'Etnische zuivering
in Bosnië voltooid'
Britse regering gaat depressie te lijf door eindelijk veel geld uit te geven
Buitenland
China zet gouverneur
Hong Kong te kijk
Verkiezingen geen oplossing problemen van Centraalafrika
Protest tegen arrestatie
Keizer betreurt wandaden Japans leger
Rellen in Cameroun na
verkiezingswinst Biya
Aanslag op Ravensbrück mislukt
The Independent IPS
Gemeenschappelijke f
Italië verlaagt rentetarieven
rome» De centrale bank van Italië verlaagt haar belangrijkste
rentetarieven met ingang van maandag met een vol procent
punt. Het disconto gaat van 15 naar 14 procent en de Lombard
rente van 16 naar 15 procent.
Noodtoestand in Tadzjikistan
poesjanbe In Tadzjikistan is gisteren de noodtoestand uitgeroe
pen. In de hoofdstad Doesjanbe werd een nachtelijk uitgaans
verbod van kracht. Tadzjikistan is al maanden onrustig. Ook in
Noord-Ossetië, een autonoom gebied in het Russische deel van
de Kaukasus, werd gisteren de noodtoestand uitgeroepen. Dat
gebeurde nadat twee politieagenten en vier burgers waren om
gekomen in een vuurgevecht.
Onderscheiding theoloog Hans Küng
berlun De Zwitserse rooms-katholieke theoloog Hans Küng,
aan wie in 1979 de kerkelijke leerbevoegdheid werd ontnomen,
ontvangt dit jaar de Karl Barth-prijs van de Evangelische Kerk
van de Unie, waarin lutheranen en hervormden in Noord-Duits-
land samenwerken.
Gevangenisstraf voor abortus
Warschau Een speciale commissie van het Poolse parlement
vindt dat het strafrecht moet worden aangepast om personen
die een abortus uitvoeren maximaal twee jaar gevangenisstraf te
kunnen opleggen. De commissie, die een abortuswet voorbe
reidt heeft ook voorgesteld alle prenatale onderzoek van de foe
tus te verbieden, zo meldden gisteren de Poolse media.
Straat voor Willy Brandt
berlun» De Kurt Liebknecht-straat in het hartje van het oostelijk
deel van Berlijn moet worden omgedoopt tot Willy Brandt-
straat. Dat voorstel is gedaan aan de burgemeester van Berlijn,
Eberhard Diepgen. Aan de straat ligt onder andere het afgedank
te parlementsgebouw van de DDR.
Nieuwe aanslag op toeristen in Egypte
assiut Gemaskerde mannen hebben gisteren vanaf de oevers
van de Nijl in het zuiden van Egypte een passagiersboot met
buitenlandse toeristen onder vuur genomen. Er raakte niemand
gewond. Aangenomen wordt dat islamitische fundamentalisten
verantwoordelijk zijn voor de schietpartij. Het staatspersbureau
meldde dat de schietpartij het om een 'gewone' ruzie ging.
Fors verlies voor Delta
new york» Delta Air Lines en USAir hebben gisteren een tegen
gestelde ontwikkeling van de bedrijfsresultaten in het derde
kwartaal gerapporteerd. Delta zag een nettowinst van 31,1 mil
joen dollar omslaan in een verlies van 106,7 miljoen dollar. Delta
heeft voor het eerst personeel op non-actief gezet. De maat
schappij schrijft het verlies toe aan de tarievenslag in de VS.
USAir waarin British Airways een belang wil nemen ver
kleinde het verlies van 81,4 miljoen dollar tot 55,4 miljoen dollar.
Neo-nazigroep opgerold
berlun» In de Duitse deelstaat Sachsen-Anhalt is gisteren een
neo-nazistische groep opgerold. De politie arresteerde negen le
den van een paramilitaire 'Wehrsportgruppe', van wie er twee
worden verdacht van moord. Er werden handgranaten van Sov-
jetrussische makelij en machinegeweren in beslag genomen.
Verder werden grote hoeveelheden nazi-propaganda gevonden.
China heeft de gouverneur van
Hong Kong gisteren een trap na
gegeven. Na het vertrek van
Chris Patten haalde zijn ge
sprekspartner Lu Ping fel uit
naar de gouverneur. Niet alleen
is de gouverneur na drie dagen
praten met lege handen ver
trokken, maar door het Chinese
optreden zijn de relaties tussen
China en Groot-Brittannië naar
een nieuw dieptepunt gezakt.
Lu Ping, die voor de Chinese
regering de zaken aangaande
Hong Kong en Macau behartigt,
zette Patten onverbloemd voor
leugenaar door te stellen dat
procedures voor parlementsver
kiezingen in 1995 in overeen
komsten zijn vastgelegd. Hij
dreigde dat China tegen die tijd
in afwachting van de over
dracht van de kolonie aan Pe
king in 1997 zijn eigen Wet
gevende Raad zou installeren
als Patten vasthoudt aan zijn
twee weken terug gelanceerde
plannen voor meer democrati
sche verkiezingen. Bij de over
dracht zou de democratisch ge
kozen raad uit zijn macht ont
zet worden.
Gouverneur Patten zei giste-
DEN HAAG ANP
Even buiten de Centraalafrikaanse
hoofdstad Bangui, in een cel van acht
vierkante meter in het gevangen
kamp La Roux declameert een 71 -ja
rige man dagelijks passages uit de Bij
bel, soms afgewisseld met wat oude
artikelen uit Paris Match.
Zijn Franse bewakers schromen niet
hem met een slokje wijn te belonen,
wanneer hij ze onthaalt op herinne
ringen aan zijn Franse officiersoplei
ding in Fréjus en aan zijn verblijf in
Indochina. De man heeft er geen weet
van dat 'zijn' volk morgen naar de
stembus gaat voor de eerste verkie
zingen waaraan meer partijen deelne-
Jean Bedel Bokassa heeft zijn extrava
gante, door kannibalisme gekenmerkte
levenswijze moeten inruilen voor een
levenslange gevangenisstraf. De man
die zichzelf ooit tot keizer voor het le
ven uitriep, werd in 1979 met hulp van
de Fransen afgezet. Daarmee kwam
een einde aan een dictatuur die 13 jaar
duurde.
In de republiek hangt echter nog
steeds geen sfeer van hooggespannen
verwachtingen. De meeste kiesgerech
tigden gaan ervan uit dat de electorale
wedstrijd niet meer dan een schijnver
toning zal zijn, om zo de westerse do
norlanden te paaien.
Vreemd is die overtuiging niet, want
het is nog steeds dagelijkse praktijk dat
opposanten voorjaren achter de tralies
verdwijnen of, zoals in augustus het
geval was met oppositieleider Claude
Conjugo, worden doodgeslagen door
de regeringstroepen van president An-
dré Kolingba. De dood van Conjugo
ontketende massale demonstraties in
de straten van Bangui.
Betogers riepen op tot oprichting van
een onafhankelijke nationale conferen
tie over democratisering. Op hetzelfde
moment had in de hoofdstad het door
Kolingba geëntameerde „grote natio
nale debat" plaats, waar de politieke
toekomst van het land op het program
ma stond.
Begin dit jaar was het overleg tussen
afgevaardigden van oppositiepartijen
en de regeringspartij Democratische
Centraalafrikaanse Vergadering (RDC)
nogal abrupt geëindigd, toen de oppo
sitie eensgezind de vergaderzaal verliet
uit onvrede met het autoritaire optre
den van de regeringspolitici.
In augustus werd dit voorbereidende
debat weliswaar hervat, maar zonder
de deelname van de partijen die garant
moesten staan voor de democratische
participatie in wat tot nu toe een een-
partijstaat is.
In Parijs wordt met de verkiezingen in
het verschiet nog niet gesproken van
een Centraalafrikaans wonder.
Het dossier van de voormalige kolonie
is daarvoor te complex: de hypotheek
van het verleden met schrikbewinden,
loze beloften en een volk dat keer op
keer is bedrogen door eigen leiders. Als
voormalig heerser houdt Frankrijk het
dossier niettemin nauwkeurig bij, om
dat de republiek nog steeds een van
zijn belangrijke uraniumleveranciers is.
Behalve generaal Kolingba zelf hebben
de onafhankelijke David Dacko en An-
ge Patasse van de Beweging voor de
Bevrijding van het Centraalafrikaanse
Volk zich kandidaat gesteld. Als andere
gegadigden hebben zich aangediend
Abel Goumba, docent aan de universi
teit in Bangui en leider van het opposi
tionele Patriottisch Front voor de Voor
uitgang (FPP), en Enock Derrand-
Lakoue van de Sociaaldemocratische
Partij (PSD).
Veel ruimte voor verkiezingscampag
nes is de oppositie echter niet gegund.
Kolingba kondigde de verkiezingen pas
vorige maand per decreet af. Voor zo
ver er al campagnes in het kleine en
sterk verarmde land worden gehoudett,
zijn de hoofdthema's niet veel anders
dan in vele Afrikaanse landen die zichr:
een weg proberen te banen naar een
meerpartijenstaat: de diepe economi-
scheen sociale crisis en de democrati-
sering van de samenleving.
ren na afloop van zijn eerste be
zoek aan China: „Ik heb dit niet
verzonnen. De Basic Law, de
grondwet voor Hongkong voor
na 1997, draagt de gouverneur
op met voorstellen voor de ver
kiezingen te komen. Ik doe niet
meer dan die verantwoordelijk
heid op mij nemen". Hij bena
drukte dat Peking tot eind dit
jaar alternatieven kan inbren
gen, maar in de visie van de
Chinezen is dat onnodig omdat
een en ander al geregeld zou
zijn.
Over het andere grote geschil
punt de financiering van het
nieuwe vliegveld was Patten
zeer duidelijk: „Het vliegveld
komt er hoe dan ook, simpel
weg omdat Hong Kong het no
dig heeft". Hong Kong zal des
noods zonder instemming van
de Peking „de aanleg zover mo
gelijk realiseren", aldus Patten.
Lu Ping stelde daar tegenover
dat China in dat geval zich na 1
juli 1997 niet gebonden zal voe
len de schulden te voldoen. Het
zal geen land ter beschikking
stellen voor de aanleg van het
vliegveld en zal vliegtuigen die
Hong Kong aandoen, verbieden
over Chinees
vliegen.
De politiek van 'etnische zuivering' in het voormalige
Joegoslavië „heeft zijn doel reeds bereikt". Tot die con
clusie is Tadeusz Mazowiecki gisteren gekomen na zijn
tweede, tiendaagse bezoek aan de uiteengevallen veel-
volkerenstaat. De Poolse ex-premier is momenteel spe
ciale rapporteur van de Verenigde Naties voor mensen
rechten in het voormalige Joegoslavië.
GENÉVE Rtr-AFP-DPA
Volgens Mazowiecki is de situa
tie van de rechten van de mens
niet verbeterd sinds zijn eerste
bezoek afgelopen augustus. „In
tegendeel, vooral in Bosnië-
Hercegovina blijft de situatie
achteruitgaan." Mazowiecki
presenteerde zijn conclusies in
Genève. Waarnemers zien in
zijn verklaring dat alle moslims
en Kroaten uit het noorden van
Bosnië zijn verdreven, een be
vestiging dat de Bosnische Ser
viërs vrijwel al hun militaire
doelen hebben verwezenlijkt.
Lord Owen, een van de voor
zitters van de vredesconferentie
in Genève, reageerde gisteren
verontwaardigd op berichten in
kranten dat Bosnië verdeeld
gaat worden tussen Kroaten en
Serviërs en dat de moslims on
der druk worden gezet om een
voor hen nadelige uitkomst te
accepteren. „Dit conflict zal niet
worden beslecht door mensen
die de wapens hebben opgeno
men, humanitaire principes
met de voeten treden en het
volkenrecht vertrappen", aldus
Owen.
De berichten over een split
sing van Bosnië langs etnische
lijnen zijn verveelvoudigd nadat
deze week gevechten uitbraken
tussen Kroaten en Moslims, die-^
tot nu toe een (wankele) coalitie
vormden tegen de Serviërs.
Kroatische eenheden voerden
vrijdag opnieuw aanvallen uit
op posities van Moslims bij No-
viTravnik.
De Japanse keizer Akihito heeft
gisteren gezegd dat hij de Ja
panse bezetting van China
„diep betreurt". Hij bood echter
geen officiële verontschuldiging
aan voor de wandaden die het
Keizerlijke Leger tussen 1931 en
1945 heeft begaan.
De keizer sprak tijdens het
welkomstbanket voor hem en
keizerin Michiko in Peking over
„een ongelukkige periode" in
de lange historie van de relaties
tussen Japan en China. Het Ja
panse volk is ervan overtuigd
dat „er nooit meer een herha
ling mag plaatsvinden van zo'n
oorlog", aldus Akihito, die daar
mee nagenoeg dezelfde woor
den gebruikte als vorig jaar toen
hij in Indonesië was.
Het Japans keizerlijk paar is
begonnen aan een zesdaags
staatsbezoek aan China. Het is
de eerste keer dat een Japanse
keizer China bezoekt en hij
heeft van zijn regering zeer
nauwgezette instructies ontvan
gen over wat hij mag zeggen.
Een woordvoerder van de keizer
wilde gisteravond de woorden
die de keizer gebruikte om naar
de oorlog te verwijzen, niet na
der verklaren. „Hij heeft zijn
oprechte gedachten en gevoe
lens geuit", aldus de woord
voerder.
berlun» 'Gisteren vergast, vandaag gearresteerd en
afgevoerd' luidt de tekst van een spandoek dat de
monstranten gisteren ophingen aan het Berlijnse
stadhuis. Het protest gold de arrestatie van drie
joodse activisten bij een demonstratie tegen de uit- Yaounde Rtr-gpd
wijzing van Roemeense zigeuners, eerder deze week
in Rostock. foto reuter ulli michel
HANS HOOGENDUK
onbekenden een aanslag op
het vroegere concentratie
kamp Sachsenhausen. Daarbij
ging de laatste originele barak
vrijwel geheel in vlammen op.
Alle grote politieke partijen
en maatschappelijke organisa
ties in Duitsland hebben de be
volking opgeroepen inmiddels
op 8 november tegen vreemde
lingenhaat te demonstreren. In
Berlijn zal de grootste mani
festatie plaatsvinden. Als enige
spreker treedt bondspresident
Richard von Weizsacker op.
CORRESPONDENT
Op het vroegere Duitse con
centratiekamp Ravensbrück is
eerder deze week een aanslag
met benzinebommen ge
pleegd. Een medewerkster van
de huidige gedenkplaats ten
noorden van Berlijn bevestigde
gistermiddag deze melding van
de Berlijnse krant taz.
De krant beschuldigt de au
toriteiten in de deelstaat Bran
denburg ervan de aanslag da
genlang verzwegen te hebben.
Pas toen de redactie de verant
woordelijke hoofdofficier van
justitie om opheldering vroeg,
gaf deze toe dat onbekenden
dinsdagnacht twee molo
tovcocktails naar het vroegere
crematorium hadden gegooid.
De brand kon vrijwel direct
door een wachtpost worden
geblust. In Ravensbrück kwa
men tijdens de Tweede We
reldoorlog bijna 100.000 vrou
wen en kinderen om.
Op 26 september pleegden
Kort nadat het hooggerechtshof
van Cameroun gisteren officeel
had bekendgemaakt dat Paul
Biya de presidentsverkiezingen
van 11 oktober had gewonnen,
zijn er in het Westafrikaanse
land rellen uitgebroken.
In de provinciestad Bamenda,
gelegen in de westelijke hoog
landen, staken opstandelingen
huizen in brand van premier Si
mon Achidi Achu en andere
prominente Camerounse rege
ringsfiguren van de eenheids
partij, de Camerounse Demo
cratische Volksbeweging. De
politie moest de woedende me
nigte, die de regering van stem
busfraude betichtte, met traan
gas uiteen drijven.
Volgens de Hoge Raad kreeg
Biya 39,9 procent van de stem
men, op de voet gevolgd door
Fru Ndi van het Sociaal Demo
cratisch Front met 35,9 procent.
De andere belangrijke opposi
tiekandidaat Bello Bouba
Maigari van.de Nationale Unie
voor. Democratie en Vooruit
gang, behaalde 19,2 procent. In
totaal zouden iets minder dan
72 procent van de kiesgerech
tigde burgers naar de stembus
zijn gegaan.
John Fru Ndi, die eerder deze
week verklaarde met 38,6 pro
cent tot president te zijn geko
zen, zei gisteren dat er is ge
knoeid. „Deze resultaten zijn
het gevolg van onrechtmatighe
den en verkiezingsfraude. Wij
hebben gewonnen en zullen de
ze zogenaamde officiële uitslag
daarom op politieke wijze aan
vechten", aldus de uiterst te
leurgestelde oppositieleider.
De Chinese president Yang
Shangkun die het paar hartelijk
welkom heette, heeft in zijn ta
felrede herhaald dat alles twin
tig jaar geleden bij de normali;
sering van de betrekkingen ge- -
regeld is. De Chinese leiders
hebben Tokyo voorafgaand aan
het keizerlijk bezoek verzekerd
geen 'moeilijke verzoeken' te
zullen doen. In 1972 deed China
ook afstand van het recht om
herstelbetalingen te eisen.
Particulieren in China hebberi
de afgelopen maanden handte
keningen verzameld om zowel
een verontschuldiging te eisen,
als om in totaal 300 miljard gul
den schadevergoeding te vra
gen.
Kohï verhoogt
toch belasting
BERLUN HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
De Duitsers zullen vanaf 1995-
meer belasting moeten gaan
betalen. Hoewel bondskanselier
Helmut Kohl dit steeds had uit
gesloten, is hij gezien de precai
re financiële situatie en de te
ruglopende conjunctuur tot de
conclusie gekomen dat een las
tenverzwaring onontkoombaar
is. Dat werd gisteren in Bonn
bekend.
Het CDU-congres, dat vanaf
morgen in Düsseldorf bijeen is,
zal een besluit moeten nemen.
Als argumenten noemen Kohl
en de andere acht leden van de
commissie die het voorstel heb
ben uitgewerkt, de enorme
schuldenlast van de ex-DDR die
vanaf 1995 afbetaald moet wor
den. In totaal zou het daarbij
om een bedrag tussen de 450 en
550 miljard gulden gaan.
LONDEN CEES V
CORRESPONDENT
Als de schijn niet bedriegt, heeft de Britse
regering deze week het belangrijkste dog
ma van de jaren '80 overboord gezet. Lon
den krijgt twee nieuwe metro-lijnen, er
komt een spoorlijn van Heathrow Airport
maar Paddington Station (West-Londen),
en tussen Kanaaltunnel en hoofdstad zal
alsnog een spoorlijn worden aangelegd
voor snelle TGV-treinen.
Het dogma was dat een regering niet werd
geacht te regeren. Wilde het bedrijfsleven
een Kanaaltunnel graven? Prima, maar dan
moest het ook maar de spoorverbinding
met Londen bekostigen. Een nieuw en pe
perduur complex van kantoorgebouwen op
een vervallen fabrieksteijein in oost-Lon
den? Graag, maar dan moest de projectont
wikkelaar meebetalen aan de metrolijn van
de Docklands naar Centraal-Londen. De re
gering was er niet om te regeren, maar om
te dereguleren en te privatiseren.
Het dogma wordt overboord gegooid, om
dat de regering geen andere uitweg meer
ziet uit de economische recessie. Die reces
sie begon bijna drie jaar geleden, en wordt
steeds dieper. Deze week publiceerden de
verenigde Kamers van Koophandel de uit
komst van hun onderzoek naar het derde
kwartaal, en die was schokkend. Alle cijfers,
of ze nu de verkoop betroffen of orders,
werkgelegenheid en investeringen, vertoon
den een scherpe daling. Sinds een paar we
ken gewagen economen niet langer van een
recessie (een tijdelijke daling van het bruto
nationaal produkt), maar van een depres-
werd aan het eind van de jaren
'80 veroorzaakt door de zeer hoge rente
voet, die de toenmalige regering-Thatcher
hanteerde als wapen tegen de inflatie. In
middels is die rentevoet van 15 tot 8 pro
cent teruggebracht. Het pond sterling is bo
vendien met ruim 15 procent tegen de D-
mark gedevalueerd, hetgeen de export-in
dustrie zou moeten helpen.
Het Verenigd Koninkrijk heeft nu de laagste
rentestand in Europa en een munt die zeer
concurrerend is. Toch wordt de recessie
dieper. De vraag is waarom.
Een deel van het antwoord ligt buiten
Groot Brittannië. Het pond is goedkoper
geworden, maar tegelijkertijd is de vraag in
Europa, 's lands belangrijkste exportmarkt,
gedaald.
De belangrijkste oorzaak moet echter in
Groot Brittannië zelf worden gezocht. Die
oorzaak heet: schuld. Het gemiddelde huis
houden in het Verenigd Koninkrijk heeft
een schuld die tweemaal zo hoog is als tien
jaar geleden ten tijde van de vorige recessie.
Een huishouden in Groot Brittannië betaalt
twee keer zo veel aan rente als een gezin in
Frankrijk en vijf keer zoveel als een in
Duitsland, waar het eigen woningbezit min
der wijdverbreid is.
Het is de hoge schuldenlast, gecombineerd
met de onzekerheid over zijn baan, die de
Brit ervan weerhoudt geld uit te geven. Het
aantal huishoudens dat het besteedbare in
komen ook werkelijk besteedt, is in enkele
jaren tijds gehalveerd. In vele gevallen gaat
elke extra stuiver naar de schuldeisende
bank.
De probleem van de schuld wordt nog ver
ergerd door de ingestorte huizenmarkt. Het
afgelopen jaar daalden de prijzen van on
roerend goed met 7,5 procent, zodat een
miljoen huishoudens nu opgezadeld zitten
met hypotheken die hoger zijn dan de
waarde van hun huizen. Deze huishoudens
zijn nog minder geneigd om geld uit te ge
ven.
De vraag naar produkten is zo ver gezakt
dat maandelijks duizenden bedrijven failliet
gaan. In de industrie alleen al gingen in de
maand augustus 51.000 banen verloren,
een record sinds het begin van de recessie.
Het land is beland in een gevaarlijke draai
kolk. Het volk zucht onder een hoge schul
denlast, en weigert zijn geld uit te geven. De
economie zakt nog dieper weg in recessie,
meer mensen worden ontslagen en de hui
zenprijzen dalen verder. Huizenbezitters
zien de waarde van hun onderpand verder
zakken en onttrekken nog meer geld aan de
economie. Enzovoort.
Om uit de draaikolk te geraken heeft, pre
mier Major een eenvoudig besluit geno
men, waarop door oppositie en economen
al jaren was aangedrongen: als het volk wei
gert zijn geld uit te geven, dan moet de re
gering dat maar doen. Daarbij, zo verklaar
de Major donderdag in het Lagerhuis, zal
vooral worden gekeken naar projecten die
„een werkgelegenheids- en groei-potentieel
hebben". Ergo: wegen, bruggen, spoorlij-
Het voordeel van ondernemingen als bij
voorbeeld de aanleg van een metrolijn naar
de Docklands is, dat daarmee onmiddellijk
tienduizenden bouwvakkers aan werk ge
holpen worden. Het nadeel is dat een der
gelijke lijn 1,6 miljard pond kost.
Om het spook van de inflatie in de fles te
houden heeft Major beloofd het tekort op
de rijksbegroting niet verder op te voeren,
en ook weigert hij de belastingen te verho
gen. Het geld voor de economische groei
zal daarom uit de zakken van de ambtena
ren moeten komen. Zij zullen de komende
jaren de periodieke salarisverhogingen aan
hun neuzen voorbij zien gaan.
Gevraagd waarom Major bijna drie jaar had
gewacht voordat hij het dogma van zijn illu
stere voorgangster op het altaar der econo
mie had geofferd, kwam hij met een inmid
dels vertrouwd antwoord. Het was de reces
sie in Europa, zo verklaarde hij fier, die hem
had genoopt tot de ommezwaai.
