Actie tegen
disco maakt
weinig kans
F
Nachtkluis: zwakke schakel tussen winkel en bank
'Ik dacht nooit
aan de gevaren
Leiden
De bezwaren van omwonenden van het Parmentier-
complex aan de Lammermarkt tegen de komst van een
discotheek maken weinig kans. Dat bleek gisteren bij de
Raad van State waar de bewoners protesteerden tegen de
goedkeuring die gemeente en provincie aan de plannen
hebben gegeven. De adviseur van de Raad van State -
wiens advies van grote betekenis is - meent dat alle be
zwaren moeten worden afgewezen. De Raad zelf neemt
later een beslissing.
den haag/leiden gert visser
Het is de bedoeling het (ge
kraakte) complex, dat in 1865
werd gebouwd als de textielfa
briek van Johan Parmentier, te
slopen. Op deze plaats komen
woningen, winkels en een par
keergarage. Op het binnenter
rein wordt in een 'geluiddichte
doos van 35 bij 17 meter, ruimte
geschapen voor de Koets-o-
theek die dan uit de Kruisstraat
vertrekt. Omwonenden van de
Koets-o-theek klagen al jaren
over de overlast van bezoekers.
Volgens het advies aan de
Raad van State is het complex
'cultuurhistorisch van belang'
en heeft het 'enige architectoni
sche waarde'. De verwezenlij
king van het nieuwbouwplan
wordt echter van meer belang
geacht dan het behoud van het
complex. Geadviseerd wordt het
verzoek van de Stichting Indus
trieel Erfgoed om het pand op
de monumentenlijst te plaat
sen, af te wijzen.
De adviseur is het voorts niet
met omwonenden eens dat de
disco op de nieuwe plaats on
aanvaardbare overlast zal ge
ven: „Mijns inziens zal de over
last van de bezoekers beperkt
blijven tot het gebied direct
rond de ingang van de disco op
de hoek van de Molenwerf en
de Lammermarkt. De toekom
stige bewoners van de wonin
gen daarboven hebben de keu
ze die overlast te nemen of
niet."
Ook de vrees dat de verontrei
niging onder het complex zich
gedurende de sloop verspreidt,
wordt door de adviseur niet ge
deeld. Hoe ernstig de verontrei
niging van de grond onder het
Parmentiercomplex is, moet
nog nader worden onderzocht.
Telefoonmaniak weer actief
leiden De telefoonmaniak die zich uitgeeft voor medewerker
van de VPRO was gisteren weer actief. Hij belde naar een be
woonstervan de Klikspaanweg. De vrouw waarschuwde daama
de politie. Twee bewoonsters van de 3 Octoberstraat meldden
gisteren dat zij al eerder lastig zijn gevallen door de man. De bel
ler vraagt de vrouwen of ze willen meedoen aan een spelletje op
de radio. Als zij een vraag fout beantwoorden, moeten ze een
kledingstuk uittrekken. Eerder deze week meldden drie andere
vrouwen al dat ze waren lastiggevallen.
Man dreigt met mes
leiden Twee blauwe ogen, een pijnlijk hoofd en een kapotte jas.
Dat hield een 26-jarige man uit Oegstgeest gisteren over aan een
vechtpartij in de Donkersteeg. De man kwam daar rond kwart
voor twaalf een 24-jarige Hagenaar tegen. De twee keken elkaar
een paar keer aan en dat beviel de Hagenaar kennelijk niet, want
die begon te stompen en te slaan. Hij dreigde ook met een mes.
De politie kon de vechtjas aanhouden.
i nachtkluis lopen zijn bijna een 'droomdoelwit' voor criminelen.
Banken worden van binnen
steeds beter beveiligd, winkels
wapenen zich ook uitgebreider
tegen diefstal. De zwakke veilig
heidsschakel zit in de link tus
sen middenstanders en banken:
de nachtkluizen. Afgelopen
weekeinde werd een mede
werkster van een winkel aan de
Haarlemmerstraat overvallen
toen ze de dagomzet wilde stor
ten in de nachtkluis van de AB-
N/AMRO aan de Pelikaanstraat.
Eind oktober was het op dezelf
de plek ook al een keer raak.
Mensen die naar een nacht
kluis lopen vormen bijna een
'droomdoelwit' voor crimine
len. Die hoeven maar even bij
zo'n kluis te wachten en ie
mand in de rug aan te vallen.
De nachtkluizen werden eind
jaren zestig geïntroduceerd als
service aan de ondernemers,
met name winkeliers. Zij kon
den er hun omzet na sluitings
tijd in kwijt, zodat het geld niet
in de winkel achterbleef of mee
naar huis hoefde te worden ge
nomen. Het principe van de
kluis is heel simpel: een onder
nemer doet het geld in een cas
sette, die hij in de kluis depo
neert. De kluis is niet meer dan
een soort brievenbus die met
een sleutel kan worden ge
opend.
De banken willen geen uit
spraken doen over de bedragen
die in de kluizen worden ge
dropt. Maar een bedrag van
duizenden guldens per cassette
ligt voor de hand, vooral in de
weekeinden.
Risico
De banken zijn zich bewust van
het risico dat het gebruik van de
nachtkluis met zich meebrengt.
Gulden regel is dat de storters
niet elke keer op dezelfde tijd
moeten komen. „Niet elke za
terdag om zes uur de cassette in
de kluis stoppen, dat geeft de
crimineel de gelegenheid om
zich op een bepaald tijdstip in
te stellen", aldus woordvoerder
P. Ammerlaan van de ABN-AM-
RO. Maar de beste oplossing is
volgens hem toch het inhuren
van een geldtransportbedrijf,
zoals de meeste grootwinkelbe
drijven doen. „Natuurlijk is dat
duur, maar een personeelslid
een half jaar de ziektewet in
omdat ze is bedreigd kost ook
geld."
Ammerlaan verwacht trou
wens dat de risico's voor de
middenstanders snel kleiner
worden. Door de massale in
voering van het betalen via
bankpas, het zogenaamde 'pin
nen', krijgen de winkels minder
contant geld binnen. Daardoor
wordt het risico op overvallen
kleiner.
Woordvoerder Koomen van
de Leidse filialen van de ING-
bank. „De ervaring leert dat
daar bij veel klanten na verloop
van tjd een zekere gemakzucht
in sluipt." De ING houdt bij de
(ver)bouw van kantoren reke
ning met de kwetsbare klant die
geld komt storten in de nacht
kluis. „Bij onze nieuwe kanto
ren, zoals op het Schuttersveld,
kan de auto tot bij de kluis rij
den. Dan is het een kwestie van
het raampje opendraaien om te
cassette te kunnen afleveren.
Verbaasd
De zienswijze van Van den Berg
wordt gedeeld door voorlichter
D. Graveland van de Leidse po
litie. „De praktijk leert dat de
criminaliteit rond de kluizen tot
voor kort erg meeviel. Nu heb
ben we twee zaken in korte tijd,
maar voorheen kwam het zel
den voor." Graveland lijkt ver
baasd te zijn dat het aantal mis
drijven bij de nachtkluizen be
perkt blijft. „Het is echt een plek
die voor de hand ligt. Mensen
gaan daar open en bloot over
straat met grote sommen geld,
terwijl iedereen weet wat ze ko-
„Hij stond ineens achter me.
Een jongen met een baseball
pet. Heel rustig was het: 'Hier
met dat geld'. Toen ik niet
meteen reageerde, kwam de
ander uit het bushokje ren
nen en tilde me op. Ik kon
geen kant op en moest de
cassette wel afgeven."
Sabine Kukler (19), ver
koopster van jeansshop Tiffa
ny aan de Haarlemmerstraat,
is nog altijd verbaasd over de
overval die op 30 oktober op
haar werd gepleegd. De Leid
se werd een geldcassette met
3000 gulden afhandig ge
maakt die ze in de nachtkluis
van de ABN-AMRO op de Pe
likaanstraat wilde gooien.
De overval kwam totaal on
verwacht. „Ik dacht nooit zo
na over de gevaren. Een week
voor de overval wimpelde ik
nog een aanbod af van ie
mand van de bewakings
dienst op de Haarlemmer
straat. Hij vroeg of hij moest
meelopen naar de nachtkluis.
Welnee, niet nodig, zei ik nog.
Je ziet het resultaat."
Nadat de verkoopster was
beroofd renden de daders
weg, hierbij achtervolgd door
een toevallige passant. Toen
die de overvallers inhaalde,
kreeg hij traangas in het ge
zicht gespoten. „Hij had wel
blind kunnen zijn." De ach
tervolger kreeg van de be
drijfsleider van Tiffany een
cd-bon van 25 gulden, net als
Sabine. „Maar verder hebben
we niets gehoord van mijn
baas. Blijkbaar \indt hij het
niet zo bijzonder."
De Leidse zegt, een maand
na dato, een beetje over de
grootste klap heen te zijn. Ze
heeft zelfs al weer geld in de
nachtkluis gestort. „Ik moet
wel. want vaak ben ik de eni
ge in de winkel." Wel gaat ze
tegenwoordig overdag.
Na de overval heeft Sabine
de daders nog twee keer te
ruggezien. „Een keer zat ik in
de bus op het station toen ze
langs kwamen lopen. Ze her
kenden mij ook. want ze we
zen nog naar me". De tweede
keer kwamen ze langs haar
winkel lopen. „Ik heb meteen
de politie gebeld, maar die
heeft ze niet te pakken kun-
nen krijgen."
Momenteel zit op het Leid
se politiebureau een man vast
die wordt verdacht van de
overval. Hij ontkent in alle
toonaarden, en volgens Sabi
ne terecht. Bij een spiegel
confrontatie op het bureau
herkende ze hem niet. „Hij
ziet er echt heel anders uit
dan degene die mij pakte.
Maar de politie blijft erbij dat
hij mijn overvaller was. Tja,
dan weet ik het ook niet
meer." Iets anders staat wel
vast voor het slachtoffer: „Die
nachtkluizen moeten verdwij
nen, of de winkeliers moeten
firma's voor geldtransport in
schakelen. Je kunt je perso
neel niet met zoveel geld over
straat sturen."
men doen." De politie juicht
het initiatief van de ING-bank
toe om nachtkluizen te installe
ren die vanuit de auto te berei
ken zijn. „Je moet proberen de
afstand die te voet moet worden
afgelegd zo veel mogelijk te be
perken."
Ook de suggestie om de cas
settes te laten vervoeren door
een geldtransportbedrijf kan
Gravelands goedkeuring weg
dragen. „Nu wordt nog te vaak
zo maar een personeelslid nog
even langs de bank gestuurd.
De winkeliers staan er te weinig
bij stil wat voor een verant
woordelijkheid ze daarmee op
de schouders van hun perso
neel laden."
VRIJDAG 27 NOVEMBER 1992
'Inhuren geldtransportbedrijf meest veilige oplossing
Een vrolijke Vallentgoed poseert midden in De Kunstfabriek bij een schilderij van Herman Brood. foto henkbouwman
'De Put' nodigt wethouder uit
meent de manager.
De tweede functie van de studio
is die van try-out-theater. Een
soort thuisbasis voor Deelder en
kornuiten alsvorens ze weer een
nieuwe ronde langs de officiële
schouwburgen en andere zaal
tjes gaan maken: „Je moet den
ken aan een keer of twee in de
maand. Het wordt een marge
theater met produkties waar ik
zelf aan heb meegewerkt of -ge-
dacht. Gruppo Sportivo zal
waarschijnlijk als eerste zijn
theaterproduktie hier uitprobe
ren. Het publiek nodig ik zelf
uit. Het is hier nu al een soort
inloophuis, er wordt behoorlijk
gekookt en er is ook altijd wel
wat lekkers onder de kurk, en
die gezelligheid moet blijven."
Kunstmanifestaties
De voornaamste functie van De
Kunstfabriek zit eigenlijk al in
de naam opgesloten. Een werk
en expositieruimte voor kunste
naars. En wederom een rits van
bekende namen vertoont in het
komende half jaar zijn beelden
de kunsten, terwijl mindere,
Leidse goden 'lekker' aan het
werk kunnen in de fabriek aan
de Oosterkerkstraat. Vallent
goed: „Herman Brood zal 40
doeken op de grond leggen en
het is dan de bedoeling dat hij
deze een week lang gaat be
schilderen. Belangstellenden
die er een willen kopen, mogen
Brood bij zijn werk adviseren
zodat ze zelf het idee krijgen er
aan te hebben meegeholpen en
iets hebben ingebracht. Dat
soort manifestaties, daar mik ik
op."
Leiden krijgt of heeft er een cul
tuurtempeltje bij. Of dat aan
slaat, is nog afwachten. Maar de
kans is, met zo'n keur aan grote
namen, niet onaanzienlijk.(l.L)
Roy Klopper en Loman Lggfmans
W071-161418
Buurtvereniging De Put in de
Oude Morsen heeft wethouder
J. Walenkamp (CDA/economi
sche zaken) uitgenodigd voor
een wandeling door de Mors-
straat. De wethouder liet on
langs tijdens een commissie
vergadering weten niet op de
hoogte te zijn van het feit dat
de straat de laatste jaren ach-
tflruN li 0B0Mfl I n, omdat hij
beloofde snel een kijkje te zul
len nemen, heeft de buurtver
eniging hein alvast uitgeno
digd om dat gezamenlijk in ja
nuari te doen.
Ook de commissieleden zijn
welkom.
De persoonlijke ideeënbus van Re'né
Vallentgoed zit boordevol. In zijn
Kunstfabriek achter de Oosterkerkstraat
gaat binnenkort een aantal van zijn
culturele probeersels in première. En
Vallentgoed weet daarvoor telkens weer
een aantal bekende Nederlanders te
strikken.
Éth Dat laatste is voor
een niet
v onbelangrijk deel
te danken aan het
feit dat
Vallentgoed. met
onafscheidelijk strikje en Duitse
buik, de zakelijke belangen
behartigt (manager \n goed
Nederlands) van onder anderen
Jules Deelder, Herman Brood
en de schrijvers Jan Mulder en
Remco Campert. In het
dagelijks (en nachtelijk) leven
runt Vallentgoed derhalve de
Deelder BV.
Het kantoor van de BV is sinds
enkele maanden gevestigd in
een deel van een fabriekshal
naast de Meelfabriek. De totale
ruimte biedt door haar afmeting
veel meer mogelijkheden dan
alleen het bijhouden van
boekingen en bijbehorende
administratie. En dat wil
Vallentgoed uitbuiten ook.
Het eerste project is helaas al op
een jammerlijke mislukking
uitgelopen. Samen met de
Canadese beeldend kunstenaar
Richard Mayer werd een
zogeheten Art Factory
begonnen. Produceren en
verkopen van kunst was het
ultra-commerciële motto: „Laat
ik er kort over zijn. Er
ontstonden conlicten over geld,
ik heb hem de deur gewezen en
bleef met de schulden zitten",
aldus Vallentgoed.
Kunstfabriek
Maar het ideaal van een kunst
fabriek wil Vallentgoed blijven
nastreven. Een hal waar kunste
naars terecht kunnen die kunst
zinnige ideeën hebben maar die
niet beschikken over materiaal,
het
extra mankracht, gereedschap,
werk- of expositieruimte. En
daarom werd de fabriekshal
aangehouden. „Ik heb met
Deelder afgesproken dat w<
nog zes maanden proberen en
wat nieuwe dingen gaan opzet
Twee van de nieuwe ideeën
springen er uit. Vallentgoed wil
een eigen theater annex tv-stu-
dio inrichten én kunstwerken
gaan verkopen van onder ande
ren Kees van Kooten, Comeille,
Hugo Claus, Appel en de eerder
genoemde mannen uit zijn
'stal': „Geen kleine namen
dacht ik zo. Van hun werken
maken we kleuren-fotokopieën.
Die laten we signeren, numme
ren en inlijsten en die worden
voor tussen de 100 en 200 gul
den verkocht. Hier in De Kunst
fabriek. kunnen gewone men
sen toch wat betaalbaar werk
van een bekend iemand in huis
halen. Een idee dat Toorop al
voor de oorlog en Warhol later
ook hebben uitgevoerd", aldus
Vallentgoed. Deze verkoop start
waarschijnlijk half januari.
Kunsttheater
De hal, in de schaduw van de
immense meelfabriek, wordt
ook ingericht als studio voor tv-
opnamen. Met vijftig a zestig
stoelen. Het eerste programma
staat al gepland. Wederom met
Deelder in de hoofdrQl omdat
de NOS een documentaire
maakt over de geschiedenis van
jazz en de Rotterdamse dichter
is een kenner bij uitstek van de
ze muziekstroming: „Onze lo-
katie leent zich er prima voor.
De vloer is vlak, de ruimte hoog
en er zijn veel parkeerplaatsen",
VRIJE TIJD
Bingo (1)
Speeltuinvereniging Morsch-
kwartier en de wijkvereniging
Muiderslot houden vandaag,
vrijdag 27 november, een Sint
Nicolaasbingo. Bingoliefheb
bers kunnen vanaf 20.00 uur te
recht in het wijkgebouw.
Bingo (2)
De voetbalclub LFC houdt van
daag, vrijdag 27 november, ook
een bingo avond. Plaats van
handeling is de kantine op het
sportcomplex aan de Boshui-
zerkade. De bingo begint om
20.00 uur.
Bingo (3)
Drumfanfare Franciscusband
Leiden houdt op zondag 29 no
vember een Sinterklaasbingo.
De opbrengst is bestemd voor
de aankoop van nieuwe instru
menten. Dc bingomiddag in het
clubhuis aan de Hazewindsteeg
begint om 13.00 uur.
Inzamelactie
Stichting Emmaus-Haarzuilens
zamelt op zaterdag 28 novem
ber kleding en goederen in.
Kleine elektrische apparaten,
kleding en boeken kunnen tus
sen 10.00 uur en 11.00 uur wor
den ingeleverd bij de Emmaus-
auto bij de Antoniuskerk aan de
Boshuizerlaan.
Zuidamerikaanse muziek
Trio Sonero, een Zuidameri
kaans trio, geeft op zaterdag 28
november om 20.30 uur een
concert in de Kaasmarktschool
aan de Koppenhinksteeg. Tij
dens het concert komt muziek
uit allerlei Zuidamerikaanse
landen aan bod. Kaarten kosten
10 gulden en kunnen worden
besteld via telefoonnummer:
071-123481.
Bij een aanrijding op de krui
sing van de Willem de Zwijger-
laan en de Mamixstraat zijn gis
teren twee mensen gewond ge
raakt. Het ongeluk gebeurde
rond kwart over zes. toen een
54-jarige fietser uit Leiden vanaf
de Mamixstraat de Willem de
Zwijgerlaan overstak. Hij ne
geerde het rode licht. Een 76-ja-
rige automobiliste uit Leider
dorp kon de man niet meer ont
wijken.
De fietser is met een hersen
schudding en met schaafwon
den overgebracht naar het AZL.
De vrouw is voor behandeling
aan een hoofdwond eveneens
naar het ziekenhuis gebracht.
