Asielzoekers niet
makkelijk EG in
Kat steeds vaker op armeluismenu
Buitenland
Belofte maakt schuld
VN: Massagraf Vukovar openen
Oorlogstuig wordt schroot
Veiligheidsraad kondigt
embargo Rode Khmer af
Debat Israël over Duitse
rellen ontaardt in chaos
Mitterrand wil macht
president terugdringen
DINSDAG 1 DECEMBER 1992
shahpur Vrouwen uit de Pakis- van premier Nawaz Sharif. In zijn het door overstromingen geteis-
taanse regio Punjab luisteren rede belooft de premier meer terde gebied.
aandachtig naar een toespraak geld uit te trekken voor hulp aan foto reuter muzammil pasha
Vierjarige meldt zich bij universiteit
londen Een 4-jarig jongetje is gisteren ingeschreven aan een
universiteit in Londen en is daarmee de jongste student in
Groot-Brittannië. Nicholas MacMahon, zoon van een tuinman
in Surrey, leerde als éénjarige lezen en op zijn derde Latijn. Aan
de Brunel-universiteit (een privé-instelling) gaat hij colleges in
formatica volgen.
Gewonden bij treinongeluk Hannover
hannover Zeventien mensen zijn gisteren gewond geraakt
toen een locomotief in het station van het Duitse Hannover in
reed op de achterste wagon van een personentrein. De bestuur
der van de locomotief is voor ondervraging aangehouden.
Straf Bokassa gehalveerd
bancui De straf van 20 jaar voor de vroegere leider van de Cen-
traalafrikaanse Republiek, Jean Bedel Bokassa, is gisteren gehal
veerd. De vermindering kwam in het kader van een algehele
strafvermindering die de Centraalafrikaanse president Kolingba
voor alle gevangenen heeft afgekondigd ter gelegenheid van de
nationale feestdag van het land. Bokassa werd onder meer be
recht voor de moord op 80 schoolkinderen.
Dertien doden bij botsing vliegtuigen
harlem Twee vrachtvliegtuigen van de Amerikaanse lucht
macht zijn afgelopen nacnt boven de staat Montana met elkaar
i botsing gekomen en brandend neergestort. Volgens een
woordvoerder van de luchtmacht zijn zo goed als zeker alle der
tien inzittenden omgekomen. Het ongeluk gebeurde tijdens een
trainingsvlucht.
Ontsnapte circusbeer verwondt vrouwen
moskou Een circusbeer die gisteren uit zijn kooi was ontsnapt,
heeft in Moskou twee vrouwen ernstig verwond. Het dier werd
vervolgens door de politie doodgeschoten.
CIA: Iran over 8 jaar kernmacht
new york» Iran kan over acht jaar in het bezit zijn van een eigen
arsenaal kernwapens. Dat is de strekking van een ontwerp-rap-
port van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. Volgens de
New York Times z\\n andere Amerikaanse inlichtingendiensten
het niet met de CIA eens.
Broer president Tunesië veroordeeld
parus Een Parijse rechtbank heeft gisteren Habib ben Ali, een
broer van de Tunesische president Zine al Abidine ben Ali, bij
verstek veroordeeld tot een gevangenisstraf van tien jaar wegens
drugssmokkel. De man is volgens de rechtbank betrokken ge
weest bij de zogenoemde 'Couscous connectie' die heroïne heeft
gesmokkeld van Nederland naar Frankrijk.
Anti-tankraket treft belastingkantoor
athene» Een belastingkantoor in een voorstad van Athene is gis
teren door een anti-tankraket getroffen. De inslag veroorzaakte
lichte schade en er vielen geen slachtoffers. Niemand heeft ver
antwoordelijkheid voor de aanslag opgeëist, maar het is bekend
dat de terroristische organisatie November 17 in het verleden
dergelijke wapens heeft gebruikt.
Britten houden vast aan controle binnengrenzen
Vluchtelingen kunnen in de toekomst Europa minder ge
makkelijk binnenkomen. Hiertoe heeft de Europese Ge
meenschap gisteren besloten. De Britse vluchtelingenor
ganisatie JCW1 sprak van „een enorme stap achteruit".
correspondent
De twaalf ministers die in hun
land verantwoordelijk zijn voor
het asielbeleid, besloten giste
ren de definitie van 'asielzoeker'
te verscherpen. Vluchtelingen
uit landen die de EG niet langer
als onderdrukkend beschouwt,
zullen niet meer worden toege
laten. Asielzoekers die na hun
vlucht eerst in een ander land
zijn neergestreken, worden naar
dat land teruggestuurd.
De EG-ministers gingen niet
zo ver dat zij een lijst opstelden
van landen waaruit geen vluch
telingen meer worden opgeno
men. Het zal aan de afzonderlij
ke lidstaten zijn te beslissen
welke landen niet langer onder
drukkend zijn.
De nieuwe definitie van
'vluchteling' sluit volgens critici
i uit bijvoorbeeld Bosnië
of Kroatië uit. Een criticus
betichtte de Britse minister
Clarke, die de bijeenkomst
voorzat, ervan „de Britse intole
rantie uit te voeren naar andere
EG-landen".
Of Nederland de nieuwe defi
nitie gaat hanteren, staat overi
gens nog te bezien. Minister
van justitie Hirsch-Ballin vertel
de zijn ambtgenoten dat het
laatste woord hierover aan de
Tweede Kamer is.
Een voorstel van Duitsland
om quota af te spreken voor
vluchtelingen uit Bosnië en
Kroatië werd afgewezen. Duits
land heeft tot dusverre ruim
220.000 vluchtelingen uit de
Balkan opgenomen, terwijl
Groot-Brittannië er slechts 2000
heeft geaccepteerd. Om de criti
ci op zijn beleid tegemoet te ko
men, maakte Clarke gisteren
bekend nog eens 4000 vluchte
lingen uit het vroegere Joegosla
vië binnen te laten.
Clarke haalde zich echter de
gramschap op de hals van zijn
ambtgenoten door opnieuw te
weigeren de grenscontroles op
te heffen. Hirsch-Ballin noemde
de onderhandelingen met de
Brit „niet gemakkelijk".
Vrijwel alle EG-landen zijn
het erover eens dat de grens
controles aan de 'binnengren
zen' moeten verdwijnen. De
Britten willen echter op hun
luchthavens en in hun zeeha
vens paspoortcontroles hand
haven voor reizigers die niet de
nationaliteit hebben van een
van de EG-landen.
Voor een Nederlander bete
kent dat straks dat hij bij de
Britse grens maar met zijn rode
EG-paspoort hoeft te zwaaien
om te worden binnengelaten.
Een Turk die legaal in Neder
land verblijft, zal bij aankomst
in Groot-Brittannië echter zijn
paspoort moeten laten zien.
Dezelfde Turk kan wel ongehin
derd naar Duitsland (of andere
EG-landen) reizen.
De VN willen een massagraf in Kroatië openen
waar mogelijk 300 geëxecuteerde Kroatische sol
daten en burgers begraven liggen. De opening
van het graf kan leiden tot het eerste proces we
gens oorlogsmisdaden in het voormalige Joego
slavië
Het graf werd in oktober door VN-onderzoekers
gevonden bij Vukovar, een stad in het oosten van
Kroatië die ongeveer een jaar geleden in puin
werd geschoten. De stad werd aangevallen door
het Joegoslavische leger, Servische paramilitaire
troepen en lokale Serviërs die zich verzetten te
gen het Kroatische bestuur. Bij de gevechten, die
ongeveer drie maanden duurden, kwamen onge
veer 2.500 mensen om.
De Amerikaanse rechtsdeskundige Clyde Snow
zegt in een rapport aan de Mensenrechtencom
missie van de VN dat hij de stoffelijke resten van
jonge mannen vond in een gebied van tien bij
dertig meter. Snow voegt hieraan toe dat volgens
ooggetuigen ongeveer 175 patiënten van het zie
kenhuis van Vukovar op 20 november 1991 ver
dwenen, een dag nadat het gebouw door Servi
sche troepen was ingenomen.
Vermoedelijk is de plek bij Vukovar niet de eni
ge massabegraafplaats. Er worden uit Vukovar
ongeveer 980 jonge Kroaten vermist. Ongeveer
320 van hen zouden ter plekke zijn doodgescho
ten toen de stad door de Serviers werd ingeno
men.
Garde Venezuela
slaat opstand
gevangenis neer
caracas ap-dpa
Ongeveer 500 leden van de Ve
nezolaanse Nationale Garde
hebben gisteren een einde ge
maakt aan het oproer in de Ca-
tia-gevangenis in de hoofdstad
Caracas. Het ministerie van jus
titie maakte bekend dat de re
bellie aan zeker 63 mensen het
leven heeft gekost. In andere
berichten werd echter gespro
ken van zeker 100 doden.
Volgens de gouverneur van
het district, Antonio Ledezma,
zal het juiste aantal doden nooit
bekend worden omdat veel
slachtoffers zijn weggespoeld
door een naast de gevangenis
stromende beek.
De opstand begon eind vorige
week kort na het begin van de
mislukte coup tegen president
Perez. De gevangenen hadden
de opwinding rond de coup wil
len gebruiken om te ontsnap
pen. De Nationale Garde hield
hen echter tegen door het vuur
op hen te openen. Daarop gin
gen de gevangenen de bewakers
te lijf.
Gysi weg als
voorzitter PDS
BERLIJN DPA-Rtr
Gregor Gysi, voorzitter van de
Partij van het Democratisch So
cialisme (PDS), heeft aangekon
digd dat hij in januari wil aftre
den. De 44-jarige leider van de
partij die in de plaats kwam van
de communistische SED van de
toenmalige DDR, gaf in een
brief aan dat persoonlijke rede
nen de aanleiding zijn voor zijn
besluit.
Gysi werd partijleider in 1989.
Onder zijn voorzitterschap werd
besloten de SED te veranderen
in een democratisch-socialisti-
sche partij. Bij de eerste parle
mentsverkiezingen die in het
herenigde Duitsland werden ge
houden, behaalde de PDS 17
zetels.
Gysi's plaatsvervanger André
Brie werd een maand geleden
uit zijn functie gezet wegens
banden met de Stasi, de Oost-
duitse geheime politie. Gysi wist
al sinds 1991 van de Stasi-con
tacten van Brie, maar vertelde
zijn plaatsvervanger toen dat
het niet nodig was af te treden.
In ziin ontslagbrief geeft Gysi
toe aat hij wat Brie betreft „te
laat in actie is gekomen".
bukarest» Een Roemeense offider kijkt toe terwijl een van zijn manschappen een tank van Sovjet-makelij
sloopt De tank wordt gesloopt in het kader van vermindering van de conventionele wapens. foto era
Bloedbad onder vluchtelingen Haïti
port-au-prince Veertig Haïtiaanse vluchtelingen zijn vorige
week omgekomen tijdens een bloedbad op een schip dat op weg
was naar het Amerikaanse Miami. Volgens het Haïtiaanse radio
station Tropic FM brak er aan boord een vechtpartij uit tussen
met messen uitgeruste vluchtelingen en de bemanning. Enkele
bemanningsleden zouden daarop vuurwapens hebben gebruikt.
De Veiligheidsraad van de VN
heeft gisteren een handelsboy
cot afgekondigd tegen de Cam
bodjaanse Rode Khmer en tege
lijkertijd de voorwaarden vast
gesteld voor het houden van
verkiezingen. In een resolutie
die met 14 stemmen werd aan
genomen (China onthield zich
van stemming) wordt bepaald
dat de VN-troepen in Cambodja
de voorbereidingen zullen,
voortzetten voor het houden
van „vrije en eerlijke verkiezin
gen die zullen plaatsvinden in
april-mei 1993".
In de resolutie wordt de Rode
Khmer te verstaan gegeven dat
de verkiezingen zullen worden
doorgezet of de Khmers nu
meedoen of niet. Gebieden die
in handen zijn van de Rode Kh
mer zullen van de verkiezingen
worden uitgesloten als er niet
vóór 31 januari VN-waarnemers
zullen zijn toegelaten, aldus de
resolutie.
Indieners van de resolutie
waren de VS, Frankrijk, Groot-
Brittannië, Rusland, België en
Japan. De sancties die tegen de
Rode Khmer zullen worden toe
gepast, zijn eén boycot van olie
leveranties en houtexport uit
door de Rode Khmer beheerste
gebieden. Ook wordt gesproken
van een boycot van edelstenen
en mineralen.
Aan de uitvoerbaarheid van
de boycot werd gisteren al ge
twijfeld. Vooral de medewerking
van het buurland Thailand is
vereist. Het lijkt twijfelachtig dat
Thaise zakenlieden hun lucra
tieve zaken met de Rode Khmer
zullen staken.
correspondent
Een debat in de Israëlische
Knesset (parlement) over
rechtsextremisme in Duitsland
is gisteren uitgelopen op een
schreeuwpartij over radicalisme
in eigen land. Chaos brak uit
toen een Arabische afgevaardig
de een vergelijking trok tussen
Rechavam Ze'evi, leider van de
rechtsextremistische Moledet-
fractie, en de Franse rechtsradi-
cale politicus Le Pen.
De rechtse oppositie trok par
tij voor Ze'evi, terwijl de afge
vaardigden van Arbeid gege
neerd zwegen. Op de tribune
volgde Duitslands ambassa
deur, Otto von der Gablentz, de
verhitte discussies met aan
dacht.
In Israël gaan hier en daar
stemmen op voor het uitvoeren
van acties in Duitsland. Een
voormalig hoofd van de gehei
me dienst Mossad zei gisteren
dat de organisatie neo-nazisti-
sche leiders moet gaan ver
moorden. Gevraagd naar zijn
reactie zei minister Peres (bui
tenlandse zaken) dat zo'n uit
spraak geen commentaar ver
dient.
Het afgelopen weekeinde
meldden zich enkele activisten
van de racistische Kach-bewe-
ging bij de Duitse ambassade in
Tel Aviv, met een verzoek om
visa voor honderd van hun
sympathisanten. Die zouden in
Duitsland orde op zaken willen
stellen. De visum-aanvraag in
Tel Aviv was een louter demon
stratieve actie, want Israëliërs
hebben voor een bezoek aan
Duitsland geen visum nodig.
Voorafgaand aan het Knesset-
debat wees minister Peres de
afgevaardigden op een sterke
stijging van het aantal ernstige
antisemitische incidenten in de
wereld. De Israëlische regering
registreerde dit jaar tot nu toe
100 gevallen van gewelddaden
tegen joden. Vorig jaar waren
het er 61, en in 1990 ging het in
ternationaal om 46 incidenten.
Leger Indonesië
scheert vechtende
scholieren kaal
jakarta ap
Het Indonesische leger gaat
scholieren die betrokken zijn
bij vechtpartijen op middelba
re scholen in de hoofdstad Ja
karta kaal scheren. Van janua
ri tot en met oktober zijn bij
127 vechtpartijen zeker negen
scholieren gedood en twaalf
ernstig gewond geraakt. „Als
ze herkenbaar zijn, dan zuilen
ze worden geweigerd door
scholen", aldus legercomman
dant Kentot Harseno gisteren.
De politie heeft van januari
tot en met oktober meer dan
950 scholieren opgepakt Te
gen 135 van hen werden aan
klachten ingediend. Bij de ge
vechten werden 343 voertui
gen vernield en vijf gebouwen
beschadigd.
Harseno zei dat het leger be
wijzen heeft gevonden dat
„mensen .die chaos willen zien
in Jakarta" de studenten tot
geweld aanzetten. Zij zouden
onder andere misleidende
pamfletten hebben verspreid,
waarin aanhangers van de ene
religie worden aangezet tot het
gebruik van geweld tegen aan
hangers van een andere religie.
Oppositie reageert lauw op wijzigingen
parus» hans gertsen
correspondent
Als het aan de Franse president
Mitterrand ligt, krijgt zijn opvol
ger straks heel wat minder in de
melk te brokkelen. Dat blijkt uit
een gisteren door Mitterrand
gepresenteerd voorstel om de
Franse grondwet op zeven pun
ten te veranderen.
Zo wil Mitterrand de presi
dentiële ambtstermijn niet al
leen terugbrengen van zeven
naar zes jaar, maar ook de greep
van de president op sleutelge-
bieden als buitenlandse politiek
en defensie verminderen. De
ministers van defensie en bui
tenlandse zaken zijn volgens de
uit 1958 stammende grondwet
niet veel meer dan goedbetaal
de loopjongens van de presi
dent
Andere voorstellen van Mit
terrand behelzen afschaffing
van de speciale rechtspraak
voor politici via de Haute Court
en uitbreiding van de mogelijk
heid referenda te houden.
Toen Mitterrand nog opposi
tieleider was heeft hij altijd fel
van leer getrokken tegen die
'grondwettelijke ontsporing',
bedacht door en voor Charles
De Gaulle. Maar nadat hij in
1981 zelf tot het hoogste ambt
was gekozen, heeft Mitterrand
nooit echt haast gemaakt met
aanpassing van de grondwet.
Nu zijn tweede ambtstermijn
ten einde loopt, lijkt Mitterrand
zich ineens weer bewust van de
gevaren van het presidentiële
systeem.
De reacties op de voorstellen
zijn tamelijk lauw. Volgens de
Franse oppositie gaat het
slechts om politieke manoeu
vres van de president. Die zou
de aandacht van de werkelijke
problemen willen afleiden met
een debat over de grondwets
hervorming.
rio de janeiro gabriel canihuante
ips
Vroeger werd vooral het noordoosten van
Brazilië geplaagd door honger, onbdervoe-
ding en kindersterfte. Maar twee jaar van
economische recessie heeft ervoor gezorgd
dat grote delen van het land nu kampen
met extreme armoede. De bewoners van de
favela's, de sloppenwijken in de grote ste
den, lijden het ergst onder de crisis. De
zwerfkatten in Recife, de hoofdstad van de
noordoostelijke deelstaat Pemambuco, zijn
hun leven dan ook niet meer zeker. Honge
rige favela-bewoners jagen op de katten en
eten ze op om in leven te blijven.
„De meeste mensen schamen zich ervoor
dat ze katten eten, maar ik kom er rond
voor uit", vertelt Ivanise Paixao in een in
terview met de krant O Globo. Paixao is een
van de duizenden werklozen in Recife.
Tweederde van de drie miljoen inwoners
woont in de zeshonderd favela's die de stad
telt.
Een groot deel van de sloppenwijkbewo
ners komt oorspronkelijk van het door
droogte geteistere,platteland in de noord
oostelijke deelstaten. Armoede is niet nieuw
in dit gebied waarover de geograaf en
econoom Josue de Castro in de jaren vijftig
het boek 'De geografie van de honger'
schreef, dat nu als een klassieker wordt be
schouwd.
Castro, ooit hoofd van de Voedsel- en
Landbouworganisatie van de VN (FAO), gaf
in zijn boek onder meer een beschrijving
van de 'krab-mens', een mensensoort met
dunne benen en grote ogen die leeft in het
moerasgebied rond Recife. In latere boeken
ontdekte hij nog andere 'mensensoorten',
zoals de 'kaldcerlakken-mens', die leeft in de
straten van de Braziliaanse grote steden. In
dé noordoostelijke binnenlanden ontdekten
wetenschappers ook nog de 'rat-mens
wiens gemiddelde lengte minder is dan 1,50
meter als gevolg van ernstige en langdurige
ondervoeding die normale groei in de weg
staat.
Hoewel de chronische droogte in dit ge
bied vooral aan klimatologische tegenslag
wordt toegeschreven, geloven velen dat er
technologische oplossingen zijn om het
probleem aan te pakken. „Maar de politieke
wil om die technische middelen ter be
schikking te stellen, ontbreekt", zegt
milieudeskundige Fabio Feldman.
Kerken, non-gouvernementele organisa
ties en andere groepen hebben regelmatig
de - wat zij noemen - 'droogte-industrie'
aangeklaagd. Daarmee doelen zij op de
hulp die aan de slachtoffers van de droogte
wordt gezonden, maar waarmee lokale
ambtenaren en politici hun voordeel doen.
De meest onthullende cijfers over de situ
atie in het noordoosten zijn wel die over
kindersterfte. Volgens het Braziliaanse Insti
tuut voor Geografie en Statistiek (IBGE)
stierven er in 1989 op elke 1000 levend ge
borenen 92. In het zuiden van Brazilië zijn
dat er 32.
Ook als het gaat om analfabetisme, on
dervoeding en gezondheid scoort het
noordoosten duidelijk slechter dan de rest
van het land. Toch zijn de pijnlijke gevolgen
van de armoede in het noordoosten de
laatste tijd iets verzacht door gezamenlijke
inspanningen van politici en hulporganisa
ties.
Zo kreeg de vermindering van de kinder
sterfte in de deelstaat Ceara veel lof van het
VN-kinderfonds Unicef. Tussen 1987 en
1990 daalde de kindersterfte in Ceara van
57 tot 39 per 1000 levend geborenen.
Ondertussen breidt de armoede zich uit
in zuidelijke richting, naar Rio de Janeiro en
Sao Paulo, waar miljoenen kinderen en jon
geren op straat leven en werken. Ook in Rio
is ondervoeding een wijdverbreid pro
bleem. Het Nationaal Instituut voor Volks
gezondheid (ENSP) publiceerde onlangs de
uitkomst van een onderzoek dat tussen
1989 en 1991 in de vijf armste krottenwij
ken van Rio werd gehouden. Daaruit bleek
dat van de 5000 kinderen die werden on
derzocht, er 2000 tekenen van ondervoe
ding vertoonden. Honderd van deze kinde
ren waren zwaar ondervoed.
