Denksport
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1992
23
puzzel
schaken
Nummer45
Horizontaal: 1. beroep; 5.
werelddeel; 8. snoer 12. geu
ren; 14. kJeur 15. overrompe
len; 18. goedig mens; 19. water
kering; 20. bijwoord; 21. ten
langen laatste (afk.); 22. weers
verschijnsel; 23. ijzeroxydatie;
25. planeet; 27. meisjesnaam;
29. voorzetsel; 30. samarium
(scheik. symb.); 31. huidverhar
ding; 33. kloof; 35. nevel; 37.
via; 38. soeparoma; 40.
maanstand; 42. onaangenaam
koud; 45. Griekse letter 47.
werkruimte; 49. jongensnaam;
50. boomvrucht; 52. vertra
gingstoestel; 53. biet; 56. klap;
58. windrichting; 59. zoutoplos
sing; 61. toverheks; 62. kier; 64.
aanwijzend vnw.; 65. pek; 67.
Gedeputeerde Staten (afk.); 68.
voorzetsel; 70. oppervlakte-
maat; 72. troep dieren; 74.
strijkinstrument; 76. eetzaal; 78.
bid (Lat.); 80. mobiele eenheid
(afk.); 81. pausennaam; 82.
voordat; 83. vertroetelen; 86.
lusthof; 88. slijk; 89. meneer
(Spaans); 90. werkelijk; 91. cen
trum.
Verticaal: 1. knaagdier 2.
vervoermiddel; 3. tijdperk; 4.
pauze; 5. welpenleidster; 6.
vorm van Boeddhisme; 7. voor
zetsel; 8. brandstof; 9. verbran
dingsrest; 10. oplichter 11. ci
troen; 13. Mohammedaanse
godsdienst; 14. wild; 16. bij
woord; 17. bedaard; 18. vlug;
22. rivier in Duitsland; 24. rivier
Oplossing
nummer 44
beraad-slak-pasta
a-e-arbeid-krot-m
druilerig-nou-alp
ei-d-kan-kering-e
negen-neder-k-nor
-mia-nd-leon-gave
g-lava-als-kreta-
op-lord-e-v-elite
oom-leek-bleu-eik
reeel-o-b-alzo-ee
-degeri-bel-kent-r
veto-riet-ne-fok-
ork-a-draai-frele
r-ultiem-lea-i-er
min-lee-permissie
e-daar-versie-a-i
niets-halt-ergens
in Utrecht; 26. strook; 28. ten
deren; 30. weerbarstig; 32. thu
lium (scheik. symb 33. kilo
grammeter (afk.); 34. vragend
vnw.; 36. vertrek; 39. hoofdslag
ader 41. vis; 43. paard; 44.
boom; 46. liefdesgod; 48. over
hemd; 51. op een keer; 54. in
orde; 55. deel van een servies;
57. hekeldicht; 60. legerrang
(afk.); 61. merk op goud; 63.
God (Lat.); 64. Amerikaanse
stad; 66. eikeschiller; 67. uit de
nood geholpen; 69. Europese
hoofdstad; 71. stemming; 73.
somber 75. in tijdelijk gebruik
nemen; 77. voorzetsel; 79. le
venslucht; 83. lage tempera
tuur 84. reinigingsmiddel; 85.
redactie (afk 87. muzieknoot;
88. persoonlijk vnw.
Oplossingen, per briefkaart,
dienen uiterlijk dinsdag a.s. in
ons bezit te zijn. Indien per post
wordt ingezonden, als volgt
adresseren: Redactiesecretari
aat, Uitgeversmaatschappij
Leidsch Dagblad b.v.. Postbus
54. 2300 AB Leiden.
Cryptogram
nummer 45
Horizontaal: 4. Men geeft vis
te eten, dat spreekt'; 5. Gaat bij
de vorst op de fles; 7. In deze
staat zit een oude vlam in het
klein minder. 8. Serie in Milaan;
10. Proefnummer van een par
tijblad?; 12. Plaats op de zeebo
dem?; 15. Wijze van aanpakken
van de post; 16. Indruk maken
met extra lichten; 17. Pijnlijk
bericht van de bank; 19. Bra
bantse minnares?
Verticaal: 1. Ereprijs voor de
omroep; 2. Adembenemend
zwart; 3. Vliegt door een poort
in het schip; 4. Dat komt ervan
als je zwijnen treitert!; 6. Bewe
gende file in de gang; 9. Onrust
barende damstenen worden ge
draaid; 11. Dat is pas een kan
jer!; 13. Dwaas tot op de draad
versleten; 14. Naar beneden is
er een hoop gereed; 16. Beet
verzot; 18. Houdt deze bloem in
het oog!.
Oplossing
cryptogram 44
Vu-
vroegmis
1-o-e-t-
onrustbarend
-o-o-p-e-y-a-
stop—landmeter
-b-l-e-em-y
-agentenlokaal
-s-i-ep-k-e
middenstanders
-s-io-o-n
knapperen-
-g-i-k-m-
stroken
n—n—n—
noest
-p-t-
filatelie
Enkele dagen geleden heeft
de PTT-Post aangekondigd dat
met ingang van 1 januari 1993
enkele posttarieven zullen wor
den gewijzigd. Zo zal bijvoor
beeld in het vervolg een zegel
van 70 cent moeten worden ge
plakt op een ansichtkaart (nu 60
cent) en wordt het tarief voor
brieven naar CEPT-landen (tot
en met 20 gram) dat nu nog ge
lijk is aan het binnenlandse ta
rief (80 cent) gewijzigd en ge
bracht op 90 cent.
De PTT heeft het bericht over
de tariefswijziging ons inzins ta
melijk versluierd gebracht. Men
wekt de indruk dat er niet zo
veel aan de hand is. maar in ge
noemde gevallen gaat het toch
om een prijsverhoging van res
pectievelijk 12,5 en 16.5 pro
cent. En voor de filatelist zijn de
gevolgen ook niet niks. Want
door de tariefswijziging (zeg
maar verhoging) moest onder
meer het enkele weken geleden
gepubliceerde uitgifteprogram
ma 1993 worden bijgesteld.
Het aangepaste programma
ziet er als volgt uit
5 januari, RAI 100 jaar, 70
en 80 cent (was 60 en 80 cent);
2 februari, wenszegels, 10
x 70 cent, twee motieven (onge
wijzigd);
16 februari, artillerie/EHBO-
/Wageningen, 80, 70 en 80 cent
(was 60,70 en 80 cent);
2 maart, Notariële Broe
derschap, 80 en 80 cent (onge
wijzigd);
23 maart, lentezegels, 70. 80
en 90 cent (was 60, 70 en 80
cent);
20 april, zomerzegels. 70
35, 70 35 en 80 40 cent.
boekje 6,75 (was 60 30, 70
35 en 80 40 cent; boekje 6.-);
5 mei. Tweede Wereld
oorlog. 80 en 80 cent (was 70 en
80 cent);
1 juni. leugd Olympische
Dagen. 70 en 80 cent (ongewij
zigd);
MALTA1
l4c
IIJLL
1 B Ibi i j
K.Oa-Katxlral U San Gwann jjj
a-AJULisj^jusuLjLaJi itmiiiit
(wordt naar verwachting 20 x 60
cent.
Als we alle 'plussen' bij elkaar
optellen moet een verzamelaar
en dan houden we nog geen
rekening met mapjes, fdc's. Pro
fil en het jaarboekje voor een
jaarset bijzondere zegels 4,80
meer betalen als dat hij aanvan
kelijk dacht. En daar blijft het
nog niet bij, want door het
7 september, Nobelprijs
winnaars, 70,80 en 90 cent (was
60, 70 en 80 cent;
8 oktober, Dag van de
Postzegel/PTT, 70 en 80 cent
(ongewijzigd).
16 november, kinderzegels,
70 35, 70 35 en 80 40 cent,
velletje 6,75 (was 60 30, 70
35 en 80 40 cent. boekje 6,-);
decemberzegels, 20 x 55 cent
t»f r
1
1
1
1
1
A
tü?|
1
1
A
n
JSL
B
'Wi
Winnaars
De handdoeken gaan deze week
naar W. Planje, woonboot Roe-
salka, Haagweg in Leiden
(kruiswoord) en F. Mentink. Pa
relstraat 16 in Leiden (crypto
gram).
Zondag 1 november 1992 her
dacht de schaakwereld dat hon
derd jaar geleden één van haar
grootste zonen werd geboren.
Alexander AJexandrowitsch Al-
jechin kwam in Moskou tt-r we
reld als zoon van een aristocra
tische Russische familie. Reeds
op jeugdige leeftijd blonk
Alexander uit in het schaakspel
en als 16-jarige behaalde hij de
Russische meestertitel.
In 1921 verliet Aliechin de
Sovjetunie en vestigde hij zich
in Parijs, alwaar hij een studie
rechten voltooide en aan de
Sorbonne prnmmn-rde. Mi| Iwt
zich daarna tot F ransman natu
raliseren.
De schaakcarrière van Alje-
chin omvat een periode van 38
jaar. Gedurende die tijd nam hij
aan 83 toernooien deel en
speelde hij 26 matches. Verder
was hij zesmaal deelnemer aan
de schaakolympiade, waarbij hij
telkens het eerste bord voor zijn
rekenine nam. Volgens eigen
zeggen heeft Aljechin rond de
50.000 partijen gespeeld, waar
san ongeveer 3000 tegen (groot-
Imeesters.
Sportief hoogtepunt vormde
de match in 1927 te Buenos Ai
res. waarin hij wereldkampioen
Capablanca onttroonde. In 1929
en 1934 versloeg hij uitdager
Bogoljubov, maar in 1935 moest
hij het hoofd buigen voor onze
landgenoot. Max Luwe. Twee
jaar later, in 1937, revancheerde
Aljechin zich door de titel terug
te veroveren. Hij zou hem be
houden tot zijn dood. In het
Portugese Estoril kwam op 24
maart 1946 een einde aan het
na 43 Pt8
leven van een man. die als een
der grootste schakers de ge
schiedenis in zou gaan
Aljechin was een kundig man
die maar liefst 10 talen --pr.tk en
schreef Als schaker, en ook als
blindschaker, genoot hij veel
aanzien. Des te betreurens
waardiger is het dat hij, die een
aantal prachtige schaakboeken
op rijn naam herti Una, ti|
dens de Tweede Wereldoorlog
meende enige artikelen te moe
ten schrijven onder de titel: 'Jü-
disches und arisches Schach'.
(Enige jaren pledn imulHI
deze artikelen opnieuw uitgege
ven. Men vraagt zic h af M8 op
een dergelijke heruitgave zit te
wachten...). Begrijpeli)k dat de
schaakwereld zich afzette 10000
zo n man. die zich nota bene
tijdens de olympiade in BUOOOO
Aires, in 1939. als kopman van
het Franse team. nog zo vijan
dig tegenover de DOHMS Md
opgesteld.
Ook de nauwe banden die Al
jechin onderhield met dr.
Frank, de gehate en gevreesde
nazi-zetbaas in Polen, deed
hem steeds meer van de
schaakwereld vervreemden
Als schaker beschikte Aljechin
over een aantrekkdi|k<\ .igtes
sieve stijl van spelen. In veel
openingen kwam hij met nieu
we ideeën, die In veel gevallen
nog steeds zijn naam dragen. Er
is zelfs een opening naar hem
genoemd, de Aljechin-verdedi-
ging. (1. e4 PfB).
Tijdens het toernooi te Dres
den. in mei 1926. ontving Alje
chin de schoonheidspnjs voor
zijn partij tegen de Poolse ster-
Slefcng i 39 Th
speler. Akiba Rubinstein. Na de
28e zet van de met wit spelende
Rubinstein was de volgende
stelling ontstaan, (zie diagram
1).
Zwart staat natuurlijk prettig,
ofschoon roet direct tc zien is
hoe het witte bastion kan wor
den geslecht. Aljechin begint
met een dreiging in de stelling
te vlechten. 28. Tg&l Hij
brengt de toren naar h6; dreigt
vervolgens te offeren op h3 en
profiteert dan van de zwakte
langs de onderste nj Als wit 29.
Th6 beantwoordt met 30.
Ddl. volgt simpel 30.Dg7* en
pion e5 gaat verloren. daar 31
Ml faalt on 31. Txh3> enz.
Rubinstein oesluit een pion te
offeren in de hoop daarmee de
zwarte aanval te kunnen af
zwakken Helaas voor hem ver
loopt dit plan niet naar wens. Er
volgde 29. Db4 Tb6; 30. h4
I)g7; 31. c4 Tg6; 32. Dd2 Tg3l;
33. Del Txg2 Wit pd OD
In juli 1934 speelde Aljechin
in Zürich tegen de Zwitser Hans
lohncr laatstgenoemde genoot
ook bekendheid als problemist.
Aljechin. du- in deze partij de
witte stukken aanvoerde, won
door een fraaie doorbraak, (zie
diagram 2)
In deze positie werd de partij
afgebroken en gaf Aljechin zijn
zet onder couvert af. Hij slaagde
er in om van een lastig tn h
nisch probleem een scherpe,
korte winstcombinatic te ma
ken 44. e5! dxr5 Na 44.fxe5;
geschiedt 45. 16* Dxf6. 46. Dxg4
alsmede 47. Le4 en wit wint.
45. d6! c5. Thans helpt ook 45.
cxd6 niet meer. want daarop
Cfcaorwta
WtimM miMI rwrm»
wint 46. cS!. met de dreiging 47.
Lb3*. De parti| verliep ah volgt:
46. Ie4 Dd7; 47. Db6! Vmw
keurig tot het einde. Zwart geeft
op
Dat Aliechin ook bij gerrdu
ceerd materiaal kon aanvallen
leert ons het volgende fragment,
(zie diagram 3)
De stelling ontstond in de
parti) Aljechin B0§0lriboV|
Dresden, mei 1936. De witspe-
lor dood vrnasvrnd 40. Ka».!
DM h|kt ren ordinaire Nund. r.
doch Aljechin heeft verder geke
ken. 40. Lxd4; 41. TxJB LxfB;
42. a5 Zo simpel is dat. De
zwarte loper staat volkomen
machteloos tegen het verdere
oprukken van de witte pionnen
op de damevleugrt Fr volgde
nog 42. - LeS; 43. b5 h4; 44.
■6 Zwart geeft op.
OPGAVE VORIGE WEEK
(Wh: Ke6. Tg3. Lc7. e4. g2. p.
hT /wan. Kh8. a4. b4. iJ. d-i.
g5. h4 Wit aan zet wint)
Oplossing: 1. Kf7
van een verrassende ontkno-
ping I. c2 Na 1 hxgi mm
wit met 2. h4 cnz_. lerwiil I.
b3; verliest na 2. TT3 Kh7; 3. TT5
2. L/41 gxf4; 3. Tc3! dxc3; 4. gS
c ID; S. g6 rn mat in 3 zetten
NIEUWE OPGAAT
De studie van deze week is
van de broeT van Janis Behting.
namrli|k kari Flrhting (1867 -
1942) Deze Iet se schaker heeft
/j. h ook bijzonder ingespannen
bij het onderzoek van het let
tisch gambiet (1. e4 e5; 2. PO
f57?) Voor de nieuwe opgave
verwijs ik naar (diagram 4) Op
nieuw geldt VERRASSEND*
dammen
Ton de Kam
r p i
"Tb K
P1 f
91 1 II Ml
4=3
"i
1 ij
r-'
i*
r
I
a
IJl
-
JC
yr
1
N
L
m b
nieuwe tarief voor Europese be
stemmingen wordt op 2 januari
de permanente koninginneserie
aangevuld met een zegel van 90
cent (kleur cyaanblauw) en ver
schijnen er op dezelfde dag
twee nieuwe boekjes. Het gaat
om boekje 43C met aJs inhoud 5
x 80 cent (Beatrix; dit boekje
heeft dezelfde inhoud als 43B,
maar krijgt een andere tekst) en
verder verschijnt boekje 47A
met als inhoud 5 x 70 cent en 5
x lOcent (Crouwel).
Op 30 november zullen voor
de zesde keer decemberzegels
verschijnen, voor de vijfde maal
in de vorm van een velletje van
20 stuks. Ook deze keer hebben
ze een waarde van 55 cent en
zijn ze gedurende de maand de
cember (tot en met de 31ste)
binnen Nederland te gebruiken
voor de kerst- en neuwjaars-
kaarten.
En wat staat er dit jaar op de
zegel? Een gestileerde kerstroos.
Kijk, daar heeft men weer zx>
iets. De eerste vijf keer werd de
december-zegel 'gesierd' met
een vrijblijvend motief, waaraan
geen enkele bevolkingsgroep in
Nederland aanstoot kon ne
men. Maar nu dus een
kerstroos. Nog een paar jaar en
we zijn op het niveau van ande
re landen, die de decemberze
gels kerstzegels noemen en die
dan ook motieven laten zien die
daarmee in verband staan.
Een gestileerde kerstroos dus.
Eigenlijk twee rozen, want om
en om in het velletje is een zil
veren kerstroos met een rood
hart en een rode kerstroos met
een z.ilveren hart opgenomen.
Er kunnen daarom weer enkele
combinaties worden gemaakt.
Malta: 15 april, herden
kingsserie Tweede Wereldoor
log. 50 jaar geleden werd het
George Cross verleend aan de
Maltezer burgerbevolking voor
hun dapper gedrag. 4 c.. 10 c. en
50 c; 24 juni. Olympische Spe
len. 3 c 10 c en 30 c 5 juli.
historische gebouwen. 3c.,4c,
19c.. en 25c
1 I B
fei 1
1 1 V
B 11
It
Na aJ het WK-geweld is het weer
eens tiid een beroep te doen op
uw zelfwerkzaamheid. Zoals u
/l.'t 1. I ITl11II krU/e >p •- md
spellen. De opgaven kennen
een wisselende moeilijkheids
graad, maar mogen u in pnm
pe niet voor onoverkomelijke
problemen bt| het oplossen
plaatsen Ik heb bovendien ge
tracht opgaven met leerzame
details te verzamelen. Ter con
trol c volgen hieronder ook nog
de cijfcrstanden Volgende week
krijgt u de oplotungrn rn dus
wens ik u lot die
aangename uurtjes.
Wit speelt en wint
DIAGRAM 1 wit 19. 39 50 en
dam op 48; zwart 9. 40 rn dam
(iji ti
DIAGRAM 2. wtt 27. 50. dam
men op 31 en 38; zwart 23. 32
rn dam op 6.
DIAGRAM 3; wit 37. 49 en dam
op 47. zwart 12.26.27 en 35
DIAGRAM 4 wtt 23. 39 en dam
op 13. zwart 21 en 32.
DIAGRAM 5 wit 26. 27 en dam
op 25: zwart 16. 28 rn 38
DIAGRAM 6 wtt 9. 23 en 47;
zwart 27 en 32.
bridge
ft V1083
r A 10 8 7 5
A97
N *662
*ir* 0 VB 10 54 2
1076542 Z A V 0 3
AMB97
«HB9
ftV6432
4 6 3
*88
Terence Reese is misschien wel
de meest bejubelde auteur ter
wereld. Met David Bird, die de
bridgende monniken in het
klooster van sint Titus wereld
faam bezorgde, vormt hij de
laatste jaren een ijzersterk au
teursduo. F en van hun boeken
is Famous Hands', een selectie
uit de talioze schitterende,
rampzalige en soms ook grappi
ge spellen die zestig jaar top-
bridge hebben opgeleverd. De
lezer wordt daarbij op een leuke
manier betrokken. Steeds wordt
een spel op de eerste van twee
pagina's geïntroduceerd, waar
na de hamvraag volgt: Wat
denkt u dat er vervolgens ge
beurde7' We laten de lezer even
meegenieten aan de hand van
een paar spellen
Het Lightnerdoublet vraagt
partner tegen een slemcontract
1072 1 *954
A8987 4w H 10 3
*810 A H V 8 7 3
H 10752
AHVB88
ongrwon
zen. Wat is de balans van 50
iaar gebruik? Successen natuur
lijk: rampen ook als dr trgrn-
panii naar ern ander mntract
werd gej,aagd DM VMtMU
(diagram 1) It utt 1
in 1988. Noord bood dr hop
kleuren, oost ruiten, waama NZ
HVh brrnktrn (><.st doubleer
de voor de hartenstart, waarop
zuid wegliep naar 6SA. Waar
mee moest west uitkomen7 Kla
veren natuurlek, voor vijf down
Maar west was niet heiderzien
de en kwam uit in partners
kJeur. ruiten. Hoe denkt u. dat
het spel vervolgens afliep7
In het boek komt ook een Ne
dertandse speler voor. loop v an
der Goot. deelnemer aan het
EG-kam pioen schap in 1987 in
Valkenburg Wat zou u openen
als zuid (diagram 2) IHa. 4Ha
-4-
misschien? Van der Goot koos
voor ISch. Geen gek idee', zeg
gen Reese en Bird, zuid zit goed
als partner die kJeur kan stru-
nen
oost
zuid nu en mrt wrik resultaat7
In het eerste spel deed de leider
het gord door de eerstr slag in
dummy te winnen Na vijf ron
den w hoppen en driemaal har
ten bM dit ovrr dummv aan
Op HaA moest oost KJV laten
pan. zuid kon nu Ru6 missen
Klaveren na bezorgde zuid ver
volgens de laatste twee slagen
met RuH en KIR Destijds zeiden
slimmeriken dat oost. na 6SA.
een tweede Lighnerdoubiel had
moeten lanceren Maar aange
zien het contract krnneiijk ern
stap In hei duister was. zou ook
dr beteken» van dat doublet op
zijn minst onduidelijk zi|n gr
wrest In hei tweede spel bood
loop van der Goot 6Sch' rn
west, die er uiteraard van uit
ging dat zuid niet hang was
voor ren klaverstart, kwam uit
met... RuA ben paar seconden
later ciaimde zuid ren overslag
Ik was te voorzichtig', zei joop
na afloop, ik had TScti moeirn
bieden Als u wilt dat ze u grlo
ven als u liegt, ttcg dan gord.
zeggen Reese en Bird Mis
schien iets om een* vaker te
proberen! Tenslotte de nacht
mrmr van Irving Rose Als HM
kreeg hij Sch 10987652 Ha6
RuH»: K17MI.| oprnd» Ru
hun systeem em J-opening in
harten of schoppen Noord
bood 4Sch (echt!), oost Slla.
zu>d MO West wilde partner
niet meer horen en doubleerde,
waama hl) enigr minuten later
trgrn 2230 aankeek 6KI grrr
douMeerd met een overslag gr
maakt. Bij het uitslaan meldde
tramgrnoot Forrester F'! m
2220' (7SA met moeite gr
maakt) Quitte te1 Row Had
den ze er nog problemen meer
Nee', zrl Rose, wat hie score op
het volgende spefrMet boek
verschijnt ook in een Neder
land se vertaling
