Hel in de Haarlemmermeer
Treinramp
Opvang van
gewonden
loopt goed
MAANDAG 30 NOVEMBER 1992
GEMEENTE
HAARLEMMERMEER
jBadhoevedÓrp
Zwaanshoek
HOOFDDORP;;
Schiphol*
fïs^y
'station
Beinsdorp
I Bedrijven-
I terrein
>/j -V p
*Ri|senhout
y/Burgerveon
(Leimuiderbrug
Trein naar Parijs zaterdag
op zelfde plek uit rails gelopen
De reis van mensen die dachten van Amsterdam naar Parijs te sporen,
werd zaterdag al bij Hoofddorp tamelijk ruw onderbroken, foto hielco
kuipers
utrecht/hoofddorp jeroen smit
Ook zaterdag ging het bij
Hoofddorp al mis, zij het met
veel minder efnstige gevolgen.
Een rijtuig van de internationale
reizigerstrein Amsterdam-Parijs
liep zaterdag aan het eind van
de middag uit de rails. Volgens
de Spoorwegen liepen drie rei
zigers daarbij zeer lichte ver
wondingen op. Het ongeval van
zaterdag gebeurde op dezelfde
plek als de ramp van vanoch
tend. Of er een verband is tus
sen de twee gebeurtenissen,
kon een NS-woordvoerder van
ochtend nog niet zeggen.
De reizigers richting Parijs
zijn met bussen vervoerd naar
Roosendaal. Daar konden ze
een andere trein nemen. Tij
dens de stremming bij Hoofd
dorp werden de intercity's Am
sterdam-Rotterdam omgeleid
via Haarlem. In omgekeerde
richting reden de treinen
Gouda/Breukelen.
Het ontspoorde rijtuig is
terdagavond weer op de rails
gezet.
'Harmeien' was ergste treinramp
utrecht .anp de), bij Schiedam in mei'76 (24
doden, 11 gewonden), eveneens
in '76 in Goes (7 doden, 7 ge
wonden), in februari '78 bij
Westervoort (1 dode, 25 gewon
den), in augustus '78 bij Nijme
gen (8 doden, 30 gewonden), in
juli '80 bij Winssum (9 doden,
21 gewonden), in december '80
bij Warmond (2 doden, 3 ge
wonden), in december '82 Dij
Rotterdam (3 doden, 20 gewon
den) en in juni '88 bij Rilland
Bath (3 doden, 28 gewonden).
Het ernstigste Nederlandse
treinongeluk gebeurde op 8 ja
nuari 1962 in Harmeien. Daar
vielen 93 doden en 151 gewon
den. Andere treinrampen met
doden waren die in augustus
1964 bij Westervoort (5 doden
en 52 gewonden), augustus '67
bij Beesd (2 doden, 7 gewon
den), mei '71 bij Duivendrecht
(5 doden, 34 gewonden), bij
Driebruggen in april 73 (1 do-
Op bedrijventerrein Graan voor Visch werd de eerste hulp verleend.
Voor sommigen kwam die echter te laat. foto united photos de boer
rob hendriks
In allerijl is een loopbrug gelegd tussen de plaats van het ongeluk en het bedrijventerrein Graan
voor Visch. foto united photos de boer rob hendriks Over de loopbrug werden de gewonden afgevoerd, foto united photos de boer rob hendriks
„Het was in een fractie gebeurd. Ik zat achter in de trein.
Het was behoorlijk druk. Normaal gesproken neem ik
nooit deze trein, maar omdat er vertraging was nam ik
deze. Voorbij Hoofddorp begon-ie plotseling te remmen
en stond-ie in één keer stil. De wagon begon te schudden
en ik dacht, oh god deze valt ook om", vertelt de 28-jari-
ge Egbert Kruithof uit Zoetermeer, die vanuit Amsterdam
op weg was naar Den Haag.
hoofddorp allard besse
maarten kuiper en john schoorl
Voorzien van een bekertje koffie
doet de Zoetermeerder trillend
zijn relaas. „We waren er ineens
uit. Het ging heel vlug. De kof
fiejuffrouw begon te gillen. Die
was helemaal hysterisch. Buiten
heb ik nog een sjekkie voor haar
staan draaien. Ik besef nu pas
wat er is gebeurd. In mijn hoofd
hoor ik de mensen weer gillen
en schreeuwen. Het is echt on
beschrijflijk. Er lagen er al een
heleboel buiten de trein tegen
de bomen en zo. Bebloed en
met gebroken armen en benen.
Ik ben direct gaan helpem om
de mensen er uit te halen. Je
weet echt niet wat je overkomt.
Er zat een man bovenop die
omgevallen wagon. Maar die
konden we er niet uit krijgen,
omdat hij bekneld zat. We kon
den niets doen. Hij moest losge
knipt worden. Je voelt je dan
echt machteloos. Ik dank god
op mijn blote knieën dat ik er
levend vanaf ben gekomen."
Bouwvakkers zaten vlak bij de
plaats van het ongeluk net aan
de koffie toen ze een enorme
klap hoorden en lichtflitsen za-
een. „Ik dacht dat de bouw-
kraan naast onze keet was om
gevallen". zegt metselaar J. Ver
mont (38). „Maar toen we bui
ten kwamen, zagen we dat het
een trein was die op vijftig me
ter van onze keet aan de over
kant van een sloot op zijn kant
lag. Mensen schreeuwden om
hulp vanuit de gekantelde trein
stellen. Ze riepen dat iemand ze
eruit moest halen. Er heerste
grote paniek. Een bebloede
man zat tegen een treinstel. Her
en der lagen mensen op het
gras. Ze waren waarschijnlijk uit
de wagon geslingerd."
Vermont en andere bouwvak
kers begonnen meteen te hel
pen. „We zijn met een elek
trisch snoer door de diepe sloot
gewaad om bij de trein te ko
men. Levensgevaarlijk was dat
eigenlijk, maar daar denk je niet
aan op zo'n moment. Mensen
die vanuit de treinstellen om
hulp schreeuwden, hebben we
tot rust gemaand. We zeiden
dat hulp onderweg was. Het
werd daarna vrij snel stil. Passa
giers die ongedeerd uit de ach
terste wagons waren gestapt,
begonnen direct de passagiers
uit de voorste wagons te helpen.
Zelf deden we wat we konden
doen. We hebben een paar
mensen onder afgebroken bo
men uit gehaald. Daarna heb
ben we onze bouwlampen op
de treinstellen gericht en zijn
we begonnen met het aanleg
gen van een provisorische loop
brug over de sloot."
Als uiteengereten rupsen lig
gen de twee wagons op zijn
kant. Op het dak zijn gaten te
zien. De zijkant is opengebar
sten, ingedeukt. Brandweer
mannen zakken om de beurt de
wagons in en komen er weer
uit. Vele mannen in uniform en
verplegerskleding staan in
groepjes voor de treinen. Wach
tend tot er mensen uit deze in
geblikte doodskisten kunnen
worden gehaald.
De andere vijf wagons zijn
leeg en staan met uitzondering
van de voorste normaal op de
rails. De ongedeerde reizigers
en de gewonden zijn hier al uit
gehaald. Bulldozers staan aan
de overkant en zijn bezig een
provosorische brug aan te leg
gen. Zand wordt in de sloot ge
gooid. Mensen lopen met lege
handen af een aan over de brug.
In de sloot ligt een stukje wa
gon. Het geel en blauw probeert
boven water te blijven. Een
brokstuk ellende.
Een brandweerman holt over
de brug. Hij is net in de wagon
geweest, hij heeft de hel mogen
aanschouwen. „Ik denk dat ze
allemaal dood zijn." Hij loopt
hard door. „We moeten nu
wachten op de kraan. We kun
nen er nu niet bij. Snijbranders
hebben ook geen nut." Een ver
bijsterde blik. „Zoiets heb ik
nog nooit gezien."
Wat hij precies heeft gezien,
kan hij niet vertellen. Hij zoekt
woorden, maar kan ze niet vin
den en rent verder. Aan de over
kant van het treinstel landt een
helipkopter. Een man holt eruit.
Iedereen haast zich. Alsof je met
bedrijvigheid het wachten op de
slachtoffers zinvol kan vullen.
Honderd meter verder staan
de ambulances, politiewagens
en brandweerauto's. Wachtend
op de ellende die onverbiddelijk
komt. Stilte voor het inferno.
Helikopters landden tegenover
de treinstellen.
Een lang, schrapend geluid
alsof een shovel met alle kracht
Overzicht van de ravage.
over de grond gaat. Oorverdo
vend, 'het geluid van een ramp'.
Anders weet deze bouwvakker
het geluid niet te beschrijven
van het treinongeluk in Hoofd
dorp. Maar hoe klinkt een
ramp? Een man die net na het
ongeluk in de trein is geweest,
vertelt overal zijn verhaal. Hij
heeft gedaan wat-ie kon, zegt
hij, en probeerde met alle
kracht mensen naar buiten te
slepen. De onmacht staat in zijn
gezicht geschreven. Hij trilt.
En dan komt er die man aan.
Achteloos bijna. Hij komt vanaf
de voorkant van de trein aanlo
pen met zijn vouwfietsje en het
koffertje en wandelt over brug.
Politiemannen begeleiden hem.
Hij wurmt zich door de toe
foto anp cor mulder
Ook de 19-jarige metselaar
Aad Vermont uit Leiden zat in
de keet toen de klap viel. „Ik
dacht dat de kraan op de keet
terecht kwam. Ik dacht dit is het
einde. Toen we naar buiten
kwamen zagen we overal men
sen liggen. We hebben direct de
politie gebeld. Binnen tien mi
nuten was die hier. Tegen de
bomen lagen allemaal gewon
den. Als je het ziet klap je hele
maal dicht. Je weet niet goed
wat je moet doen. Van datgene
wat je doet, weet je niet of het
genoeg is. Dit is echt niet nor
maal."
schouwers en maakt afwijzende
bewegingen. Als hij bijna uit het
zicht is en alweer op zijn fietsje
stapt, is zijn achterkant te zien.
Op zijn zitvlak zitten bloedvlek
ken.
„Je depkt niet dat zoiets kan
gebeurenzegt Vermont. „Zo
vlakbij, zo echt. Ook zijn collega
P. Kuiken (35) is onder de in
druk. „Je verwacht zoiets niet,
staat er niet bij stil dat dit kan
gebeuren. Zo'n ramp als in de
Bijlmer, dat zie je op TV, dat
raakt je niet zo. Maar dit is zo
dichtbij." Toch is hij er, net als
zijn collega Vermont, rustig on
der gebleven. „Ik bleef vrij kalm
en ben zo snel mogelijk gaan
helpen. Maar een andere colle
ga stond echt te shaken."
foto united photos de boer rob hendriks
De opvang van de 33 gewon
den, van wie tien ernstig, van de
treinramp bij Hoofddorp is van
ochtend zonder problemen ver
lopen. Alle slachtoffers waren
om half elf opgenomen in zie
kenhuizen in Haarlem, Amster
dam en Leiden.
Het Haarlemse Kennemer
Gasthuis ving de meeste ge
wonden op: 14 mensen, ver
deeld over twee locaties. De rest
van de gewonden ging naar het
Spaame Ziekenhuis in Haarlem
en Heemstede (acht slachtof
fers, onder wie drie ernstig ge
wonden), het VU-ziekenhuis in
Amsterdam (vijf gewonden, van
wie twee ernstig), twee naar het
Amsterdamse Slotervaart Zie
kenhuis, twee naar het Lucas en
een naar het Academisch Zie
kenhuis Leiden. Die laatste drie
ziekenhuizen kregen alleen licht
gewonde mensen binnen. Het
ging daarbij vooral om botbreu
ken. Het AMC in Amsterdam
nam een gewonde op die niet in
levensgevaar verkeerde, maar
wel ernstig hoofdletsel had.
De ziekenhuizen waren van
ochtend vroeg al benaderd door
de Centrale Post Ambulance
vervoer in Amsterdam. Sommi
ge ziekenhuizen riepen extra
personeel op. Ze konden het
aantal gewonden goed aan. Het
Kennemer Gasthuis in Haarlem
hoefde geen speciale maatrege
len te treffen. Volgens directeur
Van der Wal is slechts een van
de 14 slachtoffers in zijn zieken
huis er ernstig aan toe.
