SPELEN EN ONDERNEMEN
Schrijvende Lezers
FAMILIEBERICHTEN
MEAB
nHijJjii'
i*Vn
DINSDAG 24 NOVEMBER 1992
Herinnering (2)
Redacteur Ronald Frisart ging
op zoek naar de Indische
'roots' van zijn vader. Frisart sr
en jr keerden terug op de plek
waar zo veel Nederlanders her
inneringen aan hebben. Zijn
bevindingen legde hij vast op
twee pagina's in de zaterdag-
bijlage. N. Sluis uit Noordwij-
kerhout reageerde daarop.
De heer Sluis schreef in zijn
reactie op het artikel over Her
man Frisart dat hij met verlan
gen uitkijkt naar een meer posi
tieve weergave van onze Indië-
periode, aangezien dit soort pu-
blikaties allengs meer wrevel bij
hem opwekken. Eveneens stel
de hij dat Frisart teveel zijn per
soonlijke ervaring beschrijft, en
dat hij daarbij wellicht in meer
dere opzichten een teleurge
steld iemand is. Ik voor mij ge
loof echter stellig dat Frisart niet
de enige is die zo over deze 'on
nodige oorlog' denkt, maar dat
dit er zeer velen zijn.
Ook ik was destijds een
dienstplichtig soldaat der 7 De-
cember-divisie. Wij vertrokken
op 15 oktober 1946 per Kota-
Baroe naar de tropen. De voor
lichting die wij tijdens onze op
leiding in Holland kregen over
'waarom' we daar heen moes
ten, bleek vooral in latere tijd op
z'n zachtst gezegd leugenachtig
te zijn geweest. Hierbij kwam
dan ook nog dat velen van ons
destijds a-politiek waren, en het
hele gebeuren meer als een
'avontuur' zagen na die vijf be
roerde bezettingsjaren. Deze
feiten speelden mede een rol
dat er verder niet zo veel over
werd nagedacht, een zekere
vorm van oppervlakkigheid dus.
Na mijn thuiskomst op 28 de
cember 1949 evenwel ben ik mij
zeer intensief gaan verdiepen in
de achtergronden die mee
speelden op het politieke vlak.
Dat gebeurde door veel boeken
en tijdschriften te lezen die met
deze kwestie te maken hadden.
Nadien ben ik tot de conclusie
gekomen dat er in de toenmali
ge zogenaamde 'rooms-rode
coalitie' een tweetal personen
zitting had dat naar mijn smaak
een veel te groot stempel drukte
op het gehele Indië-gebeuren.
Zij waren de grootste voorstan
ders om desnoods met geweld
en ten koste van vele slachtof
fers het 'koloniale bewind' weer
in ere te herstellen, de rest van
de regering ging vooral door
hun aandrang tenslotte ook
overstag.
Aldus kon het gebeuren dat
zelfs nadat bleek dat mede door
de vele buitenlandse druk het
voor ons een verloren strijd zou
gaan worden, er tóch nog veel
troepen naar de Oost werden
verscheept, prestige-verlies kon
men zich in deze toen niet ver
oorloven! Daarom vind ik het
zeker niet onterecht dit zelfs
zo'n veertig jaar na dato alsnog
aan de kaak te stellen, integen
deel.
Dat er óók in onze guerilla-
oorlog aan 'béide zijden' misda
den zijn voorgevallen, vind ik
niet verwonderlijk, noem mij
maar eens één oorlog waarin
dat niét het geval was. Om zo
iets te realiseren zal men nooit
een oorlog meer moeten voeren
aangezien geen enkele daarvan
'brandschoon' zal verlopen of
verliep! Nu even iets heel an
ders: juist omdat er destijds van
de vele beloftes aan ons in de
tropen gedaan, heel weinig te
recht is gekomen, ben ik het
met dhr. Sluis eens. Ook ik vind
die beloftes zeer hypocriet van
wege de feiten die reeds door
hem zijn vermeld. Op deze wij
ze maakt men zich er wederom
met een jantje van Leiden van
af, aangezien er weinig zullen
zijn die daarvoor in aanmerking
komen. Ons bataljon dat er heel
lang verblijven moest, en waar
van er 45 gesneuvelden op het
ereveld te Semarang achterble
ven, komt zelfs met z'n herha
lingsoefeningen erbij toch niet
verder dan vier jaar.
Als ik tot slot toch nog een
tweetal positieve aspecten van
onze diensttijd in de tropen
mag noemen zijn dat wel deze:
allereerst de voedsel- en ook
medische hulp die wij gaven
aan de vaak zieke en half uitge
hongerde Javaanse bevolking,
ten tweede onze onderlinge ka
meraadschap die zelfs nu op de
reünies nog heel goed merkbaar
is, mede tot stand gekomen
doordat wij elkaar in die tijd zo
erg hard nodig hadden. Deze
was zó uniek te noemen dat ik
die in het burgerleven in die
mate nooit meer heb ervaren!
W. Ruigrok,
Vinkenlaan 20, Noordwijk.
Herinneringen (3)
Jammer genoeg heb ik in het re
laas van Ronald Frisart niets ge
lezen over het feit dat Indonesië
indertijd nog een kolonie was.
In het commentaar van Nic.
Sluis daarop in deze rubriek
Schrijvende Lezers mis ik de tol
die daar betaald is. waar 5000
van onze jongens het leven ver
loren.
In 'Hervormd Nederland' van
september '90 schrijft de secre-
tairs-generaal ds. W. v.d. Lee
van de Raad van Kerken dat
met de politionele acties en zui
veringen 500.000 mensen het
leven verloren. Daar schijnt de
heer Sluis niet zo mee te zitten.
Hij is wel erg over zichzelf te
spreken. En hij heeft er nog veel
geleerd, hetgeen hem in zijn
verdere loopbaan zeer te pas is
gekomen. Het enige waarover
hij zich op kan winden is dat hij
die 7000 gulden is misgelopen
die aan sommigen wordt uitbe
taald. Dat is ook zeer verdrietig,
vooral als je je land gediend
hebt en van geen commentaar
wilt weten.
Frisart is volgens Sluis eigen
lijk een ouwe zeur die zich die
tijd teveel heeft aangetrokken.
Sluis heeft er geen problemen
mee. Heeft Sluis daar nou echt
niets gezien dat niet door de
beugel kon? Dan heeft hij een
hoop gemist. Ik kan je verhalen
vertellen waarvan Sluis' haren
ten berge rijzen. Wat is dat jam
mer dat hij dat niet heeft mee
gemaakt!
Enkele dingen wil ik hem wel
toevertrouwen. Met de gevan
genen die we altijd met bosjes
in voorraad hadden, geen kas-
sie-an. Die schopten en sloegen
we dat ze de wereld voor een
doedelzak aanzagen, dat was
echt voor onze veiligheid! Nou,
de meesten gingen wel door
hun knieën en bekenden wat
hun werd voorgezegd. De vol
houders, daar hadden we een
handzaam kastje voor: ze wer
den onder stroom gezet. Je be
grijpt dat dat dus appels waren
die je zo kon plukken. Je zag
hun ogen van schrik uit hun
kop komen. Stom volk, hadden
nog nooit van stroom gehoord!
Weet je van wie we trouwens
een hoop geleerd hebben? Van
onze onvolprezen kapitein Wes
terling, die in het gebied waar
wij lagen eens grote schoon
maak heeft gehouden. Wij wa
ren in het begin veel te pietlut
tig, met over een bolletje aaien
kom je er niet. Volgens onze of
ficieren konden we met een
blanco volmacht tenminste uit
de voeten: afknallen die handel.
Er was weieens een lastige bij,
dan schoten we die in de rug.
Dat heette 'op de vlucht neerge
schoten'. En Kampongs in
brand steken, daar waren we
ook ploerten in. Toen Wester
ling was vertrokken was in het
hele gebied geen kerel meer te
Weet je wat me wel wat te
luidruchtig was, als ze iemand
ophingen. Nee, ben je gek niet
een touw om de strot, maar met
een touw onder de armen door.
Zo werd het slachtoffer dan om
hoog gehesen. Een kakies-blik
werd op zijn rug gebonden en
met een knuppel werd dan op
het blik geramd tot het bloed uit
oren en neusgaten kwam. Maar
daar kwam heibel met de wacht
van, die niet kon slapen!
Wij hadden een gozer bij ons
en die schreef al zulke dingen
allemaal naar huis. Zijn moeder
las die brieven voor in de ge
meenteraad. Dat was nu echt
een oorlogscorrespondent, al
was het stiekem. Ik mocht die
brieven altijd van hem lezen,
maar niks overdreven hoor, pre
cies zoals het gebeurde.
Maar na een klein jaartje was
het 'feest' voor hem voorbij. Hij
werd op het vliegtuig naar huis
gezet. Pet af voor die BVD of
hoe je die terreurorganisatie
ook wil noemen. De echte ver
slaggevers kwamen denk ik
nooit verder dan het vliegveld.
Als ze al vragen stelden, dan
werden ze daarvoor netjes be
dankt en kregen foto's in hun
hand gedrukt van het opruk
kende leger dat werd toege
juicht door de hele bevolking.
Het enige dat ik daar heb ge
leerd is vloeken. We hebben
misbruik van fijne mensen ge
maakt die alles met je wilden
delen ondanks hun armoede. Ik
denk dat we omvallen als de In-
dië-archieven open gaan. Daar
moet een stank uitkomen!
Toen ik thuiskwam, dacht ik:
als we die regeringsleiders en
controleurs der democratie
eens met vetproppen uit het
fluweel schoten, nee niet dood,
wel dat ze na doktersbehande
ling weer naar huis konden ke
ren. alleen de schrik er even in
jagen.
Wij soldaten hebben gefaald,
maar zij waren de bedenkers
van dit bloedbad waar ik iedere
dag nog aan denk. Veel heb ik
daar gezien en geleerd: wat rot
tigheid betreft kunnen we met
ieder volk wedijveren. Mis
schien vindt Sluis mij ook wel
een ouwe zeur. Maar voor je
7000 gulden smartegeld is de
enige weg de Tweede Kamer
der Staten Generaal. Maar of ze
Sluis' smart delen? Ik geloof het
niet. Of anders aankloppen bij
diverse villa's in Wassenaar of
Aerdenhout, die hun geld ver
diend hebben met het uitbuiten
van het volk van Nederlandsch-
Indië.
Succes Sluis, maar ik denk dat
ze je niet meer kennen, het is te
lang geleden. Na 40 jaar mag je
niet meer zeuren, en al hele
maal niet om poen.
PATh. v.d. Zalm,
Tramsteeg5,
Noordwijk.
(van redactiewege ingekort)
Dovenpastoraat
De synode van de Nederlandse
Hervormde Kerk buigt zich ko
mende vrijdag over een ingrij
pend bezuinigingsplan. Tot de
voorstellen behoort ook het
foros snoeien op het Doven
pastoraat
De Nederlandse Hervormde
kerk heeft voorstellen ter beoor
deling van de Synode, om te ko
men tot een 20% bezuiniging
van haar Financiële uitgaven.
Op velerlei tenein zal in de ko
mende jaren moeten worden
ingeleverd. Ook het Dovenpas
toraat is opgenomen in de voor
gestelde 'bezuinigingsoperatie'.
De huidige formatieplaats
eén predikant met speciale op
dracht de Pastorale bearbeiding
van Doven (als de voorgestelde
plannen worden overgenomen
door de Synode) zal geheel
vervallen. Momenteel is het
Dovenpastoraat een samenwer
kingsverband van drie kerken,
te weten: de Nederlandse Her
vormde Kerk, de Gerefeormeer-
de Kerken in Ned. en de Chris
telijke Gereformeerde Kerken.
Elk van deze drie Kerken heeft
een dovenpastor benoemd wel
ke een gedeelte van ons land
(rayon) bearbeidt voor doven.
Het Dovenpastoraat is tevens
een zaak van vrijwilligers.
Overal ter lande zijn ter onder
steuning van het Dovenpasto
raat, zogenaamde Interkerkelij
ke Commissies benoemd welke
mede zorg dragen voor de
Geestelijke Zorg aan Doven.
Drie commissies werken nauw
samen met hun rayonpastor
van het Dovenpastoraat. Een
dovenpastor gaat elke zondag
voor in kerkdiensten, overal in
het land. vooral in zijn werkge
bied. Behalve woordverkondi
ging draagt de dovenpastor zorg
voor de Bediening van de Sacra
menten (vooral voor Doven
zichtbare Woordverkondiging),
leidt begrafenissen, trouwdien-
sten, bijbelkringen, catechisa
ties, woont IC. vergaderingen
bij als adviseur, komt op huis
bezoek bij doven, heeft en
houdt contacten met het Prot.
Chr. Dovenonderwijs enz. enz.
Kortom, een dovenpastor heeft
in vergelijking tot een 'gewoon
predikant' een 'landelijke ge
meente' en een veelomvattende
taak. Eri de taak van de Inter
kerkelijke Commissies is om
mede daadwerkelijke zorg te
dragen voor de Geestelijke be
arbeiding ter plaatse. Immers
de dovenpastor kan 'niet overal
tegelijk zijn'. Mag en kan het
Dovenpastoraat dus verdwij
nen? Kunnen reguliere predi
kanten dat werk niet overne
men? Neen!!! daarvoor is de be
nadering in woord en gebaar,
zoals al genoemd, te specifiek.
Daardoor ontbreken tevens op
velerlei plaatsen de faciliteiten
en ontbreekt de kennis bij de
'gewone' predikanten." Natuur
lijk gaat de dovenpastor niet el
ke zondag in één en dezelfde
gemeente voor. Maar hij is er,
men kan een beroep op hem
doen en men dóet veelvuldig
een beroep op hem. De zonda
gen dat de dovenpastor niet
voor een gemeente beschikbaar
is wordt de Eredienst geleid
door: „In het dovenpastopraat
ervaren (leken) voorgangers"
(veelal ook ouderlingen die uit
hun gezinssituatie bijvoorbeeld
de problematiek van doofheid
kennen benoemd door de
stuurgroep van het dovenpasto
raat), of, zoals in Katwijk, maar
ook inmiddels in andere plaat
sen. door een plaatselijke predi
kant met behulp van een tolk.
Daaraan voorafgaand heeft wel
uitgebreid overleg met- en be
geleiding van de I.C. plaats ge
vonden. Maar dat betreft dan
hoe belangrijk ook) "alleen de
vervulling van de Zondagse Ere
dienst". en heeft niet of nauwe
lijks betrekking tot al het pasto
rale en ambtelijke werk dat daar
nog bijkomt en wat ambtshalve
uitsluitend aan de doven pastor
is voorbehouden. Een krachtig
protest tegen de voorgestelde
maatregelen?? Ja!! Maar wel in
de wetenschap dat het Hoofd
der Kerk, Jezus Christus, ons
met die genoemde taak heeft
belast en wij daaraan gehoor
moeten (en mogen) geven.
A. v.d. Plas
Saksenstraat 8
2225 VH Katwijk
(01718-75337)
Berouw
Elftalbegeleider Ivan Hermans
van Noordwijk ventileerde in
de krant van vrijdag j.l. een
aantal kritische uitlatingen
aan het adres van zijn eigen
club.
Berouw komt na de zonde. Het
tumult dat is losgebarsten n.a.v.
het interview vrijdag in deze
krant heeft mij onaangenaam
verrast. Het artikel heeft binnen
de voetbalvereniging Noordwijk
een hoop niet bedoeld onbegrip
opgeleverd. Los van de discus
sie of mijn woorden op het juis
te moment en via het juiste me
dium naar buiten zijn gekomen,
heb ik een hoop mensen opbe-
doeld op de ziel getrapt.
Dat spijt mij zeer. Het is na
melijk nooit mijn intentie ge
weest om met de kritische kan-
tekeningen afbreuk te doen aan
de persoonlijke inzet van alle
mensen met een rood-wit hart.
Zij (en dat geldt uiteraard ook
voor het gehele bestuur) offe
ren een groot deel van de vrije
tijd op voor de vereniging en
verdienen daarom klleen al een
hoop waardering.
Ik ben mij er dan ook terdege
van bewust dat deze mensen
een vereniging overeind hou
den en de toekomst zullen hou
den. Hun instelling moet nog
altijd e
n voorbeeld zijn voor de
i die zich beperken tot
de negentig minuten voetbal
per week.
Yvan Hermans
Kerkstraat 42E
Noordwijk
Zwemmen
De gemeente Leiden wil het
zwembad De Vliet sluiten om
dat de kosten hiervoor nauwe
lijks meer zijn op te brengen.
Het mooi gelegen zwembad 'De
Vliet' zal eind 1996 gesloten
moeten worden. Na de eerste
schrik denk je 'nou ja, in vier
jaar tijd kan er nog heel wat ver
anderen ten gunste van
zwemmend Leiden. Maar de
letters van dit bericht zijn nau
welijks droog, of de sluiting
wordt al twee jaar vervroegd.
Niet te geloven!
Zolang ik me kan heugen
heeft Leiden een openlucht
zwembad. In 1930 zwom ik al
als klein kind in Leidens enige
open bad. Zwemmen buiten
was een feest. Dat is het nu nog
steeds! Laat men zich niet ver
gissen in de grote waarde van
dit sociaal gebeuren. Het kan
toch niet dat Leiden zijn inwo
ners de stad uitstuurt voor deze
sociaal-culturele aangelegen
heid? Uitgerekend nu er vanuit
de gemeente een serieuze po
ging wordt gedaan om de naam
te verwerven van 'Leiden Cultu
rele Stad' zal deze stad het zon
der openluchtzwembad moeten
gaan doen? Onbegrijpelijk! Er
moeten toch mogelijkheden ge
vonden kunnen worden om De
Vliet open te houden?
De Leidse gemeenteraad
streeft al jaren naar meer sa
menwerking met de burgerij.
Lag (of ligt) er hier geen prachti
ge uitdaging om in- en omwo
nenden van Leiden (via een op
roep b.v.) mee te laten denken
hierover? Er wonen genoeg des
kundigen op allerlei gebied.
Ook de voorzitter van de LZ is
bereid dit met de clubs te be
spreken. Hopelijk geeft men
hem daar alsnog ruimschoots
de gelegenheid toe.
C.P. de Heiden-van Kins,
Muiderkring 122,
laar leven was dienen, vergeten doen w>
aar nooit.
MARIA CLEMENTIA MARTINA
VAN DER ZON
(onze TANTE MIEK)
Apeldoorn:
FAM. TUITHOF-KOCH
Oegstgeest:
FAM. KOCH-MULDER
Bedroefd, maar dankbaar dat hem verder lij
den bespaard is gebleven, geven wij u kennis
van het overlijden van mijn lieve man, onze
zorgzame vader, groot- en overgrootvader
JAN SJARDUN
120 november 1992
G. M. SJARDUN-HANSEN
kinderen. kJein- en
achterkleinkinderen
Zijloeverpad 64, 2315 MK Leiden
Voor uw medeleven en belangstelling tijdens
de ziekte en na het overlijden van mijn vrouw
en onze moeder
Jannie G ressie-Bakker
betuigen wij u onze welgemeende dank.
Daar het ons onmogelijk is ieder persoonlijk te
bedanken, hopen wij dat u langs deze weg on
ze erkentelijkheid wilt aanvaarden.
Leiden, november 1992
fïf—ir™ir* Breestraat 89a
IIIII |l_ 2311 CK LEIDEN
ft IV- (t.o. V D)
aanvang januari/februari 1993
NOTULEREN
STENOGRAFIE
TYPEN TEKSTVERWERKEN
Bal voor inlichtingen of gratie studiegids
070-3523569 of 071-123757
Onze lieve zuster en tante
MARIA VAN BEVEREN
geb. 27 maart 1910
is door haar hemelse Vader thuisgehaald.
Leusden:
W. BLANKENSTIJN-
VAN BEVEREN
Harderwijk:
W. VAN BEVEREN
DEN BRAVER
Neven en nichten
Koudekerk aan den Rijn,
22 november 1992
Bejaardencentrum "Rhijndael"
Correspondentieadres:
H. A. Buis-Blankenstijn
Schouten Hof 24. 3771 BZ Bameveld
De rouwdienst zal worden gehouden vrijdag
27 november om 10.30 uur in de zaal van
"Rhijndael", Europasingel 2. Aansluitend is er
gelegenheid tot condoleren.
Daarna zal de begrafenis plaatshebben op de
Algemene begraafplaats te Koudekerk aan
den Rijn.
Wijnand Z eilstra
Leiden, november 1992
Opdrachten tot plaatsing van rouwadvertentie* op dezelfde dag
kunnen van maandag t/m vrijdag tot 08.88 uur telefonisch
(071-1 b 1335of per post aange boden worden: voor plaatsing
op uierJag. vrijdagmiddag tot 17.88 uur.
Witte Singel 1. Leiden.
L. THIE-PEES
die vanaf 1 december 1989 deel heeft uitge
maakt van ons advies administratiekantoor
V.C.O.
Lies heeft met grote betrokkenheid en op in
spirerende wijze voor onze besturen en scho
len gewerkt.
Wij wensen haar man en kinderen sterkte en
Gods nabijheid toe om dit verlies te dragen.
De Vereniging voor
Prot. Chr. Schoolonderwijs
te Alphen aan den Rijn
A. C. BOER, secretaris
G. J. VAN HEMMEN.
Advies 6c
Administratiekantoor V.C.O.
R. KOLLEN
Dhr. en Mevr. BAERVELDT
S. POOT-v.d. POLS
C. KOLLEN-BLOK
E. J. VAN REENEN
Enige en algemene kennisgeving
Verdrietig, maar dankbaar dat haar verder lij
den bespaard is gebleven, geven wü kennis
van het overlijden van onze lieve moeder en
JOHANNA CORNELIA
SPOELSTRA
ANS
op de leeftijd van 71 jaar
19 november 1992
Correspondentieadres
Barbara van Meertenstraat 22
2331 DM Leiden
ONDERWIJSINSTITUUT MEAB
HERENGRACHT 4-2312 LD LEIDEN - TEL 071-127839
DAGOPLEIDING
WordPerfect 5.1
Aanvang 7 december
Bel Cebuco
020-6242316
en informeer
naar het
effect van
Co-adverteren
Cofj jfjladverteren
Verhoog de
werking van uw
reclamegulden
NATIONAAL
FONDS
KINDERBESCHERMING
Giro: 40 40 40 - Deventer
Een spannend strategisch spel
voor 2 tot 4 spelers vanaf 8 jaar
Spelen op de plattegrond van Leiden.
Bedrijven bouwen op strategische punten.
De plaats in het centrum is beperkt, de strijd
om de beste lokatie hard. Wie wordt de beste
ondernemer van de sleutelstad?
Het Leidse gezelschapsspel is te
verkrijgen bij de balie van het
Leidsch Dagblad. Tegen inlevering
van onderstaande kortingsbon knjc
li 5,- korting op de verkoopprijs
van 34,95. U betaalt slechts 29,95
KORTINGSBON f 5,
f 5,- Korting op de verkoopprijs van het Business Game Leiden.
U betaalt slechts 29,95 i.p.v. 34,95 (1 spel per bon)
X
Leidsch Dagblad
Witte Singel 1
2311 BG Leiden
Tel. 071 - 161400
Horen, *tert
