Huren maximaal
6 procent omhoog
Binnenland
CDA wil bewapende
controleurs in tram
PvdA-fractie wil onderzoek
naar verleden spionagedienst
Fregatten naar Griekenland
'Hetleek wel een beest, dat gejank'
Europees astronomisch
centrum in Dwingeloo
Bus op plantaardige diesel
'De Solo begint langzamerhand op een koekblik te lijken'
DINSDAG 10 NOVEMBER 1992
5
AJgemern Nederland* Persbureau GPD Gememscttappel^fce PervSemt
CDA nu vóór verbod tabaksreclame
den haag Het CDA is niet langer tegen een verbod op tabaksre
clame. Dat bleek gisteren tijdens een debat over keuzen in de
zorg. CDA-woordvoerster Laning-Boersema drong daarbij aan
op het tegengaan van risicovol gedrag. In dat verband noemde
ze het beschamend dat Nederland dit jaar in de rangorde van
landen die roken daadwerkelijk ontmoedigen, is teruggezakt
naar een achttiende plaats. Netelenbos (PvdA) tikte haar op de
vingers met de opmerking dat het CDA, als het om het verbie
den van tabaksreclame gaat, zich „lang niet zo stoer" opstelt.
Daarop liet Laning weten dat het CDA nu wèl voor zo'n verbod
Land zonder Drempels failliet
biddinghuizen» Het Land zonder Drempels, een vakantiepark van
142 aangepaste bungalows voor gehandicapten in Biddinghui
zen, is failliet verklaard. H. Hermelink, voorzitter van de stich
ting die het Land zonder Drempels exploiteert, zei gistermiddag
dat het faillissement voor tachtig procent is te wijten aan de te
ruglopende bezoekersaantallen van de Flevohof waaraan het va
kantiepark grenst. Dat de Flevohof vorig jaar in nieuwe handen
kwam, mocht volgens Hermelink niet baten: „De Flevohof was
het afgelopen seizoen laat open en vroeg weer dicht en trekt
steeds minder bezoekers. Onze klanten kozen voor Land zonder
Drempels omdat de Flevohof ernaast ligt en voor een deel ook
aangepast was voor gehandicapten."
Burgemeester wil Sint niet ontvangen
barneveld» Burgemeester A. Hardonk van Bameveld weigert
aanstaande zaterdag Sinterklaas te ontvangen in zijn gemeente.
De nieuwe burgemeester heeft „grote moeite met het Sinter
klaasverhaal". Hardonk is lid van de SGP. Tijdens een vergade
ring vertelde hij de middenstandsvereniging van Barneveld dat
voor hem „geloven zeer belangrijk is". „Geloof heeft een grotere
waarde dan het Sintverhaal dat kinderen wordt aangepraat." De
burgemeester voelt zich „hypocriet" als hij met die instelling de
goedheiligman hartelijk welkom heet. De gemeente Barneveld
heeft, zo zegt een woordvoerster, nu loco-burgemeester Van Bo
ven opgetrommeld om de ontvangst zaterdag te verrichten.
Den Haag maakt reclame op CNN
den haag De gemeente Den Haag verschijnt sinds gisteren twee
maal per dag met promotiespots op het televisiestation CNN In
ternational. De Engelstalige spot duurt dertig seconden en wordt
getoond in Europa, Afrika, Europees Rusland en het Midden-
Oosten. De gemeente en CNN kwamen in 1990 overeen dat in
ruil voor uitzendingen op het Haagse kabelnet, de spot in 1992
en 1993 twee weken wordt getoond. De residentie wil met de
spot trachten over te brengen dat Den Haag een prima interna
tionaal zakelijk klimaat heeft, een prettige woonstad is en ont
spanningsmogelijkheden biedt. De reclame voor Den Haag is te
zien tot en met 22 november.
den haag
Controleurs in het openbaar
vervoer moeten handboeien en
een wapenstok krijgen. Als het
kabinet daartoe niet bereid is,
moeten zij worden beschermd
door gewapende politie-surveil-
lanten. De CDA-fractie in de
Tweede Kamer heeft dit giste
ren aan de ministers Hirsch Bal-
lin (justitie), Dales (binnenland
se zaken) en Maij-Weggen (ver
keer) laten weten. Het CDA is
bang dat de controle op zwart
rijden afneemt als de contro
leurs zich niet mogen beveili
gen.
De CDA'ers Van der Heijden,
Van der Burg en Reitsma willen
dat minister Dales op korte ter
mijn reageert op hun verzoek,
in elk geval nog voor de parle
mentaire behandeling van haar
begrotingsonderdeel politie.
Het kabinet vindt tot nu toe
dat controleurs niet gewapend
door de tram mogen lopen en
dat de speciale politie-surveil-
lanten geen vuurwapen mogen
dragen. Het CDA vindt dat de
korpschefs van de politie zelf
moeten kunnen uitmaken of die
surveillanten een vuurwapen
krijgen.
den haag anp
De PvdA'ers vermoeden bo
vendien dat stukken verdwijnen
die volgens de Archiefwet van
1962 bewaard moeten blijven.
Ze willen precies weten welke
archiefstukken de 1DB heeft
vernietigd of wil gaan vernieti
gen.
De Inlichtingendienst Buiten
land wordt binnenkort opge
doekt. Ze was al verkleind sinds
de omwentelingen in Oost-Eu
ropa.
De PvdA vindt dat het kabinet
een historicus moet aanstellen
die de geschiedenis van de In
lichtingendienst Buitenland
(IDB) moet onderzoeken. De
fractieleden Stoffelen en Valk
hebben dat gisteren aan pre
mier Lubbers geschreven. Ze
vrezen dat de IDB-archieven
worden vernietigd of dat dat al
voor het grootste deel is ge
beurd.
Staatssecretaris Heerma achter voorstel CDA en PvdA
De huren zullen 1 juli volgend jaar met maximaal 6 pro
cent mogen stijgen en niet met 7,5 procent zoals het ka
binet heeft voorgesteld. Dit hebben de regeringsfracties
CDA en PvdA in de Tweede Kamer gisteren in een motie
geëist.
Staatssecretaris Heerma van
volkshuisvesting heeft geen be
zwaren tegen het voorstel, om
dat de inflatie volgend jaar lager
uitvalt dan oorspronkelijk werd
gedacht. De inflatie is nu 2,5
procent en was 4 procent in
april toen hij zijn nieuwe huur
beleid vaststelde. Heerma wil
eerst nog wel overleggen met
het kabinet, alvorens hij defini
tief ja zegt. Vrijdag zal hij de Ka
mer schriftelijk laten weten wat
de uitkomst van het beraad is.
De coalitiepartijen staan ach
ter het principe van
huurbeleid van Heerma waarbij
de verhuurders meer vrijheid
krijgen om de jaarlijkse huur
verhoging te bepalen. Die ligt
niet langer vast op 5,5 procent
maar mag minimaal 4,75 pro
cent en maximaal 7,5 procent
bedragen, aldus Heerma. De ge
middelde huurverhoging van
het woningbezit van een corpo
ratie moet 5,5 procent zijn.
De woordvoerders van CDA
(Koetje) en PvdA (De Pree) zijn
heel positief over dit beleid voor
de sociale huursector. Voor de
particuliere sector (750.000 wo
ningen) wezen zij echter dat de
huurder in praktisch alle geval
len met de maximumverhoging
zal worden geconfronteerd. Vol
gens Koetje geldt dat zelfs voor
90 procent van het aantal wo
ningen in de commerciële sec
tor. Het CDA had daarom liever
gezien dat voor de particuliere
sector de huidige 5,5 procent
huurverhoging zou worden ge
handhaafd. Maar omdat dat
wettelijk niet kan, pleit de partij
samen met de PvdA voor een
maximale verhoging voor zowel
de particuliere als de sociale
sector van 6 procent.
De brief van zaterdag waarin
het kabinet extra bezuinigingen
voor het ministerie van VROM
bekendmaakte van 220 miljoen
gulden, heeft volgens Heerma
geen gevolgen voor het huurbe
leid voor het komende jaar.
den haag De drie fregatten die de Nederlandse ma
rine wil afstoten, zijn verkocht aan Griekenland. Dit
is gisteren in Athene geregeld door staatssecretaris
Van Voorst tot Voorst van defensie en zijn Griekse
collega Stathopoulos. Griekenland betaalt voor de
standaard-fregatten van de Kortenaer-klasse 380
miljoen gulden. De Griekse marine heeft al twee fre
gatten van hetzelfde type die begin jaren tachtig
door de werf De Schelde voor de Nederlandse marine
zijn gebouwd. In de Defensienota van minister Ter
Beek was al aangekondigd dat twee fregatten zou
den worden verkocht en in de begroting 1992 werd
het afstoten van een derde standaard-fregat aange
kondigd. De Hr. Ms. Bankert (foto) gaat in mei 1993
naar Griekenland. De Hr. Ms. Callenburgh volgt in
april 1994 en de Hr. Ms. Van Kinsbergen in februari
1995. In het jaar 2000 komt de laatste betaling van
Griekenland binnen, zo is in Athene afgesproken. De
Griekse defensie beschikt al over meer overtollig Ne
derlands defensiematerieel zoals 170 Leopard 1 V-
tanks, 171 mortieren en 230 pantservoertuigen, foto
Slachtoffers DES-hormoon melden zich massaal
utrecht» anp
brikanten van het DES-hormoon. Tussen 1947 en
1975 was dat hormoon op de markt. Veel kinde-
DES-dochters laten zich met honderden registre- ren (vooral dochters) van moeders die het middel
ren bij het DES actiecentrum. Al eerder hebben slikten, hebben klachten gekregen als onvrucht-
zich 2.500 vrouwen schriftelijk aangemeld. Beke- baarheid en kanker aan de geslachtsorganen,
ken wordt of schade kan worden geclaimd bij fa-
doetinchem gpd
Een gestreept lint is het enige
dat nog herinnert aan de ge
beurtenissen van zondagmid
dag. In de voormalige gemeen-
tetuin aan de Torontostraat in
Doetinchem werd tussen de
bramenstruiken een pasgebo
ren baby te vondeling gelegd.
Om kwart voor drie vonden de
14-jarige Dennis Brouwers en
zijn vriend Rick het jongetje.
Het kind, dat op dat moment
drie tot zes uur oud was, lag in
een plastic zak en was slechts
gehuld in een paarse trui.
„Het leek wel een beest, dat
gejank. Maar in de vuilniszak
waaruit het geluid kwam, lag
een bebloed kindje in een trui
gewikkeld", vertelt Dennis, een
dag na de schokkende vondst.
Toen Dennis de politie belde,
dacht de dienstdoende agent in
eerste instantie dat de jongen
een grap maakte. Volgens Den
nis* kwam de politie na enig
aandringen echter toch snel
met een ambulance. Ambulan
cepersoneel verklaarde dat de
baby weliswaar onderkoeld was,
maar er desondanks goed uit
zag.
Dennis: „Wij hebben het
kindje zelf naar de ziekenauto
gebracht. Daarna hebben we
het niet meer gezien". Hij hoopt
dat hij samen met Rick het pas
geboren kind kan gaan bekij
ken, nu het helemaal is schoon
gewassen. „Dat zou heel mooi
zijn, maar tot nu toe mag ik de
baby nog niet zien. Stom eigen
lijk, want jij hebt hem gevonden
en hij is daardoor een stukje
van jezelf geworden. Maar het
ziekenhuis en de politie hebben
toegezegd dat ik hem binnen
kort mag zien."
Nadat de baby naar het Slin-
geland Ziekenhuis in Doetin
chem was gebracht, is Dennis
weer gaan kijken bij de 'tuin' te
genover het Canadapark. „Daar
hebben we nogmaals de plek
aangewezen waar we het kind
hebben gevonden,
politie de plek afzette voor spo
renonderzoek." De pasgeboren
baby lag tussen bramenstruiken
op enkele meters van een nau
welijks gebruikt pad. Volgens
omwonenden komen er door
gaans weinig mensen langs die
plek. Gisteravond kon de Doe-
tinchemse politie nog geen na
dere mededelingen doen over
het sporenonderzoek. Ook is
nog niet bekend of het buurton
derzoek iets heeft opgeleverd.
Volgens een beleidsmedewer
ker van het ziekenhuis is het
niet uitgesloten dat de moeder
van het kind haar zwanger
schap verborgen heeft weten te
houden. Zonder dat haar omge
ving er iets van weet, kan ze het
kind hebben gebaard. „Er zijn
voorbeelden te over van vrou
wen die geen uiterlijke kenmer
ken van zwangerschap verto
nen."
De kans is groot dat het kind
DEN HAAG ANP
Het Europees centrum voor ra-
dio-astronomie wordt in Neder
land gevestigd. Dat heeft het
ministerie van onderwijs en we
tenschappen gisteren meege
deeld. Met de bouw van de in
stelling kan begin 1993 worden
gestart.
Het astronomische centrum
komt in Dwingeloo. bij het in
stituut van de stichting Astrono
misch Onderzoek Nederland
(Astron) en gaat meer dan twin
tig miljoen gulden kosten.
Het nieuwe Europese cen
trum gaat gegevens van tien Eu
ropese en twee Chinese radiote
lescopen verwerken en inter
preteren. De bouw ervan is on
der meer mogelijk geworden
door een bijdrage van twaalf
miljoen gulden van minister
Ritzen van onderwijs. Voorts
heeft de Europese Gemeen
schap financiële steun aan het
centrum toegezegd. De eerste
bijdrage zal tussen de twee en
drie miljoen gulden liggen.
Ook zullen verscheidene Eu
ropese landen samen minimaal
zeven miljoen gulden voor het
internationale netwerk opbren
gen. Dit zijn Italië, het Verenigd
Koninkrijk. Frankrijk. Spanje en
Zweden. Dat geld is niet alleen
bestemd voor de bouw van het
centrum, maar ook voor de mo
dernisering van de radiotelesco
pen die in het project deelne-
Nederland heeft momenteel
een radiotelescoop in Dwinge
loo en een in Westerbork.
Deze laatste bestaat uit
tien telescopen en maakt deel
uit van het internationale
menwerkingsverband VLBI
(Very Large Baseline Interfero
metry).
Daartoe behoren acht ster
renwachten in West-Europa,
een in Polen, een in Oekraïne
en twee in China. Deze stations
werken samen als één reusach
tige radiotelescoop en kunnen
zo zeer gedetailleerd objecten in
het heelal bestuderen.
als achternaam De Hoop krijgt,
naar de wijk waar het is gevon
den. De voornamen worden
ROTTERDAM ANP
Drie bussen en een metroloco
motief van het Rotterdamse
openbaar-vervoerbedrijf RET
rijden de komende maanden op
plantaardige dieselolie die uit
koolzaad wordt geproduceerd.
Het gaat volgens de RET om de
eerste proef met deze brandstof
in het Nederlandse stadsver
voer.
Proeven in Zwitserland, Italië
en Oostenrijk hebben volgens
de RET aangetoond dat Diesel-
Bi, zoals de brandstof heet, veel
minder milieubelastende stof
fen uitstoot dan 'gewone' diesel.
Diesel-Bi is nagenoeg zwavel-
vrij, zodat bij verbranding geen
zwaveldioxides vrijkomen.
Daarnaast bevatten de uitlaat
gassen minder van de schadelij
ke stoffen kooldioxide en roet.
Bovendien is voor Diesel Bi
geen bijzondere motor nodig.
De proef moet dat bewijzen en
bovendien aantonen dat het
vermogen en de verbruikscijfers
van de voertuigen gelijk blijven.
Dat voor Diesel Bi geen spe
ciale motor nodig is, zou vol
gens een woordvoerder van de
RET zwaar kunnen gaan wegen
als een definitieve keuze moet
worden gemaakt voor een
milieuvriendelijker brandstof.
Rust teruggekeerd op actieschip van Greenpeace
den haag gpd
Het ministerie van buitenlandse zaken heeft nog
geen stappen ondernomen tegen de Japanners
naar aanleiding van het incident met het actie
schip Solo van Greenpeace. In een faxbericht
heeft de milieu-organisatie daar het afgelopen
weekeinde om verzocht, nadat een schip van de
Japanse marine de Solo zondag had geramd.
Beide schepen escorteren de Akatsuki Maru,
die met 1,7 ton plutonium sinds zaterdagavond
op weg is van het Franse Cherbourg naar Yokoha
ma. Volgens een woordvoerder van Buitenlandse
Zaken moet Greenpeace eerst meer informatie
geven over het incident voordat eventuele officië
le reacties volgen. Greenpeace heeft inmiddels
wel officieel geprotesteerd bij de Japanse autori
teiten.
Aan boord van de Solo is de rust inmiddels te
ruggekeerd. Op een kilometer of drie afstand
volgt het actieschip de Akatsuki Maru, scherp in
de gaten gehouden door de Shikishima, het enig
overgebleven begeleidingsschip. In de nacht van
zondag op maandag heeft het laatste schip van
de Franse marine afgehaakt. Wel wotdt de gang
van het grootste plutoniumtransport ooit - het Ja
panse vrachtschip heeft de bijnaam 'drijvend
Tsjemobil gekregen - nog van minuut tot minuut
gevolgd dooreen Amerikaanse spionagesatelliet.
Gisteren aan het einde van de middag kreeg Al-
bert Kuiken, de Nederlandse kapitein van de Solo,
voor het eerst radiocontact met het Japanse mari
neschip. Nadat Kuiken al tien keer had gepro
beerd het gesprek aan te gaan, meldden de Ja
panners zich.
„Ik wist niet wat me overkwam", reageerde
Kuiken gisteravond per telefoon vanaf de Solo,
die op dat moment tweehonderd mijl ten westen
van de noordpunt van Spanje voer. „Plotseling
bleek wel iemand goed F.ngels te kunnen spreken.
Ze waren supervriendelijk. Ze vroegen ons wan
neer we terug zouden keren naar ons mooie land.
Nee, daar heb ik maar geen antwoord op gege
ven. Ik heb wel gezegd dat het zo toch veel beter
is dan ons te rammen. Ze beëindigden het ge
sprek in verstaanbaar Nederlands met dankjewel
en tot ziens. Ik denk dat ze een reprimande heb
ben gehad wegens die actie van gisteren", aldus
Kuiken, die langs zijn neus weg ook nog even
vroeg of de Japanners al wisten hoe de route naar
Yokohama zou zijn. Daarop gingen de Japanners
echter niet in.
Azoren
Over die zorgvuldig geheim gehouden route be
staat nog steeds geen duidelijkheid. Het transport
koerst recht op de Azoren af. maar kan nog alle
kanten op. Zelf houdt Kuiken het meest rekening
met een tocht over Kaap Hoorn, maar zekerheid
heeft hij niet.
Overigens zal de Solo binnen afzienbare tijd
worden vervangen door zijn voormalige zuster
schip Smit New York, een zeesleper van de Rot
terdamse rederij Smit. De New York volgt op zo'n
tien mijl afstand en is klaar om de plaats van de
Solo in te nemen. Aan boord zit één medewerker
van Greenpeace.
De reden dat Greenpeace het transport blijft
volgen is vooral gelegen in het feit dat de route zo
geheim wordt gehouden. „Zelfs be-
regeringen weten niets van het transport.
de diverse landen te waarschuwen"
een woordvoerster van Greenpeace in Amster
dam.
Overigens is het niet de bedoeling dat de
Akutsuki Maru tijdens de twee maanden durende
reis tussentijds een haven aan doet. Het voor mil
joenen guldens omgebouwde schip heeft twee
volledig onafhankelijke motoren om de lange
zeereis zonder onderbrekingen te kunnen maken.
Kuiken wacht op nadere orders van Greenpea
ce en meldt dat hij eventueel voldoende brand
stof heeft om tot de Azoren te volgen. Daarna zou
hij wel graag met de Solo teruggaan naar Amster
dam voor reparatie. „De Solo begint een beetje
op een koekblik te lijken nadat de Russen ons een
maand geleden aan stuurboord hebben geramd
en die Japanners zondag aan bakboord."
