7
Hollandse leerling(e) lot uit de loterij
ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
ZATERDAG 31 OKTOBER 1992
Scholieren Rijnlands Lyceum onderdak op
campus Britse jongensschool
Blonde Hollandse meisjes in veel te hoog opgetrokken uniform
rokjes. Dat beeld veroorzaakte ruim een jaar geleden de nodige
opschudding op de campus van Reed's School in Cobham, zo'n
typisch Engels onderwijsbolwerk waar door de eeuwen heen al
leen jongens werden toegelaten. Maar alles went. Het samenwer
kingsverband tussen Reed's en het Rijnlands Lyceum in Wasse
naar de enige Nederlandse middelbare school met dependan
ces in het buitenland heeft na ruim dertien maanden een ste
vig fundament gekregen. Ook letterlijk, want na een verblijf in
een noodonderkomen werd vorige week een nieuw, permanent
gebouw op de campus betrokken. En nu de Engelse leerlingen niet
meer opkijken van een passerende Hollandse deerne, laten de
meiden hun rokken weer keurig net boven de knie hangen.
De drie-eenheid uit Voorschoten op de campus v
vriendje Maarten Boersma.
Het nieuwe gebouw van het Rijnlands Lyceum in Cobham, i
derwijs kunnen doorlopen.
r de leerlingen de eerste drie jaar van het voortgezet on- Hollandse scholieren in een Brits Schooluniform, dat in het echt bijna even grijs is als op deze zwart-wit foto.
Het dorpje Cobham, onder de
rook van Londen, heeft wel wat
weg van Wassenaar. De bebou
wing wordt overheerst door keurige villa's en
statige landhuizen, rustiek verscholen in het
groen. De omgeving ademt welstand, al ge
ven de vele bordjes 'For Sale' aan dat de
plaatselijke makelaardij het door de econo
mische recessie drukker heeft dan normaal.
De ambiance sluit in elk geval als een
tweede huid om de Engelse dependance van
het Rijnlands Lyceum, ondergebracht op de
campus van de plaatselijke Reed's School.
Ook voor de leerlingen is dit de natuurlijke
omgeving. Hun ouders, veelal werkzaam bij
multinationals als Shell en Unilever, kunnen
zich de huizen veroorloven die hun oor
spronkelijke bewoners nu zo massaal te koop
moeten zetten. Ze verkiezen het verblijf in
landelijke dorpjes als Cobham boven het
jachtige bestaan in de Britse hoofdstad.
In feite heeft het Rijnlands Lyceum die trek
naar het platteland gevolgd. Vóór het samen
werkingsverband met Reed's was de oplei
ding voor mavo, havo en vwo ondergebracht
op het terrein van de American Community
School in Londen. Echt klikken deed het hier
echter niet tussen de Amerikanen en de Ne
derlanders. De leerlingen van het 'Rijnlands'
vormden een geïsoleerde gemeenschap op
de campus en deze situatie ging de Wasse-
naarse schoolleiding, steeds meer tegen
staan. „De uitdaging van het opzetten van
buitenlandse dependances is juist de uitwis
seling tussen de twee schoolsystemen", ver-
lelt rector Jaap Mos. „De leerlingen krijgen
daardoor het beste van twee werelden.
Dat betekent in de praktijk dat de Neder
landse scholieren weliswaar het eigen basis
lesprogramma afwerken, maar voor vakken
als muziek en handvaardigheid zijn opgeno
men in Engelse klassen. De Engelsen op hun
beurt volgen bij de Nederlanders lessen in
klassieke talen. Ook bij buitenschoolse activi
teiten, zoals sport, is er geen onderscheid
tussen de nationaliteiten.
En dat werkt, is de indruk van brugklas
leerling Jasper Smeele. Om zijn eerste erva
ringen in het voortgezet onderwijs weer te
geven kan hij volstaan met de twee stop
woordjes van zijn generatie: „Onwijs gaaf'.
Op de antwoorden van alle andere vragen
ook, trouwens. De 12-jarige Voorschotenaar
voelt zich inmiddels op zijn gemak in zijn
oersaaie, overwegend grijze uniform, speelt
in het hockeyteam van de school en moet
hoognodig naar de eetzaal. Voor een maaltijd
die uit verse worst en witte bonen in toma
tensaus blijkt te bestaan. De integratie werkt
op alle i
een behoorlijk contingent Nederlanders
werkzaam is in de olie-industrie.
Voor Reed's blijken de avances in de rich
ting van het Rijnlands Lyceum ook ingegeven
door het verlangen naar een verstandshuwe
lijk. Met alle andere 'public schools' dient
jaarlijks een hard gevecht om de leerlingen te
worden gevoerd. Lokkertjes als een eigen
zwembad, een hockeyveld van kunstgras en
een uiterst modem computerlokaal, moeten
de beter gesitueerden doen besluiten hun
nazaten naar Cobham te sturen. De investe
ringen in deze aankleding lijken ten koste te
gaan van het onderhoud en de inrichting van
de school. Aan de buitenkant heeft het mo-
het gewoon heel moeilijk nog gezinnen met
opgroeiende kinderen voor een stationering
in het buitenland te interesseren."
De dependance van het Rijnlands wordt in
Cobham geleid door zes leraren, drie volledi
ge krachten (die speciaal voor dit doel uit Ne
derland zijn overgekomen) en drie part-ti
mers die al geruime tijd in Engeland wonen.
Er wordt lesgegeven in de eerste drie leerja
ren van het middelbaar onderwijs. Dat is een
bewuste keuze, legt rector Mos uit. „De erva
ring leert dat de meeste ouders toch terug
naar Nederland gaan als hun kind veertien of
vijftien jaar is." Blijft een leerling toch 'han
gen', dan stroomt hij in het vierde jaar door
'Ik ga geen trouw zweren aan de
Engelse koningin
Olie-industrie
Van de kruisbestuiving tussen het Engelse en
Nederlandse onderwijssysteem, moet ook de
hoofdvestiging van het Rijnlands Lyceum in
Wassenaar profiteren. De mogelijkheid om
gedurende een periode van het jaar lessen in
het buitenland te volgen of te geven, noemt
rector Mos een hele nuttige ervaring voor
leerlingen en docenten. In Reed's School
vond het Rijnlands Lyceum daarvoor een
ideale partner. Het enthousiasme van de En
gelsen om aansluiting te zoeken bij een on
derwijsinstelling op het continent, verraste
Mos. „Liefde op het eerste gezicht", zo om
schrijft hij het contact.
In minder dan zes maanden werden alle
praktische hobbels genomen en kon het sa
menwerkingscontract worden getekend. De
dependance in Cobham is voor de scholen
gemeenschap de tweede buitenlandse vesti
ging. Al geruime tijd wordt al door 'Wasse-
naarse' leraren les gegeven in Aberdeen, waar
numentale hoofdgebouw nog een zekere al
lure, maar van binnen lijkt er sinds de tijd
van Oliver Twist niet zo heel veel veranderd.
Achter het pand is verder een bonte menge
ling van bijgebouwtjes ontstaan, waar een
bezoeker tijdens een rondgang gemakkelijk
de weg kan kwijtraken.
Lot
De komst van 56 nieuwe leerlingen die ieder
een bedrag van 20.000 gulden schoolgeld per
jaar vertegenwoordigen, is voor Reed s dan
ook ongetwijfeld een lot uit de loterij. Deze
kosten worden overigens maar zelden door
de ouders van de scholieren voldaan. Maar al
te vaak blijkt hun werkgever bereid het les
geld te beschouwen als een onvermijdelijk
onderdeel van de buitenland-toelage. Dat
beeld wordt door Mos bevestigd: „Het is zelfs
zo sterk dat de aanwezigheid van goed on
derwijs in de directe omgeving, voor veel on
dernemingen een belangrijke factor is bij de
keuze van een vestigingsplaats. Anders wordt
naar het Engelse systeem of kiest voor een
andere vorm van (internationaal) vervolgon
derwijs.
Kema keur
Het samenwerkingsverband tussen Reed's
School en het Rijnlands Lyceum heeft de
warme sympathie van het Nederlandse mi
nisterie van onderwijs en wetenschappen.
Staatssecretaris J. Wallage bleek zelfs bereid
om, samen met met zijn Engelse collega Lady
Blatch, de dependance op de campus van
Reed s officieel te openen. Bevlogen sprak hij
van 'bruggen bouwen tussen twee systemen'
en 'het belang van de internationalisering
van het onderwijs met het oog op de Europe
se eenwording'.
En toch heeft de Wassenaarse school tot
nog toe tevergeefs bij het ministerie van Wal
lage aangeklopt voor subsidie voor dit 'unie
ke project'. Wel komt binnenkort de inspec
teur in Cobham op bezoek. Rector Mos is
daar al blij mee. „Als onze werkwijze door het
ministerie wordt gecontroleerd, krijgt de ves
tiging toch een soort Kema-keur." Bij nieuwe
pogingen om alsnog een rijkstoelage binnen
te halen, kan het evenmin kwaad om met de
rapporten van de inspectie te zwaaien.
Voor een dergelijke financiële bijdrage
heeft Mos een specifieke bestemming. Hij
onderkent dat in de huidige situatie vooral
leerlingen uit één bepaald milieu worden
aangetrokken. „Uit cijfers van de ambassade
blijkt dat in de omgeving van Londen vele
duizenden Nederlanders wonen en werken.
Het zou goed zijn als ook kinderen van ou
ders met een minder gevulde beurs bij ons
terechtkunnen."
Voordelen
Leraar Hans Fidder ziet echter ook wel voor
delen in het huidige, wat eenzijdig samenge
stelde leerlingenbestand. „We hebben nu een
heel homogene groep en dat geeft een pretti
ge atmosfeer. De leerlingen zijn eikaars gelij
ken."
De 32-jarige Fidder geeft bij het Rijnlands
Lyceum al drie jaar les in het buitenland,
twee jaar op de campus van de Amerikaanse
School en nu dan een jaar in Cobham. Het
leven in Engeland bevalt hem. „Ik woon in
Londen en heb daar de afgelopen periode
m'n eigen vriendenkring opgebouwd. Het is
een hele dynamische stad, met een uitste
kend uitgaansleven. Door de combinatie met
het lesgeven in de rustige omgeving van
Cobham, ontstaat een goede balans."
Part-time lerares Wineke van der Meulen
beschouwt Engeland al geruime tijd als haar
tweede vaderland. Bij haar leerlingen op de
dependance van het Rijnlands ziet zij een
groot aanpassingsvermogen. „Omdat ze
meestal vrij veel zijn verhuisd, moeten ze
flexibel zijn in het sluiten van nieuwe vriend
schappen. Ze moeten heel open staan voor
elkaar, want het kringetje is maar klein. Vorig
jaar hadden we bij voorbeeld een klas met
maar vijf leerlingen. Dan heb je niet zo veel
keus. Ook buiten de school om is het moeilijk
om vriendjes en vriendinnetjes te maken."
Voor de 14-jarige Matthijs Smeele, de broer
van Jasper, is het leven op de campus van
Reed's nog wat gecompliceerder. De drie
leerjaren van de dependance inmiddels ont
groeid, is hij als één van de weinige Neder
landse leerlingen opgenomen in een Engelse
klas. Matthijs is goed in staat een vergelijking
te trekken tussen de twee onderwijssyste
men. Tot aan het eind van het vorig school
jaar zat hij op het Rijnland's in Wassenaar.
Het Engelse systeem vraagt meer van de
leerlingen, vindt hij, al was het alleen maar
omdat er zes dagen in de week, dus ook op
zaterdag, les wordt gegeven. „Dan gaan we in
principe door tot half één, maar daarna zijn
er andere verplichte activiteiten. Ik doe zelf
bijvoorbeeld aan zeilen, maar je kunt ook
gaan zwemmen of badmintonnen." Het gaat
er ook strenger aan toe. De leerlingen hebben
een boekje waarin slechte prestaties worden
aangetekend. Bij een aantal van die 'gele
kaarten' moet worden nagebleven.
Soldaatje spelen
Het meest opmerkelijke in zijn schoolloop
baan tot nu toe, noemt hij de deelname aan
de Combined Cadet Force. Bij deze vorm van
militaire basistraining kunnen de leerlingen
kiezen uit de landmacht (de army), de mari
ne (de navy) of de luchtmacht (RAF). Mat
thijs maakt deel uit van dit laatste onderdeel
en heeft zelfs al een vliegtochtje in een twee-
zitter achter de rug. De deelname aan de Ca
det Force is niet verplicht, maar de alterna
tieven spreken hem niet echt aan. „Dan moet
ik gaan pottenbakken."
Soldaatje spelen is mooi, maar Matthijs
trekt wel zijn grenzen. „Ik ga geen trouw
zweren aan de Engelse koningin. Dan verlies
ik m'n Nederlanderschap."
