Glamourboy in verkiezingsstrijd
Cultuur&Kunst Film
Robert Altman neemt
filmwereld op de korrel
Weinig verschil tussen Washington en Hollywood
Popcorn uit Hollywood
DONDERDAG 29 OKTOBER 1992
Rechter verbiedt Duitse horrorfilm (1)
berlun» Oude tijden herleefden in Duitsland, toen een Berlijnse
rechtbank onlangs in een uitspraak het bevel deed uitgaan om
alle bestaande kopiëen èn negatieven van een recente speelfilm
te vernietigen. Rolprent in kwestie is de omstreden Nekromantik
2 van cult-regisseur Jörg Buttgereit. Hierin worden open en
bloot necrofiele handelingen getoond. Weliswaar gespeeld, maar
kennelijk schokkend genoeg om de gewraakte uitspraak te be
werkstelligen. Regisseur Buttgereit heeft een reputatie voor ex
pliciete gruwelen in zijn films, reden waarom met name de
Beierse overheid hem al jaren probeert te vervolgen.
Rechter verbiedt Duitse horrorfilm (2)
berlun» De regisseur beroept zich op het recht van vrije me
ningsuiting, en wordt hierin gesteund door verschillende filmcri
tici. Zo noemde de Britse Guardian Buttgereit's werk 'subtiel en
serieus'. De uitspraak komt op een moment dat 74 procent van
de Duitsers van mening is dat de regering film, video en televisie
strenger moet censureren. Nekromantik 2 maakt deel uit van
een lijst van honderd titels die recent uit Duitse videotheken zijn
verwijderd. Vooral expliciete horrorfilms moeten het ontgelden.
Jörg Buttgereit heeft inmiddels het oorspronkelijk beeld- en ge
luidsmateriaal van zijn films in veiligheid gebracht.
FILMS IN LEIDEN
'The Player' in Het Kijkhuis
Regisseur Robert Altman.
film
overzicht wilfred simons
'The Player' Van do t/m wo te zien in het
Kijkhuis. Vrouwenkerkoorsteeg, Leiden
Aanvang 19.30,21 45
Af en toe verschijnt er wel eens
een film waarin Hollywood be
lachelijk wordt gemaakt.
Meestal is de kritiek niet erg fel;
per slot van rekening moeten de
producenten die op de hak wor
den genomen, die de films ook
betalen. Een regisseur die zo n
satire wil maken moet dus voor
zichtig zijn, of nog beter: in de
rol van de hofnar kruipen.
Zo'n rol is regisseur Robert
Altman op het lijf geschreven.
Hij kent de filmwereld van
Hollywood namelijk als geen
ander. Hij maakte er het gekon
kel mee, het venijn, de jaloezie.
Om zijn eigenzinnige filmstijl
werd hij beurtelings zowel be
wonderd als uitgekotst. In
laatste instantie kon hij zijn
films alleen nog maar maken in
het alternatieve circuit, zoals
Come Back to the Five and Dime
Jimmy Dean, Jimmy Dean be
wijst.
Het is dan ook verrassend dat
hij eerder dit jaar opnieuw een
film kon regisseren voor een
grote studio. En dan nog wel
een bijtende film als The Player,
waarin de filmindustrie het be
hoorlijk moet ontgelden. Op
merkelijk daarbij is, dat de ster
ren in de rij stonden voor een
vrijwel onbetaalde rol in de
film; dat bewijst wel dat ook
Jack Lemmon, Burt Reynolds,
Julia Roberts, Robin Williams,
Anjelica Huston en Susan Sa-
randon nog een appeltje met
'Hollywood' te schillen hadden.
Meestal komen ze niet eens
prominent in beeld en heb je
pas door dat je ze hebt gezien
als ze allang weer weg zijn.
Ansichtkaarten
The Player is gebaseerd op een
thriller van de Amerikaanse
schrijver Michael Tonkins. Het
uitgangspunt van zowel het
FOTO EPA
boek als de film is, dat je voor
zichtig moet zijn met script
schrijvers. Normaal gesproken
is dat de arrogante filmprodu
cent Griffin Mill (Tim Robbins)
wel toevertrouwd, maar deze
keer is hij toch vergeten om op
een script te reageren. Nu wordt
hij door de anonieme schrijver
bestookt met ansichtkaarten.
Mill is machtig in de studio,
maar bang en onbeholpen in de
buitenwereld. Uit pure angst
besluit hij een onderzoekje uit
te voeren naar de identiteit van
de scenarist.
Mill regelt een ontmoeting
met schrijver David Kahane
(Vincent d'Onofrio). Dat loopt
uit op ruzie en uiteindelijk ver
moordt hij de man. De boze
dreigbrieven blijven echter ko
men. Mill heeft dus de verkeer
de te pakken en moet zich van
een alibi voorzien, maar recher
cheur Susan Avery (Whoopi
Goldberg) gelooft hem niet zo
erg. Tot overmaat van ramp eist
de studiobaas ook nog dat Mill
gaat samenwerken met zijn
grootste concurrent Larry Levy
(Peter Gallagher).
Het vervolg is een tamelijk in
gewikkeld verhaal, waarin de
personen en de ontwikkelingen
over elkaar heen buitelen. Mill
begint iets moois met de wedu
we van Kahane, doktert planne
tjes uit om zijn rivaal Levy op
een zijspoor te zetten en krijgt
ook nog te maken met een
schlemielige Europese script
schrijver, die een film wil ma
ken zonder sterren en zonder
happy end.
Ironisch genoeg heeft Altman
enkele belangrijke Hollywood-
wetten niet ter discussie gesteld.
Hij laat de studiobaas zeggen
dat een film een combinatie
moet zijn van suspense, actie,
romantiek en sex, bekroond
met een positief einde. Altman
handelt daar zelf ook naar. Toch
heeft hij de filmindustrie gete
kend zoals zij waarschijnlijk
werkelijk is: benepen, angstig
gesloten, vormelijk en arrogant
op een domme manier.
Bob Roberts: sterke satire op politieke circus in de VS
Eerder deze maand werd
het 30-jarig jubileum van
Bob Dylan, 'de stem van
een generatie' gevierd met
een concert in New York.
Tezelfdertijd vonden in de
VS de televisiedebatten
tussen de presidentskandi
daten plaats, waarin de po
litieke boodschap is vorm
gegeven volgens de wetten
van de televisiecommer
cial. De satire Bob Roberts,
van schrijver-regisseur-
hoofdrolspeler Tim Rob
bins, vormt een uiterst
amusant en intelligent
commentaar op beide ge
legenheden, en daarmee
op het huidig tijdsgewricht.
recensie »j os de putter
Bob Roberts. Te zien: Metropole 3, Den
Haag
Bob Roberts is een gladde self
made multimiljonair, die behal
ve op de effectenbeurs ook in
de platenindustrie danig van
zich doet spreken. Hij treedt op
met gitaar en mondharmonica
en meet zich het aura van de re
bel aan, maar dan wel met
rechtse teksten. Z'n eerste plaat
heet The freewheeling Bob Ro
berts, de tweede The times are
changing back. Wie de hoezen
van de eerste twee Dylan-platen
kent ziet de gelijkenis, en we
beseffen dat Tim Robbins zich
heeft voorgenomen zoiets als
een satirische geschiedenis van
de egoïstische jaren tachtig te
Tim Robbins als self-made multimiljonair die zich kandidaat stelt voor de Senaat
schrijven, een tijdperk waarin
elk gevoel van de door Dylan
bezongen solidariteit werd te
ruggedraaid.
Robbins slaagt wonderwel in
die opzet. Dat ligt voor een
groot deel aan de verteltech
niek; zoals Orson Welles deed in
Citizen Kane, gebruikt Robbins
een wat morsige journalist om
'achter' het door de media gre
tig verspreide beeld van
glamourboy Bob Roberts te zoe
ken. Dat heeft ook een politiek
belang, want de populaire pop
ster stelt zich kandidaat voor de
Senaat. Hij wordt terzijde ge
staan door een duister heer
schap met een verleden in de
drugs- annex wapenhandel met
Nicaraguaanse contra's.
Tim Robbins toont de politie
ke en mediawaanzin op ronduit
meesterlijke wijze. Prachtig is
de scène waarin Bob Roberts
voor een uitzinnige menigte jas
je-dasje-jongeren z'n zoetge
vooisde liedjes ten gehore
brengt; daarbij is een persiflage
op Woody Guthrie's solidari
teitslied This land is your land,
dat nog altijd ten gehore wordt
gebracht tijdens de Democrati
sche Conventie. De versie van
Bob Roberts heet This land was
made for me, een lofzang op de
mogelijkheden van de egoïst.
Tegelijk pakt Tim Robbins uit
met een reclamefilmpje waarin
geïnsinueerd wordt dat de te
genkandidaat voor het gouver
neurschap een affaire heeft met
de blonde, jeugdige vriendin
van z'n kleindochter. Robbins
geeft precies aan hoe dergelijke
verdachtmakingen in de Ameri
kaanse media een eigen leven
gaan leiden; de zogenaamd 'ob
jectieve' televisiejournaals mel
den steeds opnieuw dat de kan
didaat 'geplaagd wordt door het
gerucht' over seksuele omgang
met een minderjarige.
Schandalen als Irangate en de
Contra-affaire, het yuppiedom
van de effectenhandel, de on
zinnige verkiezingscampagnes,
het ongekende materialisme en
zelfs de moord op Robert Ken
nedy het is allemaal in de
film verwerkt. De vondst om dat
te doen via een verhaallijn die
refereert aan de loopbaan van
'de ultieme jaren zestiger' Bob
Dylan werkt heel goed; de paro
die op diens beroemde video
waarin hij de tekstborden van
Subterranean Homesickblues in
een New Vorkse steeg bij de
vuilnis gooit en bijvoorbeeld de
referenties aan zijn mysterieuze
motorongeluk zijn meer dan zo
maar een reeks citaten. Robbins
gebruikt ze om te laten zien hoe
het staat met de idealen van een
nieuwe generatie: die denkt al
leen aan zichzelf en staat open
voor de grootst mogelijke op
lichters.
Bob Roberts is niet alleen ver
dienstelijk vanwege die onom
wonden boodschap; hoofdrol
speler Tim Robbins is alleen al
vanwege de verve waarmee hij
een gladjakker speelt de gang
naar de bioscoop meer dan
waard. Het is, kortom heel. heel
lang geleden dat we een zo ster
ke politieke satire uit de Vere
nigde Staten mochten begroe
ten.
De herhaling van die bood
schap is voldoende om Bob Ro
berts een voorsprong in de opi
niepeilingen te bezorgen. Al
met al is de film Bob Roberts
een trefzeker, onderhoudend en
uitermate grappig commentaar
op de Amerikaanse samenle
ving sinds Reagan en Bush.
Tim Robbins over zijn rollen in 'The Player' en 'Bob Roberts':
INTERVIEW PI ETER VAN UEROP/CPD
Het Festival van Cannes markeerde dit
jaar de grote doorbraak van de acteur
Tim Robbins via zijn hoofdrol in Robert
Altmans bekroonde The Player. Deze
film die de praktijken in Hollywood ge
nadeloos aan de kaak stelt, ging enige
weken geleden in Nederland in premiè
re. Vandaag gaat Bob Roberts in roulatie:
een politieke filmsatire, geschreven en
geregisseerd door Tim Robbins, die ook
nog de titelrol voor zijn rekening neemt.
Het zijn twee nauw verwante films.
Waar in The Player wordt aangetoond
dat het ontbreken van visie of geweten in
Hollywood een aanbeveling is voor suc
ces, daar demonstreert Bob Roberts hoe
een stinkend rijke folksinger, door
slechts wat populistische kreten te sla
ken, ruim baan krijgt naar de Ameri
kaanse senaat.
Tim Robbins: „Beide films hebben
hoofdpersonages die karakterloos zijn,
maar die tegelijkertijd een blank image
hebben. Cleane jongens, die beiden
schuldig zijn aan dingen die van hun ge
zicht niet zijn af te lezen. Als je naar
Washington gaat en je bekijkt die politi
ci; de make-up die ze gebruiken, hun
haarstijl, hun kleren, dan realiseer je je
dat ook zij 'sterren' zijn in hun eigen
wereld."
„De kardinale vraag is waarom wij
hen zo laten zijn. Waarom stemt het
Amerikaanse volk op zulke mensen,
voor zo ver er nog gestemd wordt. Dat
niet-stemmen wordt uitgelegd als apa
thie; onverschilligheid. Ik geloof dat
men niet uit overschilligheid wegblijft
bij verkiezingen, maar als teken van in
telligentie. Men wil dit soort mensen
geen vertrouwen schenken. We wach
ten wanhopig op de komst van iemand
die de waarheid zegt, die eerlijk is."
„Om aan de macht te komen, moet je
eerst bereid zijn concessies te doen. En
of je nog integriteit en hart over hebt,
op het moment dat je de positie bereikt
hebt waar je eindelijk veranderingen
kunt doorvoeren, dat is een heel span
nende vraag. Ik denk dat in Hollywood
een paar mensen rondlopen die daar
toe in staat zijn. En ik hoop dat er ook
een paar politici komen met dat vermo
gen. Maar helaas is het systeem bij ons
zo georganiseerd dat, teneinde gekozen
te kunnen worden, je om te beginnen
veel geld nodig hebt. Om aan veel geld
U speelt in Bob Roberts een folksinger.
Uw eigen vader was een folksinger.
„Ja, ik ken die wereld. Maar mijn vader
was geen réchtse folksinger. Bob Roberts
is een rechtse bal. Een soort jeugdige uit
gave van George Bush, maar met een gi
taar. Er is ook wel een parallel te trekken
naar Perot, hoewel ook die het tegendeel
Is van jong. Maar vanwege het idee dat
emand die eerst zo goed als onbekend
is, even later in de opinie-peilingen blijkt
te kunnen rekenen op dertig procent van
de stemmen. Dat zegt wel iets over ons
systeem. Ik ken hem niet persoonlijk,
maar Perot is een populist. Iemand die
alleen maar zegt wat de mensen willen
horen. Ik weet nog steeds niet wat ik
moet denken van Clinton."
„Mijn film Bob Roberts kiest niet voor
of tegen een van deze kandidaten. Hij
gaat eigenlijk over alle drie. Deze film
gaat over het politiek systeem dat we
hebben. En hij gaat over muziek. En over
de media. Wat we de laatste vijftien jaar
hebben zien gebeuren is dat we ons
meer laten sturen door oppervlakkige in
drukken die we via de media van onze
politici gekregen hebben, meer dan dat
we ons verdiepen in politieke program
ma's."
„Ongeveer tien jaar geleden hebben
de nieuwsprogramma's besloten om re
kening te gaan houden met kijkcijfers,
op dezelfde wijze als men dat ai gewoon
was te doen met komische tv-series. Zo
ging men het entertainment-gehalte be
langrijker vinden dan nieuwswaarde. Op
die manier heeft men afstand gedaan
van het verantwoordelijkheidsprincipe
dat in een democratie door de pers ge
waarborgd dient te worden."
U heeft het over Hollywoodproducers
als sterren en politici als sterren. U bent
in een paar jaar tijd als acteur zelf een
ster geworden. Dat geeft ook een soort
machtspositie. Hoe denkt u daarmee om
te gaan?
..Ik zal voornamelijk doorgaan met te
doen wat ik nu ook al doe. Ik heb tegen
woordig inderdaad enige invloed. Niet
veel. Maar ik heb Bob Roberts zelf kun
nen regisseren. Ik heb ook andere pro
jecten aangeboden gekregen, die ik wei
gerde omdat ik het maken van deze film
belangrijker, interessanter vond. Dit on
derwerp kwam uit mezelf vandaan. Ik
schrijf meestal vanuit kwaadheid en ik
was kwaad vanwege de situatie die poli
tici zoals Bob Roberts in het zadel helpt."
'Memoirs of art Invisible Manbeklijft niet
hoofd. Dat stelt hem in staat om
in de club regelmatig mooie
vrouwen op te pikken waarmee
hij, als het even mee zit, vervol
gens fantastische seks heeft, zo
laat hij ons in een voice-over
weten. Om er droog aan toe te
voegen dat hij geen vrienden
heeft.
De ommekeer in een dergelijk
leventje kan niet uitblijven.
Door een ongeluk in een ge
bouw waarin hij met een kater
ligt te slapen, wordt zijn 'mole-
cuulopbouw verstoord'; Hallo-
way wordt als gevolg van nucle
aire straling onzichtbaar. En dat
biedt Carpenter en zijn technici
de kans de hele trukendoos met
voorspelbare visuele effecten
open te trekken. Verder geeft
het de gelegenheid voor een
nogal voyeuristische romance
met de goedogende Alice (Daryl
Hannah). Er is ook nog wat sus
pense toegevoegd, want de ge
heime dienst jaagt op de on
zichtbare Halloway ('You can
get us the Germans, the Japane
se, the Saudi's').
Aan Halloway's voice-over die
de stoere, cynische praatjes van
privédetectives a la Humphrey
Bogart persifleert en aan de
zelfspot in de film is te zien dat
de makers hebben geprobeerd
het succes van de twee
Fletcher-films met dezelfde
Chevy Chase als onzinnige mis
daadverslaggever te evena
ren. Die poging is jammerlijk
mislukt.
RECENSIE »JOS DE PUTTER
Memoirs of an Invisible Man. Te zien:
Odeon 3. Den Haag
Regelmatig ben je een film weer
vergeten, zodra je de bioscoop
uitloopt. Routineus gemaakt,
onderhoudend op het moment
dat je hem ziet, maar verder
niets. Een consumptieartikel,
popcorn uit Hollywood. Me
moirs of an Invisible Man van
regisseur John Carpenter is zo'n
film. Alles klopt: mooie plaatjes,
een strak verhaal, leuke special-
effects, degelijk acteerwerk, aar
dige grappen, maar niets ervan
beklijft.
John Carpenter is toch niet de
eerste de beste: in het verleden
tekende hij onder meer voor
The Thing en het kassucces
Halloweenmaar nu heeft de
futloosheid ook bij hem toege
slagen.
Hoofdpersoon is Nick Hallo
way (Chevy Chase), een beurs-
klerk van rond de veertig die
een prettig doch 'low profile'
bestaan leidt. Zijn werk is saai,
maar daar staat tegenover dat
het goed betaalt. En omdat hij
geen gezinnetje hoeft te onder
houden, laat hij het breed han
gen. Zijn vrije tijd brengt hij
grotendeels door in de chique,
besloten herenclub van San
Francisco. Halloway is een
charmeur, strak in het pak, ge
voel voor humor, degelijk
BIOSCOPEN
Vrijgezel met 'verstoorde molecuulopbouw'.
AMSTERDAM
ALFA 1 tel 6278806
Bob Roberts 16 j.. dag 14. 19.30.
22. za zo 13 30. 16. 19 30, 22
ALFA 2
The player a I .dag. 14. 19.30,22
za zo 13 30. 16. 19.30,22
ALFA 3
Light sleeper 12dag. 14. 18.45.
21.30. za zo 13. 15.30, 18.45.
21.30
ALFA 4
Fried green tomatoes a l., dag. 14
18.45. 21.30, za zo 13. 15.30,
18.45.21.30
ALHAMBRA 1 tel. 6233192
Howards end a i dag. 14. 20.30, zo
13.30. 17.20.30
ALHAMBRA2
Basic Instinct 161 dag. 18.45.
21.30, do vr ma di ook 14
BELLEVUE CINERAMA tel. 6234876
Patriot Games 12 j dag. 14. 19.15,
22. zo 13.30. 16.15. 19.15, 22
CINERAMA 2
Universal soldier 16 j dag. 19.15,
22, ilovrmadi ook 14
CALYPSO 1 tel 6234876
Bitter moon 16 j., dag. 13.45,
18.45.21.30, zo 13.15, 16. 18.45.
21.30
CALYPSO 2
Night on earth 16 jdag. 13.45,
18.45. 21.30, zo 13.15. 16, 18.45.
21.30
CINECENTER-CINEMA CORALINE
Li|nbaansgracht 236 tel. 6236615
Paris s' eveille 16 jdag. 14 30. 17,
19.30. 22
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAPPA
Sweet Emma. dear Böbe 16 j.. dag.
14.30. 17. 19.30, 22.15
CINECENTER-PIERROT
Tous les matins du monde al, dag.
14.30, 17. 19 30. 22.15
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Delicatessen a I dag 14 30. 17 15
19.45, 22
CINEMA 1 INTERNATIONAL
August Allebèplein 4 tel. 6151243
Boomerang a i .dag. 19,21.45, za
zo ook 15
CINEMA 2 INTERNATIONAL
Patriot Games 12 L, dag 18.45.
21.30, za zo 14 .30
CITY 1
Leidseplein tel. 6234579
Boomerang a i dag 14. 18.45.
21.30. zo 13. 15.45, 18.45.21.30
CITY 2
Strictly ballroom a l dag. 13.45.
19.21 30. zo 13.15. 15.45, 19.
21.30
CITY 3
Unlawful entry 16 j.. dag. 14.15,
18 45. 21.30. zo 13. 15.45. 18.45.
21.30
CITY 4
Batman a l dag. 14.15, zo 13. 15 45
Medecine Man a l., dag. 19,21.30
CITY 5
Alien 3 12 j dag. 14.15, 18.45.
21.30, zo 13. 15.45,18.45, 21.30
CITY 6
Lethal weapon 3 12 j.. dag. 14.15,
18.45, 21.30, ZO 13, 15.45, 18.45,
21.30
CITY 7
Memoirs of an invisible man a.L, dag
14.15. 19. 21.30, zo 13.15, 15.45,
19,21.30
DESMET
Plantage Middenlaan 4a tel.
6273434
Bashu dag. 19, 22. zo ook 14
Pijnlijke onverschilligheid dag 20
Sweet Emma. dear Böbea dag. 21.15
Late night movie dag. 23
Gay Cinema za 24zo 16.15
KRITERION 1
Roetersstraat 170 tel 6231708
High heels dag. 17.30
The player dag. 19.45, 22
KRITERION 2
Five girls and a rope, dag 19.30,
21 45. di alleen 19.30
Urga dag. 17 15
Sneak preview di 22.15
RI ALTO 1
Ceintuurbaan 338 tel. 6623488
Van Gogh dag 20.30. zoook 15
Anilmotodag 18.45
RIALT0 2
Turks fruit dag. 18
Heimwee naar de dood vr t/m di 20
Cet obscur objet du désir vr t/m di
22 15
King Lear wo 20
THE MOVIES 1
Haarlemmerdijk 161 tel 6386016
Howards end dag. 18.45. 21.30. zo
ook 14.30
THE MOVIES 2
Night on earth dag. 17.19 30. 22
THE MOVIES 3
Voor een verloren soldaat dag 1 7
Raise the red lantern dag 19 30
De Noorderlingen dag 1 7.22. zo ook
14.45
TUSCHINSKI 1
Reguhersbreestraat tel. 6262633
1492 Conquest of paradise 12 j.
dag. 14, 20. zo 13, 16 45, 20
TUSCHINSKI 2
Strictly ballroom a I dag. 14
18 45. 21 30. zo 13.15, 16. 18.45.
21 30
TUSCHINSKI 3
Far and away a I dag 14. 20 30, zo
13 15. 17,20 30
TUSCHINSKI 4
Flodder in Amerika a I., dag 14.
18 45, 21.30, zo 13.15. 16. 18.45,
21.30
TUSCHINSKI 5
The hand that rocks the cradle 12 j.,
dag 14. 18.45. 21.30. zo 13.15.
16. 18 45.21.30
TUSCHINSKI 6
Housesittera I., dag. 14, 18 45.
21 30. zo 13 15. 16. 18 45.21.30.
TUSCHINSKI CINEAC
Terminator 2 12 j doorlopende voor
stelling vanaf 11
DE UITKIJK
Prinsengracht 452 tel 6237460
The best intentions 16).. dag 1915
Richting Engeland 16 j dag. 18.
Het programma van de Leidse
en Haagse bioscopen staat op
de pagina 'Info'.
