Geweld in
Natal loopt
uit de hand
Buitenland
'Kenyanen zullen tot slaven en beesten worden gedegradeerd'
Turkije voert strijd tegen Kurden op
'Evacuatie hulpverleners
uit Somalia onmenselijk'
Hans Adam legt zich neer
bij verlaat referendum
Verbazingwekkende relatie 'beauty and the beast'
Labour wil Major pootje
lichten met 'Maastricht'
DONDERDAG 29 OKTOBER 1992
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappelijke Persdienst
Ind The Independent IPS Inter Press Service RTR* Reuter
UPI United Press International
Bisschoppen kiezen voor armen
santo domingo De rooms-katholieke bisschoppen uit Latijns-
Amerika zijn voorstander van de invoering van een sociale
markteconomie, een aangepaste vorm van het kapitalisme. De
ze mag echter niet ten koste gaan van de armen. Dat is gisteren
vastgelegd in het slotdocument van de vierde algemene verga
dering van de Latijnsamerikaanse bisschoppenconferentie
Celam in Santo Domingo (Dominicaanse Republiek).
Breuklijnen ontdekt in California
new york Amerikaanse en Franse satellieten hebben tot nu toe
onbekende breuklijnen ontdekt die dwars door de Mojave-
woestijn in California lopen. Volgens een geoloog ontstonden de
breuklijnen waarschijnlijk bij een aardbeving op 28 juni, die met
een kracht van 7,5 op de schaal van Richter de stad Landers in
de Mojave-woestijn trof. ,,De gehele hoek in het noordoosten
van de Mojave-woestijn lijkt op een ingedeukte eierschaal", al
dus de geoloog.
Meerderheid Oostenrijkers tegen EG
wenen* Een kleine meerderheid van de Oostenrijkers is tegen
aansluiting bij de Europese Gemeenschap (EG). Het is voor het
eerst dat de tegenstanders het in een peiling winnen van de
voorstanders van het EG-lidmaatschap (39 tegen 37 procent). De
regering in Wenen heeft eerder het lidmaatschap aangevraagd.
Oekraïne houdt voorlopig kernwapens
moskou Oekraïne zal ook na midden-1994 haar strategische
atoomraketten behouden. Dat heeft minister van defensie
Morozov gisteren meegedeeld. Oekraïne had toegezegd de 172
raketten vóór die datum op Russisch grondgebied te plaatsen.
Morozow wil de wapens echter vernietigen, maar heeft daarvoor
nog niet de middelen.
Verkiezingen CAR ongeldig
bangui* Het Hooggerechtshof van de Centraalafrikaanse Repu
bliek (CAR) heeft gisteren de uitkomst van de nationale verkie
zingen van zondag ongeldig verklaard. Reden waren de chaoti
sche toestanden die zondag rond de stembussen ontstonden.
Bovendien was sprake van fraude, intimidatie en geweld. Presi
dent André Kolingba had op de verkiezingsdag al opdracht gege
ven om te stoppen met het tellen van de stemmen.
'Delors beste opvolger Mitterrand'
parus Jacques Delors, de voorzitter van de Europese Commis
sie, is volgens 46 procent van de Fransen de meest geschikte op
volger van president Francois Mitterrand. Dat blijkt uit een en
quête in het Franse weekblad Le Nouvel Observateur. Delors
scoort volgens het onderzoek vijf procent hoger dan de officiële
kandidaat van de socialistische partij, Michel Rocard. Mitter-
rands presidentstermijn loopt pas afin 1995, maar zijn slechte
gezondheidstoestand leidt tot steeds meer speculaties over een
vervroegd aftreden.
Hulpkonvooi bereikt Sarajevo
geneve Een hulpkonvooi van de Verenigde Naties is er gisteren
voor het eerst in negen dagen weer in geslaagd Sarajevo te berei
ken. De vier vrachtwagens met 36 ton voedsel waren uit de
Kroatische havenstad Split vertrokken en via Mostar naar de
Bosnische hoofdstad gereden.
Demobilisatie El Salvador uitgesteld
san Salvador De Verenigde Naties (VN) willen de ontwapening
van het linkse verzet in El Salvador (FMNL) uitstellen tot 15 de
cember. President Cristiani heeft het VN-plan scherp bekritise-
eerd. Volgens het op 16 januari gesloten vredesakkoord tussen
regering en FMNL zou de demobilisatie van de guerrillastrijders
zaterdag voltooid moeten zijn en zou ook de regering politieke
en andere hervormingen hebben doorgevoerd. Beide partijen
hielden zich niet aan die afspraak en om de breekbare vrede te
redden willen de VN uitstel van de termijn.
Bulgaarse regering weggestemd
sofia De regering van Bulgarije is gisteren afgetreden. Het par
lement nam met 120 stemmen tegen 111 een motie van wan
trouwen aan. De ex-communistische oppositie, die de motie
had ingediend, kreeg steun van de Beweging voor Rechten en
Vrijheden van de etnische Turken in Bulgarije. Volgens de oppo
sitie heeft de regering niet de ineenstorting van de economie
kunnen voorkomen.
Letse minister treedt af
moskou De Letse minister Janis Jurkans (buitenlandse zaken)
is onder druk van zijn collega's afgetreden nadat hij kritiek had
geleverd op de ontwerpwet op het staatsburgerschap. De ont-
werpwet bepaalt dat iedereen die Lets staatsburger wil worden,
16 jaar in het land moet hebben gewoond en de Letse taal moet
beheersen. Volgens Moskou is de wet discriminerend voor de
grote Russische minderheid in het land.
nairobi frans van den houdt
correspondent
President Daniel Arap Moi van Kenya
heeft gisteren officieel de nationale
volksvertegenwoordigingontbonden
ten teken dat 's lands eerste vrije par-
lements- en presidentsverkiezingen
in 26 jaar op handen zijn. Een datum
voor de langverwachte verkiezingen
houdt het staatshoofd echter nog
steeds achter de hand. Als de recente
politieke gebeurtenissen in Kenya een
voorbode zijn van wat nog komen
gaat, dan staan het land zeer zware
en gewelddadige tijden te wachten.
De verkiezingscampagnes zijn nog
steeds niet officieel van start gegaan,
maar beginnen nu al uiterst gevaarlijke
trekken te vertonen. Politici worden
uitgejouwd en met stenen bekogeld,
aanhangers in elkaar geslagen en rege
ring en oppositie gaan zich op
schaamteloze wijze te buiten aan de
magogie en lasterpraatjes.
De verkiezingskoorts stijgt ondertussen
met de dag. Volgens de Kenyaanse
grondwet heeft president Moi na de
ontbinding van het parlement veertien
dagen de tijd om een verkiezingsda
tum bekend te maken. Die datum is
Moi's 'geheime wapen', zoals hij zelf
steeds vol trots verkondigt. „En nie
mand die mij dat voorrecht kan ontne
men".
De Kenyaanse kranten, burgers maar
ook buitenlandse diplomaten specule
ren er ondertussen lustig op los. Maar
niemand komt verder dan het vermoe
den dat de verkiezingen ergens in no
vember of december zullen worden ge
houden.
De oppositie heeft de regering inmid
dels op het hart gedrukt ze niet met
een datum te laten verrassen.Als de
verkiezingen worden uitgeroepen zon
der dat oppositieleiders zijn geraad
pleegd, zijn een constitutionele crisis
en politieke anarchie niet te vermij
den", benadrukte het vooraanstaand
oppositielid Raila Odinga afgelopen
weekeinde. „Wij willen niet met verkie
zingen opgezadeld worden zonder
eerst voldoende tijd gehad te hebben
om campagne te voeren, zoals de rege
ringspartij KANU."
De oppositie heeft alle reden om ver
bolgen te zijn over de huidige gang van
zaken. President Moi en zijn ministers
reizen reeds stad en land af om de
gunst van de kiezers te winnen, terwijl
de oppositiepartijen telkenmale een
vergunning voor een openbare bijeen
komst wordt onthouden of deze vlak
van tevoren wordt ingetrokken. Moi's
opponenten worden ook nog steeds
met allerlei smoesjes opgepakt en ge
vangen gezet.
Gezien deze oneerlijke behandeling
van de oppositie tijdens de aanloop
naar de verkiezingen heeft Moi's keer
op keer herhaalde verzekering, dat de
aanstaande verkiezingen eerlijk en vrij
zullen zijn, een holle klank gekregen.
Tegelijkertijd geven ook de aanhangers
van dé diverse oppositiepartijen steeds
vaker blijk van hun onvrede door ver
kiezingsbijeenkomsten van de KANU-
haviken te verstoren. Ministers, waar
onder vice-president George Saitoti,
zijn de laatste dagen uitgejouwd en
met stenen bekogeld toen zij hun ge
hoor bevalen op de KANU te stemmen
en waarschuwden dat hen allerlei ver
schrikkingen staan te wachten als de
oppositie aan de macht komt.
Dit soort incidenten maakt enerzijds
duidelijk dat de oppositie wel degelijk
beschikt over een grote en enthousias
te aanhang. Anderzijds illustreert het
dat de Moi-kliek niet wil accepteren
dat democratie betekent dat iedere
burger zelf kan uitmaken op wie hij
stemt en dat de tijd dat iedereen aller
lei onzin voor zoete koek slikte voor
goed voorbij is.
Beleid of zelfs toekomstvisies komen
op de bijeenkomsten nimmer aan de
orde. Ook de oppositie komt daaraan
nauwelijks toe, maar doet tenminste
pogingen om iets van een visie uit te
dragen. De partijen zijn echter sterk
verdeeld en slagen er niet in een geslo
ten front te vormen tegen het Moi-re-
gime.
Daar staat tegenover dat vooraan
staande KANU-leden en parlementari
ërs op grote schaal overlopen naar de
oppositiepartijen. De bevolking toont
een steeds grotere afkeer van de rege
ring, die door haar corrupte en
mensonwaardige praktijken ook in het
buitenland veel sympathie heeft ver
speeld.
Alleen president Moi zelf lijkt in bin
nen- als buitenland nog enige popula
riteit te genieten. De slachtoffers van
zijn tactiek het geheim houden van
de verkiezingsdatum lijken daarom
vooral de KANU-haviken te gaan wor
den en juist niet de oppositiekandida
ten, zoals eerst werd verwacht. Of is
dat nu juist pi ecies wat Moi steeds
voor ogen heeft gehad?
ANC en Inkatha spreken van burgeroorlog
In de Zuidafrikaanse provincie Natal dreigt een volledige
burgeroorlog tussen de rivaliserende zwarte groeperin
gen Afrikaans Nationaal Congres (ANC) en de Zulu-be-
weging Inkatha. Een hoge ANC-functionaris verklaarde
gisteren dat de oorlog in feite al is begonnen, en dat
„geen gesprek tussen de leiders van ANC en Inkatha er
een einde aan kan maken". Een Inkatha-leider zei dat
het ANC zijn groep de oorlog heeft verklaard en strijders
heeft gestuurd om massamoorden te plegen.
mus-ankara Turkse soldaten bewaken bij de
plaats Mus het wrak van een trein, die ont
spoorde na een aanslag van Kurden. Er vielen
twee doden en 43 gewonden. De Turkse auto
riteiten beweren dat de trein vol burgers zat,
maar volgens de opstandige Turks-Kurdische
Arbeiderspartij PKK vervoerde de trein vooral
wapens. Dat zou het lage aantal doden verkla
ren.
Het Turkse leger voert de strijd tegen de PKK
intussen steeds verder op. Er zijn 20.000 sol
daten naar Noord-lrak gestuurd om PKK-strij-
ders uit hun bases in het bergland te verdrij
ven. De troepen worden gesteund door tanks,
vliegtuigen en helikopters. Het Turkse leger
zou Irak al elf kilometer zijn binnengedrongen
en volgens eigen zeggen al duizenden PKK'ers
hebben gedood. Er zouden slechts negen Tur
ken zijn omgekomen. Volgens het leger is het
niet de bedoeling dat de troepen permanent in
Noord-lrak blijven. foto epa
afkomstig van twee Somalische
rebellenbewegingen die de eva
cuatie van buitenlandse hulp
verleners uit Bardera hebben
veroordeeld en als onmenselijk
hebben omschreven.
Enige hypocritie mag de re
bellen echter wel worden ver
weten, daar zij er door hun aan
val op Bardera twee weken gele
den zelf voor honderd procent
verantwoordelijk voor zijn dat
de internationale hulpverleners
zich uit de stad terug trokken.
VADUZ-ZÜRICH Rtr
Sinds hulpverleners zich twee
weken geleden om veiligheids
redenen terugtrokken uit Bar
dera in zuidwest-Somalia zijn
ruim drieduizend inwoners van
de stad dood gegaan van hon
ger en aanverwante ziekten.
Meer dan tienduizend burgers
zijn zo ernstig verzwakt, dat zij
ieder moment kunnen sterven.
Deze schokkende cijfers zijn
Vorst Hans Adam van Liechtenstein legt zich neer bij het besluit
van regering en parlement om het referendum over toetreding tot
de Europese Economische Ruimte (EER) een week later te houden
dat de Zwitsers.
Duizend mensen demonstreerden gisteren voor het parlements
gebouw in Vaduz tegen het voornemen van de de vorst de regering
naar huis te sturen. Hans Adam wilde dat Liechtenstein voor 6 de
cember naar de stembus ging. Op die datum stemmen de Zwitsers
over dezelfde vraag. Volgens de regering heeft een 'ja' van Liech
tenstein geen zin zonder een 'ja' van de grote buurman. Vandaar
dat zij koos voor een latere datum.
Het Europese parlement heeft gisteren ingestemd met de EER.
De spanningen in Natal zijn
snel opgelopen na een reeks
aanslagen en overvallen, waar
bij bijna negentig personen zijn
omgekomen. Zaterdagavond
werden twintig mensen, onder
wie enkele Inkatha-aanhangers,
gedood door een groep aanval
lers met automatische geweren.
Het was volgens Inkatha de ze
vende slachting onder haar aan
hangers sinds augustus.
Inkatha beschuldigt leden van
het ANC-leger Umkontho we
Siswe van de moorden. Het na
bij gelegen thuisland Transkei,
waar een ANC-aanhanger dc
sterke man is, zou hun uitvals
basis zijn. Het ANC ontkent de
beschuldigingen. De slachtin
gen zouden het werk zijn van
'de derde macht', een organisa
tie van elementen uit leger en
politie, die het geweld zou aan
wakkeren. Het ANC geeft wel
toe er 'zelfverdedigingseenhe
den' op na te houden.
Dinsdag liep de spanning ver
der op, nadat de regionale ANC-
topman Reggie Hadebe werd
doodgeschoten. Hij keerde net
Niet-tropische
wouden worden
ernstig bedreigd
Rond negentig procent van de
natuurlijke bossen in de gema
tigde streken, buiten de voor
malige Sovjetunie, is verdwe
nen. De overige tien procent
wordt ernstig bedreigd.
Dat blijkt uit een rapport
van het Wereldnatuurfonds
(WNF) onder de titel 'Bossen in
Moeilijkheden', dat gisteren in
Londen is gepresenteerd. Vol
gens het WNF dreigt met name
in het noordwesten van de
Verenigde Staten, Canada,
China, Scandinavië en Oost-
Europa het natuurlijke bos
voor altijd te verdwijnen.
Zure regen, vervuiling, on
toereikende wetgeving en de
omvorming tot produktiebos-
sen zijn de voornaamste rede
nen voor het verdwijnen van
het natuurlijke bos in de gen-
matigde zones.
Het WNF stelt dat de komen
de jaren het lot van het na
tuurlijke bos in de gematigde
zones en het tropisch regen
woud nauw met eikaar ver
bonden is. Het fonds maant re
geringen te beseffen dat de na
tuurlijke bossen meer te bie
den hebben dan hout
TOKYO TERRY MCCARTHY
THE INDEPENDENT
Voor sommigen kan het lijken op het verenigen van the
beauty and the beast. Voor anderen is het misschien al
leen maar natuurlijk dat de twee meest bekende 'expo
santen van vlees' in Japan zouden besluiten om één te
worden. Maar toen dinsdag bekend werd dat sumo-su-
perster Takahanada gaat trouwen met het nationale
sekssymbool Rie Miyazawa, sprak de natie over niets
anders.
De 'Taka-Rie'-schok beheerste nieuwsuitzendingen,
voorpagina's en elektronische mededelingenborden op
gebouwen in het centrum van Tokyo. Zelfs de premier,
Kiichi Miyazawa (geen familie), had er geen woorden
voor en bleef maar herhalen: 'het is verbazingwekkend'.
Maar het meest verbaasd van iedereen waren de hor
den paparazzi die de twee nationale beroemdheden
bijna overal waar ze heen gaan, volgen. De Japanse
pulpbladen voeren een agressieve concurrentiestrijd
voor sensationele 'nieuwtjes' over het liefdesleven van
publieke figuren. Zij zijn zo volhardend in hun achter
volgingen dat het Keizerlijke Paleis ze terug moest roe
pen van de jacht op een bruid voor de kroonprins. Een
aantal potentiële kandidates had geklaagd over inbreuk
op hun privacy.
Toch had geen van deze nieuwshonden ook maar het
geringste vermoeden van de romance tussen Takaha
nada en Miyazawa, hoewel bleek dat het paar al twee
jaar in het geheim contact had.
Beiden werden voortgestuwd op hun respectievelijke
hoge publiciteitsgolven. Takahanada, een 20-jarige
worstelaar die het laatste nationale sumo-toernooi
heeft gewonnen, wordt al getipt als een toekomstige yo-
kozuna, of grote kampioen. Miyazawa (19), die zange
res en actrice is en een Nederlandse vader en een Ja
panse moeder heeft, trof Japan met een boek met
Alle ogen in Japan zijn gericht op het aanstaande bruids
paar: Sumo-superster Takahanada en sekssymbool Rie
Miyazawa. foto reuter
naaktfoto's van haarzelf dat vorig jaar november uit
kwam en waarvan meer dan een miljoen exemplaren
zijn verkocht. Samen belichaamt het paar de hoog
standjes van Japans op de televisie georiënteerde popu
laire cultuur.
Takahanada, wiens naam 'waardige bloemenweide' be
tekent en die zo'n 134 kilo weegt bescheiden voor
een sumoworstelaarheeft lange tijd een uitgebreide
vrouwelijke fanclub gehad in Japan. Zijn jongensachti
ge knappe uiterlijk en rustige charisma hebben hem sa
men met zijn broer, Wakahanada (21), tot het onder
werp van veel bewondering gemaakt. De relatieve
jeugd van de broers 'Waka-Taka' heeft flink bijgedragen
aan een opleving van de belangstelling voor sumo bij
de jongere generatie Japanners.
Miyazawa is behoorlijk veel lichter dan haar toekomsti
ge echtgenoot, maar haar lichaamsbouw heeft even -
eens geïnspireerd tot een eigen fanclub. Oorspronkelijk
maakte zij deel uit van een grote groep vrouwelijke tie-
ner-aiduro, oftewel idolen, die vanwege hun knappe ui
terlijk een glanzende doch kortstondige carrière maken
als zangeres en fotomodel. Veel van deze hartenbreek-
sters eindigen als tweederangs actrices, sommigen zelfs
in de pornografische industrie. Maar toen Miyazawa
het besluit nam 'het naakt te doen', steeg haar popula
riteit met sprongen.
Premier Miyazawa heeft vorig jaar haar foto zelfs op
politieke pamfletten gebruikt voor zijn eigen campag
ne. Rie Miyazawa voelde zich gevleid: „Hoewel hij geen
familie is, mag ik hem erg graag", zegt ze dweperig. Op
dit moment treedt ze samen met Arnold Schwarzeneg
ger op in een televisiereklame voor een gezond drankje
en speelt ze de hoofdrol in een film met de naam Eroti
sche verhoudingenl
VERTALING* LUUTJE NIEMANTSVERDRIET
terug van een bespreking met
Inkatha over beëindiging van
het geweld. Volgens een ANC
leider kwam Hadebe voor op
een dodenlijst van Inkatha. Die
groepering ontkent dat. De
Zuidafrikaanse regering heeft
een beloning van 12.000 gulden
uitgeloofd voor informatie over
de moordenaars van Hadebe.
De regering riep verder de lei
ders van ANC en Inkatha op
vredesgesprekken te houden
Aartsbischop Desmond Tutu
heeft eveneens opgeroepen tot
een topconferentie tussen de
twee zwarte bewegingen. Voor
gaande vredesbesprekingen
hebben echter niets uitgehaald.
Beide partijen lieten daarom
gisteren weten weinig voor
nieuwe gesprekken te voelen.
Volgens officiële cijfers zijn in
Natal de laatste vier jaar zo'n
vijfduizend mensen het slacht
offer geworden van de strijd
tusen ANC en Inkatha. Die
schatting wordt echter alge
meen als te rooskleurig be
schouwd. Dagelijks vallen onge
veer tien doden. De regering
overweegt troepen naar het ge
bied te sturen en een avondklok
in te stellen.
Monsterverbond met Consetvatieve rebellen
LONDEN-KOPENHAGEN
CEES V. ZWEEDEN CORRESPONDENT-Rtr
De Britse Labour Partij heeft
gisteren besloten om volgende
week tegen een voorstel van de
regering te stemmen om het
Verdrag van Maastricht zo snel
mogelijk door het Lagerhuis te
laten goedkeuren. Dat betekent
dat een nederlaag van de rege
ring in het parlement zeer wel
mogelijk is.
Naast Labour wil ook een
minderheid binnen premier
Majors eigen Conservatieven de
besluitvorming over 'Maas
tricht'. uitstellen. Afgelopen
weekeinde liet Major doorsche
meren dat zo'n nederlaag het
einde van zijn regering zou be
tekenen. Labour, verder voor
stander van 'Maastricht', be
sloot daarom tegen Major te
zullen stemmen, hoewel de pre
mier zijn dreigementen inmid
dels heeft afgezwakt.
Een nederlaag zou echter op
nieuw een enorme domper voor
Major zijn. Vorige week al
moest hij buigen voor de rech
tervleugel in zijn partij, die wei
gerde akkoord te gaan met de
sluiting van 31 kolenmijnen.
Formeel zal Labour niet tegen
'Maastricht' stemmen, maar te
gen een snelle bekrachtiging
van het Verdrag. Labour meent,
net als de anti-Europese Con
servatieven, dat eerst het 'Deen
se probleem' moet worden op
gelost.
De Britse regering meent dat
een recent Deens voorstel om
uit de Europese impasse te ra
ken voldoende basis biedt om
de problemen uit de wereld te
helpen. Groot-Brittannië moet
als EG-voorzitter optreden als
bemiddelaar tussen de Ge
meenschap en Denemarken. De
impasse ontstond nadat de De
nen 'Maastricht' in juni met een
krappe meerderheid verwier
pen.
Het Deense voorstel bedingt
uitzonderingsclausules voor de
Denen bij dc bepalingen over
een gezamenlijke munt en de
fensie. Ook maakt de regering
een voorbehoud bij het Euro
pees staatsburgerschap en de
samenwerking binnen de EG op
het gebied van justitie, politie
én hei asielbeleid.
Kopenhagen hoopt dat hel
plan acceptabel is voor de an
dere EG-lidstaten en voor dc
Deense kiezers, die zich in een
referendum volgend jaar op
nieuw over de EG moeten uit
spreken. Opiniepeilingen wijzen
uit dat een meerderheid van de
Denen onder deze voorwaarden
voor 'Maastricht' zou stemmen.
