Neil Young heeft
nog veel te doen
Wassenaarse kunstenaar doet werk in de uitverkoop
Lionel Hampton een parodie op zichzelf
Cultuur&Kunst
Ensemble C sharp minor
verwarmt kille Petruskerk
Dichter speelt krijgertje met zichzelf
'Antieke Soap opera' niet meer
dan oppervlakkige poppenshow
MAANDAG 2 NOVEMBER 1992
Hosanna vertolkt symfonie Stravinsky
alphen aan den run De Christelijke oratoriumvereniging 1 losan-
na brengt woensdag 4 november de Svmphonie de Psaumes van
Stravinsky ten gehore. Onder begeleiding van het Randstedelijk
begeleidingsorkest en met medewerking van vijf solisten wordt
ook de Mis in c (kv 427) van Mozart ten gehore gebracht. De uil
voering is in de St. Bonifaciuskerk en begint om 20.15 uur.
Ontwerpen Stedelijk Museum te kijk
Amsterdam» Een tentoonstelling van de schetsontwerpen voor
de nieuwbouw van het Stedelijk Museum in Amsterdam is van
12 december tot 17 januari te zien in het 'Stedelijk'. Het gaat om
de plannen van de vier architecten R. Koolhaas, W. Quist. R.
Venturi en C. Weeber. Quist heeft van de vier architecten de
meeste ervaring met de bouw en verbouwing van musea, waar
onder hel Rijksmuseum in Amsterdam, het Kröller-Miiller mu
seum in Otterloen het Maritiem Museum in Rotterdam. Kool
haas is verantwoordelijk voor de nieuwe KunstHAL in Rotter
dam. Weeber heeft grote ervaring met tentoonstellingspavil
joens. Venturi tekende onder meer voor de aanbouw van de Na
tional Gallery in Ixmden.
Musea kopen kunst op veiling
Amsterdam» Het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen en het Van
Gogh Museum in Amsterdam hebben drie werken gekocht op
een veiling van 19de eeuwse schilderijen, tekeningen en aqua-
rellen bij Christie's in Amsterdam. I lel Zuiderzeemuseum kocht
een aquarel van Hans Herrmann (1858-1942) voor 4.600 gulden.
Het Van Gogh Museum kwam in het bezit van twee werken. Het
museum wil niets kwijt over de werken en het bedrag.
Muriel Wong exposeert in Leiderdorp
leiderdorp» De in 1947 op Curasao geboren en in Leiderdorp
woonachtige Muriel Wong I/>i Sing exposeert haar beelden en
schilderijen in het gemeentehuis van haar woonplaats. Zij begon
in 1988 aanvankelijk als autodidact met schilderen, later volgde
zij een opleiding aan de Vrije Academie in Den I laag waar zij
zich behalve in schilderen ook in beeldhouwen bekwaamde. De
tentoonstelling is van maandag tot en met vrijdag geopend van
9 tot 17 uur.
Muziek Rachmaninov smaakt naar meer
Het vocaal ensemble C sharp
nünoi gaf zaterdag in een herf
stige, kille Petruskerk een hart
verwarmend concert met onbe
kende koormuziek van laat-ro-
mantische Russische compo
nisten. Maar liefst twee werken
van Rachmaninov beleefden
hier hun Nederlandse première.
'Het geestkrachtig benaderen
van onbekende meesterwerken'
staat dan ook hoog in het vaan
del bij C sharp minor, opgericht
in 1988 uit leden van Collegium
Musicum.
De term geestkrachtig, her
haaldelijk en nadrukkelijk ge
bruikt, bleef mij door het hoofd
spelen tijdens het concert. Wat
zouden ze er nu precies mee
bedoelen? Met inzet van alle
middelen en verbeeldingskracht
bijvoorbeeld? Behoorden de ge
sproken uitleg van tekst en mu
ziek, de verwijzingen naar de
symboliek van leven en dood
daar ook bij? Zowel de uitleg als
de dirigent kwamen mij soms
nogal nadrukkelijk en erg ro
mantisch voor, maar pasten wel
degelijk bij de 'Russische Ziel'.
Veel zorg was besteed aan ex
pressie en muzikale afwerking;
zuiverheid van stemmingen het
op een natuurlijke manier laten
ademen van de muzikale fra
sen. De liederen vóór de pauze
van Rachmaninov, diens vriend
Kalinnikov en diens leraar Ta-
neyev, waren heel mooi en
beeldend van sfeer. In 'Khor
Dukhov' (première) van Rach
maninov was ik zeer enthou
siast over de prachtige klank
van hef koor. Na de pauze gees
telijke muziek van Rach
maninov. Drie delen uit de ver
maarde Vigilie opus 37, ge
schreven voor de Paaswake met
een mooie solo van Rosalie
Sloof. Bij deze ingetogen mu
ziek viel de uitbundige motoriek
van dirigent Elger Niels soms
wel uit de toon.
Het concert eindigde heel
verstild met de andere Neder
landse première; 'Concert voor
koor'. Het manuscript van dit
werk heeft de internationale
Rachmaninov Society aan het
koor ter beschikking gesteld in
reactie op een eerdere premiè
re. Van dit soort muziek mag er
meer volgen.
WASSENAAR/VOORSCHOTEN CPD
'Te koop: kunstobject voor in
ventief gebruik. In 1985 door
het rijk aangekocht voor 19.000
gulden. Nu 300 gulden.' Met de
ze advertenties in landelijke
dagbladen probeert de Wasse
naarse kunstenaar Rob Blote
(61) zijn omvangrijke kunstwer
ken voor een 'weggeefprijs' van
de hand te doen. De kunstenaar
zegt sinds het afschaffen van de
BKR-regeling in 1987 steeds
dieper in de financiële proble
men te ziin geraakt. De nood is
zo hoog dat hij nu zelfs zijn ate
lier in Voorschoten heeft moe
ten verhuren aan een sanitair
bedrijf. Zijn kunstwerken moe
ten binnenkort dus plaatsma
ken voor douchebakken, bub
belbaden en wasbakken. „En
het zijn niet eens mijn eigen
ontwerpen zegt de kunstenaar
mismoedig.
Blöte, tevens eigenaar van
een galerie in Wassenaar, ver
vaardigde tot voor kort toege
paste kunst als beelden, fontei
nen en zonnewijzers. Met be
hulp van de Beeldende Kunste
naars Regeling (BKR) kon hij
vanaf 1960 'behoorlijk' leven
van zijn werk.
Na de afschaffing van de BKR
in 1987 kwam de kunstenaar
als zo velen in de bijstand te
recht. Via een vervangende re
geling kon hij per jaar weliswaar
nog 4000 gulden voor materiaal
opstrijken, maar ook die rege
ling is voor hem per 1 januari
afgelopen. „De BKR, je leefde er
niet gek van. Nu red ik het niet
meer. Ik ben nu mijn huis aan 't
opeten via de bijstand, en mijn
atelier kan ik ook niet meer
aanhouden. De kunstwerken uit
mijn BKR-tijd, die ik niet meer
hoefde in te leveren omdat ze te
groot waren, probeer ik nu
maar te verkopen."
In de aanbieding heeft Blöte
ondeïmeer drie loodzware me-
ranti-tuinbanken (originele
waarde 24.000 gulden), een
niet-waterbestendige fontein
van gips en polyester (19.000
gulden), en een reusachtige
houten wijzer die ooit bestemd
was voor het dierenpark Wasse
naar (19.000 gulden). Het park
ging echter failliet. „Dus daar
bleef ik ook mee zitten."
Blöte heeft tot nu toe nog
maar 'krankzinnig' weinig reac
ties gehad op zijn advertenties.
„Nog maar zeven mensen, die
niets hebben gekocht. Tja, Ne
derland is een heel triest land
wat kunst betreft. Maar ik hou
vol tot alles weg is."
Wat houden 'kunstobjecten
voor inventief gebruik' eigenlijk
in?
„Nu, het aardige is dat je er
van alles mee kunt doen. Móet
doen zelfs. Deze fontein bij
voorbeeld kan niet tegen water.
Het is gemaakt van gips ge
mengd met polyester, en dat
blijkt achteraf niet zo goed te
werken. Maar als je 'm kantelt
en je zet er een plaat tussen,
heb je een prachtige tafel. En
mijn wijzer kan, ook gekanteld,
aardig dienst doen als een soort
traptafel in een winkel. Ik hou
er immers van als mijn werken
ook werkelijk worden gebruikt.
En een prachtige tafel voor 300
gulden is toch een koopje?"
'Laatste deel van je leven waardevoller dan je jeugd'
Soms lijkt de tijd stil te staan. Neil Young voor veel
mensen is zijn naam synoniem met emotionele rock
heeft zijn nieuwste album uitgebracht. Voor zover de titel
(Harvest Moon) niet al een duidelijke vingerwijzing is
naar zijn klassieke plaat Harvest (1972), dan is de bezet
ting van zijn begeleidingsband The Stray Gators en de
keuze voor het achtergrondkoortje (James Taylor Linda
Ronstadt) dat zeker wel.
De overeenkomsten zijn zo
sterk dat we met een déjé vu
van doen lijken te hebben
om maar een vermaarde al
bumtitel van Crosby, Stills,
Nash Young van stal te halen.
Young, 46 jaar oud, hoort de
analogie grinnikend aan. Hij is
voor net eerst in zijn 25-jarige
loopbaan afgereisd naar Europa
om de pers te ontmoeten. Hij
heeft drie beweegredenen om
even te breken met zijn door
gaans geïsoleerde bestaan.
Promotie van Harvest Moon
is uiteraard de eerste. Young wil
binnen drie jaar echter via uit
geverij Time/Life ook zijn gehe
le oeuvre op de markt brengen,
inclusief tientallen songs die
niet eerder zijn uitgebracht. Het
streven is erop gericht zijn carri
ère aldus in één keer in kaart te
brengen.
„Déjé vu? In welk jaar leven
we? Wat gebeurt er allemaal?",
grapt Neil. „In werkelijkheid
heb ik niet achterom gekeken",
zegt hij, af en toe de vragenstel
ler over het zwarte zonne
brilmontuur heen beglurend.
„Ik ga juist de toekomst tege
moet. Op Harvest Moon staan
bijna allemaal recente songs.
Eén ervan, You and Me dat
volgens jou lijkt op Old Man
dook inderdaad in eerste aanleg
al in 1975 op, maar ik kon 't pas
vorig jaar afronden."
„Natural Beauty is van 1989,
One of these Days van 1985,
Unknown Legend van 1982 én
1990, maar de rest is behoorlijk
nieuw. Het karakter van die
songs maakte dat ik koos voor
begeleiders als Ben Keith, Tim
Drummond, Kenny Buttrey en
Spooner Oldham. Pas daarna
begon me iets te dagen. Akoes
tische songs, juist deze mensen-
...misschien wordt 't wel wat."
Terugblikken wil Young niet. „Ik
krijg er sterk de indruk door dat
ik juist de andere kant op moet
kijken. Je moet niet teveel over
je schouder blikken, echt, geloof
Bob Dylan wat dat betreft nou
maar letterlijk. Tuurlijk, met
zo'n titel, krijg je dat het verle
den meespeelt. Nou ja... de
werktitel van deze plaat was een
jaar lang Indigo Trail, maar op
het laatst heb ik 'm toch veran
derd. Zo heb ik ook een elektri
sche versie van You and Me
weggegooid omdat dan de over
eenkomst met Old Man te op
gelegd pandoer zou zijn. Dat is
gewoon de demo geworden.
Wat ik wil zeggen is dat ik ge
woon pure keuzes heb ge
maakt."
Sleutellied
You and Me noemt Neil een
sleutellied. Dreaming Man is
een ander lied waarin Young
zijn eigen ziel op de snijtafel
lijkt te leggen. Op de belangrijk
ste zin uit de song reageert hij
heel direct. „I can't tell when
I'm not real. Ik weet niet wan
neer ik niet echt aanwezig ben.
Afwezig type. Ja, dat is het pro
bleem. Zo ben ik, maar ik houd
't in de songs vaag. Ook omdat
ik zelf vaak niet weet wat ik van
mijn werk moet vinden. Ik pro
beer ze niet teveel te analyse
ren; Bob Dylan zegt altijd: een
lied is als een gedachte. A song
is like a thought. Als je de ge
dachte teveel preciseert, is het
geen gedachte meer. je ver
woest de abstracte kantjes er
van."
Op Harvest Moon raakt Neil
thema's aan als het ouder wor
den, de zwaarte van het bestaan
on the road, de moeizame ba
lans tussen werk en het huis
houden, de huwelijkscrisis, de
ecologie, en ja, toch het verle
den. Tijdens Landing on Water
(1985) schreef Neil One of these
Days, waarin hij zijn jeugd
vrienden en kameraden be
dankt. „Toch een retrospectieve
song. Canada, ja."
Het ouder worden. Young
speelde onlangs All along the
Watchtower en Tom Tom Blues
tijdens het eerbetoon aan het
adres van zijn vriend Bob Dylan
dertig jaar in het vak. De der
de Dylan-song die hij voor het
concert had geselecteerd, kon
hij door tijdgebrek niet meer
spelen. „Forever Young, ja.
Mensen worden nu eenmaal
oud. Je kunt er niks aan doen.
Iedereen beleeft dat veroude
ringsproces op zijn eigen wijze;
dat mag je ook niet beoordelen.
Ik heb zoveel dingen te doen in
de weinige tijd die me nog rest.
Ik vind het stimulerend, ouder
worden. Ik word er niet minder,
maar juist meer actief door."
„Hoe minder tijd ik heb, des
te meer moet ik doen. Elk nieuw
idee dat ik krijg, betekent min
der tijd om al mijn andere idee-
en uit te werken. Sommige val
len zelfs helemaal weg. Ik vind
dat het laatste deel van je leven
juist daardoor waardevoller is
dan je jeugd. Ik moet de show
zelf in handen nemen en mijn
best doen; mijn ervaring toe-
passen op nieuwe ideeën. Niet
de jaloezieën laten zakken en
gaan slapen." Opeens is er tóch
het oordeel over zijn soort- en
lotgenoten. „Je moet natuurlijk
wél jezelf dwingen."
Terugblikken wil Neil Young niet Je moet niet teveel over je schouder kijken."
Jazz Mecca trekt 18.500 bezoekers
LEIDEN CONNY VAN DER ZANDE
De in Oegstgeest woonachtige dichter Guus Wa-
kelkamp presenteerde gisteren in de Leidse So
ciëteit de Burcht zijn nieuwe bundel 'De voor
sprong van het water op het uitzicht over de ri
vier'. Het is de tweede bundel van Wakelkamp die
in het dagelijks leven taalbeheersing doceert aan
de HTS van Dordrecht. De dichter had van de
presentatie een echt feestje gemaakt. Zo waren er
twee muzikale optredens, enkele vrienden spra
ken hem toe en tot slot hield Wakelkamp een
voordracht.
Draaide zijn eerste bundel 'De stad is een jon
gen' om de homoseksualiteit, in zijn nieuwe bun
del komt dit onderwerp slechts summier aan bod.
Hoewel het moeilijk is om een rode draad aan te
wijzen, ziet de dichter, die ook schildert en musi
ceert 'het verstrijken van de tijd' als centraal the
ma. De titel lijkt op het eerste gezicht moeilijk en
omslachtig, maar Wakelkamp heeft er wel een
uitleg voor. „Als je vanuit een vast punt naar een
rivier kijkt, denk je dat je het landschap overziet.
Het lijkt alsof je grip hebt op het leven, maar het
water stroomt verder, zoals ook het leven tussen
je vingers doorglipt." Wakelkampspeelt in zijn
gedichten krijgertje met zichzelf. Hij wil zijn erva
ringen in de hand nemen en ordenen, maar hij
krijgt de elementen uit zijn leven niet te pakken.
In zijn bundel komen uiteenlopende onderwer
pen aan de orde. Zo is er een cyclus gedichten die
hij maakte naar aanleiding van zijn reizen naar
Israël en Turkije. De verscheidenheid die de on
derwerpen kenmerkt vinden we ook terug in de
vorm van de gedichten. Naast vrije verzen zijn er
gedichten die zich kenmerken door een vastere
strofenbouw. Wakelkamp gebruikt het rijm als de
stuwende kracht voor zijn poëzie. Zo hoopt hij
zijn gedichten voor een breed publiek toeganke
lijk te maken.
MAASTRICHT» CPD
Het Jazz Mecca dat dit weekein
de voor de derde achtereenvol
gende keer in het Mecc-gebouw
in Maastricht werd gehouden,
irok in totaal 18.500 bezoekers.
Dat zijn er een kleine tweedui
zend meei don vorig Jaar.
Op medische gronden mocht
L ionel Hampton dit jaar niet op
North Sea spelen. In een afgela
den tot 'Music Paviljon' omge
doopte tent bleek zaterdag dat
er ook een artistieke commissie
zou moeten komen, die hem
het spelen maar helemaal ver
biedt, Want hoe legendarisch de
man ook zijn mag, muzikaal is
Hampton een parodie op zich
zelf geworden.
De man die zoveel voor de
jazz heeft betekend, die vroeger
van puur enthousiasme door
podia zakte, stond wat ont
heemd te grijnzen achter z'n vi
brafoon. De namen van de mu
zikanten uit z'n veteranenband-
je (Benny Golson, Harry Sweets
Edison, Benny Bailey, Al Grey)
haalde hij door elkaai i n toen
hij nog even wilde laten horen
dat hij vroeger ook drummer
was geweest, viel hij met krukje
en al achterover, lachend werd
hij wtvr op de been geholpen,
alsof het bij de show hoorde.
Maar deze man zou de eer
moeten krijgen die hem muzi
kaal toekomt. Noem een vibra
foon naai hem» een straat "i
een heel dorp desnoods, maar
voorkom dat er een generatie
komt die Hampton alleen maar
kent als seniele, kreunende ou
de man
Op papier had de groep die
als Blood, Sweat Tears stond
te spelen weinig te maken met
de topformatie die aan het be
gin van de jaren zeventig op
zo'n succesvolle wijze rock en
jazz aan elkaar wist te koppelen,
van de oude bezetting was al
leen zanger David Clayton-Tho
mas over. Maar dat bleek ruim
voldoende. Z'n tot de rand met
soul gevulde stem was zo moge
lijk nog vetter dan twintig jaar
geleden. De achlkoppige band
had de arrangementen van ou
de BS&T hits als Hi-Di-Ho,
Spinning Wheel en And When 1
Die, uitstekend ingestudeerd en
de ritmesectie was beter dan de
groep ooit had gekend.
Doordat bassist Ron Cérter in
de Tribute To Miles Davis-band
was vervangen door de veel co
öperatiever ingestelde Dave
Holland werd de muziek van dit
reünie-kwintet tien keer beter,
dan dat ze op North Sea hadden
laten horen. Met Tony Williams
achter het slagwerk kwamen
saxofonist Wayne Shorter,
trompettist Wallace Roney,
maar vooral pianist Herbie
Hancock tot schitterende pres
taties.
Altsaxofonist Kenny C.arrett
bewees met zijn groep dat hij
zonder Miles z'n weg ook wel
weet te vinden. Vooral de mo
menten dat er akoestisch werd
gespeeld, waren zo bijzonder
dat men de onmacht van slag
werker Ricky Wellman om ge
woon in vieren te spelen, graag
voor lief nam.
Nina Simone kwam zondag
op in een gouden I-am-the-gre-
atest-cape. die ze voor ze naar
de vleugel liep van haar schou
ders liet glijden. Daar is zo'n
beetje het meest positieve van
het concert mee gezegd. Simo
ne gedroeg zich merkwaardig.
Ze begon met een heel langdra
dig stuk waarvan de tekst voor
namelijk 'Thank God' luidde en
waarvan de harmonieën be
perkt bleven tot één akkoord. Ze
was bovendien niet erg goed bij
stem. Nog voor haar tweede lied
goed en wel op gang was,
maakte ze geïrriteerd aan het
Eubliek duidelijk dat er na en-
ele maten wel een herken-
ningsapplausje had mogen vol
gen. Maar daarvoor moest Nina
Simone wachten tot de toegift,
een slecht gezongen, afgeraffel
de versie van 'My Baby Just Ca
res For Me'.
Tenorsaxofonist Joe Hender
son wist met slagwerker AI Fos
ter en bassist George Mraz de
enorme Auditoriumzaal tot een
intieme ruimte te transforme
ren. Een ander hoogtepunt was
het optreden van de WDR-big-
band met als gast de trombo
nisten Bill Watrous en Mare
Godfroid. Leider Jerry van
Rooyen had voor de gelegen
heid onder de noemer 'Roots
and Winds' een suite gecompo
neerd. waarmee hij opnieuw
duidelijk maakte dat hij tot de
internationale grootmeesters
gerekend mag worden.
THEATER
RECENSIE CONNY VAN DER ZANDE
Een antieke soap opera door Nieuw Sym
bolistisch Theater; spel en choreografie.
Petar en Iva Mandich, licht lodewijk
Wijnberg, gezien 31/10 in de schouw
burg, Leiden
Het Nieuw Symbolistisch Thea
ter presenteert een show die be
doeld is als een parodie op ver
schillende culturele stromingen.
De voorstelling heeft echter nog
het meest weg van een opper
vlakkige poppenshow uit de F.f-
teling. In deze show willen de
spelers, verkleed als poppen, di
verse opera's, balletten, schilde
rijen en boeken bespotten. Pa
rodieën zijn echter alleen inte
ressant als ze op inventieve wij
ze de draak steken met een on
derwerp. Helaas zijn de bespot
tingen in 'Een antieke soap ope
ra' voor de hand liggend en plaL
De grapjes liggen er te dik bo
venop om een komisch effect te
bereiken.
Neem bijvoorbeeld de paro
die op het Zwanenmeer. De
balletdanser loopt rond met een
borduurwerkje waarop staat: 'I
love ballet'. Hij heeft twee enor
me aangeplakte schuimrubber
billen. Als hij achter de scher
men ruzie krijgt met een balleri
na moeten ze met gebroken be
nen verder dansen. Even later
verandert de danseres in een
zwaan. Is me dat even lachen!
De onderdelen van de voor
stelling hebben weinig met el
kaar gemeen. Een stem op de
band breit in gebroken Neder
lands de sketches aan elkaar.
Onder de verschillende stukjes
is muziek van uiteenlopende
aard gezet. Zo gaat een stuk van
Verdi over in de Lambada en
muziek van Strauss wordt ver
vlochten met een hitje van de
House Martins.
De afwisseling van de
sketches, de glamoureuze aan
kleding en de goed in het ge
hoor liggende muziek zorgen
ervoor dat de voorstelling nog
enigszins verteerbaar wordt. De
show blijft jammergenoeg ste
ken in uiterlijkheden, een die
pere laag ontbreekt. Na afloop
blijft er dan ook weinig méér
hangen dan het beeld van een
std log bewegende poppen.
