UIT
'Eigenlijk zingt iedere
zanger maar één lied'
Jack Spijkerman neemt met moeite
afscheid van 'Dubbel en Dwars'
'We zijn niet van die brave meiden'
c
Rtv show
12
GESPROKEN
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1992
Italiaanse zanger Claudio Baglioni eindelijk in Nederland
Claudio Baglioni: „Grote revoluties in de populaire muziek zijn volgens mij niet meec mogelijk. The Beatles
zijn de laatsten geweest die in één klap alles omver hebben kunnen blazen." foto gp
AMSTERDAM LOUIS DU MOUUN
De eerste kennisma
king met ons land is
wat hemzelf betreft
veelbelovend. „Ik voel me hier
op m'n gemak. Misschien moet
ik hier wel een huisje kopen,
opdat ik meer gelegenheid zal
hebben Nederland en zijn volk
beter te leren kennen", flapt
Claudio Baglioni er volkomen
onverwacht uit. De Italiaanse
zanger heeft het naar zijn zin.
Voor iedereen is er steeds weer
die vriendelijke glimlach, die
duidt op veel beleefdheid en/of
engelengeduld.
Claudio Baglioni zou zich
best iets minder bescheiden
mogen opstellen, getuige zijn
imposante staat van dienst ten
zuiden van de Alpen en zijn
muzikale bagage op deze ver
kenningstocht: het in Engeland
opgenomen studio-album 'Ol-
tre' en de live-compilatie 'Assie-
me'.
Waarom het twintig jaar
moest duren voordat hij Am
sterdam en omgeving kwam
ontdekken? Kort samengevat:
een afgeladen agenda met voor
al belangrijke Italiaanse ver
plichtingen plus een grotere
spontane belangstelling uit tal
loze andere landen. Claudio
Baglioni intussen 41 jaar,
waarvan negentien jaar ge
trouwd met Paola Massari, de
moeder van zijn tienjarige zoon
Giovanni heeft zo'n beetje de
hele aardkloot al intensief afge-
toerd en wordt door sommige
volken als een god vereerd. De
Polen bijvoorbeeld dragen hem
op handen ondanks de niet ge
ringe taalbarrière.
„Natuurlijk is het een handi
cap dat men in het buitenland
mijn teksten niet kan verstaan,
maar gelukkig is dat bezwaar
niet onoverkomelijk. Er zijn ook
altijd nog je eigen emoties
waarmee je naar het publiek
een brug kunt slaan. Er is de be
tovering van je muziek, als die
tenminste karakter heeft. Die
twee ingrediënten samen kun
nen wel degelijk voldoende zijn
om je boodschap over te bren
gen, zoals onder meer in Polen
is gebleken. Bovendien, ik ben
en blijf muzikant. Als het woord
voor mij zaligmakend was ge
weest, dan was ik wel schrijver
geworden."
Diepgang
Neemt niet weg dat het toch
jammer blijft dat Baglioni's har-
tekreten voor het overgrote deel
van de wereldbevolking intuitief
moeten worden begrepen. Te
meer daar hij door kenners
wordt gezien als een van de
meest interessante moderne
Italiaanse tekstdichters. Ook bij
Mark van Schaick, de specialist
van OOR, heeft Claudio een
streepje voor op andere, relatief
nieuwe 'spaghetti-vedetten' als
Eros Ramazzotti en Zucchero.
„Baglioni is zowel zeer poëtisch,
romantisch als maatschappij
kritisch. De manier waarop hij
bepaalde geruchtmakende toe
standen in Italië heeft verwoord
is gewoon heel apart, getuigt
van een enorme diepgang."
Dat blijkt ook uit het gesprek.
Baglioni begint zowaar triest te
kijken als de stand van zaken in
zijn vaderland ter sprake komt.
Hij voorziet zware tijden, het
hele land zou wel eens op z'n
gat kunnen komen te liggen en
Europa in die val kunnen meet
rekken. Economisch en dus ook
politiek zal er in dit deel van de
wereld de komende jaren wei
nig reden tot juichen zijn,
meent Baglioni.
Vandaag dat hij zich voorlo
pig maar optrekt aan het verva
gen van de culturele grenzen.
„Met als gevolg nieuwe werk
wijzen, onvermoede ontdekkin
gen, de meest fantastische com
binaties, kortom evolutie", ver
wijst hij indirect naar zijn jong
ste studio-avontuur 'Oltre', dat
plaatsvond in Peter Gabriel's
Real World Studios in het En
gelse Bath. Hij werkte daar sa
men met een ware wereldband
met onder anderen Manu Kat-
che' (drums), Pino Palladino
(bas), Tony Levin (bas), David
Sancious (toetsen), Paco de Lu
cia (gitaar) en Youssou N'dour
(zang).
Achter zo'n exclusieve topbe-
zetting gaat doorgaans al gauw
een slim masterplan schuil,
weet ook Baglioni, al vanaf zijn
vijftiende broodmuzikant.
„Niets is echter minder waar.
Deze hele club is zo bij elkaar
gekomen, omdat iedereen wel
iets in Gabriels studio te doen
had. En zelf kwam ik daar te
recht, omdat Peter me na een
optreden van hem in de arena
van Verona geweldig nieuwsgie
rig had gemaakt."
„We zijn vier jaar geleden be
hoorlijk bevriend geraakt tij
dens zijn verblijf in Italië in het
kader van de Amnesty Interna
tional-Human Rights Tour. Ik
was daar toen als enige nationa
le held voor uitgenodigd, voor
hem aanleiding om zich meer
in mij en mijn repertoire te ver
diepen. Zo is dit hele verhaal
begonnen."
Revolutie
Claudio Baglioni, die in de jaren
zeventig al experimenteerde
met Vangelis en ook hits schreef
voor Rita Pavone, denkt dat hij
er 'via Bath' zowel internationa-
ler als eigentijdser op is gewor
den. „Of ik me dan ook distan
tieer van mijn oudere werk? In
het geheel niet, want alles
draagt toch mijn stempel met
zich mee. Ik bedoel, je kunt wel
veranderen, maar nooit je eigen
persoonlijkheid loslaten. Daar
om zeg ik altijd dat iedere zan
ger eigenlijk maar één lied
zingt, dat iedere schrijver steeds
maar weer hetzelfde boek
schrijft, enzovoort, enzovoort."
„Grote revoluties in de popu
laire muziek zijn volgens mij
niet meer mogelijk. The Beatles
zijn de laatsten geweest die in
één klap alles omver hebben
kunnen blazen en er tegelijker
tijd voor hebben gezorgd dat
het visuele aspect veel belang
rijker werd. Al zul je dat mis
schien niet onmiddellijk horen,
ze zijn wel mijn grootste inspi
ratiebron geweest.
(Claudio Baglioni treedt
morgen op in Ron's Honey-
moonkwis)
Sinéad O'Connor in Humo:
,,lk beschouw mezelf meer als
een zangeres dan als een song
schrijfster. De enige reden waar
om ik ooit zélf nummers heb ge
schreven is, dat ik met mezelf
overhoop lag en met een en an
der in het reine wilde komen."
Sinéad O'Connor opnieuw in Humo:
„Vrouwen hebben de macht, of
we dat nu inzien of niet: wij bren
gen baby's ter wereld, wij voeden
onze zonen en dochters op. Dus
als we bedenkingen hebben bij
de manier waarop we worden be
handeld, moeten we eerst inzien
dat het onze eigen schuld is."
Sinéad O'Connor nogmaals in Hu
mo:
„Er bestaat niet zoiets als gods
dienst, er is alleen maar een God.
God is de waarheid, godsdienst
een leugen, bedoeld om je van
God weg te halen. Vooral de ka
tholieke kerk is daar goed in. De
mensen zouden meer moeten le
ren over de geschiedenis van de
pausen, want zij regeren de we
reld. Of je nu wel of niet katho
liek bent, je moet beseffen dat
die fuckers de wereld besturen,
elke regering in de wereld. Ze
zijn de World Bank. Ik heb daar
geen bewijzen voor, maar ik wéét
dat het waar is."
Sylvia Millecam in De Telegraaf
over haar relatie met Haye van der
Heyden:
„We laten elkaar vrij, dat wil niet
zeggen dat wij andere relaties
hebben. Nee, je kan zeggen dat
de band tussen Haye en mij nu
van dien aard is dat ik sterk het
gevoel heb dat wij nooit, nooit
vijanden zullen worden."
Theo van Gogh in Nieuw Revu:
„Ik vraag vaak naar de seksuele
geaardheid van mensen, al.thans
hoe dat heeft uitgewerkt. Ik kan
een paar voorbeelden noemen,
maar dat doe ik niet, van mensen
van wie ik wist dat ze een relatie
zus of een relatie zo erbij had
den. Heb ik er gewoon niet naar
gevraagd. Peter van Ingen heeft
een keer een meesterlijke opmer
king gemaakt tegen Joop van
Tijn, dat was toen Joop van Tijn
ging uitleggen dat het koninklijk
huis zoveel te danken had aan
het socialisme. En toen zei Peter
van Ingen met een brede grijns,
daarmee voor de goede verstaan
der refererend aan Irene, dat hij
de indruk had dat het socialisme
ook wel eens wat te danken had
aan het huis van Oranje."
Lotte van Dam (Diane Alberts in
Goede Tijden Slechte Tijden) in
Panorama:
„Waarom zouden acteurs een di
ploma moeten hebben? Ik leer
niks op een school. Jarenlang
tussen vier muren alleen het
idee benauwt me. Nee, acteren
leer ik in de praktijk. Bovendien
is een diploma maar een papier
tje. Wat me verder opvalt bij ac
teurs van de toneelschool is dat
ze spelen vanuit het boekje. Zo
braaf, zo weinig karakteristiek."
Gert Berg in Story:
„Ja. Ik ben helemaal alleen. Erg
hè? Ik kom best een heleboel
leuke vrouwen tegen. En het is
niet zo dat ik geen zin in een vas
te relatie heb. Dat zal er heus wel
van komen, denk ik."
Danny de Munk in Story:
„De meeste mensen zien me nog
altijd als Ciske de Rat. Ik heb er
voor moeten vechten om van dat
imgao af te komen. Ik ben
spraaklessen gaan nemen en
zanglessen. De hoge A die er net
uiknalde had ik twee jaar geleden
absoluut niet kunnen halen."
Maarten 't Hart in Privé over zijn
gekleed gaan als vrouw:
„Ik ben eigenlijk opgelucht dat
ik na al die jaren voor mijn 'toe
stand' kan uitkomen. Ik zie het
bovendien als baanbrekend werk.
Er zijn namelijk miljoenen man
nen met dezelfde neigingen als
ik. Natuurlijk heeft mijn vrouw er
best problemen mee, maar ze
laat me toch gewoon gaan. We
zijn 25 jaar getrouwd en heel
goede kameraden. Ze weet ook
dat ik dit niet doe om te shoc
keren en zeker niet om haar te
Dochters Gert en Hermien uit de kleren
ROERMOND JOS FRUSCH
oms grof en bot, soms
ontroerend. Maar
V geen grijze muis. Jack
Spijkerman: „Ik word gehaat of
geliefkoosd. Daar voel ik me
lekker bij." Met 'Afslag Dok-
kum' maakt de cabaretier een
tournee langs de Nederlandse
theaters. De laatste kans voor
wakker Nederland om Spijker
man met Dubbel en Dwars aan
het werk te zien. Het is gedaan
met deze succesvolle cabaret
groep.
Spijkerman, voormalig onder
wijzer maar inmiddels vaste
waarde op de Nederlandse po
dia, lijkt het zelf nog niet te ge
loven. Na 12,5 jaar compromis
loos cabaret is het voorbij. „We
hebben altijd gezegd: stopt een
van ons, dan stoppen we alle
drie. Toetsenist Joop van Dijk
wil een andere muzikale rich
ting. Dat is zijn goed recht.
Maar het is verschrikkelijk
het niet opbrengen. De emotio
nele band tussen ons is te groot.
Het is alsof je verloofde zegt dat
ze er over een jaar mee gaat
stoppen. Een vreemd gevoel,
maar we hebben uiteindelijk
besloten er nog eens tegenaan
te gaan en er een extra leuk sei
zoen van te maken."
Jack Spijkerman is geveld
door griep als ik hem spreek in
de kantine van de Oranjerie in
Roermond. Ook zijn gele jasje
en rode broek kunnen zijn ver
schijning geen kleur geven. Hij
voelt zich beroerd, is slecht bij
stem en zijn ogen staan waterig.
Maar hij zal spelen vanavond,
met volle energie. Want er
wachten 700 mensen, en die wil
hij een leuke avond bezorgen.
Iets meegeven ook, want de
maatschappelijke betrokken
heid blijft. „Ik sta met beide be
nen middenin de maatschappij.
Ik kan mij boos maken en
vanuit die kwaadheid schrijf ik
mijn teksten. Een lied, uit emo
tie geboren, is het mooist."
Vertederend
In de loop der jaren zijn de
emoties, waaruit Spijkerman
put, meer divers geworden. Hij
slaat niet alleen wild om zich
gen.
heen, hij ontroert ook. De com
promisloze, confronterende
Spijkerman heeft er op toneel
een broertje bij, vertederend,
gevoelig, dat niet alleen zout in
de wonden strooit, maar men
sen ook aan het huilen maakt.
In zijn programma 'De Voge
laar', een ode aan zijn vader,
begon de ommekeer, in 'Afslag
Dokkum' heeft hij de ideale ba
lans gevonden. „Ik ben tot nu
toe altijd bezig geweest met de
waarheid, maar alleen als je
fantasie hebt blijf je overleven.
Je moet een afslag in het leven
durven te nemen, niet alleen
van A naar B lopen en terug,
maar ook een omweg naar C
durven maken. Dat wil ik de
mensen meegeven. Door ze
wakker te schudden, maar ook
door ze te ontroeren."
Kiezen voor fantasie dus, dat
is de boodschap. Net als Jack
Spijkerman zelf voor fantasie
koos toen hij op 35-jarige leef
tijd het klaslokaal vaarwel zegde
en de wijde wereld introk om
bekend te worden. „Boodschap,
boodschap? Die doe je bij Albert
Heijn." Spijkerman trekt een
bedenkelijk gezicht. „Ik heb iets
te zeggen, meer niet. Cabaret is
een spiegel. Als ik over mijn ei
gen lelijkheid zing, dan denk ik:
dit kan een leuk nummer wor
den. Niet: ik hoop dat lelijke
mensen zich daaraan zullen
storen."
Maar die schreeuwende, cho
querende teksten dan?
„Schreeuwen is voor mij een
manier om cabaret te maken. Je
mag op de tenen van mensen
gaan staan, zelfs van mensen
van wie je houdt. Dat maakt iets
los. Dat controversiële zit in me,
maar ik wil mensen niet bewust
kwetsen. Het komt altijd ergens
vandaan. Ik mag de paus bele
digen omdat ik vind dat hij ver
schrikkelijke dingen zegt."
Workaholic
Gemiddeld vier keer in de week
's avonds op de "planken, twee
radioprogramma's: de Steen en
Been-show en Spijkers met
koppen. Dat is iets anders dan
half zes thuis uit school en in de
pantoffels. „Ik probeer altijd al
les zo goed mogelijk te doen.
Als onderwijzer was ik steeds
actief, ook 's avonds. Toen ik
het avontuur waagde, dacht ik:
nu ga je vijf jaar'lang keihard
werken. Dan heb je jezelf ten
minste niets te verwijten. Maar
het is sindsdien alleen maar er
ger geworden. Schrijven, schrij
ven, schrijven: het is heel inten
sief, maar ook een groot voor
recht. En theater beschouw ik
eigenlijk niet als werk. Voor een
voorstelling ben ik er al om vijf
uur en na afloop ga ik als laatste
weg. In de auto bereid ik mijn
radioprogramma's voor."
Een echte workaholic dus, die
een hekel heeft aan collega-ra
diomakers die slecht voorbereid
hun werk doen. Want leuk zit
ten zijn is iets anders dan leuk
doen, vindt Spijkerman. „Dat is
op toneel net zo. Sommige
mensen denken: die Spijker
man heeft de lach aan zijn kont
hangen, die zegt maar wat en
de zaal ligt plat. Nou, vergeet
het maar. Dat mensen om je la
chen moet je bevechten. Toen
ik voor de eerste keer het toneel
opstapte, lachte niemand. Nu
heeft het publiek een goede
grondhouding." Wat het voor
de cabaretier een stuk eenvou
diger maakt.
„Het probleem is alleen dat je
je meteen waar moet maken.
De mensen vallen des te mak
kelijker over je heen. Elke avond
opnieuw is het spannend. Wan
neer komt de eerste lach. Hoe
langer die uitblijft, hoe moeilij
ker het wordt. Soms wil het niet,
daar is niet tegen te vechten.
Het heeft met je eigen gesteld
heid te maken, maar ook met
de zaal. In Groningen, Friesland
en Drenthe is het altijd leuk.
Limburg is veel moeilijker,
vooral Maastricht reageert
stug."
Jack Spijkerman heeft geleerd
te nuanceren, dat is duidelijk.
Hij is milder geworden in zijn
oordeel. Maar niet minder fana
tiek. Heeft hij zich al afgevraagd
hoe hij zijn tomeloze energie
komende jaren kwijt kan? „Ik ga
me in 'ieder geval meer bezig
houden met televisie. Dat medi
um heb ik nog te weinig onder
zocht. En verder? Ik zie wel.
Misschien op de solotoer, mis
schien met een nieuwe groep.
Ik hoop stiekem dat Joop van
Dijk ontzettend op zijn bek
gaat. Dan gaan we gewoon weer
verder met Dubbel en Dwars."
ENSCHEDE «DOLF RUESINK
ry
M e staan komend voor-
W jaar naakt in de Play-
boy. In een dubbeldik
jubileumnummer nog wel. Op
de voorpagina, verwachten ze
zelf. Sandra (27) en Sheila (22)
Timmerman, dochters van Gert
en Hermien, hebben voor enig
opzien gebaard met hun aange
kondigde blootreportage. Met
afwijzende reacties uit hun om
geving zitten ze niet. „Allemaal
jaloezie", menen de dames uit
Enschede, die hun bekendheid
als zangduo SheShe wat op ho
pen te vijzelen met hulp van
een mannenblad.
De principe-overeenkomst
met Playboy mag door de ach
terban van de zingende 'Tim
mermannen' met gemengde
gevoelens zijn ontvangen, hele
maal als een donderslag bij hel
dere hemel komt ze niet. De
wegen van Gert en Hermien
waren ook in het verleden on
doorgrondelijk. Het duo nam
met een plotselinge emigratie
naar Israël al eens kortstondig
afscheid van het Hollandse ar-
tiestenbestaan. Ook werden al
cohol en peppillen verwisseld
voor christelijke liederen en on
derdak bij de Evangelische Om
roep. De kerk moest vervolgens
plaatsmaken voor een vrijage
met de rockgroep Normaal. En
onlangs verscheen zelfs een
house-versie van hun brave
'Duifjes op de Dam'. Contrasten
zijn de vocale Tukkers dus niet
vreemd.
Gewone mensen
„Ach, vader en moeder zijn ook
gewone mensen", reageren
Sandra en Sheila, die voor een
nog onbekend bedrag van ver
moedelijk enkele tienduizenden
guldens („Dat regelt ons mana
gement wel") uit de kleren
gaan. Een proefopname in de
bruidssuite van een hotel in
Eemnes overtuigde de familie.
„Het is absoluut niet ordinair",
zegt donkere Sandra, moeder
van twee kinderen en tot voor
kort nog onbekend met Play
boy. „Je kunt ze als kunstwerk
in de kamer hangen", meent
blonde zus Sheila, die als cais
sière bij Albert Heijn het man
nenblad reeds regelmatig voor
bij zag schuiven.
Op een of andere party wer
Sheila en Sandra Timmerman: „Allemaal jaloezie."
den ze door gossip-journalist
Ben Holthuis ingeseind dat „ie
mand van een mannenblad"
voorzichtig naar de meisjes
Timmerman had geïnformeerd.
Sheila: „Later bleek het te gaan
om een man van Penthouse.
Maar die liet niks van zich ho
ren. Nog diezelfde week werden
mijn ouders gebeld door Play
boy. Zelf hoefden we maar een
paar dagen na te denken over
zo'n kans. Zelfs als je er niks
voor zou krijgen, is een dergelij
ke mooie reportage nog de
moeite waard."
Playboy en de gezusters Tim
merman waren het na een be
spreking al eens over de finan
ciële voorwaarden. Sandra:
„Het klikte gewoon vanaf het
eerste moment. We waren na
tuurlijk wel een beetje huiverig,
maar ze hebben ons prachtige
fotoboeken met modellen laten
zien. De proeffoto's van Hans
Toonen gaven de doorslag.
Prachtig en dat vonden ook on
ze ouders. We hebben Playboy
eens goed doorgebladerd en
dan blijkt het gewoon een heel
mooi blad te zijn. Echt, wij vin
den het héél vrouwvriendelijk.
Als Penthouse toch was geko
men? Tja, die gaan wel wat ver
der, maar daar zou wel over te
praten zijn geweest."
Spelen vader en moeder
Timmerman nog een rol?
Sheila: „Nee, ze zijn wel mee-
geweest naar de besprekingen
en de proefopnamen. Vader en
moeder zijn echt heel moderne
mensen en we vormen samen
natuurlijk een toffe groep. Maar
de beslissingen laten ze in dit
geval aan ons over. Het geld de
len Ha, ha, ha. Nee, zo zit dat
niet. De opbrengst van de Play
boy-reportage is echt voor San
dra en mij alleen. Al vinden we
geld niet het belangrijkste. We
hebben eerst ja gezegd toen het
voorstel kwam en nu wordt er
pas over een bedrag gespro
ken."
Sandra: „In principe heeft na
tuurlijk niemand iets met deze
beslissing te maken. Zeker het
geloof staat daar buiten. Met de
kerk hebben wij niets meer te
maken. Eigenlijk waren we
vroeger al buitenbeentjes in de
FOTO BENNO TEN BURGGENCATE
kerk. We wilden altijd al graag
lekker uit de bol gaan. We zijn
ook absoluut niet die brave
dochters Timmerman, zoals we
vaak worden afgeschilderd.
Noem ons liever een paar vlotte
meiden."
De reacties zijn vermoede
lijk niet louter positief.
Sheila: „Nou, toch wel. Ieder
een wil ons in een programma
hebben. We zaten bij RTL in de
Vijf Uur Show en bij Jeroen van
Inkel voor Veronica. Negatief
zijn eigenlijk alleen paar kennis
sen. Goh, dat hadden we niet
van jullie gedacht, hoor je dan.
Of: dat valt me van je tegen. Wij
zien het als een mooie spring
plank, want we zouden maar
wat graag model willen worden,
modeshows lopen en natuurlijk
blijven zingen."
Geen spijt
Sandra: „Absoluut niet. Mijn
man staat er ook helemaal ach
ter. Laten we de vraag maar
eens omdraaien. Waarom zou
den wij dit niet mogen?"
