Ziektepremies fors omhoog
'Wij kinderen zullen altijd achter Greenpeace blijven staan'
Binnenland
Kaalplukteam plukt kaal
Kluisje bij ABN AMRO
fors in prijs omhoog
Duo overleeft
ongeluk met
hoogwerker
Ballast Nedam wil tunnel boren voor Betuwelijn
Verleden breekt Luitjens eindelijk op
DINSDAG 24 NOVEMBER 1992
3
CPD Gemecnschappeli|k
Eis tien jaar voor moord op echtgenote
den bosch De officier van justitie bij de rechtbank in Den Bosch
eiste gisteren tien jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf tegen
een 25-jarige man uit Eindhoven. Hij vertelde de rechtbank dat
hij in juni zijn vrouw met één klap doodsloeg. Daarna sneed hij
het hoofd van de romp en sneed tatoeages weg om herkenning
te voorkomen. Het lichaam werd in een weekendtas in het Eind-
hovens kanaal gevonden. Het hoofd en de getatoeëerde stukken
huid lagen, deels verbrand, in de bossen bij Veldhoven.
Vijf ton boete voor Urker vissers
zwolle De economische politierechter in Zwolle heeft gisteren
32 Urker vissers veroordeeld tot boetes van in totaal 514.305 gul
den. De Urkers stonden terecht voor diverse vormen van vis-
fraude. Het ging vooral om het overschrijden van de individuele
contingenten en het opzettelijk vervalsen van logboekformulie
ren. Het eerste is een economisch delict; het tweede een mis
drijf.
Tweehonderd banen weg bij Unilever
Rotterdam Het Unilever-onderdeel Zeepfabriek De Feniks in
Zwolle en een deel van Lever Vlaardingen staken de produktie.
Daardoor vervallen in Zwolle 125 arbeidsplaatsen en in Vlaar
dingen 100. De Feniks stopt in het tweede kwartaal van 1994 en
in Vlaardingen wordt de produktie van poedervormige wasmid
delen in oktober 1993 beëindigd. In Zwolle wordt geprobeerd
gedwongen ontslagen zoveel mogelijk te vermijden. Volgens
Unilever kunnen grotere gespecialiseerde produktie-eenheden
de kostprijzen drukken, waardoor de positie op de markt kan
worden behouden of uitgebreid, zowel in Nederland als daar
buiten.
Wandelende asielzoeker doodgereden
eindhoven Een 37-jarige Poolse asielzoeker is gisteravond op de
autosnelweg tussen Eindhoven en Den Bosch doodgereden. Het
slachtoffer, dat verbleef in een asielzoekerscentrum, was te voet.
Wat hij op de autoweg deed is niet bekend. Aanvankelijk kreeg
de politie de melding dat er op de andere rijbaan een dronken
trimmer zou lopen. Een onderzoek leverde echter niets op. Kort
daarna werd de Pool op de rijbaan richting Den Bosch geschept
door een auto en vervolgens overreden door een tweede. De
man was op slag dood.
Simons eens met berekening van verzekeraars
De ziektekosten gaan voor particulier verzekerden vol
gend jaar fors omhoog. De premies stijgen met ten min
ste 5 procent, de nominale premie gaat omhoog en ook
de wettelijke bijdrage stijgt, zo heeft staatssecretaris Si
mons van volksgezondheid laten weten.
den haag cpdhet CDA, dat al per 1 januari
meer eigen bijdragen en een
De bewindsman gaf gisteren in vrijwillig eigen risico wil. Si-
de Kamer tekst en uitleg over de mons weigerde. Hij is met de
'werkafspraken' die hij vorige verzekeraars overeengekomen
week met de verzekeraars heeft dat ziekenfondsverzekerden per
gemaakt. Hij botste daarbij met 1 januari 1994 een eigen risico
kunnen nemen en is niet van
plan om die datum naar voren
te halen. Hij kondigde ook aan
voorlopig af te zien van zijn
plan per 1 januari voor onder
meer orthopedisch schoeisel,
hoortoestellen, elastische kou
sen, brilleglazen, contactlenzen
en incontinentiemateriaal een
eigen bijdrage in te voeren. Hij
wil een advies van de Zieken
fondsraad afwachten zodat de
invoering op zijn vroegst per 1
april gebeurt.
Simons wil ook nog eens naar
de geneesmiddelen kijken. De
Rekenkamer stelde vorige week
dat de kosten daarvan volstrekt
onbeheersbaar blijken. Simons
denkt nu aan hogere eigen bij
dragen van verzekerden en be
perking van het aantal genees
middelen dat wordt vergoed.
Alle maatregelen ten spijt blij
ven de kosten van de gezond
heidszorg stijgen. Simons be
vestigde gisteren de al eerder
door de verzekeraars aangekon
digde stijging van de premies
met 5 procent. Verder gaat de
wettelijke bijdrage omhoog die
particulier verzekerden moeten
betalen om bejaarden en stu
denten aan een extra goedkope
verzekering, de standaardpolis
te helpen. Ook gaan de nomina
le premies (een vast bedrag per
jaar) ziekenfonds en AWBZ om
hoog. Bij de laatste twee verho
gingen gaat het in totaal om en
kele tientjes per persoon per
jaar.
Service moet kostendekkend worden
DEN HAAG GPD
Klanten van de ABN AMRO-
bank moeten volgend jaar aan
zienlijk meer betalen voor het in
een kluisje bewaren van polis of
postzegelverzameling. Afhanke
lijk van de grootte van het 'safe
loket' gaat de huurprijs met en
kele guldens tot enkele honder
den guldens per jaar omhoog.
ABN AMRO lijdt nu verlies op
de particuliere kluisjes en wil
deze service meer kostendek
kend maken.
Tegelijk worden de tarieven
van de voormalige AMRO-bank
en ABN-bank gelijk getrokken.
De bank heeft in zijn 1.200 kan
toren in Nederland „vele tien
duizenden" kluisjes in gebruik.
De twee populairste modellen
van ABN AMRO meten tussen
de 150 en 300 vierkante centi
meter. De jaarlijkse huur hier
van stijgt van ruim^40 naar 65
gulden (voor kluizen tussen de
150 en 200 vierkante centime
ter) en van 82 naar 85 gulden
(tot 300 vierkante meter).
Huurders van de grotere ABN
AMRO-kluisjes zijn volgend jaar
nog veel meer kwijt. Het groot
ste safe-loket moet dan 630 gul-
ENSCHEDE GPD
„Als dat flatgebouw daar niet
had gestaan, waren we op de
grond terecht gekomen." Erg
geschrokken zag Frank van de
Geest van het betonreparatiebe-
drijf Ervas uit Hilversum er niet
eens uit nadat hij vanmorgen in
Enschede met de hoogwerker
was omgeslagen. Het bakje
waarin hij met zijn maat stond,
sloeg tegen de woonflat en bleef
daar hangen. „Misschien komt
de echte schrik nog", veronder
stelde hij, „Want we zijn er nog
goed afgekomen."
De beide mannen waren be
zig beton te bikken van de rand
aan de top van het voormalige
gebouw van Vroom Drees-
mann. De klus was nagenoeg
geklaard toen ze de boom van
de hoogwerker gingen draaien.
Een van de houten balken, die
ter ondersteuning onder de wa-
gensteunen waren aangebracht,
schoof er vermoedelijk onder
weg. Daardoor kantelde de wa
gen en sloeg de boom met bakje
door naar de andere kant tegen
de gevel van de flat.
„We kwamen dicht bij de ruit
terecht. Voor hetzelfde geld
vliegen we daar dwars doorheen
en wat er dan was gebeurd weet
ik niet", aldus Frank. De muur
redde de beide mannen van een
val. „Als die flat er niet had ge
staan was ik er op het laatste
moment uitgesprongen." Na
vijf minuten werden zij door de
brandweer bevrijd.
den huur opbrengen. Vooral
voor ABN-klanten een forse te
genvaller, want die betaalden
tot nu toe slechts 328 gulden.
De AMRO-cliënten moesten al
559 gulden neertellen voor de
grootste particuliere kluis.
Overigens staat ABN AMRO
niet alleen in de huurverhoging.
Ook de tarieven van de „enkele
tienduizenden" kluisjes in de
400 kantoren van de ING-bank
gaan per 1 januari omhoog. Het
kleinste ING-model gaat vol
gend jaar - exclusief 17 procent
BTW - 55 in plaats van 41 gul
den kosten. De huur van een
middelgrote kluis gaat van 82
naar 110 gulden, de grootste
van 164 naar 220 gulden. Ook
de ING-bank geeft meer kosten
dekkend werken op als motief
voor de huurverhoging. De RA-
BO-bank verhoogt de tarieven
niet.
Bang voor opzeggingen door
de huurverhoging zijn de ban
ken niet. Zelf een kluis laten in
bouwen, is niet goedkoop. Bo
vendien blijkt het banklduisje
een schaars goed. Diverse kan
toren van zowel de ING-bank,
ABN AMRO als de Rabo-bank
hebben een wachtlijst.
Aannemer wil 'innovatief ontwikkelingsproject' tussen Zwijndrecht en Sliedrecht
GPD
Ballast Nedam wil voor de Betuwe-goederenspoorlijn
een tunnel van ten minste tien kilometer boren. Het
meest voor de hand liggende gedeelte is het traject
Zwijndrecht-Sliedrecht. Het aannemingsconcem zoekt
daarvoor medefinanciering bij de Europese Gemeen
schap en het ministerie van economische zaken.
Ballast Nedam ziet de tunnel als een „innovatief ont
wikkelingsproject" voor boortunnels in Nederland. Met
dit project kunnen overheid en bouwbedrijven volgens
het Amstelveense concern ervaring opdoen voor de uit
bouw van het railnet. Tegelijk kan de internationale
concurrentiepositie van de bouw worden versterkt.
Het idee is binnen Ballast Nedam afkomstig van in
genieur J. Holleman, lid van de raad van bestuur. Vol
gens hem is de technologie voor het boren van tunnels
in Nederland aanwezig. De boortunnelcombinatie
(BTC), waarin Ballast Nedam samenwerkt met de Hol
landse Beton Groep (HBG), Strukton en Wayss
Freitag, zou het werk kunnen klaren. In Nederland ont
breekt het volgens hem wel aan ervaring op dit gebied.
Hij pleit er voor de kennis van buitenlandse tunnel-
boorders te combineren m
bouwbedrijven hebben
grond, bestaande uit zand
Ballast Nedam kan nog
boorde tunnel wordt en weet evenmin
bouw kan worden begoni
VANCOUVER GPD
Jacob Luitjens wordt in de rechtszaal
Jacob Luitjens stormde naar de uit
gang. Hetzelfde deed de horde ver
slaggevers die commentaar van
hem wilde. En in het gedrang ging
er dus prompt wat mis: Jacob
Luitjens, de oorlogsmisdadiger uit
Roden, hartpatiënt en een man met
chronisch pijnlijke heupen ging
neer. Hoog in Toronto Dominion
Tower, een van de hoogste wolken
krabbers in Vancouver, stortte hij
ter aarde. „Het was een act", be
commentarieerde een verslaggever
van CBC, het nationale Canadese
m televiestation, het incident later.
f Jl een 8evecht van jaren lijkt het
-M #3 er nu toc^ °P ^at Luitjens Canada
i I Jw§ moet verlaten. De uitspraak van
Daphne Shaw-Dyck, de speciale
door zijn dochter overeind geholpen, foto Rtr jeff vinnick rechter in immigratiezaken in Ca
nada, liet gisteren aan duidelijkheid
niets te wensen over: Luitjens loog
toen hij naar Canada emigreerde en
hetzelfde deed hij later voor zijn
aanvraag voor het staatburgerschap
van het land. Zijn oorlogsverleden
liet hij onbesproken, waardoor het
feit dat hij in Nederland in 1948 tot
levenslang was veroordeeld, onbe
discussieerd bleef.
Het oorlogsverleden breekt
Luitjens nu eindelijk op. Te lang
bleef het verborgen. Omdat de man
in kwestie zelf wenste te zwijgen
over wat hij toen deed: collaboreren
met de Duitsers, als NSB'er en land-
wachter ervoor zorgen dat goede
Nederlanders in kampen terecht
kwamen. En van wie sommigen
niet terugkeerden.
Sinds een jaar of tien is Luitjens
in Canada een omstreden man. In
Nog geen geding
tegen schorsing
Grittenborgh
H OOGEVEEN GPD
De Vereniging van Gevangenis
directeuren heeft besloten voor
lopig af te zien van een kort ge
ding om de schorsing van de in
opspraak geraakte directeur van
De Grittenborgh ongedaan te
maken.
Na overleg met de directeur
en een jurist van diens vakbond
heeft de vereniging besloten het
onderzoek af te wachten van de
Rijksrecherche naar mogelijke
voorkennis van Kranendonk
over de uitbraakplannen van
drie zware criminelen. De Rijks
recherche heeft aangekondigd
dat het onderzoek volgende
week vrijdag wordt afgerond.
De vereniging is vooral woe
dend over het feit dat de direc
teur volgens Justitie met name
is geschorst vanwege de oplo
pende spanning tussen directie
en personeel. De vereniging
vindt dat Justitie had moeten
kiezen voor het met verlof stu
ren van de directeur en nit t had
mogen overgaan tot schorsing.
drugsbende opge
rold. Anderhalf
jaar lang deed het
twaalf man sterke
politieteam onder
zoek naar de han
del en wandel van
de organisatie. Het
onderzoek resul
teerde gisteren in
dertig huiszoekin
gen in onder meer
Vught, Den Bosch,
Oss, Amsterdam,
Venlo en Arnhem.
Vier Brabanders
werden gearres
teerd die volgens
de politie het brein
vormen achter de
bende die sinds
vorig jaar duizen
den kilo's hasj ver
handelde. Ook het
zogeheten kaalp
lukteam deed
mee. De groep
heeft zich gespe
cialiseerd in het
'afromen' van de
winsten. Een deel
van de 'buit' van
het kaalplukteam
stond gisteren uit
gestald op het po
litiebureau in Den
Bosch, foto anp
de kennis die Nederlandse
i de Nederlandse onder-
n kleilagen.
et zeggen hoe duur de ge-
met de
Nederland al veel langer. Vele ma
len is geprobeerd hem uitgeleverd
te krijgen. De internationale verdra
gen voorzagen daar echter niet in.
Dat is sinds enige tijd veranderd. De
formaliteiten tussen Canada en Ne
derland werden zo geregeld dat
staatssecretaris Kosto van justitie
begin dit jaar om de officiële uileve
ring kon vragen.
Dat lijkt er nu van te komen. „Mij
past ingetogenheid", zegt Albert
van der Heide, directeur-hoofdre
dacteur van de Windmill Herald,
een krant voor Nederlandse emi
granten in Canada en de man die
Luitjens ooit als oorlogsmisdadiger
ontmaskerde. „De afloop van de
zaak vind ik betreurenswaardig
voor zijn gezin. Maar het recht
moet anderzijds toch zijn loop heb
ben."
Brinkman wijst
deal met VVD
over WAO af
ROTTERDAM GPD
CDA-fractieleider Brinkman
heeft gisteren een aanbod van
WD-leider Bolkestein voor een
deal over de WAO afgewezen.
Bolkestein zei gisteren in
Dordrecht dat de liberalen be
reid zijn mee te denken over
een voorstel waarbij de be
staande WAO'ers worden ont
zien en nieuwe WAO'ers slechts
een basisuitkering krijgen.
Brinkman liet echter direct
vanuit Rotterdam weten dat hij
niets voor het een-tweetje voelt.
„Ik ben er beducht voor dat in
gelegenheidscoalities van alles
geregeld wordt en dat vervol
gens het kabinet in duigen ligt.
Dat lijkt me niet de beste oplos
sing".
Brinkman voelt wel iets voor
een zogeheten ministelsel, maar
ook met de WD verschilt het
CDA hartgrondig van mening
over de aanpak van de huidige
WAO'ers. De WD wil die alle
maal buiten schot laten, terwijl
het CDA als enige fractie in de
Kamer achter het kabinetsvoor
stel staat om de bestaande
wao'ers jonger dan vijftig jaar te
korten via een bevriezing van
hun uitkering.
Lubbers vraagt
KNOV'ers om
loonmatiging
NOORDWUK ERICJAN WETERINGS
Premier Lubbers heeft gisteren
de ondernemers opnieuw voor
gehouden dat de lonen volgend
jaar moeten worden gematigd
en dat al afgesloten CAO's moe
ten worden opengebroken. „Na
de goede jaren tachtig zijn we
een beetje naast onze schoenen
gaan lopen", waarschuwde hij
gisteren op de jaarvergadering
van het Koninklijk Nederlands
Ondernemers Verbond (KNOV).
Belangrijke voorwaarde voor
verdere economische groei is
een beperkte ontwikkeling van
de loonkosten. Omdat de infla
tie lager uitkomt dan eerder
verwacht, de belasting omlaag
gaat en de BTW is verlaagd, is
de ruimte daarvoor volgens
Lubbers aanwezig.
Veel KNOV-leden zijn echter
huiverig, omdat ze sterk afhan
kelijk zijn van de binnenlandse
koopkracht. Lubbers zei hun
vrees te kunnen begrijpen,
maar „nu even de teugels aan
halen betekent straks weer voor
jaren grotere bestedingsruim-
Aan boord van de in Rotterdam afgemeerde
Solo heeft de milieu-organisatie Greenpeace
gisteren een nieuwe folder voor kinderen
uitgebracht. Vrijwel dagelijks wordt de
milieu-organisatie bestookt met tientallen
telefoontjes van kinderen, die informatie
willen hebben.
De activiteiten van Greenpeace spreken
veel kinderen aan. De organisatie heeft zelfs
een top-5 van de meest gestelde vragen sa
mengesteld. Kinderen willen niet alleen we
ten in welke landen de milieu-organisatie zit,
hoe Greenpeace aan geld komt en of ze mis
schien een kijkje op een schip mogen nemen.
Veel kinderen zouden dolgraag meedoen aan
de spannende acties tegen milieu-verontrei
niging en zijn benieuwd welke diploma's ze
nodig hebben om later bij de organisatie te
kunnen gaan werken.
De folder geeft antwoord op alle vragen. Zo
zet Greenpeace uiteen waarvoor ze zich inzet,
hoeveel medewerkers er zijn en uit welke
schepen de vloot bestaat. Actuele en dringen
de milieu-problemen zoals de bedreigde
diersoorten, giflozingen, het broeikaspro
bleem, radio-activiteit en het kappen van het
tropisch regenwoud krijgen uitgebreid aan
dacht in aparte hoofdstukjes met talloze fo
to's en tekeningen. Bovendien wordt verteld
wat kinderen zelf voor het milieu kunnen
doen.
„Ook al kunnen kinderen niet mee met on
ze acties, ze kunnen toch heel veel maatrege
len nemen", vindt Greenpeace-medewerkster
Marjan Smeitink. „Neem een stevige bood
schappentas mee als je gaat winkelen. Dan
kun je plastic tasjes weigeren. Want wat de
winkelier ook zegt, die tasjes zijn altijd slecht
voor het milieu. Zeg tegen je ouders dat ze
geen buitenlandse dieren moeten kopen of
dingen die zijn gemaakt van bedreigde dieren
of planten. Bijvoorbeeld ivoren sieraden,
tassen van krokodilleleer of kettingen van ko
raal. Koop alleen spullen die zo weinig moge
lijk zijn verpakt en zorg voor zo min mogelijk
afval. Daarmee help je Greenpeace én het
milieu."
Het eerste exemplaar van de folder werd
gisteren door het Taptoe Kinderkabinet (een
groepje jeugdige lezers van het gelijknamige
tijdschrift) overhandigd aan presentator Bas
Westerweel van de televisieprogramma's
Klokhuis en No time to waste. De 12-jarige
Jan Willem, 'minister' van het Kinderkabinet,
benadrukte dat Greenpeace nooit mag ver
dwijnen.
„Volwassenen werken Greenpeace vaak te
gen. Kijk maar naar alle aanslagen die er zijn
geweest. In 1985 blies de Franse geheime
dienst met explosieven zelfs het Greenpeace-
schip Rainbow Warrior op. Dat komt omdat
regeringen, ministers en directeuren van fa
brieken Greenpeace lastig vinden en voor an
dere zaken dan het milieu kiezen. Maar wij,
de kinderen, staan achter Greenpeace. En dat
zal altijd zo blijven."
Ook de Solo raakte onlangs beschadigd bij
het achtervolgen van het Japanse schip
Akutsuki Maru dat ruim 1,7 ton van het gifti
ge plutonium vervoert. Een schip van de Ja
panse marine ramde de Solo, waardoor voor
enkele honderdduizenden guldens schade
aan het helikopterdek en de bakboordzijde
van de boot is ontstaan. Greenpeace vindt
dat Japan moet betalen en zegt sterk in haar
schoenen te staan omdat de aanvaring is
vastgelegd op film. Als de Solo is gerepareerd,
wordt het schip weer ingezet voor milieu-on
derzoek en acties tegen milieuvervuiling op
de Noordzee.
Ook Taptoe is een actie voor het milieu ge
start: het eerste, grote onderzoek door en
voor kinderen. Deze week moeten alle 9.000
basisscholen in Nederland een milieu-cnqué-
te invullen. De onderzoekertjes willen weten
wat op scholen met oud papier en chemisch
afval gebeurt, waar de schoolmclk in verpakt
zit en wie ervoor zorgt dat het schoolplein
netjes blijft. De resultaten gaan naar de ver
antwoordelijke minister Alders van milieu en
staatssecretaris Wallage van Oüdeiwijt In
die gaan daar echt wat mee doen", voorspelt
Jan Willem. „Bovendien kiezen we ook de
meest afval-vriendelijke school van Neder
land. De winnende klas krijgt een dagje uit."
