Russen voor
grenzen van
Tsjetsjenië
Buitenland
Major wil
onderzoek
'Irakgate'
Stasi-beschuldiging tegen
Günter Wallraff verzinsel
Moeizame evacuatie
Bush ontslaat onderminister na
snuffelen in dossier Clinton
'Situatie Angola kritiek'
Route 66 vandaag precies 66 jaar oud
Liberiaanse verzet legt
voorlopig wapens neer
WOENSDAG 11 NOVEMBER 19927
Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
Agentuf GPD* Gemeenschappen kePersd-enst
Stakers verkopen dure wijnvoorraad
brussel» Stakende arbeiders van een Waals staalbedrijf verkoch
ten gisteren aan passerende automobilisten Bordeaux-wijn die
zij het afgelopen weekeinde in een magazijn van de fabriek had
den ontdekt. Op deze manier wilden zij hun actiekas spekken.
De 7.000 flessen kwaliteitswijn vlogen weg, gezien de schappelij
ke prijs van 11 of 19 gulden per stuk.
Falwell overweegt terugkeer in politiek
Washington De televisiepredikant Jerry Falwell, de leider van
de in 1989 opgeheven conservatieve beweging Moral Majority
(morele meerderheid), overweegt na de verkiezingszege van Bill
Clinton in de politiek terug te keren. Falwells besluit hangt af
van wat Clinton besluit over uitbreiding van het recht op abor
tus en betere rechtsbescherming van homoseksuelen.
Overleg over Noord-Ierland mislukt
Belfast De vredesbesprekingen over Noord-lerland zijn giste
ren op een mislukking uitgelopen. De Britse en de Ierse regering,
alsmede vier Noordierse partijen, onderhandelden zes maanden
lang met elkaar. De vier Noordierse partijen zullen nu verder 'in
formeel overleg' voeren.
Dwangarbeid voor parlementariërs
amman Een speciaal Jordaans hof van staatsveiligheid heeft
gisteren twee leden van de islamitische fractie in het parlement
veroordeeld tot twintig jaar dwangarbeid. De parlementariërs
werden schuldig bevonden aan het lidmaatschap van een verbo
den organisatie die erop uit zou zijn geweest het bewind van ko
ning Hussein omver te werpen.
Besprekingen over grenzen Macedonië
athene De Griekse regering is gisteren met de buurlanden Al
banië en Bulgarije en met rest-Joegoslavië besprekingen begon
nen over de grenzen van Macedonië. De Grieken willen garan
ties voor de onschendbaarheid van de grenzen tussen hen en
'Skopje' (zoals de Grieken Macedonië noemen). Griekenland is
bang dat de voormalige Joegoslavische republiek aanspraken zal
maken op de Griekse noordelijke provincie Macedonië.
Pijpleiding door Duitse Waddenzee
oslo» De regering van de Duitse deelstaat Nedersaksen heeft
gisteren ingestemd met de aanleg van een pijpleiding door het
Duitse deel van de Waddenzee. Via de pijpleiding wil de Noorse
staatsoliemaatschappij Statoil aardgas naar Duitsland exporte
ren. Milieuactivisten vrezen dat het project onherstelbare scha
de zal toebrengen aan de kwetsbare wadden.
Aanpassing Boeing-737 aanbevolen
Washington De Amerikaanse Nationale Dienst voor Verkeers
veiligheid (NTSB) heeft aanbevolen de roeren van Boeing-737
vliegtuigen aan te passen omdat er mogelijk constructiefouten
zijn. De problemen met de roeren hebben volgens de NTSB nog
niet geleid tot ongelukken.
Colombiaanse leger doodt rebellen
bogota Het Colombiaanse leger heeft de afgelopen drie dagen
tijdens gevechten 29 linkse rebellen gedood. De rebellen zouden
zaterdag tijdens een aanval op een politiepost 26 politieagenten
hebben gedood.
Ministers korten op ruimtevaart
granada De Europese ministers die gaan over het Europese
Ruimtevaart Agentschap (ESA) hebben gisteren besloten de be
groting voor de komende acht jaar met zo'n 7 miljard gulden te
beperken tot 45,8 miljard gulden. De bewindslieden hielden
echter vast aan plannen voor het Hermes ruimteveer. Zij willen
daarvoor samenwerken met Rusland.
Massale staking Australië
Melbourne* Zeker 300.000 werknemers hebben gisteren in Mel
bourne gedemonstreerd tegen de plannen van de Australische
deelstaat Victoria om de arbeidswetgeving te veranderen. Het
protest maakte deel uit van een 24-uursstaking, waaraan een
half miljoen werknemers deelnamem.
Een vader neemt afscheid van zijn dochter, die uit Sarajevo wordt geë
vacueerd. FOTO REUTER CORRINE DUFKA
Conflict in Kaukasus breidt zich uit
Het etnische conflict in de Kaukasus dreigt uit te lopen
op een bloedige en langdurige guerrilla-oorlog. De Russi
sche elite-troepen die naar de noordelijke Kaukasus wa
ren gestuurd om Ingoesjen en Osseten uit elkaar te hou
den, stonden gisteren aan de grenzen met de republiek
Tsjetsjeno-Ingoesjetië. De zelfbenoemde president Doe-
dajev riep daarop de noodtoestand uit, die voorlopig een
maand van kracht zal blijven. Bovendien dreigde hij
Moskou met een oorlog.
moskou hans geleunse
correspondent
„Het spel is voorbij", zei Doe-
dajev in een mededeling aan
zijn regeringsmedewerkers.
„Rusland dwingt ons een oorlog
op, een oorlog zonder regels.
We hebben alle recht te ant
woorden. Of we zijn Russisch
vee, of een echt land."
Volgens Doedajev bevinden
de Russische eenheden zich al
op Tsjetsjeens grondgebied. De
Tsjetsjeense leider beriep zich
daarbij gemakshalve op de
grenzen van de voormalige au
tonome Sovjet-republiek Tsjets
jeno-Ingoesjetië. Die zijn door
het Russische parlement echter
gewijzigd, nadat Tsjetsjenië vo
rig jaar eenzijdig de onafhanke
lijkheid uitriep. De onderlinge
conflicten tussen Tsjetsjenen en
Ingoesjen, beide islamitische
volkeren, zijn echter bezworen
nu de (christelijke) Ossetiërs
weigeren de rechten te erken
nen die de Ingoesjen op Oss-
etisch gebied doen gelden.
Bij dit gewelddadige conflict
zijn sinds vorige week al enkele
honderden mensen omgeko
men. Ooggetuigen meldden dat
van beide zijden 'ongelooflijke
wreedheden' worden begaan.
Volgens de Russische televisie
kan Ingoesjetië 20.000 man
guerrilla-troepen op de been
brengen. In de Russische visie
zijn het echter de Tsjetsjenen
die aanzetten tot het geweld in
de Kaukasus. De Ingoesjen zou
den door de Tsjetsjenen worden
bewapend. Nadat Russische
commando's gisteren de hoofd
stad van Ingoesjetië, Nazran, in
namen, werden er geen nieuwe
gevechten meer gemeld.
Volgens het persbureau Itar-
Tass is Noord-Ossetië, afgezien
van enkele verspreide scher
mutselingen, vast in handen
van Russische soldaten.
Een jongetje uit Ingoesjetië loopt triomfantelijk rond met een grote zak brood die hij zojuist van Russische
militairen heeft gekregen.
berlijn hans hoogendük
correspondent
De beschuldiging dat Günter
Wallraff als Stasi-agent met de
schuilnaam Walkure jarenlang
de linkse beweging in de
Bondsrepubliek zou hebben be
spioneerd is uit de lucht gegre
pen. De vroegere Stasi-officier
Peter Erberlein gaf dat gisteren
voor de rechtbank in Berlijn toe.
Het inmiddels ter ziele gega-
ne boulevardblad Super en de
concurrent Bild hadden begin
dit jaar sensationele verhalen
gepubliceerd waarin de Duitse
schrijver en journalist ervan
werd beschuldigd de Oostduitse
staatsveiligheidsdienst informa
tie te hebben verschaft. In ruil
daarvoor zou hij inzage hebben
gehad in nazi-dossiers.
Eberlein werd als kroongetui
ge genoemd. Hij was naar eigen
zeggen bij de Stasi contactoffi
cier voor Wallraff. Gisteren werd
duidelijk dat het hele verhaal
was verzonnen. Eberlein zei dat
de Super-journalist Reinecke
hem had overgehaald een ver
klaring onder ede op te stellen
waarin stond dat Wallraff onder
LUANDA AP
De militaire situatie in het zui
den van Angola is kritiek. Dat
heeft de Angolese staatsradio
gisteren gezegd. De zender be
schuldigde de Unita-verzetsbe-
weging van Jonas Savimbi ervan
in het zuiden troepen samen te
trekken. Het is VN-bemidde-
laars niet gelukt besprekingen
de schuilnaam Walkure voor de
Stasi had gewerkt. In ruil daar
voor zou hij een „klassebaan"
bij Super krijgen.
Volgens Eberlein schakelde
Reinecke direct daarna een be
vriende officier van justitie in,
die de ex-Stasi-officier een ver
hoor afnam. Tevoren had de
journalist hem gedreigd bij de
Super-versie te blijven, anders
zou hij „in elkaar worden gesla
gen".
Hoewel de verklaring van
Eberlein over het zogenaamde
Stasi-werk van Wallraff allesbe
halve waterdicht was, vond
Alexander von Stahl, de hoogste
officier van justitie belast met
terreuraanslagen, deze toch vol
doende steekhoudend om een
vooronderzoek tegen Wallraff te
laten instellen.
Ruim een week geleden dook
de Wallraff-affaire weer in Bild
op. Wallraff verklaarde maan
dag het gevoel te hebben het
slachtoffer te zijn van een doel
gerichte campagne van officie
ren van justitie en rechtse uitge
vers. Hij eist een enorm hoge
schadevergoeding, die voor
goede doelen bestemd zal zijn.
over de strijd te beginnen. Sa
vimbi houdt zich voor hen ver
scholen.
Vorige week braken gevech
ten uit toen bleek dat Savimbi
zich niet wilde neerleggen bij
zijn verkiezingsnederlaag van
eind september. Bij de gevech
ten kwamen vorige week 1.000
mensen om het leven.
Er komt in Groot-Brittannië een
onafhankelijk juridisch onder
zoek naar de illegale export naar
Irak van wapenmateriaal. Dit
heeft de Britse premier John
Major gisteren in het Lagerhuis
aangekondigd. Het gewraakte
materieel zou tussen 1987 en
1990 door een Brits bedrijf aan
Irak zijn geleverd met medewe
ten van enkele ministers. Op
dat moment was een wape
nembargo tegen Irak van
kracht.
De affaire, al 'Irakgate' ge
noemd naar de vergelijkbare
Amerikaanse variant bete
kent nieuwe problemen voor de
regering van John Major. De
oppositie beschuldigde de rege
ring ervan de kwestie in de
doofpot te hebben willen stop
pen. Labour eiste gisteren het
vertrek van de betrokken minis
ters, Michael Heseltine (han
del), Malcolm Rifkind (defensie)
en Kenneth Clarke (buitenland
se zaken).
Zij zouden hebben gepro
beerd belastend materiaal ach
ter te houden in een rechtszaak
tegen de werknemers van het
bedrijf dat het wapenmateriaal
leverde. Het ging om computer
gestuurde draaibanken waar
mee ontstekingsmechanismen
voor raketten kunnen worden
gemaakt. Toen aan het licht
kwam dat Alan Clark, destijds
oud-staatssecretaris van handel,
het bedrijf had aangeraden te
zwijgen over het mogelijke mili
taire gebruik van zijn produk-
ten, besloot de rechtbank de
werknemers vrij te spreken.
SPLU-BUDAPEST
VERVOLG VOORPAGINA
Gisteren vertrok een konvooi
met ruim 1.000 Kroaten en
moslims in de richting van de
Kroatische havenstad Split. Het
konvooi werd al in de buiten
wijk Ilidza van Sarajevo enkele
uren tegengehouden bij een
Servische wegblokkade.
Later meldde de burgemees
ter van het 30 km ten westen
van Sarajevo gelegen dorp Ki-
seljak dat het konvooi in zijn ge
heel was aangekomen en dat
men daar de nacht zou door
brengen. Vandaag wordt de reis
naar Split voortgezet. Een eer
der konvooi met duizend Ser
viërs uit Sarajevo ging niet door
omdat de meeste bussen en
chauffeurs niet kwamen opda
gen. Er vertrok slechts één bus.
Bloedschandaal
Frankrijk krijgt
politiek vervolg
PARUS «HANS GERTSEN
CORRESPONDENT
De vroegere Franse premier Fa-
bius en ex-ministers Dufoix (so
ciale zaken) en Hervé (gezond
heid) zullen mogelijk alsnog
worden berecht voor hun aan
deel in het zogenaamde bloed
schandaal. De fractieleiders in
het Franse parlement zijn het
gistermiddag eens geworden
over het aanwijzen van 12 par
lementsleden die deel moeten
gaan uitmaken van een speciaal
tribunaal, de Haute Cour. Vol
gens de Grondwet kan alleen
een Haute Cour oordelen over
ambtsmisdrijven door minis
ters.
De aanwijzing van de twaalf
is op zich een doorbraak. Tot nu
toe verzetten de socialisten zich
tegen de benoeming van die le
den, waardoor de ingewikkelde
procedure al bij voorbaat tot
mislukken was gedoemd.
Dat de socialisten 'om' zijn
gegaan, is voor een belangrijk
deel de 'verdienste' van presi
dent Mitterrand. Die pleitte
maandagavond voor het bijeen
roepen van de Haute Cour, om
dat dat de enige manier is om
een einde te maken aan het nu
al maanden slepende schan
daal, waardoor bijna 2000 he-
mofiliepatiënten met het HIV-
virus besmet raakten.
washington hans de bruun
correspondent
President Bush heeft gisteren de
onderminister van buitenlandse
zaken, die verantwoordelijk is
voor het gesnuffel in de pas
poortdossiers van Bill Clinton
en zijn moeder Virginia Kelley,
op staande voet ontslagen. Naar
nu blijkt zou zij ook opdracht
hebben gegeven de dossiers van
Ross Perot te doorzoeken op
belastende gegevens.
Perot, de onafhankelijke pre
sidentskandidaat, heeft de Re
publikeinse Partij herhaaldelijk
beschuldigd van 'vuile streken'
tegen hem, maar kon daarvoor
geen bewijs leveren. De Was
hington Post onthulde gisteren
dat ambtenaren niet alleen
Clintons dossiers, maar ook die
van Perot illegaal hebben door
zocht.
De opdracht daartoe was af
komstig van de onderminister
voor consulaire zaken, Elisabeth
Tamposi, een vroegere Republi
keinse partijbons die zo pro
beerde gegevens te verzamelen
om Clinton en Perot in diskre
diet te brengen. Bush ontsloeg
haar met de mededeling dat zij
vandaag al haar bureau ont
ruimd moet hebben.
Volgens een woordvoerder
van het ministerie hebben
Tamposi en de twee ambtena
ren die zij het 'vuile werk' liet
opknappen onwettig gehan
deld. Er is een intern onderzoek
ingesteld, waarvan het resultaat
een dezer dagen bekend zal
worden. Maar president Bush
heeft niet op de uitslag daarvan
willen wachten.
Perot was zuinig met zijn
commentaar: „Ik kan me niets
saaiers voorstellen dan mijn
paspoortdossiers". Vorige
maand beschuldigde Perot de
Republikeinen ervan zijn doch
ters huwelijk te hebben willen
verstoren en zijn telefoon te
hebben afgetapt. Maar hij had
NAIROBIFRANS VAN DEN HOUDT
Na drie weken van hevige ge
vechten heeft het Nationaal Pa
triottisch Front van Liberia
(NPFL) van rebellenleider Char
les Taylor gistermiddag een
eenzijdige wapenstilstand afge
kondigd. Die onverwachte stap
kwam twaalf uur voordat een
ultimatum van de Economische
Gemeenschap van West-Afrika
(Ecowas) zou aflopen. Westafri-
kaanse leiders waarschuwden
de strijdende partijen in Liberia
afgelopen weekeinde dat zij een
algehele blokkade van het land
riskeerden als zij vannacht niet
de wapens zouden neerleggen.
Taylor verbond wel een aantal
condities aan een blijvend
staakt-het-vuren. Zo wil de
NPLF-leider dat zijn manschap
pen hun posities kunnen be
houden en dat Nigeria, dat het
belangrijkste deel voor haar re
kening neemt van de inmiddels
12.000 man sterke regionale
vredesmacht, al haar man
schappen, vliegtuigen en oor
logsschepen terugtrekt. Ook
daarvoor geen bewijs.
„Als ik nu meer hierover zeg,
dan wordt ik toch maar weer
paranoide genoemd", zei hij,
verwijzend naar uitlatingen van
Marlin Fitzwater. de woord
voerder van het Witte Huis, die
hem destijds 'een paranoide
gek' noemde. Eerder vorig jaar
beschuldigde Perot de Bush re
gering al van geheime onder
zoeken naar hem.
Tot zover onze correspon
dent.
Bush heeft gisteren het leider
schap van de Republikeinse
Partij overgedragen aan senator
Bob Dole, fractieleider van de
Republikeinen in de Senaat.
Dole was tegenstander van
Bush tijdens de voorverkiezin
gen van 1988. Gisteravond was
hij lovend over de president.
„De beste man heeft niet ge
wonnen op de kiezingsdag", zei
de senator uit Kansas.
moeten landen als Sierra Leone.
Guinee en Ghana zich volgens
Taylor niet langer met de Libe
riaanse kwestie te bemoeien.
Gevechtsvliegtuigen van Eco-
mog (het Westafrikaanse vrede-
sleger) voerden gisteren nog
aanvallen uit op gebieden rond
de hoofdstad Monrovia, waar
zich manschappen van Taylor
zouden ophouden. Een Eco-
mog-commandant lui mtn
dat zijn leger geen boodschap
heeft aan de door Taylor afge
kondigde wapenstilstand en dat
zijn vredesleger bovendien geen
partij is in het Liberiaanse con
flict.
Enkele uren voordat Taylors
eigen staakt-het-vuren gister
middag zou ingaan, werd ook
op andere plaatsen in en buiten
Monrovia nog flink gevochten.
Zo werden gevechten gemeld
vanuit White Plains, zo'n 20 ki
lometer van Monrovia, waar
zich een belangrijk drinkwater-
reservoir voor de stad bevindt.
De installatie zou daarbij be
hoorlijke schade hebben opge
lopen.
WASHINGTON HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
Een zilveren jubileum vier je. En een gou
den. Ook een twintig- of veertigjarig be
staan kan reden zijn voor een feestje.
Maar om nu de vlag uit te hangen voor
een 66-jarig 'jubileum'? Toch is dat wat
duizenden mensen zondag gaan doen op
de Santa Monica Boulevard in California.
En wat anderen, elders in Amerika, het af
gelopen jaar al gedaan hebben.
Zoals het pasgetrouwde stel uit Chicago,
dat twee weken geleden in hun ram
melkast van een Buick uit 1965 auto stap
te voor de huwelijksreis en niet eerder
rustte dan drieduizend kilometer later in
het Oatman Motel in Oatman, Arizona.
Daar kon hun eerste huwelijksnacht be
ginnen, zoals Clark Gable en Carole Lom
bard hen daarin drieenvijftig jaar geleden
waren voorgegaan.
Zij volgden de weg die honderdduizenden
hebben gereden om in Oatman te komen,
of in Amarillo, Albuquerque, Flagstaff,
Gallup of uiteindelijk, na welgeteld 2448
mijl, in Santa Monica, California. Zij volg
den de 'Moeder aller wegen', zoals John
Steinbeck schreef in 'Druiven der Gram
schap'. Ainerika's hoofdstraat: Route 66.
Vandaag is het precies 66 jaar geleden dat
de Route 66 in gebruik werd genomen. En
voor de ware Route 66-adept is dat het
enige jubileum dat het vieren waard is.
Ook al bestaat de weg eigenlijk niet meer.
Officieel geschrapt in 1983. Hij is er nog
wel, maar heet niet meer zo. En op som
mige plaatsen is er helemaal niets meer.
Daar rest alleen nog een zanderig pad.
Ooit voerde de '66' door acht staten: Illi
nois, Missouri, Kansas, Oklahoma, Texas,
New Mexico, Arizona en California.
De huizen erlangs zijn verlaten en tank
stations pompen al jaren geen benzine
meer. Hier en daar probeert nog een door
zetter een eethuisje of motelletje draaien:
de te houden. Hij teert op de duizenden
toeristen die elk jaar voorbij komen. Niet
op zoek naar een bezienswaardigheid of
een pretpark. Nee. om de 'Route 66' ge
daan te hebben, al is het maar eens in je
leven.
Dit is de meest populaire weg in de we
reld. Niet alleen de Verenigde Staten,
maar ook Japan, Duitsland, Frankrijken
zelfs Nederland kennen 'Route-66'-fan-
clubs. De echte 66-fan heeft tenminste
een keer de volle 2448 mijl afgelegd. Bij
voorkeur in de zomer, wanneer het 40 gra
den is en je je voelt als de pioniers die
Amerika blootlegden. Want de '66' is voor
al historie.
Het symbool van de grote trektocht van
oost naar west. Wat de pioniers in de vori
ge eeuw te paard deden, deden zij deze
eeuw per auto. De '66' was jarenlang de
enige verbinding tussen Chicago en Los
Angeles. Later kwamen er andere, bredere
wegen die meer dan de Route 66 aan de
ontsluiting van het westen hebben bijge
dragen, zoals de (Interstate) 40. En die liep
tenminste van kust tot kust.
Maar deze moderne betonnen stroken
missen de magie van de Route 66. Een
magie die ook kunstmatig in leven is ge
houden door schrijvers als John Steinbeck,
die er de familie Joad over liet trekken. Of
zoals Bobby Troup, een zanger van wie
nooit iemand iets gehoord zou hebben als
hij in 1946 op toemee naar het westen
de 40 had genomen in plaats van de 66.
Hij schreef de song (Get your kicks on
Route 66, die door Nat King Cole beroemd
werd gemaakt, maar ook door Bing Cros
by en de Rolling Stones is gezongen. Jack
Kerouac schreef over de '66' in zijn On the
road, er werd dertig jaar geleden een tv-
serie over gemaakt en zonder dat hij ge
noemd wordt figureert de '66' ook in films
als Rain Man en Thelma en Louise.
Het langste nog intacte stuk telt 157 mijl
en ligt tussen Kingman en Ash Fork in Ari
zona. Dat stuk is ook het meest in trek bij
de Route-66-afficionados. Vanwege de na
tuur, de 'dode' gouddelversstadjes, de
troosteloze eethuisjes en tankstations.
Daar vind je ook de winkeltjes die Route
66 t-shirts, bumperstickers, buttons, pins,
vlaggetjes en petjes verkopen.
Taylor zwicht voor ultimatum Ecowas
