Leiden Regio
Overlast
van cafés
niet minder
Meer bewakers in binnenstad
Leids initiatief tot beperking van kinderarbeid
Leiden herdenkt
fotograaf Kiek
Horeca vraagt opnieuw
om latere sluitingstijd
Huismeester ziet wijk verbeteren
VRIJDAG 13 NOVEMBER 1992
15
Anglicanen
a a DeVoorschotense
11 priester Allen van
de anglicaanse gemeen
schap in Nederland, is te
leurgesteld over het besluit
vrouwen toe te laten tot
het priesterambt
De strengere controle op de sluitingstijden van cafés en
terrassen en het uitdelen van gele en rode kaarten aan de
overtreders, heeft er niet toe geleid dat de overlast in de
binnenstad is afgenomen. Dat blijkt uit voorlopige gege
vens van de politie over de afgelopen zomer. Ook de ho-
reca-ondernemers en de buurtverenigingen hebben niet
de indruk dat de overlast minder is geworden.
leiden loman leefmans
Er zijn in Leiden een kleine
veertig gele kaarten uitgedeeld.
Een aantal cafés kreeg er zelfs
twee, wat in navolging van de
voetbalregels, automatisch
'rood' en veertien dagen eerder
sluiten betekende. Politie, hore-
ca-ondememers en buurtbewo
ners kwamen gisteren bijeen
om samen met burgemeester C.
Goekoop en wethouder H. de la
Mar het horeca-beleid en de
verstrekking van kaarten te eva
lueren.
„Wat we wel duidelijk kunnen
merken, is dat de horeca zich
een stuk beter aan de sluitings
tijden houdt. Toch is het aantal
kaarten flink geweest en nam
niet iedere kroegbaas het even
sportief op. Er werden zelfs be
dreigingen geuit", aldus politie
functionaris Regeer.
Regeer beschikt nog niet over
alle cijfers: „Maar als de stren
gere controle niet heeft gehol
pen om de overlast te beperken,
denk ik dat we met een pro
bleem zitten. Het zou natuurlijk
een stuk gemakkelijker zijn als
de overlast wel was terugge
drongen. Dan zou je de slui
tingstijden zo kunnen houden",
filosofeerde hij. De politie heeft
eerder al laten weten het in de
toekomst beter te vinden als alle
cafés om dezelfde tijd dicht
gaan.
Klachten
De vertegenwoordigers van de
buurtverenigingen beaamden
dat van een afname van
last, voornamelijk veroorzaak
door luidruchtig publiek of har
de muziek, geen sprake was
„De klachten zijn in feite het
zelfde gebleven", aldus binnen
stadbewoner J. Kloeg.
Namens de horeca-onderne-
mers betoogde W. Ankoné dat
hij ook betwijfelt of de strenge
controle helpt om overlast te
gen te gaan: „Wij hebben altijd
meer gezien in een gespreid
vertrek van het publiek in plaats
van iedereen om drie uur in één
keer de deur uit te donderen."
Goekoop en De la Mar gaan
aan de hand van de ervaringen
bekijken of er nieuwe regels
voor de sluitingstijden moeten
komen.
Op zon- en werkdagen om
2.00 uur dicht en in het week
einde om 4.00 uur. Dat voor
stel hebben de horeca-onder-
nemers voorgelegd aan de ge
meente. Het werd gistermid
dag gepresenteerd door J. Pon-
sioen, voorzitter van de Leidse
afdeling van de Koninklijke
Horeca Nederland.
De ondernemers stellen vast
dat het publiek tot steeds later
in de nacht uitgaat en dat zij
met deze ontwikkeling wel
mee móeten. Aan het sluiten
om 4.00 uur op vrijdag en za
terdag stelt de horeca wel een
aantal eisen. Na tweeën mag
niemand meer naar binnen en
om half vier moet de muziek
uit. De voordelen van dit sys
teem zijn volgens de Leidse
horeca: een rustig vertrek van
het publiek, waardoor de over
last minder wordt en het
imago van de horeca verbetert
De horeca denkt ook meer te
kunnen investeren in behui
zing, personeel en inventaris
als ae sluitingstijden later wor
den.
Voor discotheken wordt een
aparte regeli
Door-de-weeks tot 3.00 i
in het weekeinde tot 5.00 uur.
In beide gevallen mogen er
vanaf 2.00 uur alleen nog maar
mensen naar buiten. Voor ter
rassen wordt voorgesteld die
om 24.00 op te ruimen en op
vrijdag, zaterdag en tijdens
grote Leidse festiviteiten een
uur later.
leiden loman leefmans
Het wandelpad vanaf de Steen-
straat naar Molen de Valk langs
het water van de Rijnsburger-
singel gaat 'Kiekpad' heten. Ver
noemd naar de Leidse fotograaf
David Israel Kiek (1899) die
vooral na zijn dood bekendheid
verwierf doordat zijn naam
werd gebruikt als synoniem
voorde foto (vakantiekiekjes).
Met het Kiekpad komt de ge
meente tegemoet aan een oude
wens van Leiden Weer Gezellig
(LWG). Deze lokale horeca- en
cultuurpartij bezat tussen 1986
en 1990 een zetel in de Leidse
gemeenteraad. Voormalig frac
tie-assistent Jacques de Coo is
aangenaam verrast door het be
sluit van de gemeente: „O, wat
leuk. Ik dacht dat ze het verge
ten waren. Het idee van ons
stamt al uit '88. Toen werd het
150-jarig bestaan van de foto
grafie herdacht en vonden wij
het aardig als een van de be
kendste fotografen met een
straatnaam en met een plaquet
te, een kunstwerk of in ieder ge
val een bouwseltje zou worden
herdacht. De straat is er nu.
Misschien komt het bouwseltje
er ook nog", aldus De Coo.
Het wandelpad langs molen
De Valk is volgens De Coo om
twee redenen gekozen. Op de
eerste plaats omdat Kiek zijn
atelier had op de aan de over
kant van het water gelegen
Rijnsburgersingel (vroeger ge
meente Oegstgeest) en omdat
het pad tegenwoordig een van
de meest gefotografeerde plek
jes van Leiden is.
De Haagse advocaat R. Kiek.
een afstammeling van de Leidse
fotograaf („zijn grootvader en
mijn betovergrootvader waren
broers"), vindt het ook heel
leuk' dat zijn verre familielid
met een straat is geëerd. „Kiek
is bekend geworden door zijn
portretten van studenten die
voor hem de meest vreemde
poses aannamen. En natuurlijk
door zijn naam. Ik weet dat hij
in Katwijk ligt begraven op de
Joodse begraafplaats want die
was er in Leiden niet", aldus
Kiek.
Den Uyl
De Leidse straatnamencommis-
sie heeft nog een aantal nieuwe
namen uitgedeeld. Vijf daarvan
zijn te vinden op het Waard-
eiland en zijn genoemd naar
bekende politici uit de vader
landse geschiedenis. Het gaat
om de Den Uylstraat, Drees-
straat, Beelhof, Calspad en
Schermerhompad.
Gedenksteen voor P.J. Blok
Ter nagedachtenis aan P.J. Blok,
Leids hoogleraar vaderlandse
geschiedenis en één van Neder
lands bekendste historici, wordt
een gedenksteen aangebracht
in de gevel van zijn voormalige
woonhuis aan de Oude Singel
66. Blok, die in 1902 de Vereni
ging Oqd Leiden oprichtte, is
schrijver van het vierdelige
standaardwerk over Leiden 'Ge
schiedenis eener Hollandsche
Stad'. Hij woonde van 1900 tot
1929 aan de Oude Singel.
De steen werd vanmiddag tij
dens een symposium van de
Dirk van Eck-stichting overhan
digd aan voorzitter P. Obbema
van Oud Leiden.
Plaquette herinnert aan Leidse Courant
bibliotheek aan de Nieuwstraat.
Met de onthulling van een pla- De opheffing van de Leidse
quette staat media-wethouderCourant betekent tevens het
Walenkamp (CDA) morgen stil einde van een periode waarin er
bij de laatste editie van de Leid- in de Leidse regio twee dagbla-
e Courant. Walenkamp onthult
de blijvende herinnering aan
deze krant om 11.30 uur in de
krantenzaal van de openbare
den verschenen. Het Leidsch
Dagblad, dat de Leidse Courant
heeft overgenomen, blijft als
enige over.
Mogelijk nieuwe belasting om project te betalen
leiden» janet van puk
vervolg voorpagina
Het project om de criminaliteit
in de Leidse binnenstad tegen
te gaan, begint met een onder
zoek in de winkels. Onderne
mers en personeel kunnen ver
volgens meedoen aan speciale
trainingen. Het is de bedoeling
dat vanaf april 1993 meer be
wakers in het gebied tussen
Breestraat en Haarlemmer
straat rondlopen. Dan moeten
ook groepjes van acht winkels
via een speciaal kabelsysteem
met elkaar in verbinding staan.
Ondernemers kunnen zo ande
ren waarschuwen als er iets
aan de hand is.
De 'security check' van een
winkel kost normaal 450 gul
den. Dank zij de subsidies voor
het project hoeven Leidse win
keliers voor de controle slechts
60 gulden te betalen. Met de
kosten voor de trainingen is de
ondernemer ongeveer 200 gul
den kwijt.
Als de beveiliging wordt uit
gebreid en het kabelsysteem
tussen de winkels wordt aange
legd, moeten winkeliers meer
gaan betalen. Als de subsidie
op is, en het project slaagt, gaat
de gemeente wellicht baatbe
lasting heffen van onderne
mers in de binnenstad. Op die
manier kan het project dan
worden voortgezet.
De winkeliers die meedoen
aan de 'security check' krijgen
op een onverwacht moment
bezoek van een controleur, die
50 aspecten onderzoekt. Zo
wordt onder meer gekeken of
het toezicht goed is, of er een
duidelijk overzicht is in de win
kel, en of er maatregelen zijn
genomen om inbraken te voor
komen.
Een week na het onderzoek
ontvangt de winkelier een brief
waarin een rapportcijfer staat.
In een toelichting staat welke
onderdelen de winkelier moet
verbeteren. De ondernemer
kan rekenen op hulp en advies
van de politie en het adviesbu
reau.
Na vier maanden volgt een
tweede controle. Scoort de on
dernemer een voldoende, dan
krijgt hij 'een streepje voor' bij
de Leidse politie. Als de winke
lier meldt dat er iets aan de
hand is in zijn zaak, dan stor
men agenten meteen op de
winkel af, zo werd vanochtend
verteld tijdens de presentatie
van het Plan van Aanpak.
Dat plan is opgesteld door
een adviesbureau voor crimi
naliteitsbeheersing, in op
dracht van winkeliersvereni
ging Leiden Leeft en de afde
ling Leiden van het KNOV. De
begeleidingsgroep bestaat ver
der uit vertegenwoordigers van
de gemeente, de politie, het
openbaar ministerie en het
Hoofdbedrijfschap Detailhan
del.
leiden Twaalf jaar is hij huismeester in de
Horsten, en nu neeft hij dan eindelijk een fat
soenlijk onderkomen. Sociaal huismeester Gé
Beekman van woningbouwvereniging De
Sleutels werd gisteren in het zonnetje gezet
door de bewonerscommissie van de Milanen-
horst. In het gerenoveerde gedeelte van die
flat heeft hij een eigen kantoor gekregen, ge
combineerd met een vergaderruimte voor de
bewonerscommissie. De bewoners kwamen
Beekman gisterochtend even een pluim op de
hoed steken. Hij kreeg een tegeltje, geschil
derd in de stijl van de door kinderen bewerkte
tegeltjes in de hal. „Een geintje, maar dat be
grijp je wel."
De huismeester heeft in de twaalf jaar dat
hij werkt in de Slaaghwiik (Kiekendief-, Val
ken-, Buizerd-, Milanermorst en Paramaribo-
hof) heel wat ontwikkelingen meegemaakt
Langzaam maar zeker zag hij de wijk afglijden
tot een bedenkelijk peil. „Maar sinds de flats
zijn opgeknapt, gaat het duizend procent be
ter." Als voorbeeld noemt hij de galerijen.
Vroeger zette iedereen de fiets en vuilniszak
er neer. Dat zie je nu niet meer. Het grootste
pluspunt is de grotere betrokkenheid van de
huurders. „Vroeger stond ik er alleen voor.
Nu gaan mensen zelf naar hun buren toe om
te vragen of ze boel niet wat beter kunnen
ondemouden".
De sociaal huismeester omschrijft zijn werk
als een soort 'ombudsfunctie'. „Ze komen
voor alles naar me toe. Burenruzies, kapotte
toiletten, maar ook voor sociale gesprekken.
Er zitten hier veel eenzame mensen die nogal
eens om een praatje verlegen zitten." Vroeger
deed Beekman ook nog wel eens een klusje
voor bewoners, maar dat mag niet meer van
de woningbouwvereniging. Al wil hij volgens
de bewoners 'stiekem nog wel een een
schroefje indraaien'.
FOTO JAN HOLVAST
Jongen bedreigd met mes om lift
leiden Een 12-jarige jongen heeft gisteren onder bedreiging van
een mes voor fietstaxi moeten spelen. De jongen, die richting
Ijshal fietste, werd onder het Plesmanviaduct aangesproken
door een iets oudere jongen. Die zwaaide met een mes en zei
dat de fietser hem maar even een lift moest geven naar het sta
tion. Daar aangekomen stapte de dader op dfe bus naar
Woerden.
Vrouw krijgt klap op neus
leiden Eeq 31 -jarige vrouw uit Leiden is gisteren zonder enige
reden mishandeld in de Narmstraat. Ze liep omstreeks 17.30 uur
over straat toen een passant haar 'zo maar' een mep op de neus
verkocht De vrouw viel op de grond en zag t
Die liep lachend weg.
IK KOOS VOOR DE BDI AAN DE HAAGSE HOGESCHOOL
OMDAT EEN VEELZIJDIGE HBO-OPLEIDING PRECIES IS
WAT IK ZOCHT.
Archief over textielfamilie Le Poole ontsloten
leiden judith b
„Voor fabrieksbazen is het gun
stig om wetten in te voeren om
de arbeiders te beschermen.
Hierdoor blijven ze langer ge
zond en werken ze harder." Tot
die conclusie kwam één van de
belangrijkste telgen uit de be
kende Leidse textielfamilie Le
Poole, Samuel le Poole na zijn
bezoek vorige eeuw aan fabrie
ken in Engeland.
Deze vooraanstaande Leide-
naar leefde van 1834 tot 1891 en
moest na zijn studie rechten de
fabriek van zijn vader overne
men. Daarom ging hij na zijn
promotie naar Engeland om
daar te kijken hoe het eraan
toeging. Daar ontdekte hij dat
er wetten bestonden die de kin
derarbeid en zware arbeid voor
vrouwen moesten beperken. Zo
kwam het dat hij in 1863 het
'Leids initiatief tot beperking
van kinderarbeid in fabrieken'
oprichtte. Het was één van de
initiatieven die later leidde tot
de invoering van het beroemde
'kinderwetje van Van Houten',
waarin kinderarbeid voor kin
deren onder 12 jaar werd verbo
den. Over de Leidse textielfami
lie verschijnt vandaag ter gele
genheid van het 175-jarig be
staan van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken van Rijn
land de 'Inventaris van het ar
chief van de Firma Jacob en
Abraham le Poole'. In de inven
taris brengen de twee samen
stellers, P. van der Laaken en B.
Leverland, het verleden van het
Leidse textielbedrijf in kaart.
„Door te graven in de archie
ven komen de leden van de fa
milie Le Poole tot leven. Uit de
archiefstukken kun je opmaken
wat voor mensen het waren en
hoe de onderlinge relaties met
collega's waren. Er komt als het
ware vlees op de kale botten",
verklaart Leverland zijn interes
se. Zo'n tien jaar geleden dook
hij voor het eerst in het archief
om meer te weten te komen
over de Leidse textielfabrikan
ten.
Schulden
De eerste telg van de familie Le
Poole kwam rond 1627 uit het
Vlaamse Hondschooten naar
Leiden. Zijn zoon Jacob en
diens zoon Jacob de 'jonge' ves
tigden zich volgens de Leidse
archieven als textielfabrikanten
aan de Hooigracht. De weverij
moest in 1726 worden uitge
breid en daarom kocht de fami
lie percelen aan de Hogewoerd.
Van de vroegste jaren van de
textielfabriek is niet zoveel meer
bekend. Uit de archieven wordt
alleen duidelijk dat het bedrijf
slecht werd geleid en veel schul
den maakte.
Het bedrijf van de familie Le
Poole was een 'greinrederij'.
Door geitenhaar en kamwol te
mengen werd in de weverij een
stevige stof gefabriceerd. Uit
oude rekeningen en contracten
blijkt dat deze en de andere
stoffen generaties lang werden
geëxporteerd. De samenstellers:
„Uit handelscorrespondentie
weten we dat er veel naar India,
China en andere Aziatische lan
den werd geëxporteerd."
Uit de stukken in het Leidse
archief valt precies af te lezen
hoe de fabriek van Le Poole zich
ontwikkelde. Van der Laaken:
„Het is leuk om aan de oude re
keningen de vooruitgang af te
lezen. Eerst komen de rekenin
gen van haver en stro. Dat was
het voedsel voor de paarden en
de ezels die de weeftoestellen in
beweging hielden. Later, met de
komst van de stoommachine
kwamen de rekeningen van
tonnen steenkool."
De samenstellers van de in
ventaris kwamen ook stukken
over laboratoriumproeven te
gen. „Zo werd er bijvoorbeeld
onderzoek gedaan naar het
zwart verven van het greinen-
doek. Dat scheen in die tijd een
aardig ingewikkeld proces te
zijn." Ook is er een rapport uit
1918 teruggevonden waarin al
sprake is van 'het terugwinnen
van wolvet uit het afvalwater'.
Wegens uitbreiding van het
bedrijf kochten de broers
Abraham en Jacob in 1773 per
celen aan de Garenmarkt. Het
fabriekspand heeft er tot 1963
gestaan, toen maakte het plaats
voor het huidige parkeerterrein.
De fabriek van Le Poole werd in
1936 verkocht omdat er in de
familie geen opvolgers meer
waren die het bedrijf wilden
voortzetten. Het ging naar een
andere Leidse textielfabrikant,
Parmentier. Dit bedrijf is inmid
dels naar het oosten des lands
verhuisd zodat er in Leiden
niets meer is dat aan de textiel
fabriek van Le Poole herinnert.
Samuel le Poole maakte een eind aan de kinderarbeid in Leidse fabrie
ken. FOTO f
