Economie &Beurs
Beleggingsexpert verslaat geblinddoekte aap
'Meer buitenlanders
naar Beursplein 5'
MAANDAG 30 NOVEMBER 1992
Coöperaties
samen in één
onderneming
BEURSEFFECTEN
Baron Van Ittersum:
De landbouwcoöperaties Cebe-
co-Handelsraad in Rotterdam
en de ZPC BA in I>eeuwarden
willen voor 1 juli 1993 een nieu
we onderneming oprichten.
Daarin worden de activiteiten
van de ZPC BV en de meerder
heidsdeelneming van Cebeco-
Handelsraad Wolf en Wolf ge
bundeld. De besturen en de di
recties van betrokken bedrijven
hebben dit bekendgemaakt.
Doel is. onder aanbieding van
een compleet rassenpakket, een
versterking en vergroting van
het marktaandeel. Ook de ver-
edelingsactiviteiten worden ge
bundeld.
ZPC BA is een coöperatieve
televersvereniging met 900 le
den. Via ZPC BV en haar doch
terondernemingen verhandelt
zij 200.000 ton pootaardappelen
en 400.000 ton consumptie
aardappelen. Er werken 260
mensen. Wolf en Wolf telt 700
contracttelers en zet jaarlijks
140.000 ton pootaardappelen af.
Wie als econoom zijn brood
verdient bij een beleggingsin
stelling. kan op verjaardagspar
tijtjes allerlei nare dingen over
komen. In het beste geval word
je door een vage kennis apart
genomen met de vraag stante
pede een beleggingsadvies uit te
brengen. Ingaan op zo'n ver
zoek is levensgevaarlijk. Blijkt
de tip fout, dan krijg je dat bij
de volgende feestelijke gelegen
heid gegarandeerd op je bord.
Ook komt het voor dat je het
doelwit wordt van leuk bedoel
de opmerjcingen als „Voorspel
len is moeilijk hè? Zeker als het
over de toekomst gaat". In het
ergste geval word je geconfron
teerd met de vraag: „Hoe komt
het toch dat mijn aandelen
I loogovens zo zijn gekelderd?".
Waarbij de ondertoon bij de
vraagsteller verraadt dat jij, de
argeloze beleggingsdeskundige,
min of meer persoonlijk verant
woordelijk bent voor de wereld
wijde staalcrisis.
De Wall Street Joumal wreef
de afgelopen week nog eens ex
tra zout in deze economen-
wonde. Volgens de Amerikaan
se krant beieggen geblinddoekte
apen beter dan wereldberoem
de portfoliomanagers (beleg
gingsexperts die een portefeuil
le beheren). Dat bleek in de
laatste ronde van de door de
krant georganiseerde 'beleg-
gingsdartbord-test'.
In die test worden twee porte
feuilles met elkaar vergeleken.
De ene is zes maanden geleden
willekeurig samengesteld alsof
geblinddoekte apen dartpijltjes
hebben gegooid naar een lijst
aandelen, de andere is uitgeko
zen door professionele portfo
liomanagers. Inmiddels zijn de
aandelen gemiddeld 19,3% in
waarde gedaald. De 'dartbord-
portefeuille' daalde over dezelf
de periode met slechts 14,2%.
Van de vijf keer dat de krant de
ze test heeft uitgevoerd, hebben
de 'apen' nu twee keer gewon-
Onnozele aap
De Wall Street Journal heeft dit
spelletje niet zelf verzonnen,
maar ontleend aan het boek 'A
Random Walk Down Wall
Street' van professor Burton
Malkiel. Deze stelt dat 'geblind
doekte apen die dartpijltjes mo
gen gooien naar de financiële
pagina's van een krant, een
minstens zo winstgevende aan-
delenportefeuille kunnen sa
menstellen, als door de wol ge
verfde beleggingsexperts'.
Wat nu, zult u denken. Bete
kent dit nu dat mijn duurbetaal
de beleggingsadviseur niet meer
waard is dan een onnozele aap?
Betekent dit dat ik de adviezen
van mijn bank met een gerust
hard in de wind kan slaan? En
dat ik alle beleggerslectuur on
middellijk bij het oud papier
kan zetten? Niet helemaal. De
Wall Street Journal geeft het
beest te veel eer, want het is wel
degelijk mogelijk de aap slim
mer af te zijn.
Een eerste mogelijkheid is er
inderdaad vanuit te gaan dat de
toekomst van geluk van toeval
ligheden aan elkaar hangt, en
dus dat apen in principe net zo
goed zouden kunnen beleggen
als mensen. De belegger die dat
gelooft, doet net als een aap. Al
leen met dit verschil dat hij in
plaats van vier minstens vijfen
twintig dartpijltjes zal werpen.
Deze beleggers heten index-be
leggers.
Naarmate er meer pijltjes in
het spel betrokken raken, zal de
keuze van de aap meer en meer
de samenstelling van de desbe
treffende aandelenbeurs weer
spiegelen. Zo zou een Neder
landse aap een portefeuille ad
viseren die voor 45% bestaat uit
aandelen Koninklijke Olie, 17%
Unilever, 8% ING, 8% ABN AM-
RO en voor het overige uit de
kleinere fondsen.
Risico
Er is nog een tweede uitweg uit
ons apen-probleem. Elke port
foliomanager weet dat een por
tefeuille met daarin slechts vier
aandelen, te veel risico's met
zich meebrengt. Een aap heeft
van risico geen benul. De 'dart
bord-test' geeft dan ook een
sterk vereenvoudigde en daar
om onjuiste voorstelling van het
beleggen.
Beleggen is vooral het samen
stellen van een uitgebalanceer
de portefeuille. En dat is een
stuk ingewikkelder dan door het
lot bij elkaar zetten van een ver
zameling willekeurige aandelen.
De belegger die zijn risico
spreidt, is op de lange duur al
tijd beter af. Daarbij moeten
niet alleen aandelen worden be
trokken, maar ook obligaties,
onroerend goed, deposito's en
spaartegoeden. Voor de aap een
onmogelijke opgave, maar niet
voor de Homo Sapiens.
Strategie nummer drie is het
kiezen van de juiste beleggings
adviseur. Er bestaan wel dege
lijk portfoliomanagers die heb
ben bewezen over een lange pe
riode beter te kunnen beleggen
dan een aap. Een periode van
een half jaar is vooreen eerlijke
vergelijking te kort. Wij kunnen
ons beleggingsprobleem een
stuk vereenvoudigen door niet
te tobben over de kwaliteit van
de aandelen, maar te kiezen
voor de juiste adviseur. En daar
voor is de dart-test waarschijn
lijk de minst aangewezen ma
nier. In ieder geval wat de advi
seur bet' eft!
Brigitte Slot is werkzaam bij het
Institute for Research and Invest
ment Services, een samenwer
kingsverband van de Robeco
Groep en de Rabobank.
AMSTERDAM
Buitenlandse handelaren moe
ten gemakkelijker toegang krij
gen tot de Amsterdamse effec
tenbeurs zodat de omzet van
Beursplein 5 wordt vergroot.
Dat is de mening van drs. B.F.
baron van Ittersum, voorzitter
van de Amsterdamse beurs. In
een interview met 'Onderne
ming', het blad van de werkge
versorganisatie VNO, breekt
Van Ittersum een lans voor een
ruimer toelatingsbeleid als één
van de manieren waarop het
Damrak de effectenhandel weer
nieuw leven kan inblazen.
De ideeën van Van Ittersum
staan niet op zichzelf. Ze zijn
ontleend aan het onderzoek van
het organisatie-adviesbureau
McKinsey Company. De re
sultaten van dat onderzoek wer
den halverwege november ge
publiceerd. Uit dat onderzoek
komt een zorgwekkend beeld
naar voren. Het marktaandeel
in de handel in Nederlandse
aandelen is in de afgelopen drie
jaar gedaald van 80 tot 60 pro
cent. Voor de handel in grote
BINNENLANDSEAANDELEN
33.80 33,60
39.00 39,00
39,00 39,00
72.70 72.00
78.00 81.50
305.00 306.00
22,00 22,00
48.80 49.50
25.30 25.30
12,20 12,20
2540,00 2450,00a
1162.00b 1165.00b
119.80 119,80
297.00 297.00
101.50 101.70
37.00 37.00
22.80 22.80
18.90 18,90
53,70 54,00
656,00 656,00
113,50 111,50a
51,10 .51,10
7290.00 7150,00
120,00 121,00
34,00a 32.00a
BUITENLANDSE AANDELEN
computer task gr
Ca* yen
öa'-ichi bank yen
56.00 56.00
41.70 41,40
23.20 23.10
43.30 43.30
15.20 15,00
15.00 16.00
810.00 850.00
59.50 59,50
gaia hedge M
general electric
general motors
norsk hydro nkr
occidental pelr.
69,00 69,00
65.50 65.80
111.00 111.30
63.00 65,00
70,70 70.00
42,10 42,50
384.00 389.00
1068,00 1069,00
137,00 140.00
31.30 31,80
STAATSLENINGEN
nl 123/4 86-96 111.35
nl 101/2 80-00 109,60
- iCKAO
nl 83'4 9011-00 107,35
19211-02 105.03
101,72 101.46
nl 71/285H-95 99.80
99.28 99.20
nl61/268ll-93h 99.00
nl 61/2 68111-93 99.30
97,00 96.95
97.65 97,65
97,65 97.55
MEEST ACTIEVE FONDSEN
48,60 48,90
77.8C
77,8
24/08/92
11/12/91
02/12/91
182,60 182,70
31,40 31.50
85,20 85,50
95,80 95.80
81.70 81.70
96.00
46.60
95.20
79.50
24.60
183,90
31,60
85,80
95.80
189.30 189,30
72,90 73.10
81.10 81.60
131.00 132,00
203.50 203.50
62,30 62,50
39,80 39,80
28,90 29,70
102,00 102,00
7,00e 7.20
135,50 135.90
72,80 73.60
112.70 113.40
15.20 15.20
33,20 33.30
172,60 173,00
23,40 24.00
36,50 36.50
51.00 51.00
49.70 49.70e
24,90 25.00
28.00 29.50
36.00
20,10
43.90
96,00
46.60
95.20
31.50 31.60
85.50 85.50
95,60 95,60
Noteringen bijgewerkt tot 1230 uur
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
hj hoogste koers in 12 mnd.
Ij laagste koers in 12 mnd.
vk vorige koers (slotkoers)
Ik laatste koers
b bieden
d ex dividend
e gedaan en bieden
f gedaan en laten
g bieden en ex dividend
h laten en ex dividend
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
ho hoogste koers
la laagste koers
s stopkoers
sk slotkoers
sk2 slotkoers 2 beursdagen terug
OVERIGE OBLIGATIES
7,93 107,50 107,50
103,20 103.30
99,95 99,90
109.60 109.30
7,06 103,05 103
100.40 100.70
9.26 96.40 97,00
7.72 99,10 99,00
7.29 96.30 96.30
7,39 95.80 95.80
- 99.20 99.20
7,77 98,00 97,90
7,68 97,60 97.70
6,51 90,80 91,00
6,39 90.90 90.50
- 115.70 115 70
- 119.50 119.50
- 106.65 106.65
- 105,10 105.30
7.32 102.30 102,30
7.33 105.00 105.00
7.40 9800 98.00
7.17 62,30 62.40
- 38.50 38.40
7.54 44.40 44.50
7.24 104.20 104,20
8.52 103.00 102.60
7,63 99.60 99.20
7.50 96.80 96.50
8.18 99.80 99.50
7.83 107.00 107.00
7,32 102.40 102,40
7.39 106.05 106.05
7.80 104.55 104,50
7,95 104,60 104,90
meneba63/4 87-02
8,21 100,70 100,70
7,32 103,80 103,90
99.40 99,40
7,15 99 50 99.40
- 99,60 99.60
6,93 97.60 97.80
7,48 89,60 89,60
7.27 103,90 103.90
7,21 101,70 101,65
7.64 106.50 106.50
7 03 104.30 1 04,30
7.82 98,60 98,60
- 99,10 99,00
8,08 98.70 98.70
94.00 94.00
8.87 92,00 92,00
7.21 103.50 103.70
7.38 103.00 102,50
7 31 100.50 101.00
98.10 98.10
- 97.65 97.65
7.36 101.40 101,30
7,45 98.90 98,90
6.41 104.70 104,70
7,23 105,00 105,00
7.45 101.10 101,00
- 118,50 120.50
si;
OPTIEBEURS
34 1,80
apr 15.00 20 0.50
apr 160.00 33
BELEGGINGSFONDSEN
aegon aandelen!
aig.fondsen bez.
as<apacgr f
asian tigers t
esmeraldapart.
eur growth fund
79,20 79,40
50,30 50,40
70,50 71.10
65,70 66,70
80.80 81.00
68,10 68.30
67.00 66.80
119.50 119.50
191.00 191.00
32.60 32,70
33.60 34.20
1.26 1.26
68.60 65,70(1
46.00 46.00
136.10 126.00(1
89.50 90.00
87,30 82,30(1
ingbnk glob fund 45.00
40,30 40,60
534.00 534,00
62.50 62.50
16,50 16,90
10,00a 10.00a
45,00 45.00
12,30 12.20
160,40 160.40
120.60 120.60
rg sp Blauw
rg sp geel
rgsp groen
91.00 91.00
53.00 53,00
50,60 50,70
74.00 73.70
posten aandelen met een waar
de van meer dan een miljoen
gulden zakte het marktaandeel
zelfs van 68 tot 33 procent.
Beleggers zoeken hun heil op
andere beurzen, met name in
Londen. Vooral Britse tussen
personen zijn
koper dan de Nederlandse ban
ken en commissionairs, zo con
cludeerden de onderzoekers
Van Ittersum ziet graag dat Am
sterdam een internationale
markt voor Nederlandse aande
len is, waartoe ook buitenlandse
bemiddelaars toegang kunnen
krijgen. Probleem daarbij is de
controle. Nu geldt nog de regel
dat elke intermediair op de
beurs een Nederlandse vesti
ging moet hebben. „We moeten
onderzoeken of die eis van
kracht blijft".
Van Ittersum wil actie. Op 3
december vergadert het bestuur
van de beurs over het rapport.
In dat bestuur zitten onder
meer de banken, de commissio
nairs en de hoeklieden.
T0P-15PAR.MARKT
mei Ie, van nrc
nedcon groep
nedschroef hold,
newayselectr.
ordina beheer
p&c groep
sligro beheer
wewelercert.
vk
12,00
52,10
26,70
37,50
2,70
53,20
42,00
50,00
4,70
13,20
75,00
48,40
32,00
16,80
46,20
12,60
53,20
26,70
37,30
2,70
53,20
42,00
50,30
4,20
13,10
75,00
48.40
31,70
17,20
46,20
OV. PARALLELMARKT
abf
alanhen
austriaglob.osh
bergh.papierfabr
besouw van hold,
biogrond belegg.
coiccumpr.can$
Columbia secur.
comm.obl.fonds 1
comm.obl.fonds 2
Comm.obl.fonds 3
comm.obl.fonds4
comm.obl fonds 5
comm,obl.fonds6
de drie electr.
delta lloyd dlr
delta lloyd ecu
delta lloyd mix
delta lloyd rent
docdata
dutch take-over t
ehco-klm kleding
e&laand.ned. 1
e&l akt. beheer 2
e&l gulden rente
e&l portfolio 3
e&l kapit.markt
germancity est.
gouda vuurvaste,
great west.res.E
ned.elevator bel.
pan pacific vs
phoenix
pie medical
rood testhouse
simac techniek
suez growth fund
vigilanter
110,20
28,00
1031,00
27,70
27,20
10,50
25,50
136,50
100,60
97,20
100,90
104,30
104,10
97,20
11,10
64,70
56,10
58,30
60,80
58,00
3,40
37,30
37,80
67,70
74,40
110,00
77.50
110,90
8,70
24,00
45,00
0,18
120,00
36,30
44,60
3,20
580,00
27,70
3990,00
10,30
585,00
7,70
51,70
80,00
14,20
Ik
109,50
28,00
1031,00
27,70
27,60
10,60
25,50
133,50
11,10
64,80
56,10
60,10
60,60
58,00
3,40
37,30
37,60
67,60
74,40
110,10
77,50
110,90
8,70
23,00
45,00
0,18
119,00a
36,30
44,80
3,30 f
27,70
10,30
550,00a
3,90
1,20
7,70
51,80
71,00a
14,10
EDELMETALEN
Goud
onbewerkt 19,090-19,690
vorige 19,030-19,630
bewerkt 21,290 laten
vorige 21,230 laten
180-250
290 laten
290 laten
BUITENLANDSGELD
belg frank (100)
canad.dollar
deense kroon (100)
duitse mark (100)
finse mark (100)
franse frank (100)
griekse dr. (100)
.erse pond
ital lire(10 000)
jap.yen (10.000)
noorse kroon (100)
oost.schill. (100)
port.escudo(lOO)
spaanse pes. (100)
turkse hra (100)
zweedse kr. (100)
zwits.fr. (100)
1,450
29,95
113,80
13,55
146,50
28,50
16,20
0.0175 0.0265
24,85 27.35
121,75 126.25
