leen kinderen van agrarische
huize kiezen voor deze oplei
ding. „Maar ook kinderen die
zich aangesproken voelen door
de natuur, planten, dieren en
het milieu".
Net als bij de andere scholen
komen bij hem veel kinderen
terecht die het eerst op de mavo
hebben geprobeerd. „Die heb
ben dan een jaar verloren, want
met vier jaar vbo heb je ook toe
gang tot het middelbaar be
roepsonderwijs. Daar ontmoe
ten mavo en vbo-leerlingen el
kaar dan weer. Soms tot verba
zing van de groep mavo-leerlin
gen die dachten dat de anderen
waren afgevallen.
