Gelderland wil
naaldbos kappen
Tegen zo iemand kun je je kinderen niet beschermen
Binnenland
Vragen blijven over
dood van asielzoekster
Devaluatie van pond
miljoenenstrop IHC
ZATERDAG 31 OKTOBER 1992
5
Algemeen Nederlands Persbureau CPD CemeenschaopeNke Persdienst
Moeder van misbruikte kinderen schrijft boek over geruchtmakende 'Enschedese affaire'
Oktober was koud en nat
den haag De maand oktober is zeer koud en nat geweest, maar
de zon heeft normaal geschenen. De temperatuur, zo meldt het
KNMI, was 2,5 graden Celsius beneden normaal. Er viel deze
maand bijna twee keer zoveel neerslag als normaal. Vooral de
kop van Noord-Holland had het zwaar te verduren. Daar werd
plaatselijk 155 millimeter hemelwater opgevangen, hetgeen 72
millimeter meer is dan normaal. Tussen alle buien door scheen
de zon echter 103 uur lang, en dat is keurig op het gemiddelde.
Straf voor verzonnen mishandeling
arnhem» Het Gerechtshof in Arnhem heeft een 24-jarige man uit
Dinxperlo in hoger beroep zes weken voorwaardelijke gevange
nisstraf en honderddertig uur dienstverlening gegeven voor het
verzinnen van een mishandeling in de zomer van 1990. Hij deed
in augustus 1990 aangifte bij de politie van mishandeling op een
bospad. Het verhaal maakte veel los, omdat drie weken eerder
op dezelfde plek een 15-jarig meisje zwaar mishandeld was. Het
meisje heeft maanden in coma gelegen en revalideert nog
steeds. Al spoedig bleek dat de man de mishandeling verzonnen
had om interessant te doen.
Reed neemt kleiner belang in Elsevier
Amsterdam De besturen van de uitgeversconcerns Elsevier en
Reed hebben een akkoord bereikt over de financiële voorwaar
den van de voorgenomen fusie. De twee partners zullen elk een
belang van 50 procent krijgen in de diverse samengevoegde on
dernemingen. Reed krijgt een belang van ongeveer 5,8 procent
in Elsevier. Bij de eerste aankondiging van de beoogde fusie op
17 september was gezegd dat Reed 11,5 procent in Elsevier zou
verwerven, maar gezien de val van het pond is dat aangepast.
Onderzoek op Schiphol levert weinig op
De juiste toedracht van het
overlijden van een asielzoekster
uit Zaïre in mei in het opvang
centrum op Schiphol blijft on
duidelijk. Een onderzoek van de
rijksrecherche heeft daarover
geen uitsluitsel gegeven, zo
heeft staatssecretaris Kosto van
justitie de Tweede Kamer laten
weten.
Volgens de rijksrecherche zijn
er communicatieproblemen ge
weest tussen het gezin uit Zaïre
en de Koninklijke Marechaus
see. De recherche sluit niet uit
dat de echtgenoot van de over
leden vrouw wel om medische
bijstand heeft gevraagd, maar
dat die om 'enige (onbekend
gebleven reden) is geweigerd'.
Dat is een fout van de mare
chaussee, want doorverwijzing
naar een medische post is een
ongeschreven regel. Door de ge
brekkige administratie is echter
niet vast te stellen wie het gezin
uit Zaïre heeft 'behandeld'.
Sinds het overlijden van de
vrouw, die zwanger was, zijn
maatregelen genomen om de
medische begeleiding van asiel
zoekers te verbeteren. Zo zorgt
het AMC in Amsterdam voor
bijstand als er problemen zijn in
het nabijgelegen Grenshospi
tium, waar asielzoekers tijdelijk
worden opgevangen. Eerder al
had Kosto aangekondigd het
verblijf van asielzoekers in de
transitruimte op Schiphol zo
kort mogelijk, in elk geval niet
langer dan 24 uur, te laten du
ren. Kosto wil nog niet reageren
op klachten van de Vluchtelin
genwerk Nederland over de
strenge behandeling van asiel
zoekers door de Koninklijke
Marechaussee. Een onderzoek
daarnaar loopt nog.
'Vervanging door loofbos helpt tegen verdroging'
De provincie Gelderland studeert op de mogelijkheid
naaldbos te vervangen door loofbomen om water te be
sparen. Gelderland kampt met verdrogingsproblemen,
omdat de drinkwaterbedrijven en de industrie meer
grondwater onttrekken dan er via neerslag bijkomt.
Volgens woordvoerder Van de
Nes van de afdeling Water van
de provincie is uit verdrogings-
onderzoek gebleken dat naald
bos meer water verbruikt dan
loofbos. „Regenwater wordt in
de winter door de naalden vast
gehouden, waarna het ver
dampt. Duizend hectare naald
bos in plaats van loofbos scheelt
per jaar twee miljoen kuub wa
ter."
Volgens Van de Nes streeft
het rijk in het Meerjarenplan
Bosbouw naar uitbreiding van
het bos. Zo zou op de Veluwe
8000 hectare naaldhout moeten
worden aangeplant. „Uit oog
punt van verdroging is dat na
tuurlijk niet verstandig. Eigen
lijk zou je het omgekeerde moe
ten doen."
Concrete plannen om naald
bos te kappen en te herbeplan-
ten met loofbomen, ook wel
aangeduid als 'verloving', liggen
er volgens Van de Nes nog niet.
„We zitten pas aan het begin
van de discussie. Het gaat er om
dat je de belangen van bos
bouw, natuur en drinkwater
voorziening tegen elkaar af
weegt."
De kosten die gemoeid zijn
met de vervanging van het
naaldbos zijn aanzienlijk, erkent
Van de Nes. „Naaldhout levert
meer op dan loofhout, hetgeen
betekent dat je particuliere bos-
eigenaren schadeloos moet stel
len." Volgens een voorlopige
berekening kost de kap van
8000 hectare naaldbos tussen
de 300 en de 500 miljoen gul
den aan schadevergoeding.
De verloving van het bos in
midden-Nederland komt ook
ter sprake in het rapport Grond-
waterbeheer Midden-Neder
land dat dezer dagen wordt be
sproken door de provincies Gel
derland, Utrecht, Flevoland en
Noord-Holland.
De devaluatie van het Britse
pond heeft de Sliedrechtse werf
IHC Holland een order van bij
na dertig miljoen gulden gekost.
De werf had als goedkoopste in
geschreven voor de bouw van
een sleepzuiger voor een Britse
afnemer, maar viel alsnog af
toen half september het pond
fors in waarde daalde. Daardoor
werd een Britse concurrent in
eens veel goedkoper.
„We stonden aanvankelijk als
beste geplaatst", legt president
directeur Van Dooremalen uit,
„Maar toen het pond omlaag
kukelde, devalueerden wij in
één keer van goedkoopste tot
op twee na duurste. „Dit voor
beeld maakt duidelijk zichtbaar
wat zo'n devaluatie voor gevol
gen kan hebben voor de con
currentiepositie van Nederland
se bedrijven". IHC zit overigens
niet geheel met lege handen. De
opdrachtgever heeft besloten in
elk geval wel de specialistische
baggerinstallatie en automatise-
rings-apparatuur te laten leve
ren door IHC Holland. Dat le
vert de Sliedrechtse werf een or
der van een kleine zeven mil
joen gulden op.
De orderportefeuille van IHC
Holland is overigens rijk gevuld:
650 miljoen gulden. Nadat in
september de order binnen
kwam voor de bouw van de
grootste sleephopperzuiger ter
wereld (125 miljoen gulden)
kreeg het bedrijf tevens op
dracht twee snijkopzuigers te
bouwen voor een Iraanse op
drachtgever. De baggervaartui-
gen moeten ongeveer 40 mil
joen gulden kosten.
NS krijgen
30 miljoen
tegen agressie
UTRECHT ANP
De Nederlandse Spoorwegen
krijgen 30 miljoen gulden van
het rijk om de komende drie
jaar de agressie op de stations
in te dammen. Vanaf komend
voorjaar hangen camera's op de
vijf grootste NS-stations (Am
sterdam CS, Utrecht CS, Rotter
dam CS, Den Haag CS en Den
Haag HS) en op de bijbehoren
de voorstations. De bewakers
waarschuwen bij onheil de cen
trale meldkamer van de spoor
wegpolitie in Utrecht. Die stuurt
dan vervolgens hulp.
Voorts zal al het perronperso-
neel worden getraind in het
omgaan met agressie. Volgend
jaar komt er ook extra spoor
wegpolitie in Heerlen en Maas
tricht, plaatsen die kampen met
drugstoerisme.
Amsterdam In het zicht van het
eindpunt ontspoorde gisteren
door nog onbekende oorzaak
een tram van lijn 24 op de Am-
sterdamse Stadionweg. De tram
ramde een paar geparkeerde au
to's en plette er één zelfs volle
dig. Tegen een woonhuis kwam
de tram tot stilstand. Bij het on
geluk raakte niemand gewond.
FOTO ANP PAUL EYZINGA
haarlem sjaak smakman
Mei 1991. „Ik had al verschei
dene keren op de klok geke
ken. Kwart voor zes al, veel te
laat voor ons dochtertje Anne
van vijf. We hadden vrienden
op bezoek en dat belette me te
gaan zoeken. Ik zei tegen Mi-
chiel dat de slaapkamergordij
nen van het vriendje bij wie ze
had gespeeld al dicht waren.
Opgelucht zag ik dat hij de
honderiem pakte. Ik wist dat
hij haar ging zoeken. Eindelijk
zag ik Michiel met Anne terug
komen. Aan zijn robotachtige
manier van lopen merkte ik
dat er iets mis was. Ik schrok
van zijn blik toen hij de kamer
binnenkwam, ongelovig, ver
twijfeld bijna. 'Anne vertelde
me net dat Pascal (gefingeerde
naam) met zijn piemel in haar
bips heeft gezeten. Ik heb ze
samen op het schoolplein ge
vonden', zei hij met de
deurkruk nog in zijn hand."
Zo begon de Enschedese af
faire, die 'Oude Pekela' in de
schaduw zou stellen. Het was
ook bijna ongelooflijk: een 12-
jarige jongen die twee jaar lang
meer dan tweehonderd kinde
ren van tussen de drie en tien
jaar misbruikte. De zaak maakte
naast verbazing ook veel scepsis
los. Was het allemaal wel waar?
1 „Tweehonderd kinderen. Dat is
hard werken als je nog maar zo
weinig tijd van leven hebt ge
had", snierde Gerrit Komrij in
- zijn column in NRC-Handels-
blad. En psycholoog Benjamin
Rossen, die de zaak Oude Pe
kela uitvoerig onderzocht,
kwam tot de conclusie dat hier
(net als destijds in het noorden,
waar als clowns verklede man
nen tientallen kinderen zouden
hebben meegelokt en mis
bruikt) sprake was van mas
sahysterie.
Tegenover die twijfel staat het
relaas van Karin Koopman, de
moeder die de Enschedese af
faire aan het rollen bracht. In
'Als ik het vertel, dan krijg ik
straf schrijft ze haar verhaal op.
Dat begint met verbijstering. De
overbuurjongen zoekt inder
daad altijd kleine kinderen op
in plaats van leeftijdsgenoten en
de kinderen uit de buurt komen
vaak huilend thuis omdat hij ze
geplaagd heeft. Wat hij dan pre-
i ies ht-eft gedaan, willen ze ech
ter nooit zeggen.
„Als ik dat vertel, dan krijg ik
straf', verklaart Anne tegén
haar vader Michiel als ze op die
bewuste dag het schoolplein af
lopen. Dat heeft Pascal haar en
al die andere kinderen verteld.
Daarnaast zal hij ze dan zelf ook
nog wel eens even onder han
den nemen, zo heeft hij ze ver
zekerd. En tenslotte hebben An
ne's ouders haar al een poosje
geleden verboden nog langer
met Pascal te spelen omdat ze
de zaak niet vertrouwen. Pas als
haar vader haar verzekert dat ze
geen straf krijgt, komt het hoge
woord eruit: „Pascal met piel in
mijn bips."
Als Michiel zijn dochter thuis
heeft gebracht, gaat hij terug
om verhaal te halen. Daar vindt
hij Pascal met een jongetje. Hij
gaat met Pascal naar diens ou
ders, maar die reageren woe
dend en gooien de deur voor
zijn neus dicht.
De bal gaat rollen als de moe
der van het jongetje dat Michiel
op het schoolplein aantrof, sug
gereert om naar de politie te
gaan. Op een zondagmiddag
vertelt Anne op het politiebu
reau haar verhaal. „Terwijl we
zitten te wachten, valt alles op
zijn plaats. Hoe de vrolijke, al
tijd lachende meid op haar der
de veranderde in het moeilijk te
bereiken, huilerige kind van de
laatste tijd. Urenlang lag ze 's
avonds in bed te huilen. Als ik
haar vroeg waarom, snikte ze
alleen maar: ik weet het niet. 's
Nachts was ze bang, had enge
dromen, wilde bij ons liggen.
Ook vroeg ze regelmatig hoe
een kinderlokker eruit zag. Als
ik daarop in ging, had ik na
tuurlijk nooit een kind van
twaalf voor ogen."
„Ze had rode geïrriteerde
schaamlippen en een pijnlijke
vagina. Altijd blauwe plekken
op haar billen en heupen, buik
pijn. Angst voor mannen, terwijl
ze daar vroeger juist zo gek op
was geweest. Ik had wel aan
seksueel misbruik gedacht. Ik
liep te loeren op de peuter
speelzaal, keek met een schuine
blik naar de mensen van de
plantsoenendienst. Zouden die
soms....maar nee, het kwam
vast allemaal omdat ze een zus
je had gekregen. Terwijl de af
gelopen jaren aan me voorbij
trekken. denk ik: hoe hebben
we het in Godsnaam niet kun
nen zien?."
Gewoon pech
Het gaat snel: Anne noemt nog
vier namen van misbruikte kin
deren. Er volgt een voorlich
tingsavond voor alle betrokken
ouders, Anne moet naar een gy
naecoloog. Het onderzoek toont
aan dat er niets ernstig is be
schadigd, maar „als Pascal op
dit moment naast me had ge
staan, zou ik hem met zijn kop
tegen de muur geramd hebben.
Hij zou het waarschijnlijk niet
hebben overleefd", schrijft Ka
rin Koopman. Toch heeft ze ook
medelijden met die eenzame
jongen van de overkant, die zijn
zusje heeft verloren en vaak
blootstaat aan de pesterijen van
leeftijdsgenoten.
Pascal wordt verhoord en ver
telt gedetailleerd over zijn mis
bruik van enige tientallen kin
deren uit de buurt. Lara, de
oudste dochter van de Koop
mannen, is een van hen. Pascal
wordt overgebracht naar een in
richting voor jeugdige zedende
linquenten. Dat brengt ener
zijds rust in de buurt, maar an
derzijds durven de kinderen nu
hun verhaal te vertellen dat
steeds vrijwel overeenkomt met
Pascals versie.
Inmiddels verbijten de ouders
hun woede en frustratie: „Toen
ik tijdens mijn opleiding een
scriptie schreef over incest, was
weerbaarheid het toverwoord.
Je moest je kinderen leren dat
niemand aan ze mocht zitten
als ze dat niet wilden. Het spijt
me voor de hulpverleners: al
leen weerbaar maken helpt dus
niet. Ook hier gaat het om
macht, die zo sterk is dat ver
weer te kort schiet. Dat bescher
ming tegen zo iemand als Pas
cal niet mogelijk is, maakt me
bang, maar geeft ook een cyni
sche vorm van berusting. Je
hebt gewoon pech als je er één
op je weg tegenkomt."
Het gezin raakt ontregeld: „Ik
heb ze niet kunnen bescher
men. Het geeft me een gevoel
dat niets er meer toe doet. Ze
zitten met hun bord voor de te
levisie, laten al hun rotzooi voor
mij liggen, schenken geen aan
dacht aan mensen die ze goed
kennen. Ze gaan te laat naar
bed, schelden ons uit op een
kwetsende manier. Het lukt me
niet om onze normale leefwijze
weer op te pakken. Dat maakt
hen onzeker, ik weet het, maar
ik kan het niet Qpbrengen een
kwaad woord tegen ze te zeg
gen."
Inmiddels rolt de bal door. Pas
cal was ook mentor op school
voor de kleuters. Hij hielp ze
met naar de WC gaan als de
leerkrachten koffie dronken: op
schoolfoto's wijst hij nog eens
ruim dertig slachtoffertjes aan.
Op een nieuwe voorlichtings
avond besluit de fors aange
groeide groep getroffen ouders
naar de rechter te stappen om
Pascals ouders te dwingen om
te verhuizen.
Pascal vertelt verder. Als hij in
september voor de rechter
komt. is het aantal slachtoffers
opgelopen tot meer dan twee
honderd: ook in de wijk Stads-
veld waar zijn oma woont en
waar hij op woensdagmiddag
en in het weekeinde vaak
kwam, heeft hij huisgehouden.
Kinderen van de drumband
waar hij en zijn vader lid van
waren, heeft hij al evenmin ge
spaard. Pascal krijgt zes maan
den tuchtschool en strafrechte-
Oude Pekela, tot de affaire in Enschede de meest geruchtmakende on-
tuchtzaak in Nederland. Ouders brengen en halen hun kinderen als be
kend wordt dat als clowns verklede mannen een aantal van hen heeft
meegenomen en misbruikt
lijke plaatsing in een instituut.
De ouders worden uit de ouder
lijke macht ontzet.
Seksmonster
Voordat het zover is, pikt de
pers de affaire op. JCranten, ra
dio en tv storten zich in augus
tus op de zaak. Alles komt weer
boven. De artikelen zijn tot
woede van de ouders soms een
mengeling van waarheid en fic
tie, gericht op sensatie. Uit
schieter is het verhaal over 'het
jongste seksmonster ter wereld'.
Het blad vliegt de winkels uit. Ik
realiseer me, schrijft Koopman,
dat veel niet-betrokkenen de
hele geschiedenis op deze ma
nier bespreken en reduceren tot
een sensatieverhaal.
Met de verhalen komt ook de
vraag op of het allemaal wel
waar is. Koopman: „Ook wij
overwegen dat Pascal aan het
fantaseren is geslagen om aan
dacht te krijgen of bij gebrek
aan echte slachtoffers. Maar zijn
gedetailleerde beschrijvingen
en het feit dat bijna alle kinde
ren hun verhaal hebben verteld
zonder suggestieve vragen (het
kernpunt van de kritiek van een
aantal deskundigen op het on
derzoek naar de zaak. red ont
nemen ons de mogelijkheid aan
de werkelijkheid te ontsnappen:
we moeten wel geloven dat het
FOTO CPD SJORS VISSCHIER
waar is, hoeveel moeite dat ook
kost."
Pascal legt kort na zijn ver
oordeling een van de wortels
van zijn afwijking bloot: hij is
vanaf zijn derde jaar misbruikt.
Door wie wil hij niet zeggen. De
politie pakt zijn vader op, maar
ondanks langdurige verhoren
bekent die niet en komt weer op
vrije voeten. De ouders verhui
zen wel, tot opluchting van de
buurt.
Langzaam, met horten en sto
ten herneemt het leven zijn
normale gang. De wonden he
len, de littekens blijven. Het is
een jaar later als ze in een te
rugblik schrijft: „We moeten het
niet groter maken dan het is. Ze
zijn die twee jaar niet alleen
maar ongelukkig geweest. Ge-
luk 1 Ij: waren /r als de meeste
kinderen flexibel genoeg om te
kunnen genieten van de heerlij
ke vakanties, de gezellige feest
jes en knusse momenten thuis.
Ik denk niet dat ze later proble
men krijgen met seks. We moe
ten er wel alert op blijven. Of ze
die aandacht altijd zo prettig
zullen vinden als nu, betwijfel
ik. Maar ik denk dat we er niet
aan ontkomen."
Karin Koopman. Als Uc het vertel. dan
krijg Ik straf. Uitgeverij Van Hennep,
f24,50, ISBN 90-6012-939-3.
