Major doet
concessie
'Dit is het gedrag van de ergste Victoriaanse ondernemer'
Buitenland
Rijkswachters ingezet
voor 'propere biefstuk'
Elizabeth op bezoek in Duitsland Clinton en Perot weer het beste
Dl NSDAC 20 OKTOBER 1992
7
Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur GPD Gemeenschjppeli|ke Persckenst
Ind The Independent IPS Inter Press Servme RTR Reute*
UPI U rated Press International
Aanslag bij McDonald's Moskou
moskou Bij een bomexplosie voor een filiaal van de hambur
gerkeien McDonald's in het hartje van Moskou zijn gisteravond
acht mensen gewond geraakt. De politie heeft twee mensen
aangehouden, die ervan worden verdacht bij de aanslag betrok
ken te zijn geweest. Over het motief is nog niets bekend.
Stem terug door aardbeving Cairo
cairo» Een inwoonster van de Egyptische hoofdstad Cairo heeft
tijdens de ernstige aardbeving van vorige week maandag haar
spraakvermogen teruggekregen. De vrouw, die werd behandeld
in een psychiatrische kliniek, had al jaren geen woord meer ge
zegd. Direct na de eerste schokken rende ze echter de kliniek uit,
schreeuwend om hulp.
Vliegtuigongeluk Rusland; 15 doden
moskou Een tweemotorige Antonov-28 is gisteren bij de stad
Oest Nem, ruim 1000 kilometer ten noordoosten van Moskou,
neergestort. Daarbij zijn 15 mensen omgekomen. Over de oor
zaak is nog niets bekend.
Gorbatsjov beschuldigt Jeltsin
moskou De vormalige Sovjet-president Gorbatsjov heeft giste
ren de Russische president Jeltsin ervan beschuldigd dat hij do
cumenten geheim heeft gehouden waarin nieuwe feiten worden
vermeld over de moord op Poolse legerofficieren in 1940 in het
Poolse Katyn. Eerder probeerden medewerkers van Jeltsin Gor
batsjov in deze kwestie de zwartepiet toe te spelen.
Referendum meerpartijen Malawi
nairobi De regering van Malawi, een van de laatste eenpartij-
staten van Afrika, heeft toegegeven aan binnen- en buitenlandse
druk om politieke hervormingen door te voeren. President Has
tings Kamuzu Banda kondigde zondag onverwacht een referen
dum aan over invoering van een meerpartijenstelsel.
Rusland ontkent wapenverkoop China
moskou Rusland heeft China geen geavanceerde wapens ver
kocht. Dat heeft Vladislav Vertsjenko, hoofd van de China-afde-
ling van het ministerie van buitenlandse zaken in Moskou, giste
ren gezegd. Vertsjenko reageerde verbolgen op een bericht in de
The New York Times, die had gemeld dat de Russen raketgelei-
dingstechnologie, raketmotoren en tanks aan China hadden ver
kocht.
Aardbeving treft Sarajevo
Sarajevo» De Bosnische hoofdstad Sarajevo is gistermiddag ge
troffen door een aardbeving, die een kracht had van 4,0 op de
Schaal van Richter. Gebouwen in de door de burgeroorlog ern
stig beschadigde stad zwaaiden enkele seconden vervaarlijk
heen en weer. Over slachtoffers is niets bekend.
Rusland verlengt moratorium
moskou De Russische president Jeltsin heeft gisteren het Rus
sische moratorium op kernproeven verlengd tot juli 1993. Jeltsin
reageerde met deze maatregel op de moratoria die zijn afgekon
digd door de VS en Frankrijk. Hij riep Groot-Brittannië en China
op hetzelfde te doen.
BRUSSEL PETER DE VRIES
CORRESPONDENT
De
inspecties in
Vlaanderen krijgen bescher
ming van de Rijkswacht in een
wanhoopspoging de 'strijd om
de propere biefstuk' te winnen.
Hel gebruik van hormonen bij
het mesten van runderen is vol
gens 23 Vlaamse vleeskeurders
zo wijd verbreid, dat zij de con
sumenten in een open brief
hebben gewaarschuwd dat er
„totaal geen controle meer is op
de veiligheid van het rund
vlees".
De Belgische minister Louis
Tobback (binnenlandse zaken)
heeft gisteren het besluit geno
men de Rijkswacht in te zetten.
De gendarmes zullen de veteri
naire inspecteurs vergezellen bij
controles van verdachte slach
terijen en fokkerijen, en hen
eventueel ook buiten werktijd
bewaken.
Om de bescherming was ge-
Spanjaarden
bellen massaal
'06-Maastricht'
MADRID PHIL DAVISON
THE INDEPENDENT
De gewoonlijk overbelaste
'erotische telefoonnummers'
van Madrid waren groen van
jaloezie, toen 'Maastricht' gis
teren het telefoonnet van de
Spaanse hoofdstad blokkeerde.
De Spaanse regering begon
gisteren een campagne om de
betekenis uit te leggen van wat
tot dan toe een vrij abstracte
term was gebleven.
Onderdeel van de campagne
is een gratis 06-nummer met
de cijfers 1997.01, oftewel 1 ja
nuari 1997, de datum waarop
het Verdrag van Maastricht
van kracht moet worden. Het
nummer was gisteren de hele
dag overbezet.
Veel bellers verloren echter
hun belangstelling toen de te
lefoniste hun naam, telefoon
nummer en adres wilde weten
om propagandamateriaal te
kunnen sturen. Met de dicta
tuur van Franco pog vers in
het geheugen zijn veel Span
jaarden terughoudend met het
geven van dergelijke informa
tie.
Britten sluiten voorlopig minder mijnen
De Britse regering zal voorlopig slechts tien van de eerder
geplande 31 staatsmijnen sluiten. Over de toekomst van
de overige mijnen wordt over drie maanden beslist na
een onderzoek. Deze toezegging lijkt een wanhopige po
ging van de regering een nederlaag in het Lagerhuis af te
wenden. Het blijft echter de vraag of de concessie groot
genoeg is voor de regering om morgen overeind te blij
ven, wanneer het Lagerhuis over de kwestie stemt.
LONDEN» CEESV
correspondent
Geconfronteerd met een rebel
lie in eigen gelederen riep Major
zijn kabinet gistermorgen in
spoedzitting bijeen. Enkele uren
later vertelde minister Heseltine
(handel en industrie) in het La
gerhuis dat de mijnsluiting ver
zacht zou worden. De sluiting
van 31 mijnen kost 30.000 mijn
werkers hun baan.
De Conservatieve Lager
huisleden die eerder hadden
gezegd tegen de regering te zul
len stemmen, reageerden ver
schillend op de concessie van
Heseltine. Sommigen zeiden
dat het gebaar van de regering
toereikend was, anderen bleven
echter bij hun voornemen 'te
gen' te stemmen. De regering-
Major heeft een meerderheid
van slechts 21 zetels in het par
lement. Er hoeven maar 11
Conservatieven tegen te stem
men om de regering te dwars
bomen.
Gisteren debateerde het La
gerhuis al over de mijnsluiting.
Het debat verliep chaotisch.
Toen Heseltine en Major bin
nen kwamen, werden zij gecon
fronteerd met kreten als 'treedt
af. Een van Labours vertegen
woordigers, een roodaangelo-
pen Dennis Skinner, brulde He
seltine toe: „Ik Godsnaam, Ga!"
Na afloop van het debat wierp
Skinner een mijnwerkersoverall
naar Heseltine.
Heseltine, die bekend staat
om zijn opvliegende karakter,
verloor één keer zijn geduld. Bij
de zoveelste interruptie beet hij
enkele Labour-parlementariërs
toe: „Hou op met die verdomde
stommiteiten
Premier Major zat tijdens de
uitwisseling van vijandelijkhe
den tussen Heseltine en Labour
stoïcijns voor zich uit te kijken.
Ook de andere ministers hiel
den zich met sombere gezich
ten buiten de discussie.
Een aantal Conservatieven
eiste een onderzoek naar de
mogelijkheid om steenkool als
energiebron te behouden. Een
van hen, Winston Churchill, zei:
„De regering heeft een grote
stap gezet. Wat mij betreft, is
die echter niet groot genoeg".
Tot zover onze correspondent.
De koers van het Britse pond
is gisteren flink gedaald onder
invloed van de politieke crisis.
Het pond begon de dag onge
veer vijf cent lager, maar wist la
ter weer iets op te krabbelen. De
slotkoers op de wisselmarkt in
Amsterdam bedroeg f 2,7250,
bijna drie cent minder dan de f
2,7525 van afgelopen vrijdag.
Interventie op de geldmarkten
stuwde de koers vanmorgen
echter weer naar het niveau van
vrijdag.
Mijnwerkers in de Britse Silverhill-mijn in Nottinghamshire kwamen gisteren voor niets naar hun werk. In af
wachting van de beslissing in Londen over de mijnsluitingen werd alleen nog maar onderhoudswerk verricht
foto» af
Griekenland wil
hotelkamers tot
cellen ombouwen
De Griekse regering is op zoek
naar hotelkamers die kunnen
worden omgebouwd tot gevan
geniscellen. De regering is na
melijk een landelijke campagne
begonnen tegen belastingont
duiking. De naar schatting
380.000 Grieken die al jaren
geen belasting hebben betaald,
hangt een gevangenisstraf bo
ven het hoofd.
De regering wil de hotels hu
ren om de duizenden belasting
ontduikers in onder te brengen.
Vorige week heeft de regering
een nieuwe belastingwet inge
voerd die de oorzaak is van het
dreigende cellentekort. Belas
tingontduikers die de regering
tussen de 1 en 2 miljoen
drachme (duizend en tweedui
zend gulden) in achterstallige
belasting schuldig zijn, kunnen
namelijk een gevangenisstraf
krijgen van maximaal zes
maanden.
Deng Xiaoping
verschijnt in
het openbaar
China's machtige man, Deng
Xiaoping, heeft gisteren geruch
ten ontzenuwd dat hij op zijn
doodsbed zou liggen. De 88-ja-
rige 'vader van de hervormin
gen' nam in de Grote Hal van
het Volk in Peking deel aan een
fotosessie met andere leiders
van de Chinese Communisti
sche Partij. Hij besteedde twin
tig minuten aan een ontmoe
ting met de tweeduizend gede
legeerden van het veertiende
Partijcongres, dat zondag is ge
ëindigd.
Het is voor het eerst sinds mei
dit jaar dat Deng een officieel
bezoek aflegt. Het volgt op we
kenlange geruchten dat hij ern
stig ziek zou zijn. te ziek om te
verschijnen op het Partijcon
gres.
vraagd door de minister van
volksgezondheid nadat het huis
van een voormalige inspecteur
met een jachtgeweer was be
schoten. Inspecteurs lieten
daama weten met de controles
te willen stoppen.
De 180 keurders die België
rijk is, boeken volgens Volksge
zondheid juist de laatste tijd
enige vooruitgang bij de inspec
ties. De hardere en gewelddadi
ger reactie van de 'hormonen
maffia' op de inspecteurs zou
niet alleen een gevolg zijn van
de malaise in de vleeshandel,
maar ook van dat strengere toe
zicht. De open brief van 23
vlaamse inspecteurs trekt dat
succes in twijfel, en stelt dat
„nog steeds op grote schaal ge
bruik gemaakt wordt van hor
monale produkten" die kanker
verwekkend kunnen zijn.
Volgens de Nederlandse Con
sumentenbond is de kans niet
erg groot dat in Nederland Bel
gisch vlees met hormonen
wordt verkocht. Slechts tien
procent van de totale rund-
vleesconsumptie komt uit Bel
gië. Bovendien wordt steek
proefsgewijs gecontroleerd of
het vlees hormonen bevat.
hans de bruun
bonn» De Britse koningin Elizabeth II is gisteren in
Duitsland aangekomen voor een vijfdaags bezoek.
Hiermee moet de verslechterde relatie tussen beide
landen worden verbeterd. De koningin en haar echt
genoot prins Philip werden op het vliegveld van
Bonn verwelkomd door president Von Weiszacker.
Dezelfde dag nog legde de Britse vorstin een krans
op een kerkhof in Bonn ter nagedachtenis aan alle
slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, 's Mid
dags reikte zij aan Von Weiszacker de hoge onder
scheiding 'Royal Victorian Chain' uit. Daarna bezocht
zij het nieuwe Bonner kunstmuseum. Voordat zij sa
men met burgemeester Daniels (op de foto links
naast de koningin) naar binnen ging, sprak zij met
enkele omstanders. foto epa
Als George Bush vannacht (Nederlandse tijd) de
toon heeft gezet voor zijn optreden in de laatste
twee weken van de verkiezingscampagne, dan
kan de race om het Amerikaanse presidentschap
misschien toch nog spannend worden. In het
laatste van drie debatten zagen de Amerikanen
hun president voor het eerst agressief en vol zelf
vertrouwen uit de hoek komen, waarih hij tot nog
toe door zijn opponent Clinton was gedrukt.
Clinton werd in East Lansing in de staat Michi
gan zelfs meerdere malen door Bush in het de
fensief gedrongen, en dat was hem tot nog toe
niet overkomen. Hij bleef echter overeind, ook
omdat de onafhankelijke kandidaat Ross Perot
herhaaldelijk Bush scherp onder vuur nam. Of
Bush's sterke optreden gevolgen zal hebben voor
de uitslag van de verkiezingen moet nog worden
betwijfeld. Daarvoor lijkt zijn achterstand op
Clinton te groot.
Die achterstand bedraagt volgens de laatste
peilingen tussen de 15 en 20 procent. Belangrijker
is dat Clinton op basis van die cijfers in het 'kies
college', dat uiteindelijk de president aanwijst, nu
al 370 van de 535 stemmen zou hebben. Dat
komt omdat de kandidaat die in een staat de
meerderheid haalt, alle kiesmannen van die staat
krijgt. Bush staat slechts in zeven van de vijftig
staten op winst.
Een CNN-USA Toriny-onderzoek riep Perot tot
winnaar van het debat uit. Volgens NBC en ABC
was Clinton de winnaar. De agressievere opstel
ling van Bush heeft op het eerste gezicht dus wei
nig effect gehad.
Clinton stelde zich vannacht andermaal rustig
en wel heel voorzichtig op. Hij gaat er van uit dat
hij slechts zijn voorsprong hoeft te verdedigen om
te winnen. Bush hamerde keer op keer op de
zwakheden van Clinton, in wiens gedrag volgens
hem 'een patroon' zit van de ene keer dit vinden
en de andere keer over hetzelfde weer wat anders.
'Waffling' noemen de Amerikanen dat.
Bush viel vooral de plannen van Cinton aan
om de belastingen voor de hoge inkomens te ver
hogen. „Ik geloof niet in méér belastingen en
méér overheid. Als ik hem hoor pleiten voor ho
gere belasting voor de rijken, dan waarschuw ik u,
meneer en mevrouw Amerika, pas op uw porte-
Clinton herinnerde steeds aan wat hij allemaal
voor goeds voor zijn staat Arkansas heeft gedaan,
en dat hij dat ook voor Amerika wil doen. Hij he
kelde de aankondiging van Bush dat hij zijn chef
staf, ex-minister van buitenlandse zaken Baker,
zal belasten met de coördinatie van het econo
misch beleid. „Als ik president wordt, dan neem
ikzelf die coördinatie op mij", zei Clinton.
Bush sloeg onmiddellijk terug. „Daar ben ik nu
juist zo bezorgd over. Kijk wat hij met Arkansas
heeft gedaan.' Die agressiviteit heeft Bush in de
eerdere debatten ontbroken. Hij kreeg op dit punt
bovendien bijval van Perot. „Dat je in staat bent
een kruidenierswinkel op de hoek te doen draai
en, betekent nog niet dat je een supermarktketen
kan runnen", zei hij onder grote hilariteit.
Maar Perot verdeelde zijn kritiek. Hij viel Bush
scherp aan op diens beleid ten aanzien van Irak.
Volgens Perot heeft Bush doorzijn steun aan Irak.
Saddam Hussein aanleiding gegeven om Kuwayt
binnen te vallen. Ook Clinton vond dat Bush vier
jaar geleden veel te vriendelijk tegen Saddam is
geweest. „We hebben hem geknuffeld, terwijl we
wisten dat het een tiran was die zijn volk onder
drukte."
Conser\>atieve achterban laat John Major kielhalen
LONDEN CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
De dag na zijn historische verkie
zingszege op 9 april haalde de natie
opgelucht adem. Goed, twee miljoen
mensen waren hun banen kwijtge
raakt onder zijn bezielende leiding.
Maar wie anders dan hij, John Ma
jor, kon het land weer opstoten in de
vaart der volkeren? Het rode gevaar
van Kinnock was afgewend; de aan
delenkoersen stegen weer. Vandaag,
ruim zes maanden later, is er nog
maar één vraag: haalt de regering
van John Major het einde van de
week?
De rechtse pers heeft zich tegen Ma
jor gekeerd, zijn eigen Conservatieve
Lagerhuisleden rebelleren openlijk en
de rest van de natie kijkt in afschuw
toe hoe het land van een recessie in
een depressie wegzakt.
Het is niet alleen de omvang van de
muiterij in het rechtse kamp die ver
rassend is, het is vooral de toonzet
ting. „Deze regering is niet geschikt
om te regeren zei het Conservatieve
Lagerhuislid John Carlisle. Zijn partij
genoot Winston Churchill (familie, in
derdaad) betichtte Major van „crimi
neel" gedrag. En de eerbiedwaardige
The Times schreef: „Major geeft geen
leiding. Hij laat zich leiden door de
gebeurtenissen. Hij lijkt zwak. Hij is
zwak".
John Major raakte zijn minister van
cultuur, David Mellor, vorige maand
kwijt. Mellor had onder werktijd in
bed gelegen met een Spaanse porno-
actrice. Mellor was nog niet afgevoerd
of Norman Lamont, de minister van
financiën, kwam onder vuur te liggen.
De Financial Times en de The Daily
Telegraph, twee gewaardeerde rechtse
kranten, eisten zijn hoofd. Lamonts
beleid had de vernederende devalua
tie ingeluid van het Britse pond, een
devaluatie die de Britse schatkist in
luttele uren een miljard pond (zo'n
2,7 miljard gulden) had gekost.
En nu dan: Michael Heseltine.
Als minister van handel en industrie
maakte een niets bevroedende Hesel
tine vorige week dinsdag de sluiting
bekend van 31 kolenmijnen. De elek
triciteitsbedrijven hadden voor vol
gend jaar slechts 40 miljoen ton
steenkool besteld, aldus Heseltine.
Het openhouden van de 31 mijnen,
de helft van het totale aantal, zou de
belastingbetaler 300 miljoen gulden
per maand kosten. Exit 31.000 kom
pels.
De bekendmaking bleek een tijdbom.
Conservatieve Lagerhuisleden daal
den af in kolenmijnen om hun solida
riteit te betuigen. Anderen marcheer
den zij-aan-zij met militante mijn
werkerleiders aan het hoofd van pro
testmarsen. De ultra-conservatieve
columnist van de Sun, John Little-
john, schreef: „John Major heeft ie
dereen verraden. Je spel is uit, ouwe.
Wanneer je minder populair bent ge
worden dan Arthur Scargill (de impo
pulaire leider van de kompels), is het
tijd om te gaan".
Waarom deze woede?
De sluiting van 31 mijnen betekent
het grootste massa-ontslag in de rijke
historie van Groot-Brittannië. Ruim
3Ó.000"mijnwerkers verliezen hun ba
nen en deskundigen schatten dat als
gevolg van de mijnsluitingen nog
eens bijna 100.000 banen verloren
zullen gaan bij spoorwegen en toele
veringsbedrijven.
Wat de storm van verontwaardiging
ontketende, was echter niet eens de
omvang van sluitingen 30.000 is
een fractie van de maandelijkse ont
slagen in de gehele Britse industrie.
Het was de wijze waarop.
Afgelopen woensdag waren duizen
den kompels zoals altijd in de mijn
schachten afgedaald. Hun arbeid was
hard, maar bevredigend. Sinds de sta
king van 1984-'85 was de produktivi-
teit met sprongen toegenomen en
daarmee het aanzien dat zij in de
Britse.samenleving genoten. Toen zij
's middags weer boven kwamen, de
ogen nog onwennig, was daar de tij
ding uit Londen: vrijdag zou hun
laatste werkdag zijn.
De mijnwerkers voelden zich over
rompeld. Welke regering in deze
eeuw, zo vroegen zij.zich af, had het
ooit bestaan haar werknemers op een
termijn van luttele dagen te ontslaan?
Maar er kwam nog meer bizar nieuws
uit Londen: als zij in staking gingen,
liet Heseltine weten, zouden ze naar
hun aMoeiïngsregeling (gemiddeld
zo'n 70.000 gulden de man) kunnen
fluiten.
De kompels stonden niet alleen in
hun emoties. Sir Teddy Taylor, een
'thatcherist' in het Lagerhuis, zei:
„Werknemers op woensdag vertellen
dat zij op maandag geen werk meer
hebben en ze hun werkloosheidsuit
kering afpikken als ze klagen, dat is
het gedrag van de ergste Victoriaanse
ondernemer".
Maar de verontwaardiging betrof niet
alleen de wijze waarop 30.000 mijn
werkers ontslag was aangezegd, ze
betrof ook het ontslag zelf.
Groot-Brittannië bezit de grootste
steenkolenreserves in Europa. Op dit
moment is gas goedkoper dan kolen.
De elektriciteitsbedrijven, die niet
veel verder kijken dan de winst- en
verliesrekening van het volgend jaar,
schakelen dus over op Noordzee-gas.
Maar is dat op lange termijn het juiste
energiebeleid7 Over vijftig jaar, als de
laatste mijnwerker in Madame Tus-
saud's wassen-beelden museum is bij
gezet, is het gas misschien op. Moet
het land met de grootste kolenvoorra-
den van Europa dan zijn energie uit
de Arabische wereld kopen tegen
wellicht chantageprijzen?
Het waren deze vragen waarop Major
en Heseltine de afgelopen dagen het
antwoord schuldig bleven. In plaats
daarvan kwanen zij gisteren met een
handreiking naar de verbolgen ach
terban. Sm hts 10 mijnen zullen
meteen worden gesloten; het lot van
de andere 21 wordt volgend |aai ba
slecht.
Het lagerhuis doet morgen uitspraak.
