Clinton op weg
naar Witte Huis
Waar staat Bush
eigenlijk voor?
Verkiezingen VS
Perot: Robin Hood
en Don Quiehote
MAANDAG 2 NOVEMBER 1992
7'
Henry Ross Perot
Geboren op 27 juni 1930 in Texarkana, Texas. Zoon van katoenmakelaar-
/paardenkoopman.
Getrouwd met Margot Birmingham. Vijf kinderen.
Woont in Dallas, Texas.
Begon zakencarrière als krantebezorger en is nu een van de rijkste Ame
rikanen. Werd in 1949 na een opleiding aan het Texarkana Junior College
toegelaten tot de Amerikaanse Marine-Academie. Studeerde in 1953 af.
Werkte van 1957 tot 1962 als verkoper bij computerbedrijf IBM. Richtte in
1962 Electronic Data Systems op, dat hij in 1985 voor 2.5 miljard dollar (4,3
miljard gulden) van de hand deed. Stichtte in april 1969 de Perot Founda
tion, een non-pro/jf-organisatie waarmee hij filantropie bedrijft. Fortuin
wordt geschat op 3,5 miljard dollar (7 miljard gulden).
Financierde een groep die in advertenties aandrong op steun voor het
Vietnam-beleid van president Nixon. Zette zich in voor in Vietnam vermis
te Amerikaanse militairen. Leidde in 1980 in Texas voor de Republikeinse
gouverneur Williams Clements de strijd tegen drugshandelaars. Was in
1983 voorzitter van een comité dat een omstreden pakket onderwijsher
vormingen opstelde voor de Democratische gouverneur Mark White.
George H. Walker Bush
Geboren op 12 juni 1924 in Milton. Massachusetts. Zoon van Prrscott
Bush en Dorothy Walker. Vader was van 1952 tot 1963 senator voor Con-
Getrouwd met Barbara Pierce op 6 januari 1945. Vijf kinderen: George,
leb, Neil, Marvin en Dorothy.
Woont formeel in Houston (Texas), en verder in Kcnnebunkport (Maine)
en Washington D.C.
Studeerde in 1942 af aan de Phillips Academy in Andover. Connecticut.
Diende tijdens de Tweede Wereldoorlog als piloot in de manne. Studeerde
na zijn afzwaaien aan de Universiteit van Vale. waar hij in 1948 zijn kandi
daatsexamen in de economie haalde. Verhuisde later naar Texas, waar hij
in oliezaken ging.
In 1966 voor Texas in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden gekozen
en in 1968 herkozen. Pogingen in 1964 en 1970 om in de Senaat te worden
gekozen mislukten. Door president Nixon in 1970 benoemd tol Ameri
kaans ambassadeur bij de Verenigde Nadat In 1974 benoemd tot hoofd
van het Amerikaanse verbindingskantoor in China. Van 1976 tot 1977 di
recteur van de inlichtingendienst CIA onder president Ford. In 1981 vice-
president onder Ronald Reagan. Won zelf de verkiezingen in november
1988 door de Democraat Michael Dukakis te verslaan.
William Jefferson Clinton
Geboren op 19 augustus 1946 in Hope. Arkansas. Zoon van William Bly-
the en Virginia Kelley. Vader overleed vier maanden voor zijn geboorte bij
een verkeersongeluk. Moeder trouwde vier jaar later met een plaatselijke
autohandelaar, Roger Clinton.
Getrouwd met Hillary Rodham. Eén dochter: Chelsea.
Woont in Little Rock. Arkansas.
Kwam in 1968 van de Georgetown School of Foreign Service en studeer
de in in 1968-70 aan de Universiteit van Oxford. Groot-Brittannië. Rondde
in 1973 zijn rechtenstudie af aan de Universiteit van Yale. Doceerde korte
tijd aan de rechtenfaculteit van de Universiteit van Arkansas.
Leidde in 1972 in Texas de presidentiële campagne van Democraat Geor
ge McGovem. Slaagde er in 1974 niet in gekozen te worden in het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardigden. Werd in 1976 gekozen tot minister van
justitie van Arkansas. Werd twee jaar later gekozen tot gouverneur van die
staat, maar twee jaar daarna verslagen door de Republikein Frank White.
Won in 1982 opnieuw het gouverneursschap. Werd in 1984 en 1986 herko
zen, waarna de gouvemeurstermijn werd verlengd tot vier jaar. Werd in
1990 voor de vijfde keer gekozen als gouverneur.
PEN HAAG ERIK BEUEN
ANP
Van zijn voorganger. Ronald Reagan
wist men waarvoor hij stond, evenals
van zijn vorige tegenstander, de De
mocraat Michael Dukakis. Ook van
zijn huidige Democratische opponent
Bill Clinton is duidelijk wat zijn visie
is. hoewel deze aanvankelijk de meest
uiteenlopende groepen naar de mond
trachtte te praten. Maar na al die ja
ren is van president George Herbert
Walker Bush nog altijd niet goed be
kend welke standpunten hij omhelst.
Altijd toonde hij zich loyaal tegenover
zijn baas. Of dat nu president lleflgUI,
president Ford of president Nixon
was. Bush omarmde steeds de stand
punten van zijn directe omgeving.
Kon van Reagan worden gezegd dat
hij duidelijk een exponent WBS Dl da
conservatieve stroming in de Republi
keinse partij. Van Bush kan alleen
maar worden geconstateerd dat hij.
na zich tijdens zijn campagne om de
Republikeinse nominatie M Ie heb
ben afgezet tegen de denkbeelden
van de Reaganites, als vice-president
naadloos aanschoof bij diens conser
vatieve opvattingen. Dit verleidde
Reagan begin dit jaar tot de uitspraak
dat „Bush nergens voor staat".
Tijdens de Republikeinse voorverkie
zingen dit jaar moest Bush zich de fel
van rechts attaauerende Pat Bucha
nan van het lijf houden. Weliswaar
vormde de verbaal begaafde Bucha
nan geen echte bedreiging, maar
Bush werd wel gedwongen een posi
tie in te nemen. Dat deed hij met een
schuin oog gencht op de mac huge
rechtervleugel van zijn partij. Mede
daardoor raakte Bush steeds meer in
conservatief vaarwater. Uiteindelijk
leidde dat ertoe dat Bush door zijn
partij een zeer conservatief program
ma in de maag werd gesplitst, waar
mee hij eigenlijk niet goed uit de voe-
ten kon en dat een groot deel van het
gewone electoraat van hem ver
vreemdde.
De afgelopen vier jaar boekte Bush,
voortbouwend op het beleid van
Reagan, grote successen in zijn bui
tenlandse politiek. Het communisme
stortte definitief in en de bevrijding
van Kuwayt was een groot succes. In
ternationaal ging het Bush voor de
wind. maar in het binnenland wilde
het niet cc ht vlotten. De Amerikaanse
economie stortte langzaam in en in
middels bevindt het land zich in een
niet-aflatende recessie hoezeer
Bush ook anders wil doen geloven.
In de nagloed van zijn overwinning in
de Golfoorlog steeg de populariteit
van Bush tot ongekende hoogte en
had hij alle ruimte ook binnen de VS
de aken voortvarend aan te pakken
Hij liet dat echter na. De conservatie
ve Republikeinse hands-off-politiek
bood daarvoor geen ruimte en wel
licht was Bush daarvoor ook te idee-
en-arm. De Amerikaanse overheids
schuld steeg tot ongekende hoogte,
de tekorten op de handelsbalans ble
ven aanhouden, de binnensteden ver
loederden en het onderwijs zakte in
tnt een bedroevend niveau.
Buiten de Amerikaanse grenzen wap
perde de Stars and Stripes van de Ver
enigde Staten fier als vanouds, maar
in eigen land raakte men er steeds
minder van onder de indruk. Het toe
nemend aantal werklozen en het af
nemend inkomen van de gewone
Amerikaan gingen zwaarder wegen.
Tijdens zijn campagne bleef Bush
een slechte spreker, die herhaaldelijk
zijn zinnen niet afmaakt wijzen op
zijn successen in hel buitenland en
zijn internationale aanzien. De gewo
ne man blijkt er niet meer van onder
de indruk.
Een jaar geleden wist de Democrati-
Khe parti) geen enkele bekende De
mocraat zover te krijgen zich kandi
daat te stellen tegen de winnaar van
Operation Desert Storm. Enkele min-
dn «tan, oofa wb am muv
neur uit een kleine staat in net zui
den, namen echter de handschoen
an
De populariteit van de president be
gon samen met de economie in te
zakken en na turbulente voorverkie-
dngn Maal Bfl Hniaa ab Mfm-
stander over. De Democratische kan
didaat hamerde op zijn thema It s ti
me for a change' en het heeft er alle
schijn van dat de meeste Amerikanen
het daarmee eens zijn.
WASHINGTON - HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
De onafhankelijke presidentskandi
daat Henry Ross Perot (62) is een
merkwaardige mengeling van Robin
Hood en Don Quiehote. De ene keer
werpt hij zich op als de redder van de
arme Amerikanen, dan weer slaat hij
wild om zich heen. Het lijkt op een tv-
spelletje: wil de echte Ross Perot nu
opstaan? Maar dat maken we voor
morgen niet meer mee.
„Niemand heeft ooit meer geld uitge
geven aan het beschadigen van zijn
eigen imago dan Ross Perot. Daarmee
komt hij in het nieuws, maar hoe
meer de Amerikanen over hem te we
ten komen, hoe minder ze hem zullen
willen", zegt Ed Rollins, die korte tijd
Perots campagne leidde, maar op
stapte toen Perot hem negeerde.
Perot die in juli zijn campagne afbrak
om hem verrassenderwijs in oktober
weer op te pikken, steekt uit eigen zak
60 miljoen dollar om president te
worden. Met een vermogen van twee
tot drie miljard dollar hoeft hij daar
alleen maar de kleine kas voor open
te trekken. Driekwart van dat geld
gaat op aan tv-zendtijd. die hij bij alle
netwerken heeft gekocht om zichzelf
op te hemelen.
Met zijn „stem als een roestig hek en
een gezicht als een gebruikte hand
doek", zoals een krant hem eens be
schreef. is hij het voorbeeld van de
anti-politicus. Dat is zijn aantrek
kingskracht. nu veel mensen hun «~;r-
trouwen in Washington zijn kwijtge
raakt. Maar het is nog steeds ondui
delijk waar hij echt voor staat.
Slechts twee van de zes, 30 tot 60 mi
nuten durende spots van de laatste
weken gingen over oplossingen voor
Amerika s economische problemen.
In de andere bewierrookte hij vooral
zichzelf. Een kritisch geluid is niet te
horen. Geen wonder, want Perot is al-
lerglst h voor kritiek.
Perots verdienste is dat hii het politie
ke debat heeft opengebroken, en dat
meer dan ooit de aandacht naar de
economische problemen uitgaat.
Clinton moest daardoor veel concre
ter worden over zijn tot dan toe vage
plannen en Bush moest meer doen
dan Clinton van onbetrouwbaarheid
beschuldigingen.
Democraten èn Republikeinen heb
ben er volgens Perot een zooitje van
gemaakt, en hij is de enige die de be
zem door het Witte Huis en het Con
gres kan halen. Hij legde ook als enige
een gedetailleerd programma voor
economisch herstel overigens na
zijn terugtrekken op tafel. Vol met
harde en impopulaire, maar noodza
kelijke maatregelen.
Maar zijn geloofwaardigheid is ge
schaad door zijn 'verraad', zoals veel
ex aanhangers zijn terugtreden
noemden, en door de wilde verhalen
die hij nu rondstrooit. De Republikei
nen zouden geprobeerd hebben het
huwelijk van zijn dochter te versto
ren, compromitterende foto's van
haar te verspreiden en hemzelf af te
luisteren. En zijn politieke ideeën zijn
ook veel minder uitgewerkt als hij de
kiezers wil doen geloven. Met een
economisch programma alleen kom
je er niet.
En zelfs dat doet vragen rijzen. Perot
wil drastisch bezuinigen, maar zegt
niet hoe en waar of het moet zijn in
grappen over de omvang van het wa
genpark van de president. Wat hij wil
met onderwijs, defensie, gezond
heidszorg, het milieu of de aanpak
van de criminaliteit blijft al helemaal
in het vage.
Vreemd genoeg durfden Bush noch
Clinton het aan om Perot in de drie
debatten rechtstreeks aan te vallen.
Zij hadden Perots economische plan
nen aan flarden kunnen schieten,
maar de angst voor de underdog, die
zo effectief op het gemoed van het
publiek weet te spelen, hield hen ken
nelijk tegen.
Het doet de vraag rijzen wat er zou
zijn gebeurd als Perot in juli in de ra
ce gebleven was, toen zi|n aanhang in
de opiniepeilingen rond 30 procent
schommelde. Hij had een echte con
current kunnen worden voor Bush en
vooral Clinton. Maar nu li|kt hii de
grenzen van zijn krediet te hebben
bereikt. Perots rol zal zich beperken
tot die van stoorzender.
DURHAM HANS DE BRUUN
DEN HAAG FRANS BOTHOF ANP
„Gouverneur, weet u wat een gallon
(3,785 liter) benzine kost, en een pak
melk, een brood, een spijkerbroek,
een hamburger of een bezoek aan de
dokter?". Het is het soort vragen
waarmee je een politicus, die doet
alsof jouw zorgen de zijne zijn, in ver
legenheid kunt brengen.
Bill Clinton was, gezeten op een
barkruk in de achtertuin van de 'jon-
ge-vrouwenclub' van Winston-Salem
in North Carolina en met miljoenen
via de tv als getuigen, echter geen
moment van zijn stuk gebracht. Zijn
antwoord rolde eruit alsof hij net uit
de supermarkt kwam. En hij keek er
bij als een kind dat net voor een exa
men geslaagd is.
President Clinton. Het is even wen
nen ,maar de kans dat het Witte Huis
binnenkort wordt overgenomen door
de 46-jarige gouverneur uit de kleine
zuidelijke staat Arkansas is groot.
Dat Clinton het zover heeft gebracht
is opmerkelijk. Hij heeft namelijk een
zwaar jaar achter de rug, waarin
steeds weervraagtekens zijn gezet bij
zijn ervaring en karakter. Dat begon al
in januari, nog voor de eerste voorver
kiezing, toen de nachtclubzangeres
Gennifer Flowers vertelde dat ze ja
renlang in het geheim een verhou
ding heeft gehad met de gouverneur.
Vervolgens werd Clinton verweten als
student de militaire dienstplicht en
daarmee de oorlog in Vietnam te heb
ben ontlopen. Hij moest bekennen in
zijn studententijd een jointje te heb
ben gerookt ('zonder te inhaleren') en
werd door zijn Democratische tegen
strevers ervan beschuldigd als gou
verneur het advocatenkantoor van
zijn vrouw Hillary te bevoordelen.
Na al deze aantijgingen overleefd te
hebben en de kandidatuur voor de
Democratische partij te hebben ge
wonnen, deden de Republikeinen het
nog eens dunnetjes over. Maar de be-
schadirigs-actie van de Republikeinen
werkte niet, al deden ze wel pijn.
Volgens mensen die hem kennen „wil
Bill te graag aardig gevonden wor
den", zo schrijft een krant. Het wordt
als een zwak punt gezien. „Hij zoekt
altijd het compromis, heeft een hekel
aan conflicten. Hij wil niet dat men
sen tegen hem zijn. En daarom praat
hij hen naar de mond", zeggen zijn
critici.
Clintons mening is die van degene die
hij het laatst heeft gesproken, is nog
zo'n bewering. Geven twaalf jaar gou
verneurschap daar aanleiding toe?
Soms wel. De kranten staan vol voor
beelden van gevallen waarbij Clinton
de ene dag iets beloofde en de vol
gende dag iets anders deed. Dat lever
de hem veel kritiek op, maar opval
lend genoeg nauwelijks echte vijan
den.
„Hij wil zo graag het compromis, dat
het soms beter is zijn vijand te zijn
dan zijn vriend", zegt een oud-mede
werker. Voor Bush is dat voldoende
om Clinton als een 'zwabberaar' (waf-
fier) af te schilderen, die de ene keer
dit en de andere weer dat vindt. „Dat
kunnen we in het Witte Huis niet ge
bruiken, als er ieder moment ergens
in de wereld een crisis kan uitbre
ken".
Bush heeft 'vertrouwen' tot hoofdthe
ma van zijn campagne gemaakt. Clin
ton is onbetrouwbaar, heet het. Ande
re critici zijn minder negatief. „Hij
weet welke richting hij uit wil, maar
ziet altijd een eindeloos aantal wegen
die daar naartoe leiden", schreef de
Washington Post. Dat constant ma
noeuvreren leverde hem de bijnaam
'Slick (Gladde) Willy'op.
Putting People First heet het econo
mische programma dat Clinton klaar
heeft liggen. In vier jaar tijd zal hij
acht miljoen nieuwe banen scheppen
en de belasting voor de middenklasse
verlagen. Hij zegt dat hij in zijn
ambtstermijn het begrotingstekort
met een derde (144 miljard dollar) zal
terugdringen.
Clinton belooft een nationale gezond
heidszorg in te voeren, de particuliere
investeringen te stimuleren en het
verval van de binnensteden aan te
pakken. Dat hij in staat is al deze za
ken tegelijkertijd te kunnen uitvoeren
wordt zelfs door zijn grootste fans be
twijfeld. 'Putting People First' gaat uit
van economische groei. Of deze
plaatsheeft, weet echter niemand.
Drie mannen hebben hun lot
verbonden met dat van de
Amerikaanse presidentskandi
daten. F-én van hen is na mor
gen als slee-president één
hartslag van het president
schap verwijderd. Dit zijn de
drie kandidaten:
Al Gore
WASHINGTON HANS DE SttUUN
CORRESPONDENT
Een gouden koppel, zei men
nadat Clinton oe 44-jarige sena
tor Al Gore uit Tennessee als
zijn running-mate had aange
wezen Tegen veel adviezen in
koos hij geen oudere, ervaren,
noordelijke conservatief (zijn
tegenpool dus), maar een pro
gressieve, zuideli|ke generatie
genoot die net als hij zijn leven
aan de politiek heeft gewijd.
De jeugdige energie v an Clinton
en Gore steekt fel af tegen de
belegen routine van veteraan
Bush en brekebeen Quayle De
laatste komt maar moeili|k uit
de schaduw van Gore Doe be
wijst Clinton ook anderszins
een dienst Terwijl Clinton door
schandaaltjes in opspraak is ge
raakt, valt op Gore absoluut
niets aan te merken Zijn verle
den is 'brandschoon'.
Over het milieu schreef Gore in
i99i «en bwtiBer, 'fivA te
the balance'. Hij verkondigde er
nogal revolutionaire ideeën in.
die hem nu in de verkiezings
campagne door zijn tegenstan
ders worden aangewreven
Bush noemt hem spottend
Mr. Ozon. In zijn boek pleit Go
re voor een 'Marshall-plan' om
de Heften v hoon melen, bel
invoeren van milieubelastingen
en een drastische vermindering
ven het henflneeertmMI i au i
zei hij het anders te hebben ge
schreven. als hij had geweten
dat hij vice-presidentskandidaat
zou worden
Stockdale
„Wie ben ik? Wat doe ik hier?",
vroeg lames Bond Stockdale
zich publiekelijk af. voordat hij
twee weken geleden begon aan
zijn tv debat met Dan Quayle
en Al Gore. Gewoonlijk doen
politici zulk zelfonderzoek vóór
zi| zich kandul i.it stellen VOOI
het op een na hoogste ambt van
de Verenigde Staten Maar la-
mes Stockdale is dan ook geen
gewone politicus
Zijn politieke ervaring is nul
komma nul, en dat bleek schrij
nend in het debat Hij kwam er
nirt aan a paa Maai tent rika
vond het prachtig. Omdat de
grijze man in het midden hun
taal sprak, zoals zijn baas Ross
Perot Omdat hij geen toneel
speelde. En omdat hi| met het
politieke gekonkel in Washing
ton niets te makan heeft
Tien dagen eerder was Stockda
le nog gewoon een gepensio
neerde vice admiraal die zich
aan de Sfdbfd unbcaMi In
California verdiepte in het werk
van de I Srif kse lloeooi I pk tu
tu*. Tot zijn oude vriend Ross
Perot hem vroeg zijn 'running-
matc' te worden. Niet om zi|n
politieke erv aring, „maar omdat
ni) een man van staal is, met het
karakter dat nodig is voor die
haan zoals iVrot dat not in.Ie
Als lijden en leidinggeven daar
voor bepalend rite dan li
Stockdale zeker de juiste man.
Dan Quayle
Een paar maanden geleden zou
de kreet 'Quayle for President
nog op louter hoongelach zijn
onthaald Maar langzamerhand
begint men er rekening mee te
houden dal J. Danforth Quayle
III, ook na eventueel verlies van
(ieorge Bush op 3 november,
niet zo snel van het Amerikaan
se politieke toneel zal zijn ver
dwenen.
Wint Bush, dan wordt het moei
lijk Quayle af te schrijven als
kandidaat die in 1996 de fakkel
kan overnemen De Republikei
nen zijn ineens dolenthousiast
over Quayle's optreden in de
verkiezingscampagne Men is
zeer tevreden mei zi|n optreden
In het vice-presidentiele debat
Daarin kwam hij weliswaar irri
tant keffcrig over. maar hij koos
voor de aanv al en was zHNerze-
kerd En daarmee lijkt hij ook
Bush ineens grinspirrerd te
hebben
Nog steeds kan Quayle niet be
trapt worden op grote kennis
van zaken, maar de blunders
die hem tot nog toe hebben gr
brandmerkt zijn In de campag
nc achterwege gebleven Quavle
wil spreekbuis zijn van conser
vatirf Amerika en speelt die rol
met verve Het gezin, abortus
en de sJechte invloed van Holly
wood zijn thema's waarmee hij
behoudende Amerikanen voor
zich wint. Hij is tevens een pri
ma bliksemafleider voor Bush.
die zulke conservatieve ideeën
bever niet zrif uitdraagt
